مافیای واردات، ریشه برنج گیلان را می‌خشکاند


دسته بندی: اخبار کشاورزی
مافیای واردات، ریشه برنج گیلان را می‌خشکاند

به‌نظر ‏می‌رسد روند فروش برنج خارجی در ایران نسبت مستقیمی با وضعیت اقتصادی گروه‌های مختلف جامعه دارد
برنج خارجی در واقع به این دلیل جایی در سفره‌های ایرانیان باز کرده که از برنج ایرانی ارزان‌تر است و به‌نظر ‏می‌رسد روند فروش برنج خارجی در ایران نسبت مستقیمی با وضعیت اقتصادی گروه‌های مختلف جامعه دارد، ‏هرچه گرانی‌ها بیشتر می‌شود، خریداران برنج خارجی هم بیشتر می‌شوند.‏
اواخر شهریور۸۸ بود که مهدی پور‌هاشم، مدیرکل وقت استاندارد استان تهران مصرف ۱۳‌نوع برنج خارجی ‏وارداتی غیراستاندارد و غیرقابل مصرف را اعلام کرد. در پی انتشار همین خبر و انجام آزمایش‌های متعدد ‏مشخص شد که ۱۳نوع از برنج‌های خارجی وارداتی مشکل دارند و مصرف آنها برای مردم زیان‌آور است. ‏براساس استانداردهای بین‌المللی (کدکس) و استانداردهای داخلی باید میزان این سموم به‌علت آنکه آرسنیک، کادیوم ‏و به‌ویژه سرب از فلزات سنگین هستند، صفر باشد. در آن زمان اعلام شد، آزمایش کارشناسان نشان می‌دهد که ‏میزان سم مایکوتوکسین در حد صفر است و مشکل خاصی ندارد، ولی سرب در همه برنج‌ها موجود است و در ‏برخی انواع آن این میزان بسیار بالاست و آرسنیک موجود در برنج‌ها طبق گزارشی که از سوی مجلس در سال ‏‏۸۸ اعلام شد. از حد مجاز استاندارد بالاتر بود.‏
براساس آمار گمرک از ابتدای سال‌۱۳۸۸ تا تاریخ ۳۱ /۶/ ۱۳۸۸، به میزان ۸۰۳ هزار و ۲۱۱ تن برنج خارجی ‏ترخیص شده بود. حتی پس از اعلام موضوع آلودگی به فلزات سنگین، هیچ‌یک از مراجع سه‌گانه فوق‌الاشاره ‏اقدامی در زمینه ممنوعیت ورود برنج انجام ندادند. در بخش‌هایی از این گزارش آمده بود: مدیرکل استاندارد و ‏تحقیقات صنعتی استان تهران اقدام به بررسی موردی اقلامی از برنج خارجی با روش تصادفی خرید از بازار ‏خرده فروشی تهران کرده و در آزمایش‌های خود به این نتیجه رسیده که ۱۳ مارک برنج خارجی با منشأ کشور ‏هندوستان، تماما آلوده به فلزات سنگین بوده و در ۳ مورد آلودگی در حد بحرانی است.‏
چهار سال پس از گزارش مجلس، پرونده به جریان افتاد‏
این روزها، چهار سال پس از گزارش مجلس، موضوع آلودگی برنج‌های وارداتی در کانون توجه مردم و ‏مسئولان قرار گرفته است. در حالی‌که بارها و بارها مسئولان از کافی بودن تولید داخل صحبت کرده‌اند رفتارهای ‏ضد و نقیض مانند واردات برنج خارجی نوعی بی‌اعتمادی را در بین مردم رقم زده است. حتی در صور تشخیص ‏کمبود محصول یا کالایی در کشور باید واردات با درنظر گرفتن استانداردهای بهداشتی صورت بگیرد.اما در چند ‏سال اخیر نه تنها واردت برنج‌های نامرغوب خارجی قطع نشد بلکه این محصولات در قالب نام و نشان‌های ‏تجاری متعددی در بازار داخلی تاختند.‏
رویش ویلا در شالیزارها
واردات برنج‌های خارجی سرنوشت شالیزارها در استان گیلان را هم به خطر می‌اندازد. شالیکاران همزمان با ‏ورود برنج‌های خارجی نامرغوب و دست چندمی خارجی و نبود اطلاعات دقیق مسئولان از میزان تولید و حجم ‏واردات دست از تولید می‌کشند. واردات بی‌رویه برنج به دور از نیاز سنجی بازار است. واردات برنج همزمان با ‏فصل برداشت این محصول باعث می‌شود که بازار در اختیار محصولات نامرغوب خارجی قرار گرفته و فعالیت ‏برای کشاورز در زمین صرفه اقتصادی نداشته باشد و این در حالی است که بی‌توجهی به تولیدات داخلی از سوی ‏مسئولان با روش‌های مختلف نمود پیدا کرده است. بسیاری از شالیکاران برای جلوگیری از ضررهای احتمالی و ‏نبود صرفه اقتصادی شالیزارهای خود را برای ساخت ویلا به سرمایه‌گذاران می‌دهند. فروش زمین‌های کشاورزی ‏باعث نابودی این صنعت در مهم‌ترین قطب کشاورزی کشور می‌شود. متاسفانه در چند سال اخیر حمایت درستی ‏از بخش کشاورزی صورت نگرفته که این خود عاملی برای رشد ویلا در شالیزار‌ها شده است.‏
در همین رابطه محمد حسین قربانی نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس نهم به خبرنگار تهران امروز می‌گوید: ‏معضل برنج‌های آلوده مدتهاست که از سوی منابع مختلف پیگیری می‌شود. تا زمانی‌که بهای ویلا در شمال کشور ‏بیش از ارزش تولید داخل لحاظ می‌شود وابستگی به کشورهای بیگانه برای تامین نیاز جامعه امری بدیهی ‏است.ادامه روند کنونی در برخورد با کشاورزان و واردات محصولات زراعی بی‌انگیزه شدن تولیدکنندگان به ‏تولید را موجب شده می‌شود. زیر‌کشت نرفتن زمین‌های زراعی نتیجه مستقیم اعمال دور از کارشناسی دولت از ‏جمله واردات محصولات بدون شناخت نیاز بازار است.آلوده بودن برنج‌های وارداتی نشان از اهمال در وظایف ‏وزارتخانه‌های مسئول است که متاسفانه سلامت افراد را به شوخی گرفته‌اند.‏
مردم قدرت خرید برنج با کیفیت ندارند، خارجی می‌خرند
وی ادامه می‌دهد: مردم از آنجاکه قدرت خرید برنج ایرانی با کیفیت را ندارند، مجبورند برنج‌های خارجی ‏بی‌کیفیت و آلوده را بخرند اما انتظار می‌رود نهادهای نظارتی و قضایی به صورت جدی به این مسئله ورود پیدا ‏کنند. در صورتی‌که مجلس نسبت به آلوده بودن برنج‌های وارداتی به دستگاه‌های مربوطه هشدار داده بود و ‏هم‌‌اکنون هم از هیچ تلاشی دست بر نمی‌دارد. مجلس طی اقدامی در سال ۹۱ طرحی را مبنی بر انتزاع مدیریت ‏تولید محصولات کشاورزی به تصویب رساند.‏
بر اساس این طرح تنظیم بازار محصولات کشاورزی از وزارت صنعت، معدن و تجارت سلب شد و به وزارت ‏جهاد کشاورزی انتقال یافت. در این صورت با بروز هر گونه تخلف یک سازمان باید پاسخگوی مشکلات باشد. بر ‏این اساس تنظیم بازار، نرخ گذاری و تعرفه‌ها بر عهده وزارت جهاد کشاورزی خواهد بود و اگر قصوری در این ‏زمان محرز شود وزارت جهاد کشاورزی باید پاسخگو باشد. ورود برنج و اقلام آلوده به کشور علاوه بر به خطر ‏انداختن سلامت مردم، بخش صنعت و کشاورزی را تهدید می‌کند، بدیهی است وجود مافیای برنج باعث ورود اقلام ‏آلوده به کشور می‌شود. به‌طور حتم نبود نظارت در بحث ورود اقلام آلوده به کشور دست مافیای برنج را باز ‏می‌گذارد و همین امر باعث می‌شود تا بازار در دست این افراد قرار گیرد.وجود مافیای برنج بحرانی را برای ‏جامعه به وجود می‌آورد، نبود نظارت جامع و درست در وزارتخانه‌های مرتبط با واردات کالا از علت‌های اصلی ‏ورود اقلام آلوده به کشور است.‏
اولین باری نیست که برنج آلوده وارد کشور می‌شود
وی تاکید می‌کند: متاسفانه این اولین باری نیست که اقلام آلوده به کشور وارد می‌شود چراکه در سال گذشته نیز ‏شاهد واردات گندم‌ بی‌کیفیت و نامرغوب به کشور بودیم. در مسئله تنظیم بازار و حمایت از تولید ملی؛ نظارت ‏جدی به واردات اقلام باکیفیت به داخل کشور لازم است، علاوه بر وزارت بهداشت و درمان، وزارت جهاد ‏کشاروزی نیز باید نظارت خود را بیشتر کند چراکه ورود برنج و اقلام آلوده به کشور علاوه بر به خطر انداختن ‏سلامت افراد جامعه، بخش صنعت و کشاورزی را مورد تهدید جدی قرار می‌دهد. به بهانه وجود تحریم‌ها ‏محصولات بی‌کیفیت وارد کشور می‌شود، به‌طور حتم حمایت از تولید داخلی باعث جلوگیری از ورود اقلام ‏بی‌کیفیت به داخل کشور می‌شود چراکه بسیاری از محصولات داخلی بدون کمترین سموم تولید شده و از کیفیت ‏بالایی برخوردارند اما در بازار گرم بی‌توجهی مسئولان نسبت به تولیدات داخلی به حاشیه رفته‌اند. در سال گذشته ‏هم با توجه به وجود ۷ میلیون محصول تولید شده گندم این تولیدات به خوراک دام تبدیل شدو بعد از مدتی گندم ‏خارجی اما بی‌کیفیت با قیمت چند برابری بر بازار ایران تاخت.‏
برنج هندی در خود هندوستان مصرف نمی‌شود
این برنج‌ها از کشورهای پاکستان و هند خریداری و در ایران با قیمت بالاتر به مردم فروخته می‌شوند که این ‏موضوع به صنعت کشاورزی و برنج‌کاری ایران هم لطمه وارد می‌کند. بسیاری از کشاورزان دیگر علاقه‌ای به ‏کشت برنج ندارند. نکته قابل‌توجه این است که وزارت بهداشت در گزارش‌هایی که به گمرک داده است سلامت ‏همه این برنج‌‌ها را تایید کرده، اما به هر حال این قضیه روشن است که وزارت بهداشت در این مورد کوتاهی ‏کرده و باید پاسخگو باشد. نکته تاسف‌بارتر اینکه بررسی‌های نشان می‌دهد، این نوع برنج در خود کشور ‏هندوستان هم مصرف نمی‌شود و به کشورهای اروپا نیز راه پیدا نمی‌کند. در حال حاضر هم با توجه به نوسانات ‏نرخ ارز بعید نیست محصولات ته انباری هند و پاکستان مجددا وارد بازار شود. به همین دلیل باید نهادهای ‏نظارتی بسیار سختگیرانه‌تر و با جدیت بیشتری نسبت به این موضوع اقدام کنند.‏
مجلس هم طی گزارشی بحث آلودگی برنج‌های وارداتی را مورد بررسی قرار داد طبق این گزارش درخصوص ‏برنج‌های آلوده، برنج‌های عطر گل باز، کیهان، سارال، جادوگر، حاجی مرادی، هاشمی ۱۱۲۱، عرق مان و برنج ‏دل مبارکه کوهرنگی هشت نوع برنج آلوده وارداتی از هند و پاکستان هستند که خرید و مصرف آنها از نظر ‏مجلس ممنوع است.‏
در گزارش نهایی مجلس ۶۰ نمونه از برنج‌های وارداتی از مبادی گمرکات کشور همچون چابهار، زاهدان، ‏بوشهر و غیره براساس روش استاندارد نمونه برداری شد و در آزمایشگاه‌هایی که مورد تایید مسئولان بود سه فلز ‏سنگین یعنی کادیوم، سرب و آرسنیک مورد آزمایش قرار گرفتند. در مورد فلز سنگین سرب و کادیوم چون حد ‏مجاز آن در ایران تعریف شده قضاوت در مورد آلودگی یا عدم آلودگی چندان مشکل نبود که از میان ۶۰ نمونه، ‏سرب هشت نمونه از این برنج‌ها بالاتر از حد مجاز بود گرچه پیش‌تر شهریاری نایب رئیس کمیسیون بهداشت ‏مجلس تعداد برنج‌های آلوده را ۱۳ نوع اعلام کرده بود.‏
این اعلام نام ۸ برنج آلوده موجود در بازار در حالی ست که وزارت بهداشت پیش‌تر این آلودگی‌ها را به کل رد ‏کرده بود به نحوی که مورد اعتراض نمایندگان مجلس قرار گرفته بود و نایب رئیس دوم کمیسیون بهداشت مجلس ‏دراین باره اعلام کرده بود: «در حالی که آلودگی این برنج‌ها به سرب قطعی شده است اما وزارت بهداشت که ‏مسئول سلامت مردم است در کمال ناباوری آلودگی این برنج‌ها را رد می‌کند.‏
مسئولان وزارت بهداشت می‌گویند، آزمایشگاهی که آلودگی برنج‌ها را تایید کرده را قبول ندارند و آزمایشگاه ‏معتمد وزارت بهداشت نبوده است اما خود مسئولان وزارت بهداشت در جلسه‌ای که با حضور نماینده سایر ‏دستگاه‌ها از جمله وزارت جهاد کشاورزی و موسسه استاندارد بود، زیر برگه آزمایش برنج‌ها در این آزمایشگاه‌ها ‏را امضا کردند اما اکنون نتیجه آن را قبول ندارند.‏
مطابق قانون هیچ‌گاه تایید صلاحیت آزمایشگاه‌های کنترل مواد غذایی به عهده وزارت بهداشت نبوده و این کار در ‏صلاحیت موسسه استاندارد است و وزارت بهداشت مطابق قانون فقط در مورد آزمایشگاه‌های کنترل دارو می‌تواند ‏تعیین کننده باشد.» او همچنین درباره بررسی‌های کمیسیون بهداشت و درمان مجلس روی برنج‌های وارداتی ‏می‌گوید: «فقط درباره میزان آلودگی برنج‌ها به آرسنیک هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم. درباره آلودگی برنج‌های ‏وارداتی به سرب هیچ شبهه‌ای وجود ندارد و آلودگی هشت نوع از این برنج‌ها به سرب کاملا قطعی است، تنها ‏شبهه‌ای که هنوز وجود دارد درباره آلودگی این برنج‌ها به آرسنیک است چون هنوز استاندارد مشخصی درباره ‏میزان حد مجاز برنج به آرسنیک اعلام نشده است.‏

خبرگزاری فودنا – 92/3/30‏