بررسی فرآوری دانه جو در خوراک دام خصوصیات هضمی آن-بخش اول

دانه جو به لحاظ محتوی مناسب انرژی و پروتئین در مصارف دامی مورد توجه بوده و فرآوری دانه جو برای حد اکثر کردن قابلیت استفاده از آن برای گاو شیری و همچنین پرواری مد نظر است .

---

بررسی فرآوری دانه جو در خوراک دام خصوصیات هضمی آن
بخش اول
دانه جو (Hordeum vulgare) دانه غله یک ساله ای است که عمدتا به عنوان غذا برای حیوانات و در مقیاس کوچکتر برای تغذیه انسانها ، تهیه نوشیدنیها و در موارد صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد و جزء اولین غلاتی است که اهلی شده است .منشاء جو مربوط به خاور میانه بوده و توسط کریستف کلومب در سال 1493 به آمریکای شمالی برده شد و تا کنون مورد استفاده قرار میگیرد.در سال 2005 دانه جو از نظر میزان تولید وسطح زیر کشت غلات مقام چهارم را به خود اختصاص داد (560000 کیلومتر مربع).شکل اهلی شده دانه جو (H. vulgare) از نوع وحشی آن
(H. spontaneum) مشتق شده و هردو آنها دیپلوئید (2n=14 ) هستند .در سال 2005 در حدود 100 کشور در سرتاسر دنیا به کاشت جوپرداخته اند .همانگونه که در گزارش FAOدیده میشود کشور ما در محدوده متوسطی از نظر تولید جو قرار دارد و میزان قابل توجهی از این دانه را تولید می کند .
دانه جو به لحاظ محتوی مناسب انرژی و پروتئین در مصارف دامی مورد توجه بوده و فرآوری دانه جو برای حد اکثر کردن قابلیت استفاده از آن برای گاو شیری و همچنین پرواری مد نظر است .
دانه کامل به علت داشتن پریکارپ نسبت به هضم شکمبه ای مقاوم است و علاوه بر آن بوسیله یک پوشش فیبری با قابلیت هضم پایین احاطه شده است و بر خلاف دانه ذرت بر اثر جویده شدن آسیب عمده ای نمی بیند ومیزان زیادی از آن دفع خواهد شد ، ولی در صورت شکسته شدن بعلت اینکه ماتریکس پروتئینی جو محلول تر از ذرت است٬ قابلیت نفوذ بهتری را برای باکتریها فراهم میکند.
انواع فرآوری
فرآوریهای معمول در مورد دانه جو به 4 دسته 1: Cold physical processing (فرآیند های فیزیکی سرد) شامل فرایند هایی مثل Grinding (آسیاب کردن)، Dry rolling ( غلطک زدن خشک)و Tempering(افزودن آب) 2 :( Hot physical processing(فرآیندهای فیزیکی گرم) مثل فرآیندهای Steam rolling ، Steam flaking(پرک کردن با بخار)، Pelleting ، Roasting (تف دادن )و غیره. 3:( Chemical processing(فرآوری شیمیایی ) با موادی مثل: Sodium hydroxide، Ammonia/urea، Aldehydesو غیره. و 4: Enzymatic processing(فرآوری آنزیمی )که عموما بوسیله آنزیمهای هاضم فیبر وسایر مواد غیرقابل هضم انجام میشود تقسیم میشوند. البته فرآوریهای دیگری نیز در مورد دانه جو انجام میشوند که یا ترکیبی از فرآوریهای فوق هستند ویا مثل microwave میتوان آنها را در یکی از گروههای بالا جای داد.در ادامه به بیان خصوصیات سه نوع فرآوری جهت فرآهم آوردن امکان مقایسه بهتر پرداخته خواهد شد.
در dry rollingکه نمونه ای از فرآوریهای سرد است به طور مثال Boss & Bowman (1996) نشان داده اند که جریان روزانه ماده آلی‌از شکمبه به شیردان افزایش پیدا میکند که ناشی از هضم ماده آلی شکمبه ای کمتر در جو است. Mc Alister و همکاران در سال 1993 گزارش کرده اند که شبکه پروتئینی که دانه های نشاسته را در بر گرفته است باعث کاهش اتصال میکروبی و هضم در ذرت نسبت به جو میشود و از آنجا که نیتروژن غذا در ذرت تجزیه پذیری کمتری نشان داده است و کل نیتروژن‌ نیز تجزیه پذیری پس از شکمبه ای کمتری دارد ممکن است شبکه پروتئینی اطراف نشاسته باعث مقاومت نسبت به هضم پذیری د روده کوچک نیز باشد. dry rolling با شکستن پریکارپ دانه باعث دسترسی به ماتریکس پروتئینی میشود که در دانه جو بسیار محلول تر از ذرت است و هضم نشاسته را افزایش میدهد در نتیجه در مطالعات in situ درصد ناپدید شدن ماده خشک ونشاسته که در چندین واریته جو نسبت به ذرت بررسی شده افزایش یافته و میزان pH در شکمبه کاهش پیدا میکند.
Microwave processing نوع جدیدی از فرآوری است که با افزایش 20% محتوی رطوبت دانه و اعمال حرارت توسط اشعه مایکروویو برای مدتهای مشخص انجام میگیرد. به امواج الکترومغناطیسی با طول موج کمتر از امواج رادیویی و بیشتر از امواج فروسرخ، ریزموج گفته می‌شود. طول موج ریزموج‌ها تقریباً بین ۱ میلی‌متر (متناظر با بسامد ۳۰۰ گیگاهرتز) تا ۳۰ سانتیمتر (متناظر با بسامد ۱ گیگاهرتز) است. البته بر روی این مرزهای این تعریف، اتفاق نظر نیست و برخی آن را از ۳/۰ میلی‌متر در نظر می‌گیرند.اعمال این امواج بر روی دانه ها باعث افزایش دمای آن میگردد و این فرآوری را میتوان نوعی از roasting به شمار آورد گرچه در حین انجام آن محتوی رطوبت دانه افزایش می یابد