تجربه ها واستراتژیهایی برای کنترل و ریشه کنی نیوکاسل

بیماری نیوکاسل اثرات بسیار شدیدی را در میان انواع ویروسها دارد و ضررهای سنگین اقتصادی را در بسیاری از کشورها در بخش طیور برجای می گذارد .

---

تجربه ها واستراتژیهایی برای کنترل و ریشه کنی نیوکاسل
بیماری نیوکاسل که آنرا در هند با نام Ranikhet میشناسند اثرات بسیار شدیدی را در میان انواع ویروسها دارد و ضررهای سنگین اقتصادی را در بسیاری از کشورها در بخش طیور برجای می گذارد . این ویروس در گروه Paramyxo Viridae طبقه بندی میشود . کشورهای زیادی از جمله کشور ما وضعیت بسیار مستعدی را برای اشاعه این ویروس دارد . برای ده ها سال واکسنهای مرده و زنده و رژیمهای واکسیناسیونی مختلفی برای انواع Broiler و Layer بکار برده می شد . اما تجربه در بسیاری از کشورها نشان داده است که برخی از موارد میتواند باعث کنترل و یا حتی ریشه کنی این بیماری در برخی نواحی بشوند . برخی از این موارد عبارتند از :
•نمونه گیری سریع در هنگام بروز برخی از نشانه ها .
•کیفیت مناسب و تاثیر بجای واکسنهای بکار برده شده .
•برخی ابتکارعملها در هنگام بروز اینگونه ضایعات چه توسط بخش خصوصی و چه توسط بخش دولتی .
بسیاری از کشورها راهکارها و ابتکارعملهای مشابهی را در قضایایی مانند RP وFmd و همچنین در بخش دام بزرگ و در بدست آوری سودهای مالی درGDP بین المللی داشته اند که میتوان از آنها بعنوان سندهای مکتوب قابل استفاده نام برد .
بنظر مرسد ، روزی فرا خواهد رسید که رشد بخش طیور بستگی به وضعیت بیماریها خواهد داشت . بنابراین بایستی نگاه ویژه ایی به انواع بیماریهای ویروسی و باکتریایی داشت . سالمونلا میتواند در صورت عدم توجه مناسب و کافی تهدید بزرگی برای صنعت طیور کشور در سال آتی باشد .
بیماریهای کم ، امنیت زیستی ، بهداشت مناسب ، غذای سالم ، گوشت و تخم مرغ سالم پتانسیلهایی میباشند که در عرصه رقابت در اجتماع بزرگ WTO میتوانند مورد بهره برداری قرار بگیرند .
تحت نظر استراتژیهای جهانی و همچنین کمکهای دولتی برای کنترل بیماریهای حیوانات (As Cad) نیوکاسل بعنوان یک بیماری با ضررهای اقتصادی سنگین میتواند ریشه کن و نابود شود . این هدف بزرگ را میتوان با پیش بینی بودجه در مناطق مختلف جغرافیایی عملی نمود . حرکتهای استراتژیک تحت نظر WTO و GATT راه عملی برای کنترل و ریشه کنی بیماریها در کشور میباشد . راه های دیگری که میتوانند سبب دستیابی به این هدف شوند عبارتند از :
    * کنترل نفوذ وحش .
    * کنترل مرگ و میر پرندگان و بررسی علل آنها .
    * ایجاد سد محکمی برای کنترل دادوستد پرنده از خارج بداخل کشور و بالعکس .
واکسنهای جدید و مناسب ، غذاهای پلت شده ، آب و غذای مناسب ، راه های ساده ایی هستند که به این امر معنی می دهند . سفارش تهیه واکسنهای مناسب و انجام واکسیناسیونها در هنگام مقرر با کمترین هزینه میتوانند به جلوگیری از بیماریها و اشاعه آنها کمک شایانی بکنند .
البته بایستی به این نکته توجه کرد که برخی از مشکلات بعلت موانع دیگری گریبانگیر این صنعت میشوند ، مانند :
    * برخی عفونتهای ثانویه .
    * وجود توکسین و مشکلات ناشی از آن .
    * آلودگی آب یا غذا .
    * شرایط غیر بهداشتی در مسکن .
    * نداشتن کنترل امنیت زیستی .
    * نبود شناسنامه برای تک تک جوجه ها که مستلزم وقت و هزینه گزاف میباشد .
بایستی توجه داشت که امکانات آزمایشگاهی مدرن و مجهز باعث جلو بردن بهتر خدمات تشخیصی و انجام آزمایشات مدرن و مناسب برای تعیین سطح آنتی بادی یا تبدیلات میشود . مجموع این کارها سبب انجام واکسیناسیونهای مطمئن و موفق میشوند .
در گزارشات اقتصاد جهانی (SPS) ، نام برخی از بیماریها را بطور چشمگیری میتوان مشاهده کرد . در واقع در این گزارشات امکان تهیه یک بانک اطلاعاتی کامل شامل نام انواع بیماریهای با ضرر و زیانهای اقتصادی مختلف وجود داشت . برخی از این بیماریها عبارت بودند از :
•        IBD
•        Marker’s Disease
•        Fowl Pox
•        Coryza
•        Fowl Cholora
•        IB
•        IBH
•        Salmonella
•        E – Coli
اما بایستی به این نکته توجه کرد که کنترل و ریشه کنی نیوکاسل در سالهای اخیر و کمرنگ شدن این بیماری در این بانک اطلاعاتی یک مورد مثبت برجسته و یک موفقیت بزرگ میباشد . اما چگونه این موفقیت بدست آمده است ؟
در واقع پس از بررسی این بانک اطلاعاتی تمامی اطلاعات علمی و نظرات صاحب نظران را میتوان جمع آوری کرد و با انجام پردازشهای مختلف نکات مثبت این اطلاعات در کنار هم قرار داد . مطمئنا برنامه ریزی بر روی نتایج و تخمین ریسکهای موجود و همچنین کنترل استراتژیها سبب رسیدن به نتایج مطلوب میشود .
اما برنامه های طراحی شده مستلزم برخی تعهدات از جانب برخی از افراد ، ارگانها و سازمانها میباشد . این افراد شامل :

    * پرورش دهندگان حیوانات .
    * تولید کنندگان غذا .
    * دامداران .
    * شرکتهای تعاونی دامپزشکان .
    * NGO .
در واقع تعهدات مشخص هر گروه میبایست بسرعت و بدون هیچگونه مشکلی انجام شوند و همچنین موفقیت افراد فعالتر در مقایسه با سایر افراد محرز باشد .
بنابراین برنامه آینده بخش صنعت طیور میتواند کنترل و یا ریشه کنی بیماریهای مهم اقتصادی مانند ND و RD باشد . این امر نیز میسر نمیشود مگر با سرمایه گذاریهای عظیم بخش خصوصی و دولتی و تعامل و همکاری این دو بخش باهم .
رشد خارق العاده صنعت مرغداری و رقابت تنگاتنگ تولیدکنندگان و صادرکنندگان جهانی سبب شده است تا سیاست بسیاری از کشورها در برابر واردات و صادرات محصولات مرتبط دستخوش تغییراتی شود . در واقع سیاستها میتوانند مورد تجدید نظر قرار بگیرند تا کنترل بیماریها بصورت مطمئنی صورت بگیرد . در حقیقت میتوان حدس زد که هدف تمامی این تغییرات کاهش و یا حتی در برخی موارد از بین بردن خطرات بیماریها و افزایش سرمایه گذاری در این بخش میباشد .
پیشرفتهای اخیر بیوتکنولوژی با تکیه بر ابزارهای ملکولی در کتابخانه ژنوم ، میزان تبدیل غذایی ، نسبت ورودی به خروجی در کیفیت غذای بشر تاثیر شگرفی گذاشته است . در اصل این پیشرفتها سبب بهبود کیفیت غذای فرزندان ما ، زنان باردار و افراد سالخورده شده است که میتوان آنرا از جنبه های مثبت پیشرفت صنعت طیور با تکیه بر برنامه های مدون استراتژیک دانست .

علیرضا گائینی ، دانشجوی رشته دکترای دامپزشکی