کاهش تنش حرارتى در گاوهاى شیرى

کاهش تنش حرارتى گاوهاى شیرىچکیده:صفات تولید مثلى توارث پذیرى پائینى دارند. از این رو انتخاب ژنتیکى، مستلزم چندین نسل جهت رسیدن به پیشرفت هاى قابل اندازه گیرى است.

---

کاهش تنش حرارتى در گاوهاى شیرى
کاهش تنش حرارتى گاوهاى شیرىچکیده:صفات تولید مثلى توارث پذیرى پائینى دارند. از این رو انتخاب ژنتیکى، مستلزم چندین نسل جهت رسیدن به پیشرفت هاى قابل اندازه گیرى است. دقت انتخاب، شدت انتخاب، فاصله ى نسل و تنوع ژنتیکى چهار فاکتور مهم تعیین کننده در پیشرفت ژنتیکى هستند. در حال حاضر از تکنیک هاى جدیدى مانند انتقال جنین (ET) و تلقیح مصنوعى (AI) براى پیشرفت ژنتیکى گله هاى شیرى استفاده مى شود. برخى صفات تولید مثلى که مورد مطالعه قرار مى گیرند عبارتند از:
روزهاى باز تعداد سرویس براى هر آبستنى نرخ آبستنى تولید منى بارورى منى راحت زایى در این مقاله، وراثت پذیرى صفات تولید مثلى و تأثیر ضریب تولید مثلى و انتقال جنین بر پیشرفت ژنتیکى، توضیح داده مى شود.   کلمات کلیدى: توارث پذیرى، فاصله ى نسل، صفات تولید مثلى، پیشرفت ژنتیکى، انتقال جنین (ET)، تلقیح مصنوعى (AI). مقدمه ایجاد بیش از حد فشار حرارتى بر گاو در اثر درجه حرارت و رطوبت بالاى محیط، موجب استرس حرارتى در گاوها مى شود. از علایم استرس حرارتى افزایش تنفس هاى سطحى، باز کردن دهان هنگام تنفس، آویزان کردن زبان، عرق فراوان، کاهش تقریبى ۱۰% تولید شیر و غذاى مصرفى در گاوهاست. با افزایش دما از ۳۴ به ۴۰ درجه سانتیگراد و رطوبت از ۵۰ به ۸۰%، گاوها کاهش شدید تولیدى و به طور معمول بیش از ۲۵% را نشان مى دهند. استرس حرارتى سبب کاهش تولید و نرخ آبستنى گاوهاى شیرى در طول تابستان مى شود. این خسارات در کاهش مقدار شیر تولیدى، افزایش تعداد روزهاى باز و کاهش نرخ گوساله زایى تظاهر مى یابد. عقیده بر آن است که دامنه ى حرارتى گاوهاى شیرى باید بین ۲۵ تا ۶۵ درجه ى فارنهایت باشد. در دماى بالاتر از ۸۰ درجه فارنهایت مصرف خوراک کاهش مى یابد که تأثیر منفى بر تولید خواهد داشت. در دماى F۹۰ یا بالاتر، معمولاً کاهش ۳ تا ۲۰ درصدى در تولید شیر روى خواهد داد. رطوبت همواره نقش قابل توجهى را در استرس حرارتى دارد. میزان خطرآفرین آغاز استرس حرارتى گاو، دمایF ۱۰۰ و رطوبت ۲۰% مى باشد. محدوده ى کشنده براى گاوهاى شیرى دمایF۱۰۰ و رطوبت ۸۰% است. مصرف خوراک گاو شیرى در آب و هواى خیلى گرم به صورت خود به خودى کاهش مى یابد. گاوها در اوایل شیردهى به طور سریعتر و شدیدترى تحت تأثیر گرما واقع مى شوند. علوفه ها نسبت به جیره ى غلات گرماى بیشترى تولید مى کنند، در نتیجه به کاهش مصرف خوراک کمک مى نمایند. جهت رفع کردن این مشکل، در طول تابستان باید علوفه با کیفیت بالا تغذیه شود. بنابراین به جیره نگهدارى نیاز کمترى مى باشد. ( هیچ گاه نباید سطح فیبر جیره در ADF از ۱۸ تا ۱۹% و در NDF از ۲۵ تا ۲۸% کاهش یابد) اگر مصرف خوراک گاوها در طول استرس حرارتى شان کاهش یابد، بیشتر مواد معدنى مورد نیاز، در حجم کوچکترى از خوراک قرار داده مى شوند. روش هاى کاربردى افزایش دادن غلظت ماده ى مغذى، خوراک دادن با علوفه مرغوب، خوراکدهى بیشتر با دانه غلات و استفاده از چربى هاى مکمل مى باشد. مواد معدنى در طى ماه هاى گرم تابستان، به آسانى تخلیه مى شود. تنفس و عرق کردن سبب اتلاف بیش از اندازه ى آب خواهد شد، در نتیجه سطوح مواد معدنى کاهش مى یابد. پتاسیم مى تواند از ۳/۱% به ۵/۱% ماده ى خشک کل جیره افزایش پیدا کند، سدیم به ۵/۰% و سطوح منیزیم به ۳% افزایش یابد. اگر علوفه کمترى مصرف شود و علوفه کیفیت بالایى داشته باشد فعالیت نشخوار ممکن است کاهش یابد. تبعاً استفاده ى به موقع از بافرها در مصرف خوراک، در تعادل PH شکمبه و تولید شیر اهمیت به سزایى دارد. اولین هدف تولید کننده در خوراک دادن، باید مصرف خوراک براى نگهدارى و محدود کردن اثر منفى استرس حرارتى بر تولید شیر باشد. توصیه مى شود هنگام آب و هواى گرم و مرطوب، تعداد دفعات خوراک دهى در هر روز افزایش یابد. افزایش تعداد دفعات خوراک دهى به گاودار این امکان را مى دهد که علایم استرس حرارتى را با دقت بیشترى تشخیص دهد (مترجم). پیشنهاد دیگر این است که میزان خوراک در دسترس را، در ساعات سرد روز مانند اوایل صبح و یا در بعد از ظهر، افزایش داد. خوراک دادن ۶۰ تا ۷۰ درصد جیره در بین مدت ۸ بعد از ظهر و ۸ صبح، جهت افزایش دادن میزان تولید شیر در آب و هواى داغ، موفقیت آمیز بوده است. قبل از تغییر دادن جیره در ماه هاى گرم تابستان، جهت اطمینان با متخصص تغذیه مشورت شود (مترجم). باید به خاطر داشت، استرس بیش از حد گاوها در طى این دوره، اثرات منفى بر سیستم تولید مثلى مى گذارد. تعدیل جیره در آب و هواى گرم برخى مواردى که مدیران، در هنگام خوراک دادن گاوهاى شیرى شیرده در طى آب و هواى گرم، مد نظر قرار مى دهند، دفعات خوراکدهى، زمان خوراکدهى (سردترین زمان روز)، فاصله ى مساوى بین خوراکدهى (تغذیه ى گروهى تمام گاوها بدون ایجاد ازدحام )، آب سرد فراوان و جریان هوا مى باشد. کاهش دادن درصد علوفه در جیره (تغذیه ى بیشتر کنسانتره) مى تواند موجب بیشتر شدن جیره هاى قابل هضم گردد. هر چند، گله هاى زیادى را با مقدار حداکثرى از کنسانتره تغذیه مى کنند اما این مسئله موجب بروز مشکلات زیادى براى اسید شکمبه مى گردد و در نهایت گاوها از خوراک مى افتند. بنابراین مى بایست علوفه ى با کیفیت بالا تغذیه شود تا سطح ADF از ۱۸ تا ۱۹ % پائین تر نیاید. بى کربنات سدیم مى تواند به خاصیت بافرى شکمبه کمک نماید. مواد افزودنى دیگرى مانند قارچ کشت شده (Aspergillus oryze) و نیاسین (جهت بهبود یافتن مصرف انرژى) در آب و هواى گرم تا حدى موفقیت آمیز مى باشند. این افزودنى ها را معمولاً با هم بکار نمى برند. انرژى چربى تکمیلى را مى توان براى افزایش دادن مصرف انرژى اضافه کرد. این نوع چربى مى تواند کاملاً از بذرهایى چون بذر کتان یا سویا، پیه، منابع غیر فعال شکمبه یا تلفیقى از این موارد باشد. بیشتر جیره هایى که فاقد خوراک هاى با چربى بالا مى باشند، حدود ۳% چربى دارند ( براساس ماده ى خشک). ۲ تا ۳% چربى دیگر را مى توان از دانه هاى روغنى در نظر گرفت. بنابراین جیره ها حدود ۵ تا ۶% چربى دارند. براى بالاتر از این حد باید از منابع تجارتى در دسترس استفاده نمود. باید توجه داشت که میزان چربى کل جیره، نباید از ۷ تا ۸% ماده ى خشک تجاوز نماید. زیرا در غیر این صورت اسیدهاى چرب، باعث کاهش یافتن جذب روده اى کلسیم و منیزیم مى شوند. هنگامى که از خوراک هاى پر چربى استفاده مى شود، احتیاجات براى این دو ماده ى معدنى افزایش مى یابد. در این زمان باید به ترتیب ۹/۰% و ۳۵/۰% جیره را کلسیم و منیزیم در نظر گرفت. هم چنین از تغذیه ى بیش از حد چربى مخصوصاً در آب و هواى گرم باید اجتناب شود. تغذیه ى بى رویه مى تواند موجب بروز مشکلاتى براى عملکرد شکمبه و کاهش مصرف ماده ى خشک شود. پروتئین از تغذیه ى بیش از حد پروتئین در طى آب و هواى گرم باید اجتناب نمود، زیرا انرژى را به سمت تولید نیتروژن اضافى مى برد. این نیتروژن توسط کلیه ها از بدن دفع خواهد شد. جیره ها بر اساس ماده خشک معمولاً باید کمتر از ۱۸% پروتئین داشته باشند. تنها گاوهاى پرتولید نیاز به جیره با ۱۸% پروتئین دارند. مواد معدنى در آب و هواى گرم احتیاج براى برخى مواد معدنى افزایش مى یابد. این امر ناشى از افزایش عرق کردن و ادرار کردن حیوان است که در نتیجه بیشتر مواد معدنى دفع مى شوند. پتاسیم باید به حداقل ۵/۱% ماده ى خشک جیره، سدیم به ۴۵/۰% و منیزیم به ۳۵/۰% افزایش یابد. مواد معدنى کامل اختصاصى، که سطوح بالاترى از پتاسیم و سدیم دارند را باید تنها پس از خیز پستان، به گاوهاى شیرده، به عنوان مکمل داده شود. ویتامین ها برخى از متخصصان تغذیه، افزودن ویتامین هاى مکمل را در طى استرس حرارتى پیشنهاد مى کنند. اگر ۱۰۰۰۰۰ واحد بین المللى (IU) ویتامین A، ۵۰۰۰۰ واحد بین المللى ویتامین D و ۵۰۰ واحد بین المللى ویتامین E در هر روز به جیره غذایى اضافه شود، از نظر مدیریت تغذیه عمل مناسبى صورت نگرفته است. چرا که گاوها مى توانند ویتامین D را در معرض نور خورشید بسازند بنابراین در طول تابستان نیاز کمترى به این ویتامین مى باشد. هم چنین، گاوها قادرند ویتامین E را از گیاهان تازه برداشت شده یا علوفه ى مرتعى که سطوح بالاترى از این ویتامین دارند، بدست آورند. از این رو در نظر گرفتن ویتامین هاى مکمل در طول تابستان، به دلیل هزینه ى بالاى آن، معمولاً توصیه نمى شود. موارد دیگرى که پرورش دهندگان گاو شیرى، در زمان وقوع تنش حرارتى باید مد نظر قرار دهند عبارتند از: کل خوراک هاى جیره مخلوط شوند، تعداد دفعات خوراکدهى افزایش یابد اما در مقادیر کمتر و در اوقات سردتر روز، بافرها یا مخمر کشت شده افزوده شود، خوراک نامطبوع از جیره بیرون کشیده شود، حذف نمودن خوراک هاى قدیمى، استفاده کردن از خوراک هاى با کیفیت بالاتر و خوش خوراکى بیشتر. از علوفه هاى با کیفیت بالا و خوراک هاى با قابلیت هضم بیشتر تغذیه شود. از تخمیر ثانویه ى خوراک باید جلوگیرى شود. جهت این امر مى توان در بالاى مخزن خوراک سایبان تهیه نمود، از بازدارنده هاى کپک مانند اسید پروپیونیک استفاده کرد. تغذیه ى گاوها در شب، اضافه کردن آب به جیره هاى خشک و افزایش دادن سیلوى ذرت در جیره براى پائین آوردن PH جیره، از راهکارهاى دیگر براى جلوگیرى از تخمیر مجدد خوراک ها مى باشند. ثابت نگهداشتن زمان هاى تغذیه و اجتناب از خوراکدهى نامنظم.
جدول شماره ۱ ) نمونه ى جیره براى گاوهاى شیرى در آب و هواى گرم

feeds	lb./cow/day
Alfaalfa silage	۱۰.۰۰
Corn silage	۵۰.۰۰
Shelled corn	۱۰.۰۰
Soyabean hulls	۳.۰۰
Whole cottonseeds	۵.۰۰
Fish meal	۱.۰۰
Soybean meal, ۴۸%	۷.۰۰
Rumen protected fat	۰.۷۵
Sodium bicarbonate	۰.۵۰
Salt	۰.۱۰
Potassium chloride	۰.۴۰
Magnesium oxide	۰.۱۰
Limestone	۰.۴۵
Nutrient content	% Total Ration Dry Matter
Acid detergent fibr	۱۹.۵۰
Non-fibr carbohydrates	۳۷.۰۰
Net energy, Mcal/ib	۰.۷۸
Fat	۶.۳۰
Crude protein (CP)	۱۷.۱۰
Rumen degradable protein, %CP	۶۴.۰۰
Calcium	۰.۹۰
Phosphorus	۰.۴۲
Magnesium	۰.۳۵
Potassium	۱.۵۳
Sodium	۰.۴۵
sulfur	۰.۲۱

  ^{روح الله نورمحمدى}