چگونگی حفظ آب درون خاک در کشاورزی ارگانیک‏

‎ ‎‏‎ ‎در هنگام بارندگی های شدید فقط میزان کمی از آب به داخل خاک نفوذ می کند بقیه قسمتهای آن بصورت روان ‏آب ‏از بین می رود.

---

‏‎ ‎در طول دوره خشکی، بعضی از خاکها بیشتر و بعضی کمتر در موقعیتی هستند که آب مورد نیاز محصولات را ‏‏تامین کنند.‏
‏‎ ‎قابلیت خاک در نگهداری آب به ترکیب خاک و همچنین وجود مواد ارگانیک در خاک وابستگی شدیدی دارد.‏
‎•‎‎خاکهایی که غنی از رس هستند می توانند تا‏‎ ‎‏3‏‎ ‎برابر ظرفیت خود‏‎ ‎آب را ذخیره کنند که البته نسبت به ‏خاکهای ‏شنی بیشتر است‏‎.‎
‎•‎‎مواد ارگانیک خاک‏‎ ‎بعنوان منبعی برای ذخیره آب همانند یک اسفنج عمل می کنند. بنابراین خاکهای ‏غنی از مواد ‏ارگانیک رطوبت خود را در‏‎ ‎مدت زمان طولانی تری‎ ‎حفظ می کنند. و به منظور افزایش ‏مواد ارگانیک استفاده از ‏کودهای ارگانیک، کمپوست، مالچ و کود سبز لازم است‏‎.‎
‎•‎‎یک لایه نازک مالچ به طور چشمگیری باعث کاهش تبخیر از سطح خاک می شود این لایه خاک را از‏‎ ‎اشعه ‏مستقیم آفتاب‏‎ ‎حفظ کرده همچنین از گرم شدن زیادی خاک جلوگیری می کند‏‎.‎
‎•‎ایجاد شکاف های نازک‏‎ ‎در سطح خاک خشک به کاهش خشکی آب در لایه های زیرین کمک می کند‏‎.‎
با تمام این روشها، باز هم بایستی ازعان نمود که بهترین راه حفظ آب در خاک، تقبل هزینه آبیاری است. با این ‏‏وجود با کمک روشهای ذکر شده می توان بهترین استفاده را از کمترین منابع برد و علاوه بر حفظ رطوبت خاک، ‏‏آب کمتری را مورد استفاده قرار داد.‏
یک نکته قابل توجه این است که، معمولاً کود سبز یا محصولات پوششی همیشه راه مناسبی برای کاهش تبخیر از ‏‏سطح خاک نیستند. با وجودیکه پوشش گیاهی باعث ایجاد سایه و همچنین کاهش نور مستقیم خورشید به سطح ‏‏خاک می شود، اما آب را از سطح برگ‌هایشان همانند سطح خاک و حتی بیشتر از آن تبخیر می کنند.‏
همچنین هنگامی که رطوبت خاک کاهش می یابد گیاهان برای دست یابی به آب با محصول اصلی رقابت می کنند. ‏‏بنابراین باید آنها را کند و به صورت مالچ از آنها استفاده کرد.‏
‏‎ ‎افزایش نفوذپذیری آب‏
‎ ‎‏‎ ‎در هنگام بارندگی های شدید فقط میزان کمی از آب به داخل خاک نفوذ می کند بقیه قسمتهای آن بصورت روان ‏آب ‏از بین می رود. و در نتیجه از دسترس محصول خارج می شود. به منظور دست یابی هر چه بیشتر خاک به ‏آب ‏باران نیاز به نفوذپذیری آب باران الزامی می باشد.‏
بهترین راه به منظور دست یابی به نفوذپذیری بهتر آب حفظ خاک سطحی بصورت بافت مناسب خاک که شامل ‏خلل ‏و فرج زیادی که توسط کرم خاکی ایجاد می شود، می باشد. کاربرد مالچ و گیاهان پوششی برای ایجاد بافت ‏‏مطلوب خاک سطحی مناسب هستند‏‎. ‎
آنها به کاهش سرعت جریان آب کمک کرده و در نتیجه زمان بیشتری به نفوذ آب اختصاص می یابد. در سراشیبی ‏‏ها نفوذ آب باران می تواند بوسیله حفر شیارها به موازات خطوط هم تراز افزایش یابد . روان آب در داخل شیارها ‏‏به دام می افتد و عمل نفوذ آب به داخل خاک به آرامی انجام می گیرد‏‎. ‎
پشته های نیمه گرد برای مثال در اطراف محصولات درختی اثر مشابهی دارند. آنها آبهای جاری را جمع آوری ‏‏نموده و سپس آن را به سراشیبی هدایت می کنند در نتیجه نفوذ آب به داخل منطقه ریشه محصولات افزایش می ‏‏یابد. در مزارع مسطح از پوسته گیاهان می توان استفاده کرد.‏
‏‎ ‎تخریب هنگام روان آب‏
‏‎ ‎در نواحی با بارندگی سنگین باید توجه داشت که روان آب به شکل گیری خندق (آبراهه) شدیدی منجر خواهد شد ‏و ‏در نتیجه تخریب ساختارهای هم تراز را در سراشیبی ها به همراه خواهد داشت.‏
‏ذخیره آب
‎ ‎‏‎ ‎شاید بتوان آب اضافی فصول بارانی را برای فصول خشک ذخیره کرد. راههای متعددی برای ذخیره سازی آب ‏‏باران جهت آبیاری وجود دارد که اغلب نیاز به هزینه و کارگر زیادی دارند. لذا برای تصمیم گیری در امر ساختن ‏‏و یا نساختن لوازم ذخیره آب باید به این مساله توجه داشت که فواید آن بیشتر از هزینه های ساخت باشد. از جمله ‏‏این روشها می توان به ذخیره آب در حوضچه ها اشاره نمود. البته در این روش آب از طریق نشست و یا تبخیر به ‏‏هدر می رود. ساخت تانکرهای آب می تواند از فرایند تبخیر و نشست آب جلوگیری کند اما این نیز به لوازم ‏‏مناسب احتیاج دارد. ایجاد آب انبار نیز روشی برای ذخیره آب و استفاده از آن در زمان مناسب است.‏