اولین تدبیر دولت یازدهم در بخش کشاورزی


دسته بندی: اخبار کشاورزی
اولین تدبیر دولت یازدهم در بخش کشاورزی

با تصویب و اعلام نرخ خرید تضمینی 24 قلم محصول کشاورزی قبل از آغاز فصل کشت، نخستین تدبیر دولت ‏یازدهم در بخش کشاورزی کلید خورد‏‎.‎
با تصویب و اعلام نرخ خرید تضمینی 24 قلم محصول کشاورزی قبل از آغاز فصل کشت، نخستین تدبیر دولت ‏یازدهم در بخش کشاورزی کلید خورد‏‎.‎
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه نرخ خرید تضمینی ‏محصولات کشاورزی باید تا آخر شهریور ماه هر سال تعیین و به کشاورزان ابلاغ شود‏‎.‎
همچنین در قانون بهره‌وری کشاورزی که سال 89 توسط شورای نگهبان تایید و ابلاغ شد، ‌تاکید شده است همه ‏سال بر اساس نرخ تورم به قیمت خریدهای تضمینی اضافه شود و این افزایش همواره به نفع تولید کننده باشد‏‎.‎
اعلام به موقع نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی علاوه بر اینکه در قوانین تصریح و تاکید شده است، یکی ‏از مطالبات مهم کشاورزان از سالهای گذشته است، زیرا اعلام به موقع قیمت خریدهای تضمینی به کشاورز امکان ‏می‌دهد، برنامه کشت خود را در زمان مناسب انجام دهد، اینکه چه محصولی بکارد؟ چه سهمی از زمین‌ خود را ‏به کشت چه محصولی اختصاص دهد؟ چه ‌ بذر، کود و سمی را متناسب با کشتی که انتخاب می‌کند، خریداری و ‏آماده کند؟ چه ماشین‌آلاتی را متناسب با محصولی که می‌کارد، خریداری یا تهیه کند؟‏
بسیاری محصولات کشاورزی ماشین‌آلات ویژه دارند، مثلا ماشین‌آلات کاشت، داشت و برداشت که برای برخی ‏محصولات ویژه است‏‎.‎
حال فرض کنید نرخ خرید تضمینی بی‌موقع اعلام شود، آیا کشاورز می‌تواند این برنامه‌ریزی‌ها را انجام دهد؟ ‏نتیجه این می‌شود که کشاورز به صورت دلبخواهی اقدام به کشت محصول می‌کند که همان سال به صورت ‏تصادفی یا ضرر می‌کند یا سود. در این میان نه خواسته کشاورز تامین می‌شود، نه خواسته دولت‏‎.‎
اما دولت با بالا و پایین کردن نرخ خرید تضمینی و اعلام به موقع آن می‌تواند کشاورازن را در مسیر سیاست‌های ‏اصلی خود که همانا اولویت دادن به تولید محصولات اساسی است، هدایت کند، اگر نرخ خرید تضمینی گندم بیشتر ‏باشد طبیعی است که کشاورز گندم بیشتری می‌کارد و دولت مجبور نمی‌شود، گندم را به دو برابر قیمت داخل با ‏هزاران مشکل که به دلیل تحریم حادث شده است خریداری کند. اصلا اگر آنها ندادند چه؟
‏‌از سوی دیگر دولت می‌تواند با ابزار مدیریتی نرخ خرید تضمینی الگوی کشت محصولات کشاورزی را که ‏دغدغه چندین ساله کشاورزان و مسئولان است، نیز اجرا کند‏‎.‎
دولت در قانون بهره‌وری کشاورزی سه سال پیش اعلام کرد، الگوی کشت در زمین‌های کشاورزی اجرا شود و ‏حتی مشوق‌هایی هم برای کشاورزانی که این طرح را اجرا می‌‌کنند، منظور شود‏‎.‎
اما الگوی کشت چیست؟
‏18‏‎ ‎میلیون هکتار زمین کشاورزی در کشور وجود دارد که تامین کننده نیاز غذایی کشور باید باشد، بنابه آمار ‏وزارت جهاد سالانه 118 میلیون تن محصول از این زمین‌ها به دست می‌‌آید، آیا واقعا تمام نیازهای کشور با این ‏محصولات تامین می‌شود، واردات سالانه 7.5 میلیون تن سویا و ذرت برای خوراک طیور، وابستگی 90 ‏درصدی دانه‌های روغنی،‌ واردات پنبه(زمانی ایران مهمترین تولید کننده و صادر کننده این محصول استراتژیک ‏بود)،واردات گندم، جو از آن جمله است اما در عوض جایگاه سوم تولید هندوانه و چهارم خربزه در دنیا، مهمترین ‏تولید کننده صیفی‌جات در دنیا را داریم‎.‎
عقل سلیم می‌گوید بهتر است کشور در محصولات استراتژیک که تولید بسیاری محصولات داخلی مانند ‏گوشت،‌مرع و تخم مرغ نیز به آنها وابسته است، تولید کند و در محصولاتی مانند هندوانه و خربزه که ارزآوری ‏برای کشور ندارد و بیشتر مصرف تفننی دارد و سه برابر محصولات استراتژیک هم مصرف آب دارد، به اندازه ‏نیاز بکارد‏‎.‎
اینکه کشاورزان سطح کشت محصولات خود را بر اساس نیاز کشور تطبیق دهند همان اجرای الگوی کشت ‏است،‌ دولت تنها با ابزار مدیریتی می‌تواند این کار را انجام دهد نه با تهدید و اجبار، که یکی از این ابزارهای ‏مدیریتی نرخ خرید تضمینی است که دولت تعیین می‌کند‎.‎
دولت اگر می‌خواهد امسال کشاورزان گندم یا خوراک دام و طیور بیشتری تولید کنند باید نرخ خرید آنها را بیشتر ‏کند و یا اگر سطح زیر کشت هندوانه و خربزه کمتر شود بر عکس‏‎.‎
البته در این افزایش و کاهش ملاحظات فنی و کارشناسی از نظر آیش و تناوب وجود دارد که قابل بحث است اما ‏نرخ خرید تضمینی تاثیر قابل توجهی دارد‏‎.‎
مثلا اگر قرار باشد کشور حتی تمام نیاز خود به هندوانه و خربزه را وارد کند چقدر زیان می‌کند و یا در عوض ‏اگر بنا باشد نهاده‌های خوراک دام و طیور را وارد کند چقدر؟ بحران‌های قیمت مرغ و تخم مرغ و گوشت طی دو ‏سال اخیر به رغم تولید مناسب در کشور کاملا گویاست؛ در هر کدام از این بحران‌ها تولید محصولات پروتئینی ‏در کشور به شدت پایین آمده و این صنعت و نیز مردم ضررهای زیادی را متحمل شدند‏‎.‎
نوسان شدید قیمت سیب‌زمینی و پیاز در کشور که به سریال تکراری تبدیل شده، مثال دیگری است، نوسان در ‏قیمت همواره نوسان در تولید را سبب شده و یک سال کشاورز و یک سال مصرف کننده متضرر شده‌اند‎.‎
در کشورهای پیشرفته کشاورزی مانند آمریکا نرخ خریدهای تضمینی و قیمت نهاده‌ها قبل از کشت اعلام می‌شود ‏و کشاورز فرصت برنامه‌ریزی دارد و قیمت‌هایی هم که دولت اعلام می‌کند کشاورز را در مسیر خواسته‌ها و ‏سیاست‌های دولت هدایت می‌کند‎.‎
به هر حال اعلام به موقع نرخ خرید‌های تضمنیی و افزایش حدود 30 درصدی نسبت به سال گذشته نوید ‏برنامه‌ریزی مناسب در محصولات کشاورزی، افزایش ضریب امنیت غذایی کشور در سال آینده را می‌د هد‏‎.‎

خبرگزاری فارس – 92/6/21‏