معمول‏ترین پلیمرهای مصرفی جهت ساخت لوله پلی اتیلن

لوله‏ های‎ PVC ‎دارای معایبی می‏باشند از جمله اینکه در درجه حرارت‏های صفر و زیر صفر به شدت ترد و مستعد ترک ‏خوردگی می‏شوند.

---

معمول‏ترین و معروف‏ترین پلیمرهای مصرفی جهت ساخت و تولید لوله‏ های پلاستیکی عبارتند از‏‎:‎
‎ • ‎پلی وینیل کلراید‎ (PVC)‎
‎ • ‎پلی وینیل کلرایدکلره‎ (CPVC)‎
‎ • ‎پلی اتیلن‎ (PE)‎
‎ • ‎پلی پروپیلن‎ (PP)‎
‎ • ‎اکریلونیتریل بوتادین استایرن‎ (ABS)‎
‎ • ‎پلاستیک‏های مقاوم شده با الیاف شیشه‏ای‎ (GRP).‎
لوله ‏های‎ P.V.C:‎
PVC ‎یکی از پرکاربردترین انواع پلاستیک‏ها در صنعت است. همانطور که قبلاً بیان گردید لوله‏ های پلاستیکی قابل اشتعال هستند و اکثر آن‏ها ‏آتش را گسترش می‏دهند. اما یکی از ویژگی‏های‎ PVC ‎آن است که آتش را بر روی لوله پخش نمی‏کند بلکه فقط همان نقطه‏ ای که در آتش قرار ‏گرفته سوخته و از بین می‎رود‎.‎
لوله‏ های‎ PVC ‎دارای معایبی نیز می‏باشند از جمله اینکه در درجه حرارت‏های صفر و زیر صفر به شدت ترد و مستعد ترک ‏خوردگی می‏شوند. ‏همچنین در صورتیکه در معرض تابش بیش از حد آفتاب با اشعه‏ ی ماوراء بنفش قرار گیرند کیفیت خود را از دست می‏دهند. لوله‏ های‎ PVC ‎به ‏هیچ عنوان برای سرویس‏های آبگرم مناسب نمی‏باشند‎.‎
لوله‏ های‎ CPVC‎
نسبت به لوله‏ های‎ PVC ‎قادر به تحمل درجه حرارت‏های بالاتر هستند (حدود‎ F‎‏°180‏‎) ‎و از آن‏ها برای رفت و برگشت آبگرم در سیستم‏‏های ‏حرارتی می‏توان استفاده نمود.از آنجا که لوله‏ های‎ CPVC ‎قادر به تحمل درجه حرارت‏های بالا می‏باشند نسبت به دیگر لوله‏ های پلاستیکی به ‏هنگام نصب نیاز به تکیه‏ گاه‏ها، نگه‏دارنده ‏ها و آویزه‏ های کمتری دارند.
لوله های‎ PVC
یکی از معایب اکثر لوله‏ های پلاستیکی آن است که اکسیژن را از جداره‏ی خود عبور می‏دهند و این قضیه منجر به افزایش نرخ‏خوردگی در ‏تجهیزات فلزی متصل به شبکه‏ های لوله ‏کشی پلاستیکی می‏گردد. اما‎ CPVC ‎سد مستحکمی در برابر عبور اکسیژن است. یکی دیگر از ‏مزیت‏های مهم لوله‏ های‎ CPVC ‎آن است که به هنگام آتش‏سوزی، آتش را گسترش نمی‏دهند و خسارت و تغییر شکل در ناحیه سوختگی در ‏مقایسه با دیگر انواع پلاستیک‏ها به مراتب کمتر است‏‎.‎
حد تحمل فشار و تنش‏های کششی نیز در لوله‏ های‎ CPVC ‎نسبت به لوله ‏های‎ PVC‎، ‏PP، ‏PEX ‎و‎ PB ‎بالاتر است. برای مثال در جایی که طبق ‏شرایط طرح ضخامت جداره‏ی لوله‏‎ P.P ‎باید 4/3 میلیمتر باشد. لوله‏ ی‎ CPVC ‎با ضخامت 9/1 میلیمتر جوابگو می‏باشد. ضریب هدایت حرارتی ‏در لوله‏ های‎ CPVC ‎و‎ PVC ‎در مقایسه با لوله ‏های‎ PP‎، ‏PEX ‎و‎ PB ‎پایین‏تر است و به همین علت احتمال دفرمه شدن‏‎ (deformation) ‎این ‏لوله ‏ها در اثر حرارت در مقایسه با دیگر لوله‏ های نامبرده پایین‏تر است‏‎.‎
تجربیات موجود حاکی از آن است که لوله‏های‎ CPVC ‎بطور موفقیت‏آمیز و بدون هیچ مشکلی برای مدت چهل سال در سیستم‏های آبگرم بکار ‏گرفته شده‏اند. احتمال رشد و تکثیر باکتری لریونلا در لوله‏ها و تأسیسات ساخته شده از‏‎ CPVC ‎بسیار کم است‏‎.‎
لوله‏ های‎ CPVC ‎نسبت به حشره‏کش‏ها، قارچ‏ کش‏ها و داروهای ضد موریانه بسیار حساس بوده و موارد فوق اثرات مخربی را بر روی لوله‏ های‎ ‎CPVC ‎ایجاد می‏کنند. در صورتیکه از لوله‏ های‎ CPVC ‎در محیط آشپزخانه استفاده می‏نمایید باید مراقب باشید که این لوله‏ ها به روغن‏های ‏خوراکی یا گریس آلوده نشوند‏‎.‎
همچنین تجربه نشان داده که لوله‏ های‎ CPVC ‎چنانچه در مجاورت برخی از روغن‏های تبرید قرار گرفته یا برای انتقال این روغن‏ها بکار گرفته ‏شوند مستعد ترک ‏خوردگی ناشی از خوردگی تنشی‎(S.C.C) ‎خواهند بود. لوله ‏های‎ CPVC ‎نباید برای مدت طولانی در معرض تابش نور ‏خورشید قرار گیرند‎.‎
لوله‏ های پلی‏ اتیلنی‎ (PE)‎
این پلیمر‎ (PE) ‎دارای استحکام خوبی است و در برابر ضربه مقاومت خوبی دارد. سطوح پلی ‏اتیلنی نیز می‏توانند دچار ترک‏های ناشی از ‏خوردگی تنشی‎ (S.C.C)‎شوند واقعیت آن است که پدیده‏ی‎ S.C.C ‎فقط در مورد فلزات اتفاق نمی‏افتد. برای مثال لوله های پلی اتیلنی اگر پلی‏ اتیلن ‏تحت تنش‏های کششی بوده و هم زمان در محیط‏های حاوی روغن‏های سیلیکون یا روغن‏های گیاهی قرار گیرند مستعد ترک‏ خوردگی ناشی از ‏خوردگی‏ تنشی خواهند بود. هم اکنون بیش از 180 کارخانه در کشور ما لوله‏ های پلی ‏اتیلنی تولید می‏کنند و نباید فراموش کردکه لوله‏ های تولیدی ‏این تولیدکنندگان از نظر مواد اولیه، روش ساخت و کنترل کیفی با یکدیگر تفاوت داند و بنابراین از نظر مرغوبیت و کیفیت یکسان نمی‏باشند‎.‎
یکی از انواع شناخته شده لوله ‏های پلی ‏اتیلنی لوله‏‎ PEX ‎یا همان لوله لوله پلی‏ اتیلنی مشبک‏‎ (Cross Linked Polyethylene) ‎می‏‏باشد که درجه ‏حرارت‏های بالا و فشارهای نسبتاً بالا تا (100‏‎ Psig) ‎را تحمل می‏کند و امروزه جهت سیستم‏های گرمایش کفی غالباً از این لوله‏ ها استفاده ‏می‏شود‎.‎
لوله‏ های پلی ‏پروپیلنی‎ (PP)‎
پلی‏ پروپیلن نوعی ترموپلاستیک دارای استحکام بالا است. برای مثال چمدان‏های مسافرتی نیز عمدتاً از پلی‏‏ پروپیلن ساخته می‏شوند‎.‎
لوله ‏های اکریلونیتریل بوتادین استایرن‎ (ABS)‎
اکریلونیتریل بوتادین استایرن همانند شیشه شفاف و دارای سختی بالایی است. لوله ‏های ساخته شده از‏‎ ABS ‎دارای مقاومت بالایی در برابر ‏حرارت می‏باشند و فشارهای نسبتاً بالا را نیز تحمل می‏کنند. از دیگر کاربردهای‎ ABS ‎می‏توان به ساخت انواع تلق‏های صنعتی به عنوان ‏سطوح چراغ‏ها، ساعت‏ها و ... اشاره نمود.
انواع پلاستیک
ABS ‎نوعی ترموپلاستیک ساخت و انعطاف ‏ناپذیر است که دارای مقاومت بالایی در برابر خزش و ترک‏ خوردگی‏ های تنشی بوده و همچنین از ‏مقاومت فوق‏ العاده‏ای در برابر ضربه برخوردار می‏باشد طوریکه این ویژگی را حتی تا درجه حرارت‏‎ °C ‎‏40‏‎- ‎حفظ می‏نماید. مقاومت مکانیکی ‏و مقاومت در برابر سایش این نوع پلیمر بسیار عالی است‏‎. ABS ‎به آرامی می‏سوزد، اما محصولات احتراق آن مونواکسیدکربن، دی‏اکسیدکربن ‏و اکسیدهای نیتروژن می‏باشند. استنشاق بخارات آن می‏تواند خطرناک بوده و گرد و پودر ناشی از سنگ‏زدن و ماشین‏کاری این پلیمر می‏تواند ‏باعث ایجاد حساسیت و التهاب در پوست و چشم‏ها گردد‎.‎
بزرگ‏ترین تولید کننده ‏های‎ ABS ‎در سطح جهان عبارتند از: شرکت‏های‎ BASF‎، ‏Bayer، ‏Dow، ‏GE Plastics، ‏Poli dux، ‏Polimeri ‎Europa ‎که در این میان‎ BASF ‎با ظرفیت تولید 200 هزارتن‏‎ ABS ‎در سال بزرگ‏ترین تولید کننده‏ ی این پلیمر در جهان است‏‎.‎
ضمناً شایان ذکر است که یکی از بزرگ‏ترین استفاده کننده‏ های پلیمر‎ ABS ‎در جهان کشور استرالیا می‏باشد، آمار و اطلاعات حاکی از رشد 3 ‏درصدی سالانه مصرف و به کارگیری‎ ABS ‎در صنایع استرالیا (بین سال‏های 1994 تا 2000 میلادی) است‎.‎
لوله ‏های‎ GRP‎
لوله ‏های پلاستیکی تقویت شده با الیاف شیشه‏ای‎ (Glass Reinforced Plastic) ‎در واقع نوعی لوله پلاستیکی کامپوزیتی می‏باشد که در آن‏ها ‏جهت افزایش مقاومت استاتیکی لوله از الیاف شیشه‏ای استفاده شده است. به همین علت لوله ‏های‎ G.R.P ‎مقاومتی بسیار عالی در برابر فشار ‏داشته و بسیار گران‏قیمت هستند‏‎