کود کامل ماکرو
کود کامل ماکرو یا NKP به کودهایی اطلاق میشود که حاوی سه عنصر درشت مغذی اصلی گیاهان یعنی نیتروژن(ازت)، فسفر و پتاسیم باشند. کود کامل ماکرو به سبب داشتن این ترکیبات امروزه کاربردهای گستردهای در بخش کشاورزی دارد و یکی از پرمصرفترین کودها در باغات و زمینهای کشاورزی است. همانطور که میدانید گیاهان برای تکمیل فرایند رشد نیازمند 16 عنصر هستند که به دو گروه ماکرو و میکرو دستهبندی میشوند. عناصر ماکرو به عناصری گفته میشود که گیاهان به آن احتیاج بیشتری دارند و برای عملکرد مناسب آنزیم های گیاهی و سایر فرایند های بیوشیمیایی حیاتی هستند.
خواص کود کامل ماکرو
همانطور که اشاره شد کود کامل ماکرو حاوی سه عنصر ضروری نیتروژن، فسفر و پتاسیم است که نقشهای مهمی را در تمامی مراحل رشد گیاهان از تولید بذر گرفته تا میوه بر عهده دارند. کود کامل ماکرو باعث رشد ریشه، افزایش سرعت گلدهی، تولید بذر و میوه و مقاومت در برابر خشکی و سرما میشود.
نیتروژن عنصر کلیدی در ساخت پروتئینها، اسید های نوکلئیک، کلروفیل محسوب میشود که تاثیر زیادی در افزایش رشد رویشی و میوهدهی و شادابی برگ و میوه دارد.
فسفر جزء کلیدی بسیاری از عملکردهای مهم فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاهان است. چندین ترکیب اساسی سیستمهای سلولی از جمله ATP ،NADPH ،RNA ،DNA و فسفولیپید ها برای سنتز به فسفر نیاز دارند. این ترکیبات در تمام فرایندهای گیاه از تولید و انتقال انرژی گرفته تا حفظ یکپارچگی غشا نقش دارند. فسفر همچنین نقش مهمی در تقویت گسترش ریشه و گلدهی گیاه ایفا میکند.
پتاسیم در سنتز پروتئینها، ویتامینها، نشاسته و سلولز دخیل است و متابولیسم طبیعی گیاه و رشد گیاه را تضمین میکند. پتاسیم به بهبود کیفی و کمی محصولات کشاورزی (بهبود رنگ و طعم میوه)، به مقاومت گیاه در برابر سرمازدگی، کاهش بیماریهای قارچی گیاهان و در نتیجه بهبود حفظ میوهها و محصولات کشاورزی کمک میکند.
بسیاری از کودهای کامل ماکرو حاوی گوگرد هستند که میتواند منجر به کاهش pH خاکهای قلیایی، افزایش حلالیت و جذب عناصر کم مصرف و پر مصرف به خصوص عناصر ریزمغذی گردد.
انواع کود کامل ماکرو
کود کامل ماکرو بسته به درصد عناصر تشکیلدهنده و شکل، به انواع مختلف دستهبندی میشود. میزان عناصر نیتروژن، فسفر، کلسیم و برخی از عناصر ریزمغذی در فرمولاسیون کود، بسته به نیاز گیاهان میتواند متغیر باشد. برای نمونه میتوان به کود کامل ماکرو20 -20-20، کود کامل 18-18- 18 یا کود کامل 6 - 6-20 اشاره کرد. کود کامل ماکرو در اشکال گرانولی، مایع و کریستالون تولید و به بازار عرضه میشوند.
کود کامل ماکرو گرانوله
کود کامل ماکرو گرانوله همان کود کامل است که بهمنظور سهولت استفاده از آن برای کود پاشی دستی و ماشینی، به صورت گرانوله توزیع میشود. کود کامل ماکرو گرانوله جزء کودهای شیمیایی پرطرفدار بازار میباشد که بیشتر به صورت چالکود مورد استفاده قرار میگیرد. از مزایای مصرف کود گرانوله میتوان به دیر رها شدن عناصر آن و یا انتقال و جذب تدریجی عناصر در زمان طولانیتر توسط گیاه اشاره کرد.
کود ماکرو مایع
اکثر کودهای ماکرو کامل به شکل مواد خشک فرموله میشوند، اما برخی نیز به صورت مایع فرموله میشوند. کود ماکرو مایع به صورت محلول در آب آبیاری یا محلولپاشی استفاده میشود. فرمولاسیون مایع معمولاً برای استفاده در چمنهای خانگی توصیه نمیشوند زیرا توزیع آن به طور یکنواخت کمی دشوار است و در مقایسه به کودهای خشک نیاز به دفعات مصرف بیشتری دارند. قیمت کود ماکرو مایع بیشتر از فرمولاسیونهای خشک است.
کود کامل ماکرو میکرو
اهمیت و نقش عناصر میکرو یا کم مصرف در رشد و پرورش گیاهان بر خلاف تصور عموم کمتر از عناصر ماکرو نیست بلکه تنها میزان مصرف آنها در مقایسه با عناصر ماکرو کمتر است. کود کامل ماکرو میکرو، کودی است که علاوه بر عناصر پر مصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم شامل عناصر میکرو مانند گوگرد، روی، آهن نیز میباشد. استفاده از کود کامل ماکرو میکرو موجب کاهش تنشهای گیاهی میشود و به همین دلیل به این کود کود ضد استرس نیز گفته میشود.
زمان مصرف کود کامل ماکرو باغبانی
بهترین زمان استفاده از کود کامل در اواخر زمستان تا اواخر تابستان است که در صورت نیاز میتوان آن را تکرار کرد. این کود در مرحله قبل از کاشت درخت در چاله کاشت نهال و یا در اوایل فصل به عنوان کود پایه مورد استفاده قرار میگیرد. توصیه میشود مصرف این کود براساس آزمون خاک، وضعیت گیاه و دستور مصرفی که توسط شرکت تولیدکننده ارائهشده صورت گیرد. همچنین این کود در درختانی با مشکل زرد برگی به سبب کمبود ازت و روی، نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
میزان مصرف کود کامل ماکرو
میزان مصرف کود کامل ماکرو براساس نوع محصولات زراعی صورت میگیرد. در جدول زیر به میزان مصرف آن در برخی محصولات اشاره شده است.
نوع محصول | میزان مصرف | روش مصرف |
زمین های زراعی | 200 تا 400 کیلوگرم در هکتار | مخلوط با خاک یا همراه با سلهشکن کودکار |
دانههای روغنی | 150 تا 300 کیلوگرم در هکتار | مخلوط با خاک یا همراه با سلهشکن کودکار |
درخت جوان | ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم به ازای هر درخت | چالکود در سایهانداز درخت و یا نواری در امتداد درختان |
درختان پربازده | 2 تا 4 کیلوگرم به ازای هر درخت | چالکود در سایهانداز درخت و یا نواری در امتداد درختان |