سینی نشا و انواع مختلف آن
یکی از روشهای کاشت بذر به صورت نشاء است که این روش مزایای مختلفی دارد. گذشته برای کاشت نشا از گلدانهای سفالی استفاده میشد اما امروزه با استفاده از سینی نشاء محل کاشت را برای پرورش نشاءها مناسبتر شده است. بیشتر در این سینیها سعی میشود قالب و فرم شانههای تخممرغ جدا شود و دلیل آن حفظ رطوبتی است که خاک در این فرمتها دارد. معمولاً به قسمتهای مختلف در این سینیها حجره گفته میشود که بین سایز 1.5 و یا 2.5 اینچی است که هرکدام از آنها دارای مزایا و معایب خاصی است. بهعنوان مثال هرچه حجره ها کوچکتر باشد تعداد نشا بیشتری میتوان کاشت و بهصرفهتر است اما ممکن است در زمان درآوردن نشان از حجره ها خاک و ریشه کمی از هم بپاشد. همچنین احتمال اینکه در حجرههای کوچک زودتر از موعد برسد و کیفیت عالی نداشته باشد زیاد است.
نحوه کاشت بذر در سینی نشاء
برای اینکه بتوانید کاشت نشا در سینیهای مخصوص بهدرستی انجام دهید باید قبل از هر کاری سالنی که قرار است نشا در آن انجام شود را آماده کنید. در این سالن باید به نکات مهمی ازجمله نور، تهویه مناسب و عاری بودن از هرگونه آلودگی توجه شود. حال برای تمیزی بیشتر کار و برداشتن راحتتر نشا یک پلاستیک بر روی سینی پهن میکنید. سپس پیت ماس ها را با مقدار مشخصی از پرلیت ترکیب میکنید. مقدار ترکیب به تعداد سینی و حفرههای آن بستگی دارد. البته میتوانید بهجای پرلیت از کوکوپیت استفاده نمایید.پرلیت این مواد دارای یک سری فضاهای خالی دارد که گیاه میتواند بهراحتی در آن نفوذ کند و ریشههایش بهتر رشد کنند. البته کوکوپیت ها علاوه بر ایجاد این فضا مواد مغذی را نیز به گیاه میرساند. دقت داشته باشید در این مرحله سعی کنید کمی با دستتان پیت ماس ها را خردکنید تا کاملاً یک دست باشند سپس سطح کار را باکمی فشار صاف میکنید تا مواد بهتمامی قسمتها به یک اندازه برسد.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید انتقال ممکن است باعث جابهجایی پیت ماس ها شود پس سعی کنید قبل از پر کردن سینیها آنها را بر روی پایه قرار دهید و از ثابت بودن آنها مطمئن شوید. حال نوبت آبیاری اولیه است که باید در این مرحله آبیاری بهاندازهای باشد که خاک کاملاً سنگین و مرطوب شود همچنین بهتر است همراه با آبیاری سمپاشی نیز انجام شود. در زمان آبیاری باید دقت کنید که فاصله را رعایت نمایید تا از طریق فشار هیچگونه آسیبی به بذر و سینی وارد نشود. بعد از آبیاری یک گونی مرطوب بر روی سینیها قرار دهید.
بهترین دما برای کاشت بذر در سینینشاء دمای بین 26 تا 30 درجه سانتی گراد است. بهتر است بعد از چند ساعت از کاشت بذر و درزمانی که دما به حداکثر میرسد گونیها را ز روی سینی بردارید. جالب است بدانید اگر تمامی مراحل را به صورت اصولی و دقیق پیش بروید میتوانید مطمئن باشید در ساعات اولیه بذر شما حدود 15 تا 20 درصد رشد کرده است. البته تداوم این شرایط منوط به رعایت و فراهم کردن شرایط مناسب برای بذرها در روزهای آینده است. ازاینرو باید به نحوه آبیاری در روزهای آتی نیز دقت نمایید. نکته دیگری که باید برای کشت بذر دقت کنید نور گلخانه است در هر فصلی که قرار دارید بهترین نور، نور متعادلی است که نه زیاد و نه خیلی کم باشد.
استفاده دوباره از سینی نشاء
یکی از مهمترین مزیتهای سینیهای نشا این است که میتوان بعد از هر بار استفاده دوباره از آنها استفاده کرد. این مسئله بیشتر برای افرادی حائز اهمیت است که قصد پرورش نشا رادارند. اما نکتهای که در این زمینه وجود دارد این است که باید بعد از هر بار استفاده بهمنظور جلوگیری از هرگونه عفونت ظروف به صورت کاملاً بهداشتی و اصولی شسته شود. یکی از روشهای معتبر در این زمینه شستشو به روش بخار است. همچنین بعد از شستشو باید سینی را چند روزی در معرض هوا قرار داد تا پروسه هوادهی به صورت کامل انجام شود. در برخی از مواقع کف سینیهای نشاء را با پلاستیکهای یکبار مصرف میپوشانند این روش باعث میشود که اگر کف ظرف دارای درزی باشد به صورت کامل پوشیده شود و همچنین برداشتن گیاه بهراحتی انجام شود. علاوه بر این مزیتها میتوان به جلوگیری از شیوع آفتها و عفونتها نیز اشاره کرد.
مزیتهای استفاده سینی نشاء
قبل از توضیح در مورد مزیتهای سینی نشاء بهتر است کمی با مزیتهایی که نشاکاری دارد آشنا شوید. در این روش افراد میتوانند با شرایطی که برای بذر مهیا میشود خیلی سریعتر به محصول دلخواه خود برسند. همچنین این روش فضا بسیار کمی نیاز دارد و ازاینرو تأثیر بسیار زیادی در میزان استفاده از کود، انرژی، سوخت و حتی نیروی انسانی دارد. البته باید بدانید بهترین روش برای استفاده از سینیهای نشا این است که از خاک و ماسه به تنهایی استفاده نکنید زیرا این ترکیبات بعد از مدتی سفت میشود و منع رشد بذر خواهند شد و همچنین نمیتوان بهخوبی سینی را ضدعفونی کرد ازاینرو بهترین روش، استفاده از ترکیب مناسبی از کوکوپیت، پیت ماس غنیشده، پرلیت و یا ورمیکولیت است.
درزمانی که امکانات کم است و بنا به هر دلیل فرد نیاز به کاشتن بذر دارد میتواند از ظرف یکبار مصرف،شانه تخممرغ و یا گلدان استفاده کند اما هرکدام از این روشها معایب زیادی به همراه دارد که برای کاهش این معایب توصیه میشود که اگر فرد قصد کاشت بذر را با تعداد بالا دارد حتماً از سینیهای نشا مرغوب استفاده کند. این سینیها با مزیتهایی ازجمله زهکشی مناسب، قیمت ارزان، جابجایی آسان، استفاده مکرر و کنترل بیماری و آفتهای احتمالی اشاره کرد. همچنین یکی از مزیتهای مهم دیگر با توجه به قابلیت و جنسی که این سینیها دارند تهویه آنها بهخوبی انجام میشود. البته تمامی مزیتهای ذکر شده در گرو انتخاب سینی مناسب با نوع بذر و کشت است به عبارت دیگر باید سینی نشاء را متناسب با میزان خاکی که برای بذر مناسب است انتخاب نمایید.
انواع سینی نشاء
در کل سینیهای نشاء با توجه به نوع و یا تعداد حفره دستهبندی میشوند. اگر بخواهیم از دید تعداد حفره سینیها را بررسی کنیم این سینیها شامل 24 حفره،28 حفره،32 حفره، 45 حفره، 48 حفره، 70 حفره، 77 حفره، 85 حفره، 104 حفره، 128 حفره و 288 حفره است. معمولاً سینیهای با تعداد حفره بالا برای صیفیجات و تعداد پایین برای بذر گل استفاده میشود. همچنین ازنظر جنس به دو نوع سینی پلیاتیلن و یونولیت تقسیم میشوند که در زیر توضیح مختصری در مورد هریک از این سینیها دادهایم:
سینی نشاء یونولیت: یونولیت یا پلاستوفوم فشرده به دلیل قابلیتهایی که دارد در قسمتهای مختلفی استفاده میشود یکی از این موارد سینیهای نشاء است. دلیل انتخاب این ماده بهعنوان ماده اصلی سینی نشا سبک و منعطف بودن آن است. همچنین سینیهای یونولیت میتوانند رطوبت را تا حد زیادی حفظ نمایند.
سینی نشاء پلیاتیلن: در این دسته از سینیها معمولاً از دو ماده پلی استایرن و یا پلیاتیلن استفاده میشود. پلیاتیلن ها معمولاً منعطفتر هستند و افراد میتوانند حداکثر تا ده دوره از آنها استفاده کنند.در نقطه مقابل پلی استایرن ها اغلب به دلیل خاصیت شکنندگی بسیار شکننده هستند البته اگر بسیار با دقت و بدون فشار با این سینیها برخورد شود میتوان تا چند بار از این سینیها استفاده کرد که این موضوع کاملاً به کشاورز بستگی دارد. پلیاتیلن ها مزیتهای بسیار زیادی دارد که در زیر به آنها اشارهکردهایم:
· اگر بنا به هر دلیلی تبادل حرارت برای شما مهم است و قصد دارید تمامی مراحل به صورت اصولی انجام شود میتوانید از بین سینیهای سیاه و سفیدی که وجود دارد مناسبترین رنگ را متناسب با نیازتان انتخاب نمایید.
· این سینیها هیچ محدودیتی برای نوع بذر کاشته شده ندارند.
· سینیهای پلیاتیلن به نسبت سینیهای دیگر عمر زیادی دارند و میتوان بارها از آن استفاده کرد. البته باید توجه کرد بعد از استفاده باید به صورت کامل با مواد شوینده آنها را بشویید.
· حملونقل این نشاها بهاندازهای راحت است که میتوان بهراحتی نشا را به هر مکان دیگری که میخواهید منتقل نمایید. معمولاً برای افرادی که قصد حمل این نشاها با تعداد بالا رادارند جعبههای 18 کیلویی میوه نیز در نظر گرفته شده است.
· قیمت این سینیها بسیار مقرون بهصرفه است.
· با استفاده از این سینیها میتوان تلفات را به صفر رساند و نشاهایی با کیفیت داشت و همچنین راندمان کاری را به صورت صد در صدی افزایش داد.
· یکی از مسائل مهمی ک در مورد نشاکاری وجود دارد خارج کردن نشا است که سینیهای پلیاتیلن با خاصیتی که دارد میتوانند این مسئله را بهراحتی حل نمایند.
· این نوع از سینیها در سایزهای استاندارد با تهویهای بسیار مناسب طراحی و تولید میشوند.
· یکی از خاصیتهایی مهم این سینیها خاصیت آنتی یو وی است که باعث میشود به مرور زمان سینیها در برابر نور خورشید پوسیده نشوند.