مشخص نمودن تاثیر زمان دوشش آغوز بر غلظت IgG آغوز

دوشیدن سریع آغوز از گاوهای شیری بعد از زایش دارای حداکثر غلظت IgG می‌باشد.

---

مشخص نمودن تاثیر زمان دوشش آغوز بر غلظت IgG آغوز
تعداد نمونه: 13 رأس گاو سالم نژاد هلشاین
مواد و روش کار: تمامی زایمان‌ها مشاهده شده ، بعد از زایش به گوساله‌ها اجازه‌ی مکیدن از آغوز مادر را نداده و از مادر جدا می گردید. آغوز به صورت تصادفی از هریک از پستان‌ها در زمان‌های 2، 6، 10، 14 ساعت بعد از زایمان تا زمانی که تمامی 4 کارتیه نمونه‌برداری شوند دوشیده می شد. میزان IgG با استفاده از روش ایمونودیفوزیون شعاعی (Radial immunodiffusion ) اندازه گیری شد.
نتایج: اختلاف معنی دار در میانگین غلظت IgG آغوز در زمان‌های 2، 6، 10و 14 ساعت بعد از زایمان به ترتیب به مقدار 113، 94، 82، و 76 گرم بر لیتر مشاهده شد. ایمونوگلوبولین G آغوز در 6، 10، 14 ساعت بعد از زایمان کاهش قابل توجهی نسبت به غلظت IgG در 2 ساعت بعد از زایش نشان داد. غلظت IgG در 14ساعت بعد از زایمان به شکل قابل توجهی کم تر از 6 ساعت بعد از زایمان بود. میانگین غلظت IgG آغوز در گاوهای شکم سوم زایش و بالاتر در 2 ساعت بعد از زایمان (g/l132) بوده بطوری که این مقداربه میزان قابل توجهی بیشتر از میزان آن درگاوهای شکم اول و شکم دوم (به ترتیب میانگین g/l95 و g/l100) بوده است.
نتیجه گیری و ارتباط کلینیکی:
نتایج نشان داد که دوشیدن سریع آغوز از گاوهای شیری بعد از زایش دارای حداکثر غلظت IgG می‌باشد. بهینه کردن روشهای مرسوم دوشیدن آغوز در مدیریت گاوداری ارتباط مستقیمی با حداکثر کیفیت آغوز و کاهش شیوع نارسایی انتقال ایمنی غیرفعال (FPT ) در گوساله ها دارد.
دریافت و جذب کردن ایمونوگلوبولین‌های آغوزی برای سلامتی گوساله های نوزاد اهمیت دارد. در یک مطالعه گسترده ناتوانی درانتقال غیرفعال ایمنی (FPT) در35% گوساله های گاوهای شیری گزارش شده است. ناتوانی در دریافت ایمنی غیر فعال در تلیسه ها سبب کاهش افزایش وزن روزانه، افزایش میزان مرگ و میر گوساله های این تلیسه ها هنگام تولد نوزادان آنها، افزایش میزان حذف در گله (Culling) و کاهش تولید شیر دردوره شیرواری اول می گردد. در نتیجه FPT اثرات زیادی را در هر دو مورد زنده ماندن دام و تولید آن دارد. ناکافی بودن انتقال ایمونوگلوبولین آغوز به نوزاد بیشتر در گاوهای شیری رایج است چرا که گاوهای شیری با توجه به تولید بالایی که دارند غلظت IgG آنها در آغوز پایین خواهد بود.
برای اینکه گوساله ها دچار نارسایی انتقال غیر فعال ایمنی نشوند بایستی مادران آنها آغوز کافی حاوی IgG را تولید نموده و گوساله‌ها نیز آن را دریافت و سپس آن را جذب کنند. مطالعات قبلی نشان داده است که توانایی جذب ایمونوگلوبولین درگوساله‌های شیری به سرعت در طی 24ساعت اول زندگی کاهش پیدا می‌کند. بنابراین کلینیسین ها تاکید زیادی برای رساندن آغوز به گوساله بلافاصله بعد از تولد را داشته و این عامل سبب افزایش سلامت گوساله ها می گردد.
نتایج مطالعات قبلی این نظر را مبنی بر اینکه زمان دوشیدن آغوز بر غلظت IgG آن تأثیرگذار است تأیید می‌کند و در نتیجه ممکن است شیوع نارسایی ایمنی غیرفعال درگوساله‌های شیری تأثیرگذار باشد. اگرچه نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که غلظت ایمونوگلوبولین در آغوز بعد از دوشش اول کاهش می‌یابد ولی زمان مشخصی پس از زایش بین میزان کاهش غلظت IgG و زمان های پس از تولد وجود ندارد.
Pritchett و همکاران وی کاهش غلظت IgG آغوز را در مدت 8 ساعت بعد از زایمان مشاهده کردند. Matthaeus و Steaub کاهش معنی داری در غلظت IgG آغوز تا 12 ساعت بعد از زایمان مشاهده نکردند. محققین دیگر کاهش غلظت IgG به میزان30% را در آغوز در 12ساعت بعد از زایش مشاهده کردند. Hostetler و همکاران وی کاهش واقعی غلظت IgG آغوز را در زمان دوشش اول مشاهده کردند.
هدف از این مطالعه تعیین تاثیر زمان اولین دوشش بعد از زایش بر غلظت IgG درآغوز می باشد.
مواد و روش‌ کار
روش نمونه برداری از آغوز و گاوهای مورد مطالعه - گاوهای هلشتاین با شکم های مختلف زایش که اطلاعات مربوط به تاریخ زایش آنها از مزرعه آموزشی تحقیقاتی گاو شیریForemost دانشگاه میسوری کسب شده بود، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. جمعیت مورد مطالعه محدود به گاوهایی می‌شد که 4 کارتیه پستان آنها سالم بود. در گله مورد نظر از تلقیح مصنوعی استفاده شده و تمام علائم مربوط به سیکل فحلی و جفت‌گیری ثبت می گردید و بعد از تلقیح، تشخیص آبستنی45 روز پس از آن انجام می شد. بنابراین تاریخ دقیق زایش برای تمام نمونه های مورد مطالعه قابل تعیین بود. هنگامی که گاوها علائم نزدیک زایش را نشان می دادند برای زایش به بیمارستان آموزشی دانشکده دامپزشکی میسوری حمل و بستری میشدند. کارکنان بیمارستان گاوها را به طور مرتب برای مشاهده نشانه های زایش زیر نظر قرار می دادند و بعد از زایش بلافاصله با متخصصین مربوطه تماس گرفته می شد. پس از زایش به گوساله‌ها اجازه‌ی خوردن آغوز داده نشده و بلافاصله از مادر جدا می شد. آغوز فقط از یک از کارتیه در زمانهای 2، 6، 10، 14 ساعت بعد از زایش دوشیده می شد. نمونه های آغوز از هریک از کارتیه های گاوهای دیگر به صورت تصادفی گرفته شده تا اینکه تمامی 4 کارتیه دوشیده شود. قبل از نمونه‌برداری نوک پستان به وسیله دستمال پنبه‌ای و با محلول ایزوپروپیل الکل 70% تمیز می شد. تقریباً ml10 از آغوز برای تعیین IgG نمونه‌برداری می شد. پس از نمونه‌گیری از یک کارتیه بقیه شیر همان کارتیه توسط ماشین شیردوشی که 3 فنجانک آن بسته شده بود دوشیده و جمع آوری می گردید. میزان شیر تولید شده از هر کارتیه اندازه‌گیری می شد. نمونه‌ها در دمای °C20- تا زمانی که غلظت IgG آن اندازه‌گیری شود نگه داری و برای ذوب کردن آغوز منجمد از آب گرم استفاده می گردید.
تعیین مقدار IgG در آغوز
غلظت ایمونوگلوبولین G به روش ایمونو دیفوزیون شعاعی اندازه گیری شد. به طور خلاصه پلیت هایی که برای اندازه‌گیری غلظت IgG آماده شد شامل بافر سدیم باربیتال و سدیم آزید 1/0 بود که در آگار 1% حل شده بود. پادتن (1% ) IgG گاوی که از خرگوش تهیه شده بود به محلول فوق اضافه شد. یازده میلی‌لیتر از محلول ذکر شده فوق در پتری دیش هایی به قطر10 سانتی متر ریخته شده و اجازه داده شد تا به حالت جامد درآیند. 3میلی‌ متر از آگار به صورت گوده بریده و جدا گردید. نمونه‌ی آغوز به نسبت120/1 با بافر سدیم باربیتال رقیق شده و 5میکرولیتر از نمونه آغوز رقیق شده به گوده های پلیت ریخته شد. پلیت ها در گرمخانه با دمای °C23 قرار داده شد. منطقه خط رسوبی آنتی ژن با آنتی بادی بعد از 72 ساعت گرمخانه گذاری قرائت می گردید. غلظت IgG آغوز با مقایسه قطر خط رسوبی ایجاد شده با منحنی های استاندارد IgG گاوی تجاری قابل دسترس اندازه گیری شد.
آنالیز آماری- از آنالیز واریانس برای تعیین اثرات زمان نمونه‌برداری بر غلظت IgG و وزن آغوز تولید شده استفاده گردید. وقتی اثرات زمان نمونه‌گیری دارای اختلاف آماری معنی دار بود (P<0/05) از آزمون توکی (Tukey) برای ارزیابی دو به دو آنها استفاده گردید و برای این کار از نرم افزارهای آماری کمک گرفته شد وP<0/05 معنی دار لحاظ شد.
نتایج
جمعیت مورد مطالعه شامل 3 تلیسه با شکم اول زایش، 4 گاو در شکم دوم و 6 گاو در شکم سوم یا بالاتر زایش طبقه بندی شدند. تمامی گاوها از نژاد هلشتاین بودند. میانگین غلظت IgG آغوز در زمانهای 2، 6، 10، 14 ساعت بعد از زایش به ترتیب 113، 94، 82 و g/l76 بود. میانگین غلظت IgG آغوز در6، 10 و 14 ساعت بعد از زایش کاهش معنی داری در مقایسه با 2 ساعت بعد از زایش نشان داد. میانگین غلظت IgG در زمان های 10 و 14 ساعت بعد از زایش کمتر از 2 یا 6 ساعت بعد از آن بوده است. میانگین غلظت آغوز در 6 ساعت بعد از زایش نیز اختلاف آماری معنی داری نسبت به 2 ساعت بعد زایش را نشان داد. میانگین غلظت IgG آغوز در گاوهای با سه شکم زایش و بالاتر در 2ساعت بعد از زایمان (g/l132) بیشتر از مقدار آن در گاوهای شکم اول و شکم دوم بوده است (به ترتیب g/l95 و g/l100). ارتباط آماری معنی داری بین زمان نمونه‌برداری و وزن آغوز تولید شده مشاهده نشد.
بحث
امروزه بسیاری از توصیه هایی که در زمینه مصرف آغوز به دامپروران داده میشود نسبت به گذشته که مزارع کوچک پرورش گاو وجود داشت بیشتر شده است. مدیریت کارکردی در مزارع مدرن و بزرگ با کار موثر و اقتصادی همراه است. در گاوداری‌های مدرن امروزه گاوهای تازه زا به طور مشخص دو بار در روز دوشیده و آغوز نیز بلافاصله جمع آوری می گردد. آغوز جمع آوری شده به صورت تازه، سرد و یا منجمد شده و به گوساله هایی که نیاز دارند خورانده می شوند. تلاش کم یا هیچ تلاشی برای این امر که لزوماٌ گوساله از آغوز مادر خود تغذیه کند صورت نمی گیرد. این روش یک منبع آماده از آغوز را برای گوساله های تازه متولد شده فراهم می کند بدون توجه به این که گوساله در چه زمانی به دنیا آمده است. به هر حال اخیراً آشکار شده است که تاخیر در دوشیدن آغوز می تواند کارایی عمل آنرا تحت تاثیر قرار دهد. اختلاف زمانی 12 ساعت بین جمع آوری آغوز درگاوهای تازه زا که به صورت گروهی دوشیده میشوند مشاهده شده است. تاخیر در جمع آوری آغوز ممکن است بوسیله سایر عوامل بیشتر شود. اگر گاوها در زمان تعیین شده بعد از زایمان به محل دوشیدن آغوز فرستاده نشوند متعاقباً جمع آوری آغوز با تاخیر همراه خواهد شد. بعلاوه بسیاری از دامپروران گاو شیری و مدیران زایشگاه تمایلی به فرستادن گاو تازه زا از زایشگاه به محل شیردوشی نشان نمی دهند چرا که دام تازه زایش کرده اغلب ضعیف بوده و عدم تعادل را نشان می دهد در نتیجه تاخیر به مدت 12 ساعت در جمع آوری آغوز در بسیاری از مزارع گاو شیری ممکن است دیده شود.
میانگین غلظت IgG آغوز جمع آوری شده در 6، 10و14 ساعت بعد از زایش به شکل معنی داری نسبت به 2ساعت بعد از آن کمتر است. میانگین غلظت IgG در زمان‌های 6، 10 و 14 ساعت بعد از زایش به ترتیب برابر 94، 82 و 76 گرم بر لیتر است که بیانگر به ترتیب کاهش 17%، 27% و 33% در مقدار غلظت IgG آغوز نسبت به 2 ساعت بعد از زایش است. نتایج این مطالعات سندی است بر اینکه تأخیر در دوشیدن آغوز باعث کاهش قابل توجهی در مقدار غلظت IgG آغوز می‌شود.
Straub و Motthaeus کاهش غلظت IgG آغوز را در مدت زمان بین 3 تا 36 ساعت بعد از زایش مشاهده کردند. در مطالعه این محققین از مجموع25 نمونه 21 نمونه از 21 گاو و 4 نمونه فقط از یک گاوی که سقط جنین کرده بود جمع‌آوری شد.
مکانیسم کاهش غلظت IgG آغوز به علت تأخیر در دوشیدن آن هنوز ناشناخته است. به هرحال عدم افزایش معنی دار وزن آغوز تولید شده در 6، 10 یا 14 ساعت بعد از زایش اظهار می‌دارد که کاهش غلظت IgG آغوز ناشی از رقیق شدن آن نیست. نتایج ما با نتایج کار Pritchett مطابقت می کند. این محقق مشاهده کرد حداقل رابطه‌ای بین زمان دوشیدن آغوز بعد از زایمان و وزن آغوز تولید شده وجود دارد. (ضریب بستگی 01/0) در نتیجه براساس مطالعات ما و مطالعات قبلی به نظر می‌رسد که حجم آغوز تولید شده در نتیجه‌ی تأخیر در دوشیدن آغوز افزایش نمی‌یابد و باعث رقیق شدن آغوز نمی‌شود. شاید ایمونوگلوبولین آغوز به صورت غیرفعال در جریان خون عمومی گاو منتشر می‌شود.
الگوی مطالعه تجربی حاضر بر این اساس انتخاب شده است که تغییراتی که ممکن است بالقوه مقدار ایمونوگلوبولین را در کارتیه های گاو تحت تاثیر قرار دهد حذف کند همچنین از گاوهای مختلف، دوشش از کارتیه های گوناگون صورت می گیرد. این رهیافت سبب شد که نمونه گیری فقط از یک کارتیه صورت گرفته و آغوز جمع آوری شده تحت تاثیر ترکیب سایر کارتیه ها قرار نگیرد.
میانگین غلظت ایمونوگلوبولین G در مقایسه با سایر مطالعات صورت گرفته بالاتر بود گرچه برخی از مطالعات نشان دهنده میانگین کم غلظت ایمونوگلوبولین نسبت به مطالعه حاضر می باشد. در تحقیقات دیگری غلظت ایمونوگلوبولین G در آغوز شبیه نتایج به دست آمده مطالعه حاضر است. بخش کوچکی از این تفاوت ها می تواند ناشی از روش های آزمایشگاهی استفاده شده باشد. مطالعات زیادی برای اندازه گیری غلظت IgG1 سرم وجود دارد وما مقدار غلظت ایمونوگلوبولین تام را اندازه گیری کرده ایم. لذا مقدار IgG اندازه گیری شده 5 الی 10 درصد بیشتر از مقدار غلظت IgG1 خواهد بود. مدیریت گله و شرایط آب و هوایی نیز ممکن است سبب تغییرات غلظت IgG آغوز از مزرعه ای به مزرعه ی دیگر بشود. تغییرات ژنتیکی گله یکی از عوامل غیر قابل توجیه می باشد چرا که به مقدار زیادی از تلقیح مصنوعی در مزارع گاو شیری استفاده می شود و این امر سبب همگن سازی ذخیره ژنتیکی گاوهای هلشتاین در سراسر آمریکای شمالی شده است. بالاخره نتایج مطالعه حاضر پیشنهاد می کند که هر چقدر زمان دوشش آغوز بعد از زایش کوتاهتر شود می تواند از کاهش غلظت IgG آغوز جلوگیری کند.
نتایج این مطالعات تایید می کند که غلظت IgG آغوز سریعاً و 2 ساعت بعد از زایش کاهش می یابد. مزارعی که در آنها گوساله های مبتلا به نارسایی انتقال ایمنی از طریق آغوز را دارند نشان می دهد که آنها به انتقال ایمنی غیر فعال که توسط ایمونوگلوبولین های آغوز صورت می گیرد اهمیت نمی دهند در نتیجه توصیه ها و تغییر عملکرد آنها بایستی مد نظر باشد. جمع آوری آغوز و خوراندن آنها به گوساله ها سبب کاهش بروز FPT در گوساله های شیری می گردد. جمع آوری آغوز بلافاصله بعد از زایش مطلوب بوده و بایستی صورت گیرد. همچنین پیشنهاد می شود گاوهایی که تازه زایش را انجام داده اند به دفعات بیشتری دوشیده شده تا آغوز مورد نیاز جمع آوری گردد.
دکتر فرشاد کیان فر