مقدمه‌ای بر کود فروت ست و نقش آن در باغداری

کود فروت ست که گاهی از آن با عنوان کود بهاره نیز یاد می‌شود، یکی از انواع کودهای شیمیایی است که به صورت مایع یا جامد در اختیار باغداران قرار می‌گیرد. کاربرد این کود عمدتاً در فصل بهار و در زمان آغاز شکل‌گیری میوه‌ها در درختان صورت می‌گیرد. مصرف این کود نقش مؤثری در تأمین نیازهای تغذیه‌ای درختان دارد و به همین جهت به افزایش بازدهی و کیفیت محصول کمک شایانی می‌نماید. از جمله ویژگی‌های مهم فروت ست می‌توان به تأثیر آن در بالا بردن مقاومت درختان نسبت به عوامل نامساعد محیطی همچون سرما، تگرگ، برف و باران اشاره کرد. استمرار در استفاده از این کود سبب می‌شود تا باغداران هر ساله شاهد محصولی پربار و باکیفیت باشند و از منظر اقتصادی نیز سودآوری بالاتری را تجربه کنند.

اهمیت زمان مصرف کود فروت ست در بهبود عملکرد درختان

کود فروت ست در واقع مکملی مغذی برای درختان محسوب می‌شود که رشد و باردهی آن‌ها را در مسیر مطلوب‌تری قرار می‌دهد. در شرایطی که دمای خاک در روزهای پایانی اسفند و اوایل فروردین پایین است و هنوز برگ‌ها ظاهر نشده‌اند، گردش شیره گیاهی با کندی صورت می‌گیرد. در چنین شرایطی، تغذیه مناسب جوانه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار می‌شود. محلول‌پاشی درختان با کود فروت ست در این بازه زمانی می‌تواند اثرات قابل‌توجهی بر عملکرد سالانه درخت داشته باشد و تمامی مراحل رویشی نظیر جوانه‌زنی، گلدهی و تشکیل میوه را بهبود بخشد. این کود به واسطه دارا بودن عناصر مؤثر، نقش کلیدی در فرایند خوشه‌بندی و تلقیح گیاه ایفا می‌کند و موجب بهبود عملکرد درخت در حفظ کیفیت و کمیت محصول نهایی خواهد شد.

کاربرد پاییزی کود فروت ست و تأثیر آن در فصل بعدی رشد

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که محلول‌پاشی درختان میوه با استفاده از کود فروت ست پس از برداشت محصول و پیش از آغاز ریزش برگ‌ها، تأثیر بسزایی در تکامل تخمک و ارتقاء فرآیند گرده‌افشانی در فصل بهار دارد. این تأثیرگذاری در نهایت منجر به افزایش چشمگیر میوه‌دهی خواهد شد. با توجه به ترکیبات خاص فروت ست، این کود نه تنها در آغاز فصل رشد بلکه در پایان آن نیز نقشی مهم در آماده‌سازی درختان برای فصل رویشی بعدی ایفا می‌کند.

بررسی عناصر تشکیل‌دهنده کود فروت ست و نقش آن‌ها در گیاه

کود فروت ست حاوی مجموعه‌ای از عناصر ریزمغذی مهم مانند ازت، بور و روی است که هر یک نقشی کلیدی در فیزیولوژی درختان ایفا می‌کنند.

ازت: عامل کلیدی در رشد، تقسیم سلولی و گلدهی

ازت از جمله عناصری است که در فرایندهای حیاتی گیاه نظیر تقسیم سلولی، رشد جوانه‌ها و گل‌آوری نقش مؤثری دارد. بررسی‌های علمی نشان داده‌اند که مصرف به‌موقع ازت به‌ویژه در فصل پاییز، موجب افزایش تعداد جوانه‌های گل‌دار و به تبع آن افزایش تشکیل میوه در سال بعد می‌شود. همچنین، ازت می‌تواند به‌طور مستقیم در افزایش طول عمر تخمک و بهبود فرآیند تلقیح دانه‌های گرده نقش داشته باشد. با این حال، باید توجه داشت که مصرف بیش از حد این عنصر، منجر به تحریک رشد رویشی شده و ممکن است از تشکیل میوه جلوگیری نماید. بنابراین، دقت در میزان و زمان مصرف آن ضروری است تا هم مقاومت جوانه‌ها در برابر سرمای اواخر زمستان افزایش یابد و هم از پدیده سال‌آوری جلوگیری شود.

بور: عنصر ضروری در گرده‌افشانی و تشکیل میوه

عنصر بور نیز یکی دیگر از اجزای مهم موجود در کود فروت ست است. این عنصر به‌ویژه در فرآیند گرده‌افشانی و رشد لوله گرده اهمیت فراوانی دارد. کمبود بور در گیاه سبب اختلال در تشکیل دانه گرده، کاهش رشد پرچم و عدم تکامل مادگی گل می‌گردد. در برخی موارد، این کمبود می‌تواند خسارتی مشابه با سرمازدگی شدید به گیاه وارد کند. محلول‌پاشی بور در مرحله تورم جوانه‌ها، که معمولاً در اواخر اسفند و اوایل بهار انجام می‌شود، باعث افزایش درصد تشکیل میوه و ارتقاء کیفیت نهایی محصول خواهد شد. بور همچنین در جلب حشرات گرده‌افشان نیز مؤثر است، چرا که سبب افزایش قند موجود در شیره گل می‌شود و در نتیجه جذابیت بیشتری برای حشرات ایجاد می‌نماید.

روی: عنصر کلیدی در آغاز فعالیت‌های رویشی و فتوسنتز

عنصر روی به عنوان سومین مؤلفه اصلی کود فروت ست، نقشی کلیدی در بیدار شدن جوانه‌ها از خواب زمستانی و شروع مجدد فعالیت‌های رویشی دارد. کمبود این عنصر در درختان باعث بروز علائمی مانند کوتاه شدن میان‌گره‌ها، موج‌دار شدن حاشیه برگ‌ها و حالت جارویی شاخه‌ها می‌شود. روی همچنین در سنتز کلروفیل، تنظیم فعالیت آنزیم‌ها، فرآیند فتوسنتز، متابولیسم نیتروژن و حتی بهبود عطر و طعم میوه‌ها اثرگذار است. یکی از دلایل عمده کمبود این عنصر در برخی باغ‌ها، ویژگی‌های خاک از جمله آهکی بودن یا واکنش قلیایی بالاست که موجب تثبیت این عنصر و غیرقابل جذب شدن آن برای گیاه می‌شود. استفاده از کود فروت ست به‌صورت محلول‌پاشی، راه‌حلی مناسب برای تأمین سریع و مؤثر این عنصر حیاتی به‌شمار می‌رود.

نقش کود فروت ست در کنترل پدیده سال‌آوری

پدیده سال‌آوری یکی از چالش‌های جدی باغداران در مدیریت باغ‌های میوه است. سال‌آوری به وضعیتی اطلاق می‌شود که درخت در یک سال محصول فراوانی تولید می‌کند، اما در سال بعد عملکرد بسیار ضعیفی دارد یا حتی بدون محصول می‌ماند. علت اصلی این پدیده در ناتوانی درخت برای تغذیه هم‌زمان میوه‌های جاری و جوانه‌های زایشی سال آینده نهفته است. در سال‌های پربار، میوه‌های در حال رشد رقابت شدیدی با جوانه‌های تازه تشکیل‌شده برای جذب مواد مغذی دارند و چون این میوه‌ها در مسیر انتقال مواد از برگ به جوانه‌ها قرار می‌گیرند، مانع از تغذیه کافی جوانه‌های سال بعد می‌شوند. در نتیجه، این جوانه‌ها ضعیف شده و ممکن است دچار ریزش شوند یا اصلاً توان تشکیل گل نداشته باشند. استفاده از کود فروت ست در زمان مناسب، با تغذیه کافی درخت و تقویت جوانه‌های زایشی، می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از سال‌آوری ایفا کند و موجب تولید یکنواخت و مستمر محصول در سال‌های متوالی شود.

بهترین زمان مصرف کود فروت ست

بهترین زمان مصرف کود بهاره اواخر فصل زمستان و اوایل بهار است که درختان از خواب زمستانی خارج می شوند. یا به عبارت دیگر زمانی که جوانه های درخت شروع به متورم شدن می کنند بهترین زمان برای استفاده از کود بهاره است . در این زمان جذب کود در بالاترین حد ممکن است . زمان بندی مصرف کود بهاره تاثیر مستقیم بر اثرگذاری آن روی گیاهان دارد . می توان این کود را پس از برداشت محصول و قبل از ریختن برگ درختان مورد استفاده قرار داد. این امر باعث از بین رفتن سال آوری در درختان می شود.
در شرایط ایده آل در طول فصل رشد می توان طی 3 نوبت از این کود استفاده کرد. نوبت اول بلافاصله پس از برداشت محصول درختان ، نوبت دوم اوایل بهار و زمان تورم جوانه‌ ها و باز شدن اولین برگ‌ درختان و نوبت سوم بعد از تشکیل میوه‌ ها است. بهتر است محلول پاشی را در اوایل صبح یا عصر که هوا خنک تر است انجام دهید. جهت تعیین مقدار کود مصرفی لازم است با کارشناسان کشاورزی مشورت نمایید .
چنانچه از این کود استفاده می کنید، به این نکته توجه نمایید ، برای درختانی که تازه به مرحله میوه دهی رسیده اند مقدار کمتری از محلول استفاده کنید ولی برای گیاهان مسن حداکثر مقدار توصیه شده را استفاده نمایید . با استفاده از کود بهاره ، محصول شما بازدهی بسیار خوبی خواهد داشت و دیگر دچار سال آوری نخواهد شد.
استفاده از این کود، باعث بهبود فرایند گرده افشانی و جوانه زدن دانه گرده، افزایش تشکیل میوه سالم، افزایش طول عمر تخمک، افزایش سال آوری درختان و... می شود. مصرف این کود برای درختان میوه مانند سیب، مرکبات و درختان شلیل، هلو و سایر محصولات باغی توصیه می شود.

روش کوددهی گیاهان و درختان با کود فروت ست

امروزه انواع کود و روش های کوددهی گیاهان تنوع زیادی دارند . با توجه به تنوع کود در بازار، کشاورزان و باغ‌ داران کودی را انتخاب می کنند که بر روی گیاهان عملکرد و بازدهی مناسبی داشته باشد . کوددهی بوسیله محلول پاشی از روش هایی است که مورد توجه بسیاری از باغ‌ داران قرار گرفته است. کود فروت ست نیز از جمله کودهایی است که به صورت محلول پاشی بر روی برگ گیاهان صورت می‌گیرد. این روش باعث می‌شود که محلول حاوی مواد مغذی ، از روزنه‌هایی که بر روی برگ قرار دارد، به درون برگ گیاه نفوذ کند. در این روش کوددهی ، آب و کود با یکدیگر مخلوط شده و به شکل محلول درآمده و به طور مستقیم بر روی برگ گیاه اسپری می‌شود.
برای این منظور، محلول باید به اندازه‌ای بر روی برگ گیاه اسپری شود که سطح برگ را بطور کامل بپوشاند، در نظر داشته باشید که محلول نباید بر روی برگ‌ها سرازیر شود. چنانچه قطرات محلول به صورت ریزتر اسپری شوند، می توانند سطح وسیع‌تری را پوشش دهند .که در این صورت بازدهی کود بسیار بیشتر خواهد بود . اما ریز بودن قطرات محلول نباید به اندازه‌ای باشد که با وزیدن باد از روی سطح برگ پراکنده شوند.
دقت داشته باشید که به هیچ عنوان روغن‌های معدنی و کودهایی که حاوی گوگرد هستند را با فروت ست ترکیب نکنید. هیچگاه در هوای گرم اقدام به محلول پاشی نکنید. همچنین در برخی نواحی ممکن است اندازه عنصر بور موجود در آب زیاد باشد و ایجاد مسمومیت کند. در این صورت لازم است عنصر بور از ترکیب فروت ست جدا شده و از آن استفاده نشود.