سیاست‌های کلان بخش کشاورزی نیازمند تجدیدنظر است‏


دسته بندی: اخبار کشاورزی
سیاست‌های کلان بخش کشاورزی نیازمند تجدیدنظر است‏

سیاست‌های کلان بخش کشاورزی در حوزه تولید، توزیع، بازارسازی و بازارگردانی نیازمند تجدیدنظر است.‏
سیاست‌های کلان بخش کشاورزی در حوزه تولید، توزیع، بازارسازی و بازارگردانی نیازمند تجدیدنظر است.‏
عضو شورای کشاورزی مجمع مصلحت نظام در گفتگو با ایانا با اعلام این مطلب گفت: سیاست‌های کلان بخش ‏کشاورزی در حوزه تولید، توزیع، بازارسازی و بازارگردانی برای رسیدن به سند چشم‌انداز 20 ساله نیازمند ‏تجدیدنظر اساسی است.‏
علیرضا بزرگی افزود: برای عبور از کشاورزی سنتی و رسیدن به کشاورزی پایدار و مدرن باید صفت‌های تولید ‏بار دیگر مورد تجدیدنظر اساسی قرار گیرد؛ کالاهایی که در آن خودکفایی محرز است، به‌علت پارامترهای ‏متغیری نظیر اقلیم و جمعیت با چالش روبه‌رو شده، این در حالی است که همه کشورها پس از رسیدن به خودکفایی ‏در محصولات استراتژیک، تمام تلاش خود را برای پایداری آن به کار می‌بندند.‏
وی اب اشاره به وضعیت توزیع خاطرنشان کرد: نبود سامانه واگذاری حق امتیاز معادن بزرگ دولتی به بخش ‏خصوصی هر چند به بهانه انفال بودن آنها با انتقاد مسوولان دولتی و برخی از نمایندگان مجلس مواجه شد، اما ‏ظاهرا سفرهای استانی مقام اول دولت موجب شد تا وعده واگذاری بخشی از این معادن به تعاونی‌های مردمی در ‏استان‌ها داده شود. وعده‌ای که فعالیت در این بخش را با مشکلاتی مواجه کرد؛ به طوریکه پس از تعطیلی معدن ‏‏«دهبید» استان فارس، در حال حاضر خطر تعطیلی در کمین سه تا چهار معدن فعال و بزرگ کشور نیز قرار ‏دارد.‏
افزایش مشکلات در نقل و انتقال پول نفت و فرآورده‌هایش، عمده دلیلی است که موجب شده تا مسوولان جایگزینی ‏برای آن در نظر گیرند و بخواهند بخشی از نقدینگی کشور را از راه معدن تامین کنند، اما آیا زیرساخت‌ها برای ‏این جایگزینی فراهم است و می‌توان به این بخش به عنوان تامین‌کننده بخشی از نقدینگی کشور تکیه کرد؟ آنچه ‏مسلم است جلب اعتماد بخش خصوصی اولین اقدامی است که باید از سوی مسوولان صورت گیرد تا فعالان این ‏بخش جرات سرمایه‌گذاری در این بخش را به دست آورند. اطمینانی که سلب شده و با توجه به مصوباتی که هر ‏روز برای این بخش به تصویب می‌رسد بازگشت آن به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود.‏
از سوی دیگر، نبود ثبات در سیاست‌گذاری نیز موجب شده تا ایران جایگاه پنجمی خود در جمع صادرکنندگان ‏سنگ را در چهار سال اخیر از دست بدهد و با سقوطی 12 پله ای به جایگاه هفدهم بسنده کند؛ با این شرایط ‏می‌توان گفت طرح تامین بخشی از نقدینگی کشور از راه معدن پیش نخواهد رفت.‏
پتانسیل وجود دارد، اما بستر نه...‏
کامران وکیل، دبیرکل اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران در خصوص اینکه آیا امکان ‏تامین بخشی از نقدینگی مورد نیاز کشور از معادن وجود دارد، می‌گوید: پتانسیل جایگزینی معدن وجود دارد، اما ‏بستر تحقق این امر در کشور وجود ندارد.‏
فراهم نبودن آب صنعتی، انرژی مورد نیاز برای بخش تولید، حمل و نقل، کافی نبودن ذخایر مورد نیاز و... از ‏جمله مواردی است که وکیل معتقد است باید برای رشد بخش معدن فراهم شود.‏
ابوالقاسم شفیعی، رییس هیات مدیره انجمن سنگ کشور نیز معتقد است رفع مشکل خام‌فروشی نیازمند فراهم کردن ‏زیرساخت‌های تولید در کشور است که این امر فراهم نیست.‏
به گفته رییس هیات مدیره انجمن سنگ، فراهم نبودن مناسبات تجاری با سایر کشورها (تجارت جهانی) از یک سو ‏و عدم تخصیص اعتبار مورد نیاز این بخش از سوی دیگر، موجب شده تا فعالان این بخش ناچار شوند بخشی از ‏استحصال را به صورت خام صادر کرده و از محل درآمد آن فرآوری کنند.‏
شفیعی همچنین از تعطیلی قریب‌الوقوع توسعه بخش صنعت و معدن کشور در شرایطی که تسهیلات با نرخ‌های ‏‏22 درصد به بالا عرضه می‌شود، خبر داد.‏
رییس هیات‌مدیره انجمن سنگ همچنین با محکوم کردن تخریب معدن «دهبید»، گفت: ایران در سال 1370 افزون ‏بر 80میلیون دلار صادرات سنگ داشت و این رقم برای ترکیه تنها 40 میلیون دلار بود ولی امروز کشور ترکیه ‏افزون بر 5/3میلیارد دلار صادرات سنگ دارند و ایران تنها 170 میلیون دلار!‏
به گفته وی، این در حالی است که تعداد معادن ایران از 368 معدن به یک هزار و 325 معدن دارای پروانه ‏بهره‌برداری رسیده و تعداد کارخانه‌های صنایع معدنی از 800 به شش هزار و 200 کارخانه سنگ‌بری در این ‏سال‌ها افزایش داشته است.‏
تنزل 12 پله‌ای صادرات سنگ‏
دبیرکل اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران،‌ نیز در این خصوص می‌گوید: بخش معدن ‏جزو بخش‌هایی است که در تلاطمات سیاسی و در برنامه‌های دولت، اول از همه کنار گذاشته می‌شود و در آخر ‏برنامه‌های دولت‌ها می‌آید، چرا که نمی‌توان برای آن توجیه اقتصادی نوشت و این بخش از ریسک‌پذیری بسیار ‏بالایی برخوردار است.‏
وی از معدن به عنوان تنها متحول‌کننده اقتصاد ایران نام برد؛ چرا که توزیع یکنواخت ثروت را در پی دارد.‏
وی در ادامه گفت: متاسفانه شناخت مردم و دولت نهم و دهم از بخش معدن بسیار کم بوده است؛ به طوری که در ‏سفرهای استانی دولت شاهد اتخاذ تصمیمات و وعده‌هایی بودیم که در حال حاضر بخش معدن را با مشکلات ‏بسیاری مواجه کرده است.‏
به گفته دبیرکل اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران، تاکنون وعده واگذاری سه تا چهار ‏معدن بزرگ کشور به مردم از سوی دولت داده شده که با اتمام مهلت بهره‌برداری در حال حاضر معدن «دهبید» ‏تعطیل و امکان بهره‌برداری از آن ممکن نیست. با این شرایط احتمالا شاهد تعطیلی سایر معادن وعده داده شده نیز ‏خواهیم بود.‏
وکیل با اشاره به اینکه وعده‌های داده شده موجب شده تا فعالیت در سایر معادن نیز مختل شود، می‌گوید: وعده ‏واگذاری معادن به مردم یا تعاونی‌ها موجب شده تا در سایر شهرها نیز شاهد ایجاد اخلال در فعالیت معادن باشیم، ‏به طوری که یکی از معادن فعال در کردستان نیز هفته گذشته با مشکلاتی مواجه شد و افرادی با هجوم به این ‏معدن مشکلاتی را به وجود آوردند.‏
نبود ثبات در تصمیم‌گیری دیگر موردی است که وکیل به آن اشاره کرده و در این خصوص می‌گوید: در حال ‏حاضر و در چند سال اخیر تغییر مدام در قوانین و عوارض صادراتی، اعتماد کشورهای خریدار از ایران را سلب ‏کرده است.‏
دبیرکل اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران در خصوص اینکه سال گذشته صادرات ‏سنگ چه میزان کاهش داشته است، می‌گوید: آمار دقیقی در این خصوص نداریم، اما با توجه به ترانزیتی که ‏صورت گرفته، می‌توان گفت صادرات سنگ سال گذشته 20 تا 30 درصد کاهش داشته است.‏
به گفته وکیل، رخداد صورت گرفته موجب شده تا تقاضا برای سنگ ایرانی در چهار سال گذشته به میزان ‏قابل‌توجهی کاهش یابد؛ به طوری که در حال حاضر متقاضیان نه تنها علاقه‌ای برای خرید سنگ ایران ندارند، ‏بلکه سنگ ایران را 30 تا 40 درصد ارزان‌تر می‌خرند و دلیل آن نامشخص بودن دوره خرید از ایران است.‏
دبیرکل اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران همچنین با اشاره به اینکه ایران پیش از این ‏رتبه پنج در تولید و عرضه سنگ در دنیا را داشت، می‌گوید: مشکلات به وجود آمده موجب شد تا در این بخش به ‏جایگاه هفدهم تنزل کنیم.‏
سقوط رتبه صادرات سنگ ایران در حالی صورت گرفته که به گفته وکیل در این مدت رتبه کشور همسایه ما، ‏یعنی ترکیه، به سوم ارتقا یافته است.‏
وی در ادامه اظهار کرد: به دلیل اتخاذ سیاست‌های غلط و شعارهای غیرواقعی، در چند سال اخیر شاهد هیچ‌گونه ‏سرمایه‌گذاری خصوصی در بخش معدن کشور نبوده‌ایم.‏
معدن «دهبید» را می‌توان یکی از بزرگترین معادن فعال در ایران دانست، معدنی که از سال 1389 و با وعده ‏داده شده از سوی هیات دولت مبنی بر واگذاری معدن به یک شرکت تعاونی محلی با مشکل مواجه شد و پس از ‏تخریب در حال حاضر امکان بهره‌برداری از این معدن وجود ندارد. هرچند با مطرح شدن این وعده‌ها و کش و ‏قوس‌های به وجود آمده، سرانجام دیوان عدالت اداری به نفع شرکت بهره‌بردار معدن رای داد و وزارت صنعت، ‏معدن و تجارت را مکلف به تمدید پروانه بهره‌برداری این شرکت کرد، اما چند روز بعد از تمدید پروانه، حادثه ‏تخریب معدن رخ داد؛ حادثه‌ای که موجب شد تا فعالان معدنی خواستار ایجاد امنیت برای سرمایه‌گذاران و فعالان ‏این بخش مهم از اقتصاد کشور شوند. تعطیلی معادن در شرایطی است که مسوولان سعی در ساماندهی معادن ‏دارند.‏
در این میان، احمد دین محمدپور، بهره‌بردار معدن دهبید با اشاره به اینکه با حکم دیوان عدالت اداری، مصوبه ‏کارگروه دولت باطل و مقرر شد معدن دوباره در اختیار بهره‌بردار باشد، متذکر شد: متاسفانه این اتفاقات و ‏پیگیری‌های آن منجر به تعطیلی دو ساله معدن شد و پس از مجوز اجازه برداشت موقت در سال جاری، عده‌ای ‏دست به کاری زدند که با صیانت از منافع ملی در تضاد بوده و در 29 فروردین ماه امسال خسارتی حدود 800 تا ‏یک هزار میلیارد ریال را به ماشین آلات سنگین و تجهیزات مستقر در معدن وارد کردند.‏
مدیرعامل شرکت بهره‌بردار معدن سنگ «دهبید» در ادامه می گوید: متاسفانه اقداماتی از این دست در حال تبدیل ‏شدن به یک الگوی خطرناک در سایر نقاط کشور است؛ به طوری که سه تا چهار معدن دیگر نیز وضعیت ‏مشابهی دارند.‏
دین محمدپور با اشاره به انتقاد از سیاست دولت درباره واگذاری معادن بزرگ به شرکت‌های تعاونی بدون در ‏نظر گرفتن قدرت مالی و فنی آنها، گفت: در چند مورد، واگذاری معادن به شرکت‌های اینچنینی باعث توقف تولید ‏و تعطیلی معدن شده است؛ متاسفانه این سیاست‌ها باعث افزایش ریسک در فعالیت‌های معدنی شده است. از ‏مهمترین ضعف‌های موجود در بخش توزیع است.‏
بزرگی ادامه داد: هرچند قیمت تضمینی برای برخی محصولات می‌تواند قیمت‌گذاری کند و مبنای قیمت قرار ‏گیرد، اما در بسیاری از محصولات دیگر نظام قانون‌مندی برای قیمت‌گذاری وجود ندارد و دلال‌ها و سلف‌خرها ‏اقدام به قیمت‌گذاری کالاها می‌کنند.‏
وی با اشاره به وضعیت بازارسازی در حوزه بخش کشاورزی تصریح کرد: هرچند اتحادیه‌ها و تشکل‌ها وظیفه ‏بازارسازی را به عهده دارند، اما دولت‌ها در همه کشورها شرایط لازم برای بازارسازی در بخش کشاورزی را ‏فراهم می‌کنند، این در حالی است که کمترین سرمایه‌گذاری مهم برای بازارسازی محصولات کشاورزی صورت ‏نمی‌گیرد.‏
این کارشناس بخش خصوصی با اشاره به وضعیت صادرات محصولات کشاورزی یادآور شد: در حالی که ایران ‏در تولید اغلب محصولات باغی دارای توانمندی بالقوه است، حجم صادرات محصولات کشاورزی در مقایسه با ‏حجم تولید 117 میلیون تنی محصولات کشاورزی بسیار ناچیز به‌نظر می‌رسد.‏
بزرگی با اشاره به پارامترهای نوین بازاریابی در کشور تأکید کرد: در کشورهای در حال توسعه نظیر مالزی و ‏یا ترکیه بازارسازی یکی از اصول توسعه صادرات به‌شمار می‌رود؛ این در حالی است که اقدام قابل توجهی در ‏حوزه بازارسازی صورت نمی‌گیرد.‏
وی با تأکید بر این نکته که علاوه بر سازمان توسعه و تجارت، سایر اعضاء هیئت دولت وظیفه دارند بر حوزه ‏بازارسازی برای بخش کشاورزی اقدام کنند، اظهار داشت: بارها نقش سفارت‌خانه‌ها برای بازاریابی و ‏بازارسازی در کشورهایی که ایران دارای سفیر و روابط خارجی مستحکم است، گفته شده، اما هیچ‌گاه از دایره ‏مطبوعات و به‌صورت نوشتاری خارج نشده است.‏
بزرگی در پایان اظهار امیدواری کرد که در دولت آینده، سیاست‌های کلان بخش کشاورزی مورد تجدیدنظر قرار ‏گیرد.‏

خبرگزاری ایانا– 92/4/23‏