چشم انداز توسعه شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی در کشور

دسته بندی: آبیاری

طی سال های اخیر سرمایه های عظیمی برای احداث سدهای مخزنی و تأ سیسات اصلی انتقال آب در کشور هزینه شده و چند میلیارد مترمکعب آب در پش ت سدها ذخیره شده است .

طی سال های اخیر سرمایه های عظیمی برای احداث سدهای مخزنی و تأ سیسات اصلی انتقال آب در کشور هزینه شده و چند میلیارد مترمکعب آب در پش ت سدها ذخیره شده است . هر چند هدف از احداث این تأسیسات، توسعه کشاورزی از طریق افزایش سطح زیر کشت آبی و میزان تولیدات کشاورزی با تنظیم آب زراعی و اس تفاده بهینه از آب عنوان شده است . با این وجود صرف نظر از اولوی ت هایی مانند تولید برق آبی و تأمین آب شرب که در برخی موارد به عنوان هدف اصلی احداث سد بوده است ، در سایر موارد عدم تعادل در‏ سرمایه گذاری و ن اهماهنگی در اجرای سد ، شبکه اصلی و شبکه فرعی آبیاری و زهکشی ، موجب گردیده تا علاوه بر عدم تحقق اهداف پیش بینی شده ، امکان استفاده مطلوب از آب پشت سدها فراهم نگشته و سرمایه گذاری های انجام شده به اهداف مورد نظر دست نیاب د . عقب ماندگی توسعه شبک ه های فرعی آبیاری و‏ زهکشی دارای علل و عوامل متعددی در سطح طراحی ، اجرا و بهر ه برداری است که در این مقاله تلاش شده است تا حد ممکن مورد بررسی قرار گیرد و سپس با بررسی سیستمی مشکلات ، در دو سطح هدف گذاری و برنامه ریزی منابع راه کار مناسب ارائه گردد‎.‎
‏ مقدمه‏
شبکه داخل مزارع یا شبکه فرعی آبیاری و زهکشی (شبکه 3و 4) شامل مجموعه ای از مجاری آبیاری ‏(کانال و لوله ) و ابنیه هیدرولیکی است که آب را داخل مزارع و بین قطعات آبیاری توزیع می نماید و مجموعه ای از کانال های زهکشی و ابنیه ایست که زهاب قطعات آبیاری را جمع کرده و تا خروجی مزرعه‏ هدایت می کند .عملیات ساخت و راهبری شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی را میتوان در دو قالب فعالیت های زیربنایی (ساخت مجاری درجه سه و چهار شبکه فرعی ، ابنیه فنی ، تجهیزات مکانیکی ، جاده های دسترسی و سرویس ، تسطیح و یکپارچه سازی اراضی) و نرم افزاری (طراحی شبکه فرعی و ابنیه فنی مربوطه ، طرح و برنامه ریزی آبیاری ، برنامه بهره برداری و نگهداری از شبکه فرعی و پایش و ارزیابی شبکه فرعی ) تعریف و تقسیم بندی نمود . توسعه شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی با توجه به هر یک از این دو زمینه فعالیت ، با دشواری ها و مشکلاتی همراه بوده است که شرایط موجود این شبکه ها را رقم زده است . شرایط توسعه شبکه های فرعی نسبت به اراضی زیر پوشش سدها و شبکه های اصلی به شرح زیر است.

ادامه مطلب