در حال
جستجو...
علائم نماتد پسته چیست؟ معرفی 6 راه از بین بردن نماتد پسته
خلاصه: این مقاله به معرفی و بررسی نماتد پسته (Meloidogyne spp)، راه‌های انتشار آن، علائم ظاهری و ریشه‌ای، خسارت‌های وارد شده به باغات پسته و روش‌های پیشگیری و کنترل می‌پردازد. در پایان، نقش نماتدکش‌های زیستی و کودهای زیستی را در کاهش جمعیت نماتد و بهبود سلامت خاک بررسی کرده‌ایم.
- نماتد پسته چیست و بیشتر زمین‌های کدام استان را درگیر کرده است؟
- چطور نماتد در باغات پسته منتشر می‌شود؟
- عوامل محیطی مؤثر بر گسترش نماتد
- نماتد پسته چه خسارتی به باغات وارد می‌کند؟
- علائم نماتد پسته چیست؟
- راه‌های کنترل نماتد پسته
- راه‌های از بین بردن نماتد پسته
- کنترل و درمان نماتد پسته با محصولات زیستان
نماتد پسته چیست و بیشتر زمین‌های کدام استان را درگیر کرده است؟
نماتد پسته با نام علمی Meloidogyne spp یکی از آفات مهم ریشه‌ای در باغات پسته است. این نماتدها با ایجاد گره‌ها و گال در ریشه، جذب آب و مواد مغذی را مختل می‌کنند و در صورت عدم کنترل می‌توانند موجب ضعف شدید یا حتی خشک شدن درخت شوند. زمین‌های سبک مانند خاک‌های شنی و لومی با زهکشی ضعیف و میزان بالای مواد آلی، شرایط مساعدی برای رشد و تکثیر این نماتدها فراهم می‌آورند.
در ایران، استان‌های کرمان، سمنان، یزد و خراسان جنوبی بیش از سایر مناطق درگیر این آفت گزارش شده‌اند؛ به‌ویژه زمین‌هایی که مدیریت آبیاری، تغذیه و زهکشی مناسبی ندارند.
چطور نماتد در باغات پسته منتشر می‌شود؟
نماتدها از راه‌های مختلفی وارد و درون باغ پخش می‌شوند؛ از جمله انتقال خاک آلوده توسط ماشین‌آلات و ابزار، کاشت نهال‌های آلوده، استفاده از آب آبیاری آلوده، جابجایی بقایای گیاهی و حرکت در خاک یا جریان آب داخل باغ.
پس از ورود، نماتد می‌تواند از طریق ریشه‌های متصل درختان مجاور و جریان آب به سرعت در کل باغ گسترش یابد؛ بنابراین رعایت اصول بهداشتی کشاورزی و کنترل منابع خاک و آب ضروری است.
عوامل محیطی مؤثر بر گسترش نماتد
چند عامل محیطی کنترل جمعیت نماتد را تسهیل یا تشدید می‌کنند: نوع خاک (خاک‌های شنی و لومی)، مدیریت آبیاری و زهکشی، دمای خاک (دمای بالا می‌تواند تکثیر را افزایش دهد)، میزان مواد آلی، پوشش گیاهی کف باغ، استرس‌های محیطی مانند کم‌آبی و شوری خاک.
اقدامات مدیریتی پیشنهادی
بهبود زهکشی، تنظیم آبیاری (ترجیحاً آبیاری قطره‌ای)، مدیریت منطقی مواد آلی، استفاده از پوشش‌های گیاهی مقاوم و تناوب زراعی مناسب از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند ریسک تکثیر نماتد را کاهش دهند.
نماتد پسته چه خسارتی به باغات وارد می‌کند؟
نماتدها با حمله به ریشه، فعالیت جذب آب و عناصر غذایی را مختل می‌کنند که پیامدهای آن شامل آسیب به ریشه‌ها (ایجاد گال یا گره)، کاهش تولید و کیفیت میوه، افزایش حساسیت درختان به تنش‌های محیطی، خشکیدگی تدریجی و افزایش هزینه‌های تولید می‌باشد. در بلندمدت، آلودگی شدید می‌تواند ارزش اقتصادی زمین را کاهش دهد.
علائم نماتد پسته چیست؟ شناسایی در درخت و باغ پسته
علائم بالا/روی درخت شامل زردی برگ‌ها، کاهش رشد شاخه‌ها و برگ‌ها و کاهش کمّی و کیفی میوه است. برای تأیید آلودگی، بررسی ریشه‌ها ضروری است؛ وجود گره‌ها یا گال روی ریشه و تجزیه یا پوسیدگی ریشه‌ها از نشانه‌های قطعی‌تر است.
علاوه بر این، خاک‌های سبک و باغ‌هایی که تحت استرس کم‌آبی یا تغذیه نامناسب قرار دارند، بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرند.
راه‌های کنترل نماتد پسته
دو رویکرد اصلی برای مقابله با نماتد وجود دارد: پیشگیری (جلوگیری از ورود و گسترش) و درمان (کاهش جمعیت نماتد در باغ آلوده). مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- استفاده از نهال‌های سالم و گواهی‌شده
- ضدعفونی خاک قبل از کاشت با روش‌های مناسب مانند آفتاب‌دهی کنترل‌شده
- تقویت خاک و مدیریت اصولی کوددهی
- تناوب زراعی با گیاهان غیرمیزبان
- مدیریت دقیق آبیاری و بهبود زهکشی
- پاک‌سازی و ضدعفونی تجهیزات برای جلوگیری از انتقال خاک آلوده
راه‌های از بین بردن نماتد پسته
راهکارهای موجود برای کاهش جمعیت نماتد شامل استفاده از نماتدکش‌های شیمیایی، بهره‌گیری از عوامل بیولوژیکی (قارچ‌ها و باکتری‌های نماتدکش)، تقویت سیستم ایمنی درختان از طریق تغذیه مناسب، حذف و جایگزینی درختان بشدت آلوده، آفتاب‌دهی خاک (Solarization) و استفاده از گیاهان پوششی مقاوم است.
نماتدکش‌های زیستی از جمله روش‌هایی هستند که به‌طور فزاینده‌ای مورد تأکید قرار می‌گیرند؛ این محصولات حاوی میکروارگانیسم‌هایی هستند که با ترشح آنزیم‌هایی مانند کیتیناز و فسفولیپاز، دیواره بدن نماتد یا تخم‌های آن را تخریب می‌کنند و جمعیت را کاهش می‌دهند.
کنترل و درمان نماتد پسته با محصولات زیستان
شرکتهای دانش‌بنیان فعال در حوزه محصولات زیستی، با ارائه فرمولاسیون‌های مبتنی بر میکروارگانیسم‌های مفید، می‌توانند در کاهش جمعیت نماتد مؤثر باشند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که ترکیب مدیریت فرهنگی (مثل بهبود زهکشی و نهال سالم) با کاربرد کودها و نماتدکش‌های زیستی می‌تواند تا حدودی قابل‌توجه (گزارش‌شده تا 80%) در کاهش خسارت ناشی از نماتد مؤثر باشد.
برای انتخاب محصول مناسب، مشورت با کارشناسان کشاورزی و بررسی نتایج آزمایش‌های محلی و آزمایشگاهی توصیه می‌شود تا فرمولاسیون و دوز مناسب با شرایط خاک و اقلیم هر باغ تعیین گردد.
خلاصه راهکار عملی برای باغدار
- قبل از کاشت: از نهال‌های گواهی‌شده استفاده کنید و خاک را در صورت امکان ضدعفونی یا آفتاب‌دهی کنید.
- در طول نگهداری: زهکشی را بهبود دهید، آبیاری را مدیریت کنید و تغذیه متعادل را رعایت کنید.
- در صورت آلودگی: نمونه‌برداری از خاک و ریشه انجام دهید، از راهکارهای بیولوژیک و در صورت نیاز سموم توصیه‌شده زیر نظر متخصص استفاده کنید و درختان بشدت آلوده را حذف کنید.
در صورت نیاز به راهنمایی تخصصی برای هر باغ، می‌توان با مشاوره‌های فنی و لابراتواری نسبت به تشخیص دقیق گونه نماتد و تعیین برنامه مدیریتی مناسب اقدام نمود.
تماس با شرکتهای بازار بزرگ کشاورزی ایران
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
