زمان کاشت سیب زمینی

سیب زمینی از جمله صیفی‌جات پر مصرف متعلق به خانواده بادمجانیان است که گونه‌های مختلفی دارد. این صیفی پرمصرف به ارقام معمولی، زودرس و اصلی طبقه‌بندی می‌شود. در واقع هر کدام از این دسته‌ها نشان‌دهنده‌ی زمان محصول دهی، فضای مورد نیاز، فاصله زمانی کاشت و دیگر شرایط موردنیاز کشت است.  غده سیب زمینی به عنوان بذر آن شناخته می‌شود. غده نسبت به بذر سایر گیاهان زراعی حساسیت بیشتری دارد لذا در زمان کاشت آن دقت بیشتری لازم است. سیب زمینی، سبزی فصل خنک است. تابستان های خنک را دوست دارد و در مناطقی که درجه حرارت بالا است. به علت تجزیه نشاسته و تنفش شدید آنها غده با تشکیل نمی‌گردد و یا به خوبی رشد نمی‌کند. کاشت سیب زمینی نیز مانند دیگر محصولات زراعی نیاز به نگهداری اصولی و شرایط خاصی دارد که هر کشاورز، باید آن‌ها را مد نظر قرار دهد. مناسب‌ترین زمان کاشت در هر منطقه باید با توجه به خصوصیات اقلیمی خاص آن منطقه و نیاز دمایی سیب زمینی در مراحل مختلف رشد تعیین شود.  سیب زمینی در مرحله جوانه زنی غده نیاز به دمای پایین‌تر و در مرحله رشد و توسعه اندام‌های هوایی به دمای بالاتر نیاز دارد.

خاک مورد نیاز و مناسب کاشت سیب زمینی

سیب زمینی می‌تواند در اغلب خاک‌ها رشد کند اما بهترین نوع خاک برای پرورش این محصول خاک‌های حاصلخیز و هوموسی هستند. سیب زمینی در اغلب خاک‌ها به ویژه در خاک‌های که حاوی مقادیر بالایی مواد آلی هستند و بافت آن‌ها سبک است به خوبی رشد می‌کند. خاک‌های سبک توانایی حفظ آب پایینی دارند اما بهتر گرم‌ می‌شوند و برداشت محصول در آن‌‌ها راحت‌تر است. خاک مناسب برای کشت سیب زمینی باید دارای بافت نرمی باشد زیرا تولید سیب زمینی در خاک‌های سخت و سنگین کشاورز را در هنگام برداشت محصول با مشکل مواجه می‌سازد. همچنین بهتر است خاک مورداستفاده شور نباشد، چرا که سیب زمینی علاوه بر خشکی، به شوری خاک نیز حساسیت دارد.

شرایط کاشت سیب زمینی

با توجه به اینکه هر مزرعه دارای ویژگی‌های منحصر به فرد است، تولیدکنندگان باید عوامل کلیدی در تدوین برنامه‌های مدیریت پایدار مزرعه را مدنظر قرار دهند. برخی از این عوامل شامل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک، سابقه تناوب محصول، مشکلات آفات کشت های گذشته، شیوه های مدیریت خاکورزی و هزینه‌های تولید می‌باشند.

مزارع کاشت سیب زمینی در حالت ایده آل، باید دارای شیب کم تا متوسط، خاک عمیق، زهکشی و ظرفیت نگهداری مناسب آب با غلظت کم سدیم و نمک‌های محلول باشد.

فاکتور مهم دیگر انتخاب مزرعه، تاریخچه کاشت سیب زمینی و گیاهان هم خانواده با آن در زمین موردنظر می باشد. بهتر است زمینی که برای کاشت سیب زمینی انتخاب می شود حداقل ۳ تا ۵ سال قبل از آن گیاهان هم خانواده یا غده‌ای در آن کاشته نشده باشد.

pH بهینه برای کاشت سیب زمینی در محدوده 5/5 تا 7/5 می‌باشد. در pH ‌های پایین‌تر از 4/8 رشد سیب زمینی به شدت کاهش می‌یابد و در ‌pH قلیایی کیفیت‌ ظاهری سیب زمینی کم می‌شود.

دمای خاک از دیگر فاکتورهای تاثیرگذار در کاشت سیب زمینی است. دمای خاک موردنظر باید بیش از ۷ درجه سانتی گراد باشد (دمای هوا بالای ۱۵ درجه) تا پوسیدگی قطعه بذر را به حداقل برساند و جوانه زنی سریع را ترغیب کند. زمانی که سیب زمینی در خاک سرد کاشته می شود عموما جوانه زنی و ظهور گیاه تا گرم شدن هوا اتفاق نمی‌افتد. سیب زمینی گیاهی نور دوست است که روزانه باید حداقل 6 ساعت نور دریافت کند.

فصل کاشت سیب‌زمینی

همان‌طور که می‌دانید کشاورزان و افراد بسیار زیادی در طول سال اقدام به کاشت سیب‌زمینی می‌کنند و یکی از مهم‌ترین سؤالاتی که در این شرایط مطرح می‌شود، بهترین فصل کاشت سیب‌زمینی است. کشاورزانی که قصد کاشت سیب‌زمینی را دارند، ابتدا باید به آب‌وهوای بخش مورد نظر خود توجه کنند. در واقع هر فصلی آب‌وهوای مخصوص به خود را دارد و به همان نسبت شرایط کاشت سیب‌زمینی نیز در هر فصلی متفاوت خواهد بود. به طور مثال یکی از بهترین فصل‌ها برای کاشت سیب‌زمینی، فصل بهار است.

سیب‌زمینی در فصول مختلف کاشته می‌شود و به صورت کلی می‌توان این محصول را به سه دسته‌ی سیب‌زمینی زمستانه، سیب‌زمینی پاییزه و سیب‌زمینی بهاره تقسیم بندی کرد. با این حال به یاد داشته باشید که هر فصل شرایط خاصی دارد که باید در نظر گرفته شود تا منجر به تولید سیب‌زمینی‌های باکیفیت و سالم شود. توصیه‌ی ما به شما این است که به خوبی بتوانید امکانات لازم را جهت کاشت سیب‌زمینی فراهم کنید. چرا که علاوه بر انتخاب فصل مناسب، برخورداری از امکانات هم اهمیت بسیاری دارد. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره در خصوص تهیه ادوات کشاورزی به تناسب پروژه‌ی خود با تأمین‌کنندگان بازار بزرگ کشاورزی ایران در ارتباط باشید.

زمان کاشت سیب‌زمینی

بهتر است بدانید که برای انتخاب بهترین زمان کاشت سیب‌زمینی، باید به عواملی مانند شرایط محیطی، آب‌وهوا، نوع خاک و شرایط دسترسی به منابع آب توجه کرد. علاوه بر این در انتخاب بهترین زمان کاشت، باید با روند رشد گیاه و مزایا و معایب کاشت در هر فصل آشنایی داشته باشید. به صورت کلی زمان کاشت سیب‌زمینی به آب‌وهوای منطقه‌ی کشت بستگی دارد. کشت سیب‌زمینی در مناطق گرم و خشک در فصل بهار انجام می‌شود و در مناطق معتدل در دی ماه صورت می‌گیرد. زمان کاشت سیب‌زمینی در مناطق سردسیر از اردیبهشت ماه تا تیر است.

بهترین زمان کاشت سیب‌زمینی در مناطقی که یخبندان شدید است بعد از رفع خطر سرما، در مناطق معتدل با مساعد شدن هوا و در مناطق گرمسیر مانند خوزستان در فصل پاییز است. به طور معمول کاشت سیب‌زمینی به صورت جوی و پشته است. فاصله‌ی خطوط از یکدیگر 100- 80 سانتی‌متر، فاصله‌ی دو بوته 50 -40 سانتی‌متر و عمق کاشت 7-4 سانتی‌متر است. بعد از خارج شدن ساقه در طول رشد باید 2 الی 3 بار اطراف بوته خاک داده شود که بهترین روش کاشت در این شرایط، روش ته شیار است. در نهایت بعد از خارج شدن ساقه، روی آن‌ها خاک پاشیده می‌شود.

زمان کاشت سیب‌زمینی در تابستان

برای کاشت سیب‌زمینی در تابستان باید به منطقه‌ای که در آن قرار دارید، توجه کنید. سیب‌زمینی‌ها به هوای گرم علاقه‌ی چندانی ندارند. به همین خاطر بهتر است در اسفند کاشته و در تابستان برداشت شوند. شما می‌توانید سیب‌زمینی‌های خود را در روزهای پایانی سال بکارید و اجازه دهید که در تمام طول سال رشد کنند. سپس با شروع اولین یخبندان آن‌ها را برداشت کنید.

زمان کاشت سیب‌زمینی بهاره

فصل بهار به عنوان بهترین زمان کاشت سیب‌زمینی شناخته شده است. در این فصل، آب‌و‌هوا گرم‌تر و مرطوب‌تر است که همین مسئله باعث رشد سریع گیاهان خواهد شد. هم‌چنین نور خورشید و طول روز بیشتر است که افزایش تولید و عملکرد سیب‌زمینی را به همراه خواهد داشت. با این حال بیشترین مشکل در فصل بهار، حشرات و بیماری‌های گیاهی هستند که باعث کاهش عملکرد سیب‌زمینی می‌شوند. در واقع بهترین زمان کاشت سیب‌زمینی بهاره، در ماه فروردین یا اردیبهشت است. جالب است بدانید از آن‌جایی که سیب‌زمینی بهاره محصول مناطق گرم و خشک است، در خود این فصل نیز کشت خواهد شد.

تاریخ کاشت سیب‌زمینی

اصلی‌ترین مسئله‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که تاریخ مناسب کاشت سیب‌زمینی نه با توجه به تاریخ تقویم، بلکه باید با توجه به شرایط و خصوصیات اقلیمی منطقه‌ی کاشت سیب‌زمینی تعیین شود. سیب‌زمینی در مرحله‌ی جوانه‌زنی غده به دمای کمتر و در مرحله‌ی رشد و توسعه‌ی اندام هوایی، به دمای بالاتر نیاز دارد و این نیاز دمایی سیب‌زمینی در مراحل رشدی مختلف تعیین‌کننده‌ی زمان مطلوب برای کاشت سیب‌زمینی است.

از آن‌جایی که غده‌های سیب‌زمینی حساسیت زیادی به گرما و سرمای شدید دارند، تاریخ کاشت باید به گونه‌ای باشد که هم دمای خاک بالاتر از 7 درجه‌ی سانتی‌گراد (بیش از 15 درجه) باشد که مانع پوسیدگی بذر و ترغیب جوانه‌زنی شود و هم سبز شدن و استقرار غده قبل از گرماهای شدید اتفاق بیفتد. اگر کاشت سیب‌زمینی در خاک سرد انجام شود، تا گرم شدن هوا جوانه‌زنی اتفاق نخواهد افتاد. از طرفی اگر کاشت سیب‌زمینی در گرمای زیاد و زمین گرم انجام شود، غده‌ها آسیب دیده و مرگ جوانه رقم خواهد خورد. به ویژه در زمان کاشت مینی تیوبر با بذرهای کلاس‌دار که ذخیره‌ی کمتری دارند، باید این نکات را با دقت بیشتری در نظر بگیرید.

تاریخ کاشت سیب زمینی در مناطق مختلف ایران

کاشت سیب زمینی در ایران در مناطق گرم و خشکی مانند مشهد در بازه اواسط فروردین تا اواخر خرداد صورت می‌گیرد، اما بهترین تاریخ کاشت اواخر اردیبهشت است. در مناطق معتدل مانند گلستان سیب زمینی در دی ماه و در مناطق سردسیر مانند اردبیل از اوایل اردیبهشت تا اوایل تیر و در منطقه همدان نیمه دوم اردیبهشت ماه تا اواسط خرداد کاشته می‌شود.  

زمان کاشت سیب‌زمینی در مناطق گرمسیری

برخی از مناطق آب‌وهوای گرم و خشکی دارند. به همین خاطر اگر کشاورزان قصد کاشت سیب زمینی در مناطق گرمسیری را داشته باشند، بهتر است در فصل پاییز نسبت به کاشت سیب‌زمینی اقدام کنند. کاشت سیب‌زمینی در مناطق گرمسیری، در فصل پاییز انجام می‌شود و زمانی که هنوز هوا معتدل و خنک است، می‌توان محصول را برداشت کرد.

یکی از مناطق نیمه گرمسیری مناسب برای کشت سیب‌زمینی، استان خوزستان است. کشت این محصول در استان خوزستان در دو فصل پاییز و زمستان امکان‌پذیر است. علی­رغم مشخص‌شدن مناسب­ترین زمان کاشت برای زراعت سیب‌زمینی در این دو فصل، کشاورزان منطقه این محصول را در یک محدوده‌ی وسیع زمانی از اواسط آبان‌ ماه تا اواخر دی ماه کشت می‌کنند. بررسی آمار هواشناسی در طی یک دوره‌ی ده‌ ساله نشان داده است که احتمال بروز یخبندان در دی و بهمن، 70 درصد خواهد بود. به همین خاطر گیاهان حاصل از تاریخ‌های کاشت­ گفته شده، در مراحل مختلف رشد و نمو با یخبندان احتمالی مواجه شده و در نتیجه میزان کاهش عملکرد آن‌ها بسته به تاریخ کاشت­ متفاوت خواهد بود.

زمان کاشت سیب‌زمینی در مناطق سردسیر

فصل زمستان به عنوان یکی از موقعیت‌های مناسب برای کاشت سیب‌زمینی شناخته شده است. در این فصل، آب‌و‌هوا کمی سردتر و خشک‌تر است که باعث ایجاد شرایط مناسب برای کاشت سیب‌زمینی می‌شود. در واقع زمان کاشت سیب‌زمینی به آب‌و‌هوای منطقه کشت وابسته است. بنابراین بهترین زمان کاشت سیب‌زمینی در مناطق سردسیر از اوایل اردیبهشت ماه تا اواخر تیر است. علاوه بر انتخاب فصل مناسب، بهتر است بهترین نوع سیب‌زمینی برای کشت را بشناسید، سپس در زمان مناسب اقدام به کاشت کنید. هم‌چنین برای کاشت سیب‌زمینی در مناطق سردسیر باید از غده‌های محلی آن منطقه استفاده شود.

بهترین زمان کاشت سیب‌زمینی در مازندران

اگر قصد دارید سیب‌زمینی زودرس را در مناطق معتدل برداشت کنید، می‌توانید غده‌ی سیب‌زمینی را عمیق‌تر از معمول کشت کرده و روی زمین را با کود حیوانی بپوشانید. غده‌های سیب‌زمینی در فصل بهار شروع به رشد کرده و محصول زودرس برداشت خواهید کرد.

سیب‌زمینی مخصوص مناطق معتدل و نسبتا مرطوب است. بنابراین بهترین زمان کاشت سیب‌زمینی در مازندران، از اوایل فروردین تا اواخر فروردین است. هم‌چنین بهترین درجه‌ی حرارت در طول دوران رشد تا برداشت محصول چیزی در حدود 16 تا 24  درجه‌ی سانتیگراد می‌باشد. سیب‌زمینی در زمان گلدهی همزمان به ساختن غده نیز مشغول است.

زمان کاشت سیب‌زمینی در ساری

در حالت کلی بسیاری از افراد در مناطق شمالی کشور از جمله ساری، از اوایل فروردین تا اواخر فروردین، نسبت به کاشت سیب‌زمینی اقدام می‌کنند. اما در مناطق جنوبی برای کاشت سیب زمینی، از اواسط بهمن ماه تا اواخر اسفند ماه، کارهای ضروری را انجام می‌دهند. بنابراین شما می‌توانید با توجه به محل زندگی‌تان زمان مناسب برای کاشت محصول خود را پیدا کنید.

زمان کشت سیب‌زمینی

بهترین زمان کشت جوانه‌های سیب‌زمینی، زمانی است که خاک شروع به گرم شدن می‌کند. به طور معمول کاشت سیب‌زمینی در ایران از اواسط اسفند ماه تا اواخر فروردین‌ انجام می‌شود. کاشت سیب‌زمینی بر روی پشته‌هایی با فاصله‌ی حدود 75 سانتی‌متری از یکدیگر انجام می‌شود. به ‌منظور شروع کشت، ابتدا شیارهایی به عمق 5/7 تا 13 سانتی‌متر ایجاد می‌شود. پیش از کاشت جوانه‌های سیب‌زمینی، ابتدا لایه‌ی‌ نازکی از کود داخل شیارها ریخته و سپس سیب‌زمینی کاشته می‌شود. در پایان بهتر است برای موفقیت در کاشت سیب‌زمینی و برداشت آن، از کودهای مناسب استفاده کنید. شما می‌توانید جهت خرید کود باکیفیت در کمترین زمان با تأمین‌کنندگان بازار بزرگ کشاورزی ایران تماس حاصل فرمایید.

نحوه کاشت سیب زمینی

برای کاشت سیب زمینی ابتدا باید همه غده‌های سیب زمینی را به مدت 4 هفته در یک مکان مسطح و فضای روشن قرار دهید تا شروع به جوانه زدن کنند. بعد از آن غده‌هایی که برای کاشت آماده شده‌اند را به فاصله 30 الی 40 سانتی‌متر از همدیگر، به زیر خاک فرو کنید. پس از کاشت سیب زمینی‌های جوانه زده، باید منتظر بمانید تا جوانه‌ها از خاک خارج شوند. توصیه می‌شود قبل از کاشت این سیب زمینی، زمین کشاورزی را به خوبی آبیاری کنید تا کاملا خیس شود. آبیاری نوبت دوم باید حدوداً 2 هفته بعد از کاشتن سیب زمینی صورت بگیرد.

کودهای آلی برای کاشت سیب زمینی

انتخاب نوع کود شیمیایی یا حیوانی یا به صورت توامان تابع بافت خاک است که هر چه خاک به طرف سنگینی و رسی برود از کود حیوانی و اگر به طرف شنی تمایل بیشتری داشته باشد بیشتر از کود شیمیایی استفاده می‌گردد. اما اصولا اضافه نمودن هر دو نوع معمول و رایج است. سیب زمینی به کمبود عناصری مانند منیزیوم، روی و مس حساسیت نشان می دهد. در ابتدای کاشت سیب زمینی بهتر است از کودی استفاده کنید که سرشار از نیتروژن باشد.  مدتی بعد در طول فصل رشدی گیاه نیز باید از کودهای حاوی پتاسیم و فسفر استفاده کنید. به طور کلی می‌توان گفت، بهترین و مناسب‌ترین کود برای کاشت سیب زمینی، کود آلی اسیدهیومیک است. البته بهتر است پیش از استفاده کردن از این کود، به خوبی با طریقه مصرف و روش صحیح استفاده از آن آشنا شوید.

نحوه آبیاری سیب زمینی

سیب زمینی برای رشد کردن، به آب کافی نیاز دارد و باید تا زمان گلدهی بوته‌ها، هفته‌ای 1 بار آبیاری شوند. معمولا بعد از این که گیاه به گل نشست، می‌توان آبیاری را کم کرد تا از خراب شدن محصولات به وجود آمده جلوگیری شود.

مدت زمان کاشت تا برداشت سیب‌زمینی

در حالت کلی سیب‌زمینی‌ها را به دو دسته‌ی زودرس و دیررس تقسیم می‌کنند. این دسته‌بندی بر اساس زمان تولید محصول، اقلیم، فضا و فاصله میان غده‌ها انجام می‌شود.

سیب‌زمینی زودرس: همان‌طور که از نام این سیب‌زمینی‌ها مشخص است، خیلی زود محصول می‌دهند و بهترین گزینه برای فضاهای کوچک هستند. از آن‌جایی که سیب‌زمینی‌های زودرس خیلی زود برداشت می‌شوند، احتمال آفت‌زدگی و بیمار شدن آن‌ها بسیار کمتر است. این سیب‌زمینی‌ها تقریبا 16 تا 17 هفته بعد از کشت برداشت می‌شوند.

سیب‌زمینی دیررس: سیب‌زمینی‌های دیررس 18 تا 20 هفته بعد از کشت، برای برداشت آماده هستند. لازم به ذکر است انبارداری این سیب‌زمینی‌ها بیشتر از سیب‌زمینی‌های زودرس است و ماندگاری بالاتری دارند.

به خاطر داشته باشید که مناسب‌ترین زمان برای برداشت سیب‌زمینی، زمانی است که برگ و ساقه‌ی گیاه، به طور کامل خشک شده باشد. بنابراین توصیه می‌شود که به هیچ عنوان برای برداشت سیب‌زمینی عجله نکنید و اجازه دهید ساقه‌ها و برگ‌های آن به طور کامل زرد شوند، سپس عمل برداشت سیب‌زمینی را انجام دهید. در حالت عادی سیب‌زمینی‌های کاشته شده باید از تیر ماه تا شهریور، به رشد مناسبی رسیده و آماده برداشت شده باشند.

بهتر است دو هفته پیش از این‌که کار برداشت سیب‌زمینی را انجام دهید، جوانه‌های روی خاک را ببرید تا پوست گیاه سریع‌تر ضخیم شده و در زمان برداشت آسیب نبیند. با انجام این کار شما می‌توانید سیب‌زمینی‌ها را برای انبار کردن مقاوم سازید. یکی از روش‌های برداشت سیب‌زمینی استفاده از دستگاه‌های کششی است که در عقب تراکتورها حرکت می‌کنند. در این روش سیب‌زمینی‌ها پس از الک شدن خاک، روی زمین قرار گرفته و جمع‌آوری می‌شوند.

نکات مهم برای کاشت سیب زمینی

1. سیب زمینی باید در مکانی کاشته شود که نور کافی به آن برسد و اگر در فضایی بدون نور کاشته شود، اصلا رشد نمی‌کند.
2. از کاشت سیب زمینی در مکان‌های بسیار سرد، خودداری کنید زیرا مانع رشد عادی برگ‌های آن می‌شود.
3. برای کاشت سیب زمینی در گلدان، باید گلدان مورد نظرتان حداقل 40 سانت عمق داشته و زهکشی در آن، به خوبی صورت گرفته باشد.
4. آبیاری به سیب زمینی را به صورت اصولی و صحیح؛ در فصل‌های مناسب انجام دهید.
5. کاشت سیب زمینی معمولا به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که مهم ترین آن‌ها شامل کاشت در پشته و گودال، کاشت به روش فشرده زیستی، کاشت در سطل‌های بزرگ و برج‌ها، کاشت در مخازن و کیسه‌های رشد، کاشت در مالچ و کاشت بازگشت به سبک اِدن است.
6. هنگام کاشتن سیب زمینی، غده‌های جوانه زده را به آرامی جا به جا کنید و مواظب باشید که جوانه‌ها آسیب نبینند.
7. اگر خاک زمین مورد نظرتان شور است؛ قبل از کاشتن سیب زمینی، به صورت مرتب از کود هیومیک اسید استفاده کنید تا شوری خاک از بین برود و تمام املاح و مواد ضروری آن، تأمین شود.
8. سیب زمینی‌های زودرس را در فاصله‌ 30 سانتی‌متری از هم و سیب زمینی‌های اصلی و معمولی را با فاصله 38 سانتی‌متری از هم بکارید.

سخن پایانی

شما با  مطالعه این مطلب تا حدی با مراحل و زمان کاشت سیب زمینی آشنا شدید. اما به خاطر داشته باشید که کشت هر محصولی به آموزش، مشورت و تجربه نیاز دارد. پس بهتر است که اگر که تا به حال تجربه کاشت سیب زمینی را نداشته‌اید قبل از اقدام به کشت از حتما با افراد متخصص در این زمینه و اشخاصی که تجربه زیادی در این کشت دارند، مشورت نمایید.