با انواع آفت کش‌ آشنا شوید

 به طور کلی هر جانور ناقل عوامل بیماری‌زا به انسان‌، حیوان‌ها و گیاهان را آفت می‌نامند. آفات می‌توانند حامل آسیب‌های و خطرات جدی اعم از مادی و اقتصادی باشند و به همین سبب استفاده از انواع آفت کش ها برای مبارزه علیه آن‌ها ضروری است. بر اساس آمار سالانه بین 26 تا 40 درصد از محصولات زراعی جهان به دلیل انواع آفات و بیماری‌ها از بین می‌رود. که بدون استفاده از آفت کش ها می‌تواند تا دو برابر افزایش یابد.  مطلب این بخش شامل اطلاعات مفیدی راجع به انواع آفت کش ها و موارد کاربرد آن‌ها است.

آفت کش چیست؟

آفت‌ کش ماده‌ای است که برای حفظ محصولات کشاورزی در برابر آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز و دیگر عواملی که موجب آسیب اقتصادی به محصول یا گیاهان زینتی می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. آفت کش ها موجب افزایش بهره‌وری و کیفیت و کمیت محصولات در صنعت کشاورزی می‌شوند. هر ماده یا مخلوطی از مواد اعم از مایع، جامد و گاز که به منظور پیشگیری، دورکردن، نابودی یا کنترل آفات استفاده شوند را می‌توان در رده آفت کش قرار داد.

آفت کش ها مزایای بسیار زیادی دارند و در کنار این مزایا دارای معایبی چون سمیت برای انسان و سایر جانداران نیز هستند. آفت کش های انتخابی تنها آفت‌های مورد هدف را از بین می‌برند. اما بقیه آفت کش ها ممکن است علاوه بر کشتن تعدادی از آفات هدف، موجب از بین بردن برخی از ارگانیزم‌های غیر هدف نیز شوند و خسارات زیادی به انسان‌ها و حیوانات وارد سازند.

انواع آفت‌ کش‌ها

آفت ‌کش ها شامل علف کش ها، حشره کش ها، جونده کش ها و قارچ کش ها هستند. این آفت کش ها انواع مختلفی دارند و می‌توان آن‌ها را براساس عوامل مختلفی مانند کلاس‌های شیمیایی، گروه‌‌های عاملی، نحوه عمل، سمیت و... طبقه‌‌بندی کرد. برای نمونه سموم آفت کش براساس نوع ترکیبات تشکیل‌دهنده به دو دسته آفت کش های شیمیایی و آفت کش های زیستی تقسیم می‌شوند. این طبقه‌بندی بر اساس ساختار و یا خصوصیات مشابه ترکیبات شیمیایی تشکیل‌دهنده‌ آفت‌کش ها چون مسمومیت، میزان ماندگاری و قابلیت تجزیه‌پذیری بدون تغییر در محیط صورت می‌گیرد.

1. آفت‌ کش‌های شیمیایی

فرمول این نوع آفت کش ها با به کارگیری فرمول‌های شیمیایی تخصصی در آزمایشگاه  ساخته می‌شوند.

انواع آفت‌ کش‌های شیمیایی

آفت‌ کش‌های شیمیایی به دسته‌های ارگانوفسفره، کاربامات، ارگانوکلرین و پیرتروئید تقسیم‌بندی می‌شوند.

2. آفت‌ کش‌های زیستی

این نوع از آفت‌ کش‌ها نوع خاصی از سموم هستند که از مولکول های زیستی موجود در برخی از حیوانات، باکتری‌ها، مواد معدنی و گیاهان خاص مانند روغن کانولا و جوش شیرین به دست می‌آیند. آفت‌ کش‌های میکروبی، آفت‌کش‌های بیوشیمیایی و آفت‌کش محافظ گیاهی (PIPs) از این دسته هستند.

آفت‌ کش‌های میکروبی

ماده فعال آفت‌کش‌های میکروبی یک میکروارگانیسم چون باکتری، قارچ یا ویروس است ک نوع خاصی از پروتئین نابود کننده آفت کش را تولید می‌کند.

آفت ‌کش محافظ گیاهی

آفت ‌کش محافظ گیاهی به سموم آفت کشی اطلاق می‌شود که به واسطه مواد ژنتیکی اضافه شده به گیاه تولید می‌شوند. مثلا ژن پروتئین آفت کش را به ماده ژنتیکی گیاه وارد می‌کنند. سپس گیاه به جای باکتری، ماده‌ای را تولید می‌کند که آفت را از بین می‌برد.

آفت کش‌های بیوشیمیایی

آفت کش های بیوشیمیایی سمومی هستند که از مواد طبیعی نظیر فرمول‌های جنسی حشرات و عصاره‌‌های مختلف گیاهان معطر تولید می‌شوند.

انواع آفت کش ها بر اساس نحوه اثرگذاری

آفت کش ها بر اساس نحوه اثرگذاری نیز به انواع آفت کش های سیستمیک، تماسی و نفوذی دسته‌بندی می‌شوند.

آفت کش‌های سیستمیک

آفت کش‌های سیستمیک از طریق ریشه و برگ جذب گیاه شده و همراه شیره‌ی نباتی به بخش‌های دیگر گیاه می‌رسد. سم کونفیدور نمونه‌ای از سموم آفت کش سیستمیک است.

آفت کش های تماسی

سموم آفت کش تماسی به سمومی گفته می‌شود که با برخورد به بدن آفت سیستم عصبی آنان را مختل کرده و از بین می‌برد. این سموم برای اثر کردن باید حتما با بدن آفت هدف برخورد کنند. سم آفت کش دیازینون از انواع سموم تماسی است.

آفت کش‌های نفوذی

سموم آفت کش نفوذی سمومی هستند که با برخورد با آفت به داخل آن نفوذ کرده و حشرات موجود در درون بافت میوه یا برگ را از بین می‌برند. آفت کش کلرپیرفوس از این دسته است.

طبقه‌بندی آفت کش‌ها

آفت کش ها ترکیبات شیمیایی متفاوت و به تبع اثرات متفاوتی دارند. آن‌ها ممکن است بر روی همه گیاهان اثر کنند و یا تنها برخی از گیاهان را تحت تاثیر قرار دهند. آفت کش های شیمیایی به دو گروه سنتزی و ارگانیک تقسیم می‌شوند. مواد فعال به کار رفته در آفت‌کش‌ها معمولاً از مواد معدنی استخراج شده از زمین  به دست می‌آیند.  بخش فعال آفت کش را می‌توان به دو گروه آلی و غیرآلی دسته‌بندی کرد. آفت کش های غیر آلی فاقد اتم کربن در ساختار خود هستند و از ترکیبات معدنی همانند مس، گوگرد یا نمک‌های عناصر مختلف همانند سولفات مس، سدیم کلرات، فروس سولفات تشکیل شده‌اند. آفت کش های آلی در ساختار خود کربن دارند و بر اساس ساختار ملکولی خود در گروه‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. در زیر به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

آفت‌ کش‌های ارگانوفسفره

این نوع آفت کش ها با ایجاد اختلال در آنزیم انتقال دهنده عصبی استیل کولین و تأثیر بر سیستم عصبی آفات عمل می‌کنند. اغلب این نوع آفت‌کش‌ها حشره کش می‌باشند و معمولا پایداری کمی دارند. از انواع این آفت‌کش‌های شیمیایی می‌توان به مالاتیون، کلرپیریفوس، فسمت اشاره کرد.

آفت‌ کش‌های کاربامات

این نوع آفت کش ها نیز با تاثیر بر تولید استیل‌کولین می‌تواند در سیستم عصبی حشرات اختلال ایجاد کنند. از انواع این آفت‌کش‌های شیمیایی می‌توان به کربن فوران و اگزامیل اشاره کرد.

آفت کش های ارگانو کلرین

 این آفت کش ها با تاثیر بر روی سیستم عصبی مرکزی بندپایان آن‌ها را از بین می‌برند. این آفت کش ها به سبب مسائل زیست محیطی از بازار حذف شده‌اند.

آفت کش های پیرتیروئید

آفت کش های پیرتیروئید از سموم آفت کش طبیعی بر پایه گیاهانی چون گل داوودی هستند که بر روی سیستم عصبی اثرمی‌گذارند. سیپرمترین و دلتامترین از این دسته هستند.

تریازین ها

این دسته از آفت کش ها با مهار انتقال الکترون در فتوسنتز عمل می‌کنند. برخی از گیاهان زراعی و علف‌های هرز به تریازین‌ها مقاوم هستند، به عنوان مثال ریشه ذرت حاوی آنزیمی است که این سموم را غیرفعال می‌کند. از این دست آفت‌کش‌ها می‌توان به سموم آترازین، پروپازین، سیمازین، پرومتون و پرومترین اشاره کرد.

تریازول ها

این دسته از آفت کش‌ها با مهار بیوسنتز استرول، سنتز غشای سلولی را در برخی از قارچ‌ها مهار می‌کنند. از این دست آفت‌کش‌ها می‌توان از اپوکسیکنازول، سیپروکونازول و فلوسیلازول نام برد.

نئونیکوتینوئیدها

دسته‌ای از حشره‌کش‌های فعال عصبی هستند که ساختاری شبیه نیکوتین دارند. آفت کش‌های استامیپرید، کلوتیانیدین، نیتنپیرام، تیاکلوپرید و ایمیداکلوپرید از این دسته هستند.

آفت کش گیاهان آپارتمانی

آفت کش گیاهان آپارتمانی به سبب استفاده در فضای بسته، باید در عین اثرگذاری بالا دارای کمترین عوارض جانبی باشد. در مرحله اول بهتر است از سم‌های خانگی استفاده کرد و در صورت کارساز نبودن، به سراغ سم های موجود در بازار رفت. سم دیازینون یکی از بهترین سموم آفت کش گیاهان آپارتمانی است که در دسته ترکیبات ارگانوفسفره قرار می‌گیرد. از این ترکیب شیمیایی می‌توان برای کنترل حشرات و آفات انواع گیاهان، گل‌ها، سبزیجات و محصولات زراعی در باغچه، مزارع و داخل منزل استفاده کرد.

انواع سموم کشاورزی علف کش

سموم کشاورزی علف کش عوامل شیمیایی هستند که برای مهار رشد گیاهان ناخواسته، مانند علف‌های هرز و دیگر گونه‌های مهاجم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این علف کش‌های شیمیایی در مقایسه با کنترل مکانیکی علف‌های هرز، کاربرد آسان‌تری دارند و خصوصا برای نواحی پر علف مقرون به صرفه‌تر هستند. بیشتر علف‌کش‌ها برای حیوانات و انسان‌ها غیرسمی در نظر گرفته می‌شوند، اما می‌توانند منجر به مرگ و میر گیاهان غیر هدف و حشرات وابسته به آن‌ها شوند. علف کش ها نیز بر اساس نحوه عملکرد به دو دسته علف کش‌های تماسی و علف کش‌های سیستمیک و و بر اساس نوع اثر با علف کش‌های انتخابی (بر گونه‌های گیاهی خاص) و غیرانتخابی (کل گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهند) طبقه‌بندی می‌شوند.

نحوه استفاده از آفت کش‌ها

آفت کش ها در شکل‌های مختلف محلول، آئروسل، پودر، گرانول در دسترس هستند که هر کدام نحوه مصرف خاص خود را دارند. آفت کش های پودری با آب و یا مایعات دیگر مخلوط و سپس بر روی گیاه اسپری می‌شوند. آفت کش های محلول معمولا با آب رقیق می‌شوند. بسیاری از آفت کش ها نیز به‌صورت آماده برای استفاده عرضه می‌شوند.  به‌طور معمول استفاده از اسپری و یا مه برای مقابله با حشرات بالدار و اشکال پودری و گرانوله برای مقابله با حشرات خزنده بهتر هستند.

قیمت سم آفت کش

حجم محصول، شکل محصول، نرخ ارز و شرکت تولیدکننده از عوامل بسیار مهم در تعیین قیمت سم آفت کش هستند و از این رو نمی‌توان قیمت دقیقی از آن ارائه داد. برای مشاوره و اطلاع دقیق از قیمت سم آفت کش می‌توانید از طریق شماره‌های مندرج در سایت با همکاران ما در تماس باشید.