کود کامل ماکرو

کود کامل ماکرو یا NKP به کودهایی اطلاق می‌شود که حاوی سه عنصر درشت‌مغذی اصلی گیاهان یعنی نیتروژن (ازت)، فسفر و پتاسیم باشند. کود کامل ماکرو به‌دلیل داشتن این ترکیبات، امروزه کاربردهای گسترده‌ای در بخش کشاورزی داشته و یکی از پرمصرف‌ترین کودها در باغات و زمین‌های کشاورزی است. همانطور که می‌دانید گیاهان برای تکمیل فرایند رشد نیازمند 16 عنصر هستند که به دو گروه ماکرو و میکرو دسته‌بندی می‌شوند. عناصر ماکرو عناصری هستند که گیاهان به آن‌ها نیاز بیشتری دارند و برای عملکرد مناسب آنزیم‌های گیاهی و سایر فرایندهای بیوشیمیایی حیاتی، ضروری‌اند.

کود ماکرو، که اغلب به عنوان کود NPK شناخته می‌شود، نوعی کود است که سه ماده مغذی اصلی مورد نیاز گیاهان را به مقدار زیاد برای رشد سالم فراهم می‌کند: نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K). این مواد مغذی برای عملکردهای مختلف گیاه، از جمله رشد برگ و ساقه، رشد ریشه، گلدهی و قدرت کلی گیاه بسیار مهم هستند.

خواص کود کامل ماکرو

کود کامل ماکرو حاوی سه عنصر حیاتی نیتروژن، فسفر و پتاسیم است که نقش مؤثری در تمامی مراحل رشد گیاهان از تولید بذر تا میوه‌دهی ایفا می‌کنند. این کود باعث رشد ریشه، افزایش سرعت گل‌دهی، تولید بذر و میوه و همچنین مقاومت در برابر خشکی و سرما می‌شود.

نیتروژن عنصری کلیدی در ساخت پروتئین‌ها، اسیدهای نوکلئیک و کلروفیل به شمار می‌رود و تأثیر قابل‌توجهی در افزایش رشد رویشی، میوه‌دهی و شادابی برگ‌ها و میوه‌ها دارد.

فسفر یکی از اجزای کلیدی فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان است. ترکیبات اساسی سلولی مانند ATP، NADPH، RNA، DNA و فسفولیپیدها برای سنتز به فسفر نیاز دارند. این ترکیبات نقش مهمی در تولید و انتقال انرژی و حفظ ساختار غشای سلولی ایفا می‌کنند. فسفر همچنین باعث تقویت توسعه ریشه و گل‌دهی می‌شود.

پتاسیم در سنتز پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، نشاسته و سلولز نقش دارد و متابولیسم طبیعی و رشد گیاه را تضمین می‌کند. پتاسیم به ارتقای کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی، افزایش مقاومت گیاه در برابر سرمازدگی و بیماری‌های قارچی و بهبود ماندگاری میوه‌ها کمک می‌کند.

برخی کودهای کامل ماکرو حاوی گوگرد نیز هستند که می‌تواند با کاهش pH خاک‌های قلیایی، جذب عناصر کم‌مصرف و پرمصرف، به خصوص ریزمغذی‌ها را افزایش دهد.

انواع کود کامل ماکرو

کود کامل ماکرو بسته به درصد عناصر تشکیل‌دهنده و فرم تولید به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. درصد نیتروژن، فسفر، کلسیم و برخی عناصر ریزمغذی در فرمولاسیون‌های مختلف بسته به نیاز گیاه متفاوت است؛ مانند کود کامل ماکرو 20-20-20، 18-18-18 یا 6-6-20. این کودها در اشکال گرانولی، مایع و کریستالون عرضه می‌شوند.

کود کامل ماکرو گرانوله

این نوع کود به شکلی گرانول تولید می‌شود تا استفاده از آن در کودپاشی دستی و ماشینی آسان‌تر باشد. کود کامل ماکرو گرانوله یکی از کودهای شیمیایی محبوب بازار است که معمولاً به صورت چالکود به کار می‌رود. از مزایای آن می‌توان به رهاسازی تدریجی عناصر و جذب طولانی‌مدت توسط گیاه اشاره کرد.

کود ماکرو مایع

اگرچه اکثریت کودهای ماکرو به شکل خشک هستند، برخی فرم مایع نیز دارند که به صورت محلول در آب آبیاری یا محلول‌پاشی استفاده می‌شود. کود ماکرو مایع معمولاً برای چمن‌های خانگی مناسب نیست زیرا توزیع یکنواخت آن دشوار بوده و نیاز به دفعات مصرف بیشتری نسبت به کودهای خشک دارد. همچنین قیمت آن نسبت به فرم خشک بالاتر است.

کود کامل ماکرو میکرو

عناصر میکرو، اگرچه به مقدار کم مصرف می‌شوند، نقش بسیار مهمی در رشد گیاهان دارند. کود کامل ماکرو میکرو علاوه بر نیتروژن، فسفر و پتاسیم شامل عناصر میکرو مانند گوگرد، روی و آهن نیز است. استفاده از این کود به کاهش تنش‌های گیاهی کمک کرده و به همین دلیل به آن کود ضد استرس نیز گفته می‌شود.

زمان مصرف کود کامل ماکرو باغبانی

بهترین زمان استفاده از کود کامل، از اواخر زمستان تا اواخر تابستان است و در صورت نیاز می‌توان مصرف را تکرار کرد. این کود در مرحله پیش از کاشت در چاله کاشت نهال یا اوایل فصل به عنوان کود پایه مورد استفاده قرار می‌گیرد. توصیه می‌شود مصرف کود براساس آزمون خاک، وضعیت گیاه و دستورالعمل تولیدکننده صورت گیرد. همچنین این کود برای درختانی که به دلیل کمبود ازت و روی دچار زردبرگی شده‌اند، بسیار مفید است.

کاربردهای خاص: نسبت‌های مختلف NPK را می‌توان بسته به مرحله رشد گیاه یا نیازهای خاص استفاده کرد. به عنوان مثال، کودهای پتاسیم بالا را می‌توان برای افزایش رشد و رسیدن میوه استفاده کرد. به طور مفصل‌تر: نیتروژن (N): رشد رویشی را افزایش می‌دهد و به گیاهان رنگ سبز می‌دهد و یکی از اجزای کلیدی کلروفیل است. فسفر (P): برای رشد ریشه، انتقال انرژی در گیاه و سلامت کلی گیاه ضروری است. پتاسیم (K): از فعال شدن آنزیم‌ها، فتوسنتز، سنتز پروتئین و کربوهیدرات پشتیبانی می‌کند و به گیاهان در مقاومت در برابر استرس کمک می‌کند.

کاربردهای خاص: نسبت‌های مختلف NPK را می‌توان بسته به مرحله رشد گیاه یا نیازهای خاص استفاده کرد. به عنوان مثال، کودهای پتاسیم بالا را می‌توان برای افزایش رشد و رسیدن میوه استفاده کرد. به طور مفصل‌تر: نیتروژن (N): رشد رویشی را افزایش می‌دهد و به گیاهان رنگ سبز می‌دهد و یکی از اجزای کلیدی کلروفیل است. فسفر (P): برای رشد ریشه، انتقال انرژی در گیاه و سلامت کلی گیاه ضروری است. پتاسیم (K): از فعال شدن آنزیم‌ها، فتوسنتز، سنتز پروتئین و کربوهیدرات پشتیبانی می‌کند و به گیاهان در مقاومت در برابر استرس کمک می‌کند.

میزان مصرف کود کامل ماکرو

میزان مصرف کود کامل ماکرو بر اساس نوع محصول زراعی متفاوت است. جدول زیر مقادیر مصرف را برای برخی محصولات نشان می‌دهد: