تنش شوری در کلزا

دسته بندی: زراعت

به طــور کلــی وجود املاح زیاد درخاک یاآب آبیــاری، گیاه را با تنش شوری مواجه می سازد .تنش شوری صرف نظر از مکانیسم شورشدن خاک، بــه دلیل تجمع بیش از حــد کاتیونها و آنیون هــا در محلول خاک، بروز میکند . این املاح در درجه اول شــامل سدیم و کلر وسپس بی کربناتها، ســولفات ها، کلســیم، منیزیم، بر و به ندرت نیترات ها میباشــند . هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک های شور،بیش از4 میلی موس بر سانتی متر بوده و15 درصد ظرفیت تبادل کاتیونی آنها، توســط ســدیم، اشغال شده اســت ، کلزا مقام ســوم راپس از ســویا ونخل روغنی در تأمیــن روغن جهان دارد از طرفــی افزایش روز افزون تقاضا برای روغن کلزا و نیاز به تنوع زراعی، ســطح زیرکشــت این محصول را در مناطقی که خاک آنها، استعداد شورشدن را دارد، افزایش خواهد داد. اگرچه کلزا ازجمله گیاهان روغنی بردبار به شــوری محسوب میشود و در بعضی منابع،تحمل آن درحد گندم، عنوان شــده است اما خاک های شور یا آبیاری با آبهای شور، پتانسیل حاضر تولید کلزا را درمعرض خطر قرارمیدهد . شــوری خاک، ظهور برگها و تشکیل اولین میانگره ها در کلزا را به تأخیر می اندازد و پوشــش ســبز راکاهش میدهد . ادامه تنش در مراحل بعدی رشــد،موجب کاهــش ارتفاع گیاه، تعــداد غلاف و تعداد دانه میشــود .تنش شوری همچنین باعث تغییرات زیادی در گیاهان از جمله، هیدراتاســیون بافتی، ســمیت یونی، عدم توازن مــواد غذایی و... میگردد و گیاهان برای مقابله با این تغییرات، مکانیســم هایی را در ســطح سلول، بافت، اندام و یا تمام سطح گیاه به کار میبرند . دربعضی از تحقیقات انجام شــده، آســتانه تحمل به شوری ارقام مورد بررســی، حدود10 دســیزیمنس بر متر وکاهش عملکــرد در بالای حد آســتانه، حدود13% برآورد شده اســت . این نتایج، ارقام مورد بررسی را بر اســاس تقســیم بندی Moss و Hoffman در گروه متحمل به شــوری قرار میدهد. اگرچه درصد کاهش عملکرد پس از آستانه در آنها،نسبت به گیاهانی که آســتانه تحمل مشابه دارند،

. جوانه زنــی، یکــی از بحرانی ترین مراحل رشــد گیاه درشــرایط تنش شــوری میباشــد .عدم جوانه زنی گیاهان درخاکهای شــور، اغلب در اثر تجمع زیاد نمک در ناحیه کاشــت بذر، به دلیل حرکت رو به بالای محلول خاک و متعاقب آن، وقوع تجمع نمک در ســطح خاک می باشد. این نمک ها از جوانه زنی و استقرار گیاه ممانعت مینمایند . اکثرتنشهای نمک در طبیعت، به نمکهای سدیم مربوط میشود. کلرور ســدیم NaCl و سولفات ســدیم . So . Na ، نمک های غالبی هستند که درمناطقشور یافت میشوند. همچنین آبیاری با آب شور، سبب تجمع نمک در خاک میگردد یون کلر، عمده ترین آنیون محدود کننده رشــد گیاهان زراعی در مناطق شــوراست تحقیقات انجام یافته نشــان می دهد که بیش از آنکه درصد جوانه زنی بذر کلزا در اثرشوری کاهش یابد، رشد جوانه،طول و وزن هیپوکوتیل و ریشه، تحت تأثیر شوری قرار میگیرد. اگر چه تحمل به شــوری در مرحله جوانهزنی، برای کلزا گزارش نشده اســت، ولی در زمینه تحمل به شــوری، ارزیابی واکنش کلزا در مرحله جوانی زنی به دامنه وســیعی از ارقام،سطوح شوری، درجه حرارت ها و تعیین اثرات متقابل بین آنها میباشــد . البته بعضاً گزارشــاتی نیز از عملکرد بیشــتر دانــه و روغن و میزان کل ماده خشــک تولیدی بعضی ارقام ، در مقایسه با والدین شان، درشــرایط کشت درخاکهای شــور، ارائه شده است . تولید این گیاه در نواحی که دارای خاکهای شــور می باشــند تحت تاثیر قرار میگیرد .
شناسایی ارقامی که دارای مقاومت بیشتری به شرایط شوری هستند از نظر اقتصادی حائز اهمیت است. بــه هر حــال با توجه بــه این که کنترل شــوری یکــی از کلیدهای مهمی اســت که پایداری و ثبات تولید و اســتفاده بهینه از زمیــن را تضمیــن می نماید و در اثر شــوری، محصــول تولیدی تغییر میکنــد و هزینه تولید افزایــش می یابد.

محصولات مرتبط

جدیدترین نوشته ها

تنش شوری در کلزا

پیت ماس و کاربردهای آن

انواع بذر خیار و نحوه‌ی کاشت آن

راهنمای کامل خرید علف زن

انواع بذر گوجه‌ فرنگی و نحوه‌ کاشت آن

اطلاعاتی جامع درباره سمپاش باغی و نکات کلیدی درباره خرید آن

ادوات کشاورزی مخصوص کاشت

آشنایی با نحوه کاشتن انواع بذر گل

بهترین نوع نایلون گلخانه

هر آنچه که باید در مورد بذر پیاز بدانیم

کامل‌ترین اطلاعات در مورد کوکوپیت