کلیاتی بر بیماری آبله در طیور


کلیاتی بر بیماری آبله در طیور

آبله یکی از بیماری های پرندگان است که سرعت انتشار آهسته ای دارد و از سالیان قبل وجود داشته ولی سبب ‏مرگ و میر چندانی نمی شود.
آبله یکی از بیماری های پرندگان است که سرعت انتشار آهسته ای دارد و از سالیان قبل وجود داشته ولی سبب ‏مرگ و میر چندانی نمی شود، مگر آنکه دستگاه تنفسی با عوامل دیگری درگیر شود. بیماری در هر سن و هر ‏موقعی می تواند ظاهر شود. علائم آن بروز ندول روی پوست، غشاهای نکروتیک دیفتریک در دهان و قسمت ‏فوقانی دستگاه تنفس می باشد‏‎.‎
آبله توسط سویه ها یا تیپ های مختلف ویروسی می تواند ایجاد شود که از آن جمله‏‎:‎
Fowl pox virus
canary pox virus
Pigeon pox virus
و در برخی موارد‏‎ turkey pox virus ‎را می توان نام برد‏‎.‎
هر سویه می تواند تعدادی از پرندگان را آلوده سازد. به طور طبیعی آبله در جوجه ها،) )ایجاد می گردد‏‎.fowl ‎pox virus=f.pبوقلمون و دیگر طیور اهلی توسط ویروس آبله طیور‎(fowl pox) ‎انتقال آبله به طور مستقیم و ‏غیرمستقیم می باشد‏‎.‎
ویروس آبله مقاومت بسیار زیادی به خشکی داشته و در شرایط مطلوب می تواند ماهها در آشیانه های آلوده زنده ‏و فعال باقی بماند. این بیماری ممکن است توسط پشه های مختلف منتقل شود. پشه ها بعد از تماس با پرندگان آلوده ‏به ویروس آبله، عامل بیماری را بیش از یک ماه در خود نگه می دارند و سپس توسط همان پشه ها، عامل بیماری ‏بین گله های مختلف جا به جا می شود‏‎.‎
به علت انتشار ساده و آهسته آبله، درگیری گله ها بسیار زیاد بوده و دوره بیماری در طیور مختلف از ۳ تا ۵ هفته ‏طول می کشد. طیور جوان مبتلا، از نظر سیستم تنفسی و گوارشی درگیر بوده و باعث اختلالاتی در خوردن و ‏تنفس می شود. این بیماری در طیور جوان سبب تاخیر در رشد و در طیور تخمگذار باعث افت تولید تخم مرغ می ‏شود. این بیماری به دو شکل می تواند ظاهر شود‏‎:‎
dry form= cutaneous pox‏۱‏‎- ‎شکل پوستی یا شکل خشک‏
wet form= diphtheric pox‏۲‏‎- ‎شکل دیفتریک یا شکل مرطوب‏
در شکل پوستی بیماری، ندولهایی به شکل زگیل تشکیل شده که سرانجام باعث دلمه شده و در نهایت بهبود می ‏یابد. این زخم ها بیشتر در جاهایی از بدن که بدون پر بوده (همانند تاج، ریش، گوش، چشم و گاهی روی پاها) ‏ظاهر می شود‏‎.‎
در شکل مرطوب بیماری، بیشتر دهان و مجاری تنفسی (حنجره و نای) درگیر شده که غشای موکوسی این نواحی ‏تخریب شده و ایجاد زخم می کند‏‎.‎
تشخیص آبله در طیور سریع بوده و بر اساس تاریخچه و مشاهده زخم های مشخص می توان بیماری را در گله ‏شناسایی کرد. در برخی موارد تشخیص آزمایشگاهی بر اساس بافت و یا مطالعه، نحوه سرایت و آلوده شدن ‏صورت می گیرد. این بیماری درمان ندارد و بهترین راه پیشگیری از آلوده شدن طیور، کنترل آن از طریق انجام ‏واکسیناسیون، مدیریت روزانه و انجام ضدعفونی می باشد‏‎.‎
چندین نوع واکسن موثر بر علیه این بیماری در بازار وجود دارد. معمولا واکسیناسیون طیور ضروری نیست ‏مگر آنکه جمعیت پشه ها زیاد شده، یا آلودگی قبلا رخ داده باشد. جوجه های گوشتی در یک روزگی و در ‏مرغهای تخمگذار و مادر بایستی در ۶ تا ۱۰ هفتگی واکسیناسیون به روش تلقیح در بال با استفاده از سوزنهای دو ‏شاخه شیاردار صورت گیرد. هرچند که استفاده از یکبار واکسیناسیون می تواند ایمنی دائمی در طیور ایجاد کند‏‎.‎
نشانه ها‏‎ :‎
‎- ‎وجود جوش و همچنین زخمهایی بر روی تاج و ریش‎ .‎
‎- ‎ضایعات کازئوس بر روی دهان ، حلق و همچنین نای‎ .‎
‎- ‎افسردگی‎ .‎
‎- ‎کاهش اشتها‎ .‎
‎- ‎کاهش رشد‎ .‎
‎- ‎کاهش تولید تحم مرغ‏‎ .‎
نشانه های پس از مرگ‏‎ :‎
‎- ‎بروز پاپول که تبدیل به وزیکل شده و سپس پوستول پدید می آید‎ .‎
‎- ‎وجود زخمهای گسترده‏‎ .‎
‎- ‎در فرم دیفتریک بیماری ، پلاکهای کازئوس در دهان ، حلق ، نای و محوطه حفره بینی پدید می آید‎ .‎
‎- ‎وجود گنجیدگی های داخل سیتوپلاسمی ( اجسام بولینگر ) با اجسام اصلی ( اجسام بورل ) در معاینات ‏میکروسکوپی‎ .‎
تشخیص‎ :‎
با توجه به تاریخچه بیماری و نشانه ها و ضایعات ، میتوان به تشخیص اولیه دست یافت . اما تشخیص قطعی را ‏بایستی پس از بررسی گنجیدگیهای داخل سلولی در مقاطع بدست آمده و همچنین جداسازی عامل بیماری ( تولید ‏پوک در غشای کوریوآلانتوئیک ) ابراز کرد‎ .‎
توجه داشته باشید که این بیماری را بایستی از بیماریهایی چون تریکومونیازیس یا صدمات فیزیکی پوست جدا ‏نمود‎ .‎
درمان‎ :‎
متاسفانه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد . اما واکسیناسیون پرندگانی که هنوز درگیر نشده اند مفید واقع ‏خواهد شد . این نوع واکسیناسیون ، بطور معمول توسط سویه های ماکیان و با روش‏‎ wingweb ‎صورت می ‏پذیرد . از سوی دیگر ، درصورتی که احتمال عفونت ثانویه وجود دارد ، استفاده از آنتی بیوتیک های وسیع ‏الطیف پیشنهاد میشود‎ .‎
پیشگیری‎ :‎
با استفاده از واکسیناسیون پرندگان ( بجز قناری ) میتوان از بروز این بیماری جلوگیری کرد . این نوع ‏واکسیناسیون در طیور صنعتی ، قبل از تولید پیشنهاد میشود . واکسیناسیون بوقلمونها در سن 2 تا 3 ماهگی در ‏ران پرنده صورت می گیرد‎ .‎
تاثیرات واکسن را نیز بایستی 7 تا 10 روز پس از واکسیناسیون بررسی کرد . این در حالیست که بر طبق ‏گزارشات صورت گرفته ، ایمنی متقاطع بسیار خوبی میان سویه های ویروسی مختلف این بیماری وجود دارد‏‎ .‎
واکسنهایی که در پیشگیری بیماریهای طیور در ایران مورد استفاده قرار می گیرند‎ :‎
مرغ اجداد گوشتی‎ :‎
‏1‏‎-‎واکسن بیماری مارک‏
‏2‏‎-‎واکسن بیماری نیوکاسل
‏3‏‎-‎واکسن بیماری گامبورو‏
‏4‏‎-‎واکسن بیماری برونشیت عفونی
‏5‏‎-‎واکسن بیماری لارنگوتراکئیت عفونی طیور
‏6‏‎-‎واکسن بیماری آبله طیور
‏7‏‎-‎واکسن بیماری آنسفالومیلیت
‏8‏‎-‎واکسن بیماری کوریزای طیور
‏9‏‎-‎واکسن بیماری سندروم کاهش تولید
‏10‏‎-‎واکسن بیماری پاستورلوز یا وبای مرغان‏
‏11‏‎-‎واکسن بیماری کوکسیدیوز طیور
‏12‏‎-‎واکسن بیماری آنفلوانزای طیور
‏13‏‎-‎واکسن بیماری کشته علیه بیماری رئوویروسی در گله های اجداد‏
مرغ اجداد تخم گذار‏‎ :‎
‏1‏‎-‎واکسن بیماری مارک‏
‏2‏‎-‎واکسن بیماری نیوکاسل
‏3‏‎-‎واکسن بیماری گامبورو‏
‏4‏‎-‎واکسن بیماری برونشیت عفونی
‏5‏‎-‎واکسن بیماری لارنگوتراکئیت عفونی طیور
‏6‏‎-‎واکسن بیماری آبله طیور
‏7‏‎-‎واکسن بیماری آنسفالومیلیت
‏8‏‎-‎واکسن بیماری کوریزای طیور
‏9‏‎-‎واکسن بیماری سندروم کاهش تولید
‏10‏‎-‎واکسن بیماری آنفلوانزای طیور
مرغ مادر گوشتی‎ :‎
‏1‏‎-‎واکسن بیماری مارک‏
‏2‏‎-‎واکسن بیماری نیوکاسل
‏3‏‎-‎واکسن بیماری گامبورو‏
‏4‏‎-‎واکسن بیماری برونشیت عفونی
‏5‏‎-‎واکسن بیماری لارنگوتراکئیت عفونی طیور
‏6‏‎-‎واکسن بیماری آبله طیور
‏7‏‎-‎واکسن بیماری آنسفالومیلیت
‏8‏‎-‎واکسن بیماری کوریزای طیور
‏9‏‎-‎واکسن بیماری سندروم کاهش تولید
‏10‏‎-‎واکسن بیماری پاستورلوز یا وبای مرغان‏
‏11‏‎-‎واکسن بیماری کوکسیدیوز طیور
‏12‏‎-‎واکسن بیماری آنفلوانزای طیور
مرغ مادر تخم گذار‏‎ :‎
‏1‏‎-‎واکسن بیماری مارک‏
‏2‏‎-‎واکسن بیماری نیوکاسل
‏3‏‎-‎واکسن بیماری گامبورو‏
‏4‏‎-‎واکسن بیماری برونشیت عفونی
‏5‏‎-‎واکسن بیماری لارنگوتراکئیت عفونی طیور
‏6‏‎-‎واکسن بیماری آبله طیور
‏7‏‎-‎واکسن بیماری آنسفالومیلیت
‏8‏‎-‎واکسن بیماری کوریزای طیور
‏9‏‎-‎واکسن بیماری سندروم کاهش تولید
‏10‏‎-‎واکسن بیماری کوکسیدیوز طیور
مرغ تخم گذار‏‎ :‎
‏1‏‎-‎واکسن بیماری مارک‏
‏2‏‎-‎واکسن بیماری نیوکاسل
‏3‏‎-‎واکسن بیماری گامبورو‏
‏4‏‎-‎واکسن بیماری برونشیت عفونی
‏5‏‎-‎واکسن بیماری لارنگوتراکئیت عفونی طیور
‏6‏‎-‎واکسن بیماری آبله طیور
‏7‏‎-‎واکسن بیماری آنسفالومیلیت
‏8‏‎-‎واکسن بیماری کوریزای طیور
‏9‏‎-‎واکسن بیماری سندروم کاهش تولید
‏10‏‎-‎واکسن بیماری آنفلوانزای طیور
مرغ گوشتی‎:‎
‏1‏‎-‎واکسن بیماری نیوکاسل
‏2‏‎-‎واکسن بیماری گامبورو‏
‏3‏‎-‎واکسن بیماری برونشیت عفونی
‏4‏‎-‎واکسن بیماری آنفلوانزای طیور
طیور بومی‎ :‎
‏1‏‎-‎واکسن بیماری نیوکاسل
‏2‏‎-‎واکسن بیماری پاستورلوز یا وبای مرغان‏
‏3‏‎-‎واکسن بیماری آنفلوانزای طیور
پرندگان زینتی‎ :‎
‏1‏‎-‎واکسن بیماری نیوکاسل
‏2‏‎-‎واکسن بیماری آبله طیور
اخطار‎ Warning :‎
‏1‏‎-‎کلیه واکسن هایی که از ویروس یا باکتری تهیه شده اند نباید در معرض حرارت و دقیقا برابر دستورالعمل ‏موسسه سازنده از نظر نگهداری بکارگیری و روش واکسیناسیون بکار گرفته شوند‏‎.‎
‏2‏‎- ‎از مصرف کلیه واکسن ها و مواد بیولوژیک و داروهایی که فاقد برچسب و دستورالعمل موسسه سازنده و ‏شماره تولید و تاریخ مصرف باشند باید اکیدا خودداری شود‏‎.‎