ضرورت واکاوی سقوط طلای سفید ایران از اوج صادرات به ورطه واردات‏


دسته بندی: اخبار کشاورزی
ضرورت واکاوی سقوط طلای سفید ایران از اوج صادرات به ورطه واردات‏

پنبه ایران ، طلای سفیدی که به عنوان اشتغال پایدار در یک دهه قبل پس از نفت برای کشور ارزآوری داشت در ‏سال های اخیر براثر برخی بی تدبیری ها از اوج صادرات به ورطه واردات فزاینده فرو افتاده و نیاز به آسیب ‏شناسی جدی دارد.‏
پنبه ایران ، طلای سفیدی که به عنوان اشتغال پایدار در یک دهه قبل پس از نفت برای کشور ارزآوری داشت در ‏سال های اخیر براثر برخی بی تدبیری ها از اوج صادرات به ورطه واردات فزاینده فرو افتاده و نیاز به آسیب ‏شناسی جدی دارد.‏
به گزارش ایرنا، صاحب نظران و دست اندرکاران پنبه کشور با ابراز ناخرسندی از وضعیتی که این محصول ‏استراتژیک با آن مواجه است، براین باورند که احیای جایگاه پنبه در کشور نیاز به حمایت دولت، ارائه راهکار ‏ازسوی محققان، همدلی کشاورزان و همکاری سازمان های وابسته دارد.‏
رییس هیات مدیره صندوق پنبه ایران گفت: مشکل اصلی کشاورزی ایران کمبود آب نیست بلکه نبود برنامه ریزی ‏و وجود صنایع تبدیلی ضعیف، بزرگترین معضل در این بخش به شمار می رود و محصول پنبه هم به عنوان ‏طلای سفید با همین مشکلات مواجه است.‏
اسدالله پاک سرشت با اشاره به اینکه کشاورزان پنبه کار با مسائل زیادی روبه رو هستند بیان داشت: این مسائل ‏موجب شده است تا حاصلخیزترین اراضی واقع در حاشیه شهرها اغلب تغییر کاربری بدهند.‏
وی ادامه داد: محصول پنبه ایران در سه دهه قبل ، یک درصد تولید جهانی و دو درصد صادرات پنبه دنیا را در ‏اختیار داشت و امروز به دلیل برنامه ریزی های نامتعادل بیشترین سهم واردات کشور را در اختیار گرفته است.‏
پاک سرشت اضافه کرد: در سال 83 که صنعت نساجی کشور توسعه پیدا کرد ، تولید میانگین پنبه کشور110 ‏هزار تن بود و نیاز صنایع را به خوبی تامین می کرد.‏
وی بیان داشت: در سال 84 ، سازمان پنبه با صدور مجوز صادرات این محصول در حقیقت موجب شد تا سطح ‏زیر کشت پنبه از 105 هزار هکتار به 95 هزار هکتار برسد و به تبع آن واردات رونق گیرد.‏
پاک سرشت اظهار کرد: پنبه کاران داراب استان فارس نیز به همت تعاونی پنبه کاران، سطح زیر کشت این ‏محصول را بالا برده و با بهره گیری از نوآوری ها ، بازدهی عملکرد کیفی را نیز افزایش دادند.‏
این صاحبنظر افزود: در سال 84 ، صادرات محصولات کشاورزی و سایر تولیدات از تراز بالایی برخوردار بود ‏اما امروز با واردات 90 میلیون دلاری تراز ما منفی شده است.‏
پاک سرشت بیان داشت:هم اینک 40 درصد کارخانه های پنبه کشور تعطیل شده است و مابقی نیز با 30 درصد ‏ظرفیت مشغول به کار هستند .‏
وی گفت:همچنین بیشتر کارخانه های روغن کشی پنبه هم در کشور تعطیل شده و تنها سه کارخانه روغن کشی ‏فعال است و افزون بر این با کاهش سطح زیر کشت پنبه ، کیفیت ایمن محصول در کشور نیز کاهش یافته است.‏
مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی گفت: متاسفانه در سال های اخیر واردات پنبه یکی از معضلات اساسی این ‏محصول است و این امر افت شدید تولید پنبه در کشور و کاهش کیفی این محصول را در پی داشته است.‏
محمد حسین شریعتمدار اظهارکرد: برای احیای صنعت پنبه باید تعاونی پنبه کاران ، صندوق پنبه ایران ، محققان ‏و کشاورزان اقدام به تعریف راهبرد تولید پنبه کشور کنند.‏
وی ادامه داد: در سال 61 تولید گوجه فرنگی در کشورعملکرد 20 تن درهکتار داشت اما امروز این محصول به ‏‏36 تن در هکتار رسیده و هم اینک پنج و شش دهم میلیون تن گوجه فرنگی در کشور تولید می شود.‏
وی بیان کرد: همچنین عملکرد سیب زمینی از 15 تن به 30 تن و ذرت دانه ای از دو و نیم تن به هفت و نیم تن ‏رسیده است و این عملکردها بیانگر این است که کشاورزان به تولید محصولاتی روی می آورند که درآمد بیشتری ‏را نصیب آنها کند.‏
وی ، متوسط عملکرد پنبه در فارس را سه تن در هکتار بیان کرد و گفت:خرید تضمینی 440 تومان و مشکلات ‏عدیده ای که کشاورزان برای تولید این محصول با آن مواجه هستند بدون تردید موجب می شود که کشاورزان ‏ترجیح دهند که محصولاتی با عملکرد بالا در سطح را تولید کنند تا به تبع آن به درآمد بیشتری دست یابند.‏
به گفته این مسوول ، تعاونی پنبه کاران داراب فارس با تغییرات اساسی در کشت و آبیاری موفق به صرفه جویی ‏یک میلیون متر مکعب آب شده است و شایسته است که این مهم به عنوان الگوی کشوری مطرح شود.‏
شریعتمدار افزود: این تعاونی سالانه 700 میلیون ریال صرف تحقیقات کاربردی در پنبه می کند تا به تولیدات ‏کیفی و برتر در کشور دست یابد.‏
وی گفت: مسائل و مشکلات تولید پنبه در کشور باید باز تعریف شود و از سوی محققان و دست اندرکاران مورد ‏بررسی قرار گیرد.‏
مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی پیشنهاد کرد: تعاونی پنبه کاران داراب ، صندوق پنبه ایران ، محققان و دست ‏اندرکاران با بررسی مشکلات و ایجاد راهکارهای نوین ، استراتژی تولید پنبه کشور را برای احیای تولید این ‏محصول تدوین کنند.‏
مدیر عامل تعاونی پنبه کاران داراب گفت: صادرات پنبه ایران در سال هایی نه چندان دور بعد از نفت بیشترین ‏ارزآوری را برای کشور داشته است اما امروز نیمی از صنایع نساجی کشور پنبه مورد نیاز را با واردات تامین ‏می کنند.‏
محمد علی انصاری افزود: ایران توانمندی تولید پنبه به میزان بیش از دوبرابر نیاز کشور دارد اما در سال های ‏اخیر اقبال با واردات این محصول بوده است.‏
وی ادامه داد: زراعت پنبه هنوز به بهره گیری از مکانیزاسیون روی نیاورده است ، در نتیجه هزینه تولید بالا و ‏عملکرد در واحد سطح در حد قابل انتظار نیست.‏
به گفته وی ، کم آبی ، افزایش قیمت آب ، افزایش قیمت نهاده ها و کاهش کیفیت آنها و نوسان قیمت در بازرگانی ‏موجب عدم اطمینان به سرمایه گذاری در تولید پنبه شده است.‏
وی اضافه کرد: قیمت خرید تضمینی پنبه با توجه به هزینه های بالای تولید و در مقایسه با محصولات رقیب مانند ‏ذرت ، سویا و سایر محصولات هیچ گونه همخوانی و هماهنگی ندارد.‏
انصاری بیان داشت: مکانیزه کردن زراعت پنبه، تهیه بذر مناسب و به ویژه بذور زودرس و مقاوم به کم آبی ، ‏آفات ، بیماری ها و داشتن شرایط مناسب مورد درخواست صنایع نساجی باید مدنظر مسوولان و محققان باشد.‏
وی گفت: تولید کنندگان باید با هماهنگی صنایع نساجی و صندوق پنبه نرخ واقعی پنبه وش را با توجه به هزینه ‏واقعی و سود عادلانه تعیین کنند.‏
وی افزود: تامین نقدینگی خرید محصول پنبه یکی از دغدغه های جدی است که با حمایت دولت و در اختیار ‏قراردادن 25 درصد بهای محصول پنبه در نزد صندوق مادر تخصصی حمایت از توسعه بخش کشاورزی رفع ‏می شود.‏
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس گفت:محصول دو منظوره پنبه درصنعت و کشاورزی جایگاه مهمی ‏دارد اما متاسفانه به دلیل مشکلات فرا رو، صادرات آن در کشور به صفر رسیده و صنایع به واردات این ‏محصول روی آورده اند.‏
وی بیان کرد: استان فارس به لحاظ سطح زیر کشت پنبه رتبه سوم و از نظر تولید در واحد سطح رتبه اول کشور ‏را دارد.‏
او اضافه کرد: محققان و دست اندرکاران کشاورزی در سال های اخیر به تحقیقات و مزارع کشورهای تولید کننده ‏پنبه در دنیا دسترسی نداشته اند تا بر اساس الگوی مناسبی تولید این محصول را دنبال کنند.‏
خرد ادامه داد: دستگاه های برداشت پنبه بسیار هزینه بر است و چشم مسوولان به دست دولتمردان و بهره گیری ‏از یارانه های دولتی است.‏
وی بیان کرد: کشاورزان پنبه کار با مشکل تامین نقدینگی و بدهی معوقه به بانک ها مواجه هستند و رفع این مهم ‏حمایت بانک کشاورزی در تامین منابع و تسهیلات مورد نیاز را می طلبد.‏
خرد افزود:در شهرستان داراب کشاورزی کشت مستقیم پنبه با روش کشاورزی حفاظتی انجام می شود که بسیار ‏مناسب است و با حمایت های دولتی می توان این نوع کشاورزی را تقویت کرد.‏
خرد ادامه داد:کشاورزان داراب برای حفظ ارزش افزوده پنبه در این شهرستان امیدوار به تاسیس کارخانه نساجی ‏در این شهرستان‏‎ ‎هستند.‏

خبرگزاری ایرنا – 92/9/13‏