بهداشت خطوط آبخوری در سالنهای مرغداری

تامین آب بهداشتی جهت سلامتی گله و عملکرد بهینه اقتصادی آن ضروری است.

---

بهداشت خطوط آبخوری در سالنهای مرغداری
تامین آب بهداشتی جهت سلامتی گله و عملکرد بهینه اقتصادی آن ضروری است.خطوطی که آب را به پرندگان می رساند شفاف نیستند،لذا دیدن آنچه داخل لوله ها اتفاق می افتد غیر ممکن است.به همین دلیل در زمان پاکسازی و ضد عفونی فارم بین دو جوجه ریزی این بخش از سالن ها می تواند به راحتی فراموش شود.لذا توجه به پاکسازی سیستم آبخوری پس از هر گله امری ضروری است.
بهداشت موفقیت آمیز آب با نظافت موثر خطوط آبخوری آغاز می شود.تنوع و تغییر پذیری سیستم های آبخوری موجب چالش در انتخاب روش پاکسازی می شود ولی می توان با داشتن اطلاعاتی از کیفیت آب،ابزار صحیح و اندکی تلاش بر آن ها فائق آمد.با پیروی از راهنمایی های ذیل پرندگان شما آب با کیفیت در اختیار خواهند داشت:
گام اول:آنالیز آب را داشته باشید
آب را جهت مواد معدنی که موجب سختی آن می شود آنالیز کنید کلسیم،منیزیم، و منگنز،اگر آب محتوی بیش از 90PPM مجموع کلسیم و منیزیم و یا 0/05PPM منگنز باشد در نظر گرفتن سختی گیر و یا اسید در برنامه پاکسازی خطوط آبخوری مورد نیاز خواهد بود.این ترکیبات رسوب مواد معدنی در خطوط آبخوری و بست ها (اتصالات آن) را از بین می برد.
گام دوم:اتخاب پاک کننده بهداشتی
یک ماده پاک کننده بهداشتی که بطور موثری قادر به حل کردن و از بین بردن تمامی بیوفیلم یا گل و لای موجود در سیستم آبخوری یاشد را انتخاب کنید.از بهترین مواد جهت این منظور محلول های تغلیظ شده پراکسد هیدروژن می باشد.
قبل از استفاده از هر پاک کننده قوی،از کارکرد صحیح مخازن آب مطمئن شوید زیرا در این صورت فشار هوای ایجاد شده در خطوط آبخوری به راحتی تخلیه می شود.قبل از استفاده از پاک کننده ها جهت جلوگیری از آسیب های غیر ضروری یه سیستم آبخوری با تامین کنندگان تجهیزات مشورت نمائید.
گام سوم:آماده سازی محلول پاک کننده
از قویترین توصیه شده در بروشور ماده مورد نظر جهت حصول بهترین نتیجه استفاده کنید.بیشتر مقسم های سیستم آبخوری تنها توانایی پخش کردن غلظت های بین 8/0 تا 6/1 درصد از ماده اصلی اولیه را دارند.لذا در صورت نیاز به غلظت های بالاتر،بهتر است محلول پاک کننده غلیظ اولیه را در یک تانک بزرگ حل کرده و بدون استفاده در سیستم آبخوری توزیع نمائید.
برای مثال اگر محلول 3% مورد نیاز است سه حجم از ماده پاک کننده را با 97 حجم آب برای تولید محلول نهایی مخلوط نمائید.از پر اکسید هیدروزن 35% با رقت 3% به عنوان پاک کننده ایده آل جهت سیستم های آبخوری می توان نام برد.
گام چهارم:شستشو و تمیز کردن خطوط
جهت پر کردن و تمیز نمودن 30 متر لوله آبخوری به قطر 20 میلی لیتر به 30 تا 38 لیتر آب نیاز می باشد.در صورتیکه سالنی با 150 متر طول و دو خط آبخوری داشته باشیم بایستی حداقل 380 لیتر محلول پاک کننده ساخته شود.خطوط آبخوری به نحوی باید طراحی گردد که قابلیت باز شدن و تخلیه کامل را در زمان پاکسازی داشته باشد.
جهت پاکسازی خطوط آبخوری از مراحل ذیل پیروی کنید:
1-لوله های آبخوری را برای تخلیه شدن کامل باز نمایید.
2-مواد پاک کننده را وارد لوله های آبخوری نمائید.
3-آب خروجی از لوله ها را ببینید تا از وجود مواد پاک کننده در آن نظیر کف مطمئن شوید.
4-لوله های آبخوری را پس از پر شدن از مواد پاک کننده بسته و بگذارید مواد طبق توصیه کارخانه تولید کننده در لوله ها باقی بماند (در صورت امکان بیش از 24 ساعت)
5-بعد از گذشت مدت زمان مشخص مواد پاک کننده را با فشار آب از لوله های آبخوری خارج کنید.آبی که برای این منظور استفاده می شود بایستی حاوی همان سطح از ماده پاک کننده باشد که بطور نرمال در آب آشامیدنی پرندگان وجود دارد.در غیاب برنامه استاندارد بهداشتی آب،می توان یک محلول غلیظ اولیه با افزودن 113 گرم هیپوکلریت سدیم 5% به ازای هرلیتر درست کرد و سپس آن را به نسبت 5/7 گرم در هر لیتر رقیق ساخت.به این وسیله آب شستشویی با 3-5 PPM کلر فراهم خواهد گردید.
6-پس از تمیز کردن،پاکسازی و تخلیه سیستم،آب تامینی باید تازه و کلرینه شده باشد (3-5 PPM در دورترین آبخوری از منبع).در صورت استفاده از دستگاه اندازه گیری فعالیت اکسیداتیو (ORP)،عدد آن حداقل باید 650 باشد.
لوله های آب از چاه تا سالن های مرغداری نیز در بین دو گله باید تمیز و پاکسازی شوند.بهترین حالت عدم تخلیه آب لوله های خارج از سالن از طریق لوله های داخل سالن می باشد.لذا جهت تخلیه لوله های آب بیرون،شیلنگ رابط لوله های خارج سالن را به تانک دارویی وصل کرده و از طریق این سیستم اقدام به تخلیه آب و پاکسازی لوله های آب خارج سالن می نمائیم.
گام پنجم:حذف ترکیبات معدنی
پس از تمیز کردن خطوط،با استفاده از سختی گیر یا ترکیبات اسیدی می توان نسبت به حذف ترکیبات معدنی اقدام کرد.استفاده از ترکیبات شیمیایی باید بر اساس توصیه کارخانه سازنده صورت گیرد.یکی از موادی که به این منظور بکار می رود اسید سیتریک می باشد.
1-یک محلول غلیظ اولیه بوسیله مخلوط کردن 2-1 بسته اسید سیتریک در 8/3 لیتر آب بسازید (هر بسته تقریبا شامل 410 گرم می باشد)و سپس آن را به نسبت 5/7 گرم در لیتر رقیق نمائید (8% درصد یا 128/1)خطوط آبخوری را با این محلول پر کرده و اجازه دهید 24 ساعت باقی بماند جهت حذف بهینه مواد سختی زا،PH زیر 5 ضروری است.
2-خطوط آب را تخلیه کنید یک محلول غلیظ اولیه که شامل 90-60 گرم هیپو کلریت سدیم 5% یه ازای هر لیتر است درست نمائید.این محلول را به نسبت 5/7 گرم در لیتر (8% یا 128/1) رقیق نموده و خطوط آبخوری را مجددا با آن پر و 4 ساعت در این حالت باقی گذارید.این غلظت ازکلر باکتری های باقیمانده را کشته و بقایای بیوفیلم ها را حذف خواهد کرد.
3-شستشوی نهایی خطوط را با آب آشامیدنی که حاوی سطح نرمالی از ماده پاک کننده می باشد انجام دهید (سطح نرمال از ماده پاک کننده بوسیله مخلوط کردن 30 گرم از هیپو کلریت سدیم 5% در هر لیتر آب که به نسبت 5/7 گرم در هرلیتر رقیق شده است بدست می آید.) شستشوی تحت فشار را تا زمانیکه آب لوله ها حاوی بیش از 5 PPM کلر نباشد ادامه دهید.
گام ششم:سیستم را تمیز نگهدارید
پس از ضد عفونی،مهم اینست که سیستم آبخوری تمیز نگه داشته شود.یک برنامه روزانه مناسب جهت بهداشت آب تدوین نمائید برنامه بهداشتی ایده آل جهت خطوط آبخوری شامل تزریق پاک کننده مناسب و یک اسید می باشد.اجرای این برنامه مستلزم وجود 2 مقسم یا تزریق کننده محلول اولیه را با هیپو کلریت سدیم (غلظت 5%) به میزان 40 گرم در لیتر درست کرده و سپس به نسبت 5/7 گرم در لیتر در آب آشامیدنی رقیق نمائید.هدف تامین آب آشامیدنی بهداشتی با سطح پیوسته ای از 3-5 PPMکلر در دورترین نقطه سالن از مقسم می باشد.
سایر ضد عفونی کننده ها:
ازن (O3) یک یاکتری کش،ویروس کش و اکسید کننده شیمیایی بسیار موثر می باشد.ازن با آهن و منگنز واکنش می دهد تا هر دو آنها با سهولت بیشتری بوسیله فیلتر اسیون قابلیت حذف پیدا کنند.همچنین ازن غیر وابسته به PH عمل کرده و می تواند در صورت استفاده همزمان با کلر،آن را غیر فعال نماید.ازن با وجود اینکه یک ضد عفونی تماسی بوده و به سرعت پخش می شود ولی هیچ باقیمانده ای در سیستم آبخوری باقی نمی گذارد.از آنجائیکه مشکلات استفاده از دی اکسید کلر در نمونه های جدید تولید شده برطرف گردیده است لذا این محصول راه خود را به بازار بعنوان یک ضد عفونی کننده مناسب باز کرده است.دی اکسید کلر به همان اندازه کلر در کشتن باکتری ها موثر است و دارای تاثیر بیشتری در کشتن ویروسها و حذف آهن و منگنز است.اثر دی اکسید کلر توسط PH تحت تاثیر قرار نمی گیرد.
نکته های نهایی
1-از اسید بعنوان تنها راه ضد عفونی آب استفاده نکنید زیرا اسید به تهایی سبب رشد باکتری ها و قارچ ها در سیستم های آبخوری می شود.
2-عمومیت استفاده از پر اکسید هیدروژن بعنوان یک ضد عفونی کننده آب در حال افزایش است.PH و قلیائیت بی کربنات نقش اصلی را در میزان تاثیر پر اکسید هیدروژن قابلیت ذخیره سازی در واحد را دارا است ولی کیفیت آن به مرور زمان کاهش می یابد.این ماده یک اکسید کننده قوی بوده ولی هیچ باقیمانده ای به جای نمی گذارد.
3-پر اکسید هیدروژن یک واکنش دهنده قوی است و کار با آن به مراقبت زیادی نیاز دارد.آزمایشات لازم روی هر ماده شیمیایی باید قبل از بکار بردن آن انجام گیرد.پیروی از دستورالعمل استفاده از این ماده جهت جلوگیری از آسیب رسانی به افراد و تجهیزات بسیار مهم است.
پر اکسید هیدروژن 50% که با نیترات نقره تثبیت شده است یک ضد عفونی کننده بسیار موثر و بوده که آسیبی به خطوط آبخوری نمی رساند.
۴-زمان تجویز مواد دیگر در آب آشامیدنی طیور،بهتر است از مصرف کلر و سایر ضد عفونی کننده ها ممانعت بعمل آید.کلر،واکسن ها را غیرفعال کرده و تاثیر بعضی از داروها را کاهش می دهد.استفاده از کلر و یا سایر ضد عفونی کننده ها را پس از اتمام مصرف دارو،واکسن و... از سر بگیرید.
5-دستورالعمل های بهداشت خطوط آبخوری می تواند تابعی از مقررات محلی باشد.لطفا با کارشناسان محلی در تماس بوده و همواره از دستور العمل های کارخانه سازنده پیروی کنید.