آماده سازی مزارع مادر قبل از جوجه ریزی

اولین اقدام بعداز ارسال گله به کشتارگاه، تخلیه کودمی‌باشد. بعدازخارج کردن کامل کودو جاروکشی، کلیه وسائل و تجهیزات غیر ثابت آشیانه بایستی بازشده وجهت شستشو به خارج ازآشیانه منتقل شوند.

---

آماده سازی مزارع مادر قبل از جوجه ریزی
اولین اقدام بعداز ارسال گله به کشتارگاه، تخلیه کودمی‌باشد. بعدازخارج کردن کامل کودو جاروکشی، کلیه وسائل و تجهیزات غیر ثابت آشیانه بایستی بازشده وجهت شستشو به خارج ازآشیانه منتقل شوند. سپس آشیانه وتجهیزات و ادوات ثابت آن بوسیله آب خیسانده شده وسپس شسته شوند. دراین مرحله بهتر است که ازدستگاهها ویا پمپهائی که آب رابافشار به بیرون میفرستند استفاده نمود.استفاده از مواد پاک کننده وشوینده نیز بسیار موثراست .درهنگام شستشو باید دقت کرد که مراحل کار ازبالابه پائین باشد، به این ترتیب که ابتدا سقف را شستشو نموده وسپس دیواره ها وکف شستشو شود. عمل شستشو در کلیه نقاط، منافذ، زوایا، ورودیهای هواکشها وغیره... باید به خوبی وبادقت وحوصله انجام گیرد.
اقدام  بعدی انجام اولین مرحله ضد عفونی می‌باشدکه بهتراست بوسیله ماده ضدعفونی کننده مخلوط درآب انجام شود.
در صورت لزوم سمپاشی بر علیه حشرات موذی از قبیل سوسک و کنه با حشره کشهای مناسب.
توصیه میشود که یک تست باکتریولوژیکی صورت گیردتا بتوان بهترین نوع ترکیب ضدعفونی را بسته به موقعیت محل تعیین نمود.
دومین وآخرین مرحله ضد عفونی قبل از جوجه‌ریزی ،بصورت گازیا بخار فرم آلدئیدو بااستفاده از فرمالین میباشد،که اصطلاحاً این مرحله رادود دادن میگوئیم. این عمل درصورتی می‌تواند مؤثر باشد که آشیانه کاملاً بسته بوده وکلیه منافذو سوراخها مسدود شده باشد. اگر امکان مسدود کردن کامل آشیانه وجود نداشته باشد، که این مرحله بصورت اسپری کردن محلول فرما لین انجام شود.
میزان پرمنگنات و فرمالین بشرح زیر است:
 ●فرمالین 40%، 40میلی متر + نصف مقدار فوق پرمنگنات جهت یک متر مکعب فضا. بایستی توجه داشت هنگام ضد عفونی رطوبت آشیانه ها حدود 75%وحرارت 25درجه سانتیگراد باشد.
●در آشینه هایی که به علتی نتوان منافذ آن را مسدود نمود و یا آشیانه های باز می توان یک لیتر فرمالین40%را با 9 لیتر آب مخلوط و به صورت اسپری جهت 50متر مربع استفاده نمود .در این حال درجه حرارت آشیانه ها نبایستی از 25 درجه سانتیگراد کمتر باشد.
توجه:
● جهت ضد عفونی با گاز فرمل از ظرف فلزی یا سفالی با حجم کافی استفاده شود (حداقل پنج برابر حجم فرمالین و پرمنگنات).
● ابتدا پرمنگنات را داخل ظرف ریخته سپس فرمالین را بر روی آن بریزید. عکس این عمل باعث  انفجار  خواهد شد.
●حتما  از  ماسک  ضد  گاز  استفاده  نمائید.
● سعی کنید حتی المقدور از ظروف بیشتری جهت ضد عفونی استفاده شود تا نتیجه عمل مؤثرتر باشد.
اگر درگله قبلی بیماری کوکسیدیوزوجودداشته،  لازم است یک مرحله ضدعفونی دیگر،قبل ازنصب تجهیزات آشیانه انجام گیرد.این ضدعفونی باآهک وسولفات آمونیوم انجام می‌گردد. به این نحوکه جهت هر100مترمربع ازسطح کف آشیانه ،10 کیلوگرم آهک و 20 کیلوگرم سولفات آمونیوم رابطور یکنواخت برروی کف آشیانه پخش نمود وسپس جهت مقادیر فوق تقریبا 100لیتر آب رابرروی آن اسپری نمود.
 ●درصورت نیاز به این مرحله ضد عفونی،بایستی قبل ازدود دادن انجام گیرد بعبارت دیگر مرحله دود دادن بایدهمیشه آخرین مرحله ضد عفونی آشیانه باشد.
 ●باید توجه داشت درحین اجرای مراحل مختلف ضدعفونی کارکنان حتماًاز تجهیزات حفاظتی مثل ماسک وغیره استفاده نمایند.
 ●بستر وسطح مزرعه از کود،پوشال واصولاً هر گونه مواد آلی یا باقیمانده های آن پاکسازی وهیچ آثاری از مواد زاید دیده نشود .
 ●دانخوری،آبخوری ولانه های تخم گذاری وتمامی ابزار ،وسایل مرغداری از آشیانه ها خارج وپس از پاکسازی وضد عفونی دقیق در محل مناسب وبهداشتی نگهداری شود.
 ● سیستمهای تهویه اعم از هوادهی،هواکشها ،هیترها ودستگاههای برودتی پس از خروج کود و وسائل شستشو ،جرم گیری ،پاکسازی وضد عفونی گردند.
    ●جهت مبارزه با حشرات وجوندگان ناقل بیماری ها،آشیانه ها وکارخانه خوراک ودیگر مکانهای مورد نیاز ،از سموم جونده کش وحشره کش قوی ومناسب استفاده شود.
   ● با استفاده از آب فشار قوی وآب گرم کلیه قسمتها و زوایا ،سقف ودیوارها از بالا به پائین وهمچنین کف آشیانه ها وقسمتهای بیرونی وبطور کلی تمامی نقاط حساس ومشکوک بطور دقیق شستشو گردند. پس از شستشو با آب از محلولهای ضد باکتری وضد ویروس مناسب و مؤثر برای ضد عفونی آشیانه و وسایل آن استفاده شود.
  مخازن آب ولوله آبخوری پاکسازی ، جرم گیری وضد عفونی شوند.توصیه می شود از محلول کلر به میزان 200 ppmبرای ضد عفونی سیستمهای آبخوری استفاده شود.
 ● سیلو و وسائل توزیع دان پس از تخلیه وپاکسازی با محلولهای مناسب ضد باکتری وضد قارچ شستشو و ضد عفونی گردند.
●دقت شود هنگام شستشو پس آب ناشی از آن که حاوی اجرام ومواد شیمیایی است بطور اصولی و بدون آلوده سازی محیط و اطراف مزرعه از طریق سیستم فاضلاب / چاه از دسترس خارج شود.
● توصیه می شود پس از خاتمه کلیه عملیات نظافت وپاکسازی وضد عفونی مدت دو هفته آشیانه ها خا‌لی مانده ودرب آنها مسدود بماند.این مدت فرصت بسیار خوبی برای تهیه اقلام مورد نیاز واحد است .
● سه روز قبل از ورود جوجه تمام تجهیزات آزمایش وآماده شده باشند. پوشال نو، تمیز، خشک وعاری از هر گونه آلودگیهای قارچی واجرام خارجی پس از ضد عفونی با گاز فرمالدئید در کف سالن گسترده شود.
●ضد عفونی کارخانه خوراک ، انبار وسائل ، معابر وبطور کلی تمامی قسمتهای مزرعه وابزار آلات مصرفی همزمان با ضد عفونی نهایی آشیانه ها وبا استفاده از فرمالین انجام پذیرد. اطمینان حاصل شود که کلیه بخشهای داخلی مزرعه کاملاً ضد‌عفونی شده وپاک می باشند.
●پس از طی مراحل کامل ضد عفونی ورود هر گونه وسائل وابزار به داخل مزرعه منوط به پاکسازی وضد عفونی آنست .  رعایت نکات ایمنی برای کارکنان (استفاده از دستکش ، ماسک، لباس مخصوص ) در کلیه مراحل کار با مواد ضد عفونی کننده اعم از گاز یا مایع ضروری است .
● به منظور جلوگیری از ورود بیماری های طیور از بیرون ،کارکنان از هر گونه تماس یا نگهداری طیور وماکیان در منازل خودداری وبه اماکن آلوده رفت وآمد ننمایند.
 سالن و تجهیزات مورد استفاده باید بخوبی ضد عفونی شده باشند .مادرهای مصنوعی به موقع باید شروع به کار نمایند . اندازه گیری  درجه حرارت سالن باید در سطح جوجه انجام گیرد و قضاوت نهایی را باید در رفتار جوجه‌ها جستجو کرد.یکی از اهداف مهم دوره ابتدایی پرورش تحریک اشتهای جوجه‌های جوان می‌باشد.درجه حرارت بالا باعث کاهش اشتها و به دنبال آن مشکلاتی نظیر کاهش رشد و عدم یکنواختی آتی گله خواهد شد .با گرم شدن بیش از حد محیط جوجه‌ها سعی می‌کنند در مناطق خاصی ازدحام یابند و رفتار آنها نشان دهنده وجود شرایط تنش زا در محیط است . بنابر این به طور حتم عوامل علایم مرتبط دیگری هم دیده خواهند شد . ممکن است جوجه‌ها رغبتی به تحرک نداشته و اغلب پر سرو صدا باشند ، که این پدیده با افزایش صدای جیک جیک همراه است و در گله‌های بزرگ تقریبا\" به طور پیوسته ادامه می‌یابد.در چنین وضعیتی وضعیت آب و خوراک تحت تاثیر قرار گرفته زیرا جوجه‌ها رغبتی به حرکت و تکاپو نداشته در نتیجه سرعت رشد و پر در آوری دچار اختلال می‌شود . وجود تنش گرمایی اولیه اغلب ممکن است به بروز برگشت ناپذیر هم نوع خواری و پر کنی منجر شود. شاید شاخص ترین علامت گرم  یا سرد شدن پرندگان چسبندگی مقعد باشد، در این حالت مدفوع چسبناک شده و به پرهای ناحیه پایینی مقعد می‌چسبد. همچنین ممکن است این مورد در اثر عفونتهای حاصل از اشرشیا کلی باشد اما 15تا20 درصد احتمال دارد از دمای نامناسب باشد. راهنمای درجه حرارتی که در ذیل آمده است به عنوان درجه حرارت حداکثر و برای جلوگیری از مشکلاتی از قبیل گرمازدگی و همچنین افزایش اشتها پیشنهاد شده است.
 
درجه حرارت مورد نیاز جوجه ها


دمای سالن
-استفاده از مادرهای مصنوعی:
در زمان کاربرد مادر مصنوعی دمای سالن باید 25تا27 درجهء ساتنیگراد باشد.درجه حرارت سالن همانند مادر مصنوعی باید کاهش داده شود تا در نهایت در 24تا27 روزگی به به 20تا22 درجه برسد .درجه حرارت زیر مادر مصنوعی در ابتدای جوجهریزی باید29 تا 31 درجه سانتیگراد در نظر گرفته شده باشد و به تدریج به طور متوسط روزانه 2/0 تا 3/0  درجه کاهش یابد.
 گرم کردن کل سالن:
وقتی از تجهیزات گرم کننده کل سالن استفاده می‌شود در ابتدا باید حرارت در سطح جوجه‌ها 29تا31درجه در نظر گرفته شود.دمای سالن با توجه به درجه حرارت و وضعیت آنها به تدریج کاهش داده می‌شود تا سرانجام به 20تا22 درجه در 21 تا 24 روزگی برسد.
 رطوبت
میزان رطوبت در هچر در انتهای دوره جوجه‌کشی بالا می باشد (حدود 80%)در سالنهایی که از مادر مصنوعی استفاده نمی‌شود، بویژه اگر از آبخوری پستانکی استفاده شود رطوبت نسبی سالن کم خواهد بود (حدود25%) .در بیشتر سالنهای سنتی که تامین درجه حرارت توسط مادرهای مصنوعی صورت می‌گیرد، به دلیل تولید رطوبت به عنوان فراورده فرعی احتراق روطوبت نسبی بالاتر و در حدود 50% است به منظور ممانعت از شوک وارده به جوجه‌ها در زمانی که از دستگاه جوجه کشی به سالن پرورش منتقل می‌شوند، لازم است که رطوبت نسبی سالن در هفته اول پرورش به زیر 60% نرسد، زیرا در این حالت جوجه‌ها شروع به از دست دادن آب بدن خود می‌کنند، که اثر منفی در عملکرد آنها و به خصوص بر یکنواختی آنها خواهد داشت .ایجاد رطوبت بویژه در زمانی که از واکسن ضد کوکسیدیوز استفاده می‌کنید، بسیار حیاتی است زیرا برقراری چرخه موفقیت آمیز زیست اووکیستها از طریق بستر جهت ایجاد مقاومت نسبت به بیماری ضروری است . برقراری چنین چرخه‌ای در بسترهای خشک با موفقیت کمتری همراه است. اگر سالن مجهز به نازل و اسپری برای خنک کردن سالن  در درجه حرارت گرم تابستان باشد، از این وسایل برای رسیدن به سطح مطلوب رطوبت میتوان استفاده کرد اگر چنین امکاناتی در دسترس نباشد، می‌توان ظرفهای بزرگ در باز آب را در جلوی هیترها قرار داد تا رطوبت سالن را قابل قبول‌تر نماید. جوجه‌هایی که در رطوبت مناسب نگهداری می‌شوند، با مشکلات کمتری از قبیل از دست دادن آب بدن روبرو شده و گله به طور کلی شروع بهتر و یکنواخت تری را خواهد داشت . همچنانکه جوجه‌ها رشد می‌کنند میزان رطوبت نسبی مطلوب کاهش می‌یابد رطوبت نسبی بالا در سنین بالای 18 روزگی میتواند منجر به از دست رفتن کیفیت بستر و محیط مناسب برای رشد میکروارگانیسمها گردد.
رابطه دما و رطوبت
همه حیوانات گرمای بدن خود را از طریق تبخیر تنفسی و از طریق پوست به محیط پیرامون خود پس می‌دهند . چنانچه رطوبت نسبی محیط بالا باشد ، دفع حرارت تبخیری کاهش می‌یابد و دمای ظاهری بالا می‌رود. دمایی که پرنده احساس می‌کند به دماسنج خشک و درصد رطوبت محیط بستگی دارد . بالا بودن رطوبت نسبی دمای ظاهری را بالا برده در صورتی که در رطوبت نسبی پایین دمای ظاهری را در همان درجه حرارت دماسنج خشک پایین می‌آورد .

 

 
در رابطه دما و رطوبت رعایت نکات زیر ضروری می‌باشد:
● به منظور تامین رطوبت در هفته اول پرورش میتوان از نازلهای مه پاش که برای خنک کردن سالن در هوای گرم استفاده می شود ،پاشیدن آب بر روی دیواره های آشیانه و قسمتهای خالی از جوجه و نیز استفاده از آبخوریهای بزرگتر به همراه آبخوریهای بزرگتر به همراه آبخوریهای کوچکتر از ابتدای دوره پرورش بهره برد.
● از سن18روزگی به بعد رطوبت بالا می‌تواند باعث خیسی بستر و بروز مشکلات شود.
● در سنین رشد بایستی توجه نمود که ضمن تهویه مناسب و حفظ رطوبت آشیانه میزان گرد وغبار را به حداقل رساند.
●سرو صدای اضافی جوجه ها یکی از علائم وجود دمای نامناسب در آشیانه ها می باشد.
   تهویه
گرم نگه داشتن جوجه‌ها درهنگام ورود به سالن حیاتی است، جوجه‌های سرما خورده دچار آسیبهای متعدد شده ،از عدم رشد مناسب رنج خواهند برد با این حال گرم نگه داشتن سالن نباید مانع از دسترسی جوجه‌ها به هوای تازه گردد.اگرچه مسدود کردن کلیه روزنه‌ها در سالنهایی که فاقد عایق بندی مناسب هستند ، به منظور دستیابی به درجه حرارت مورد نظر با حداقل هزینه سوخت صورت میگیرد، اما این کار باعث کاهش میزان اکسیژن و تجمع گازهای سمی نظیر دی اکسید کربن در سالن نیز خواهد شد.معمولا\" تا 5 روزگی نیاز کمی به جابجایی هوا وجود دارد به طوری که راهنمای کلی توصیه شده شامل 2 متر مکعب بر ثانیه به ازاء هرتن خوراک مصرفی می‌باشد . این مقدار توصیه شده را می‌توان تا حدود سن 17 روزگی به کار بست . در واقع تا این سن تهویه عادی سالن جوابگوی نیاز خواهد بود.بدیهی است که ترکیب هوای ورودی با هوای  داخل سالن قبل از برخورد با جوجه‌ها بسیار مهم است .با اجرای چنین شیوه تهویه بهتر است سرعت هوا در حداقل ممکن باشد ،زیرا در صورت بالا بودن سرعت جریان هوا (2متر بر ثانیه)جوجه‌ها در دمای 30 درجه هم احساس سرما خواهند کرد. 























جدول بررسی مشکلات ناشی از تهویه و راه حل های پیشنهادی
 آبخوری جوجه یکروزه:
  در روزهای ابتدای دوره پرورش از آبخوریهای دستی 3-2 لیتری استفاده شده و هر آبخوری برای 60-50جوجه در نظر گرفته می شود. در صورت استفاده از آبخوریهای نیپل آنها را با انگشت فشار دهید تا آب از آنها بیرون بیاید یا اینکه آنقدر فشار را کم کنید تا آّب چکه کند تا در چند روز ابتدایی جوجه‌ها به خوردن آب عادت کنند.
میزان مصرف آب یک عامل خوب در تشخیص زود هنگام بیماری می‌تواند باشد که میزان آن از 1تا4 روزگی از 50 لیتر به 200 لیتر افزایش خواهد داشت .و هرگونه تغییر ناگهانی به منزله یک هشدار زود هنگام قبل از وقوع بیماری است .
 فضای مورد نیاز آبخوری:
باید توجه نمود که در روز اول دوره پرورش فاصله آبخوری از دانخوری بیش از یک متر نباشد.
در مورد آبخوری توجه به نکات زیر مهم است:
 1. توصیه می‌شود تا سن 4روزگی از آبخوریهای دستی استفاده شود و پس از آن بتدریج آبخوریهای اتوماتیک جایگزین آن ها شود.
 2. هنگام استفاده از آبخوری اتوماتیک تا سن 7روزگی بایستی لبه بالای آبخوری یا میانگین ارتفاع پشت پرندگان تنظیم شود و بعد از 7روزگی بتدریج هر 3-4روز یک بار کف آبخوری را با میانگین ارتفاع پشت پرندگان تنظیم نمود.این کار باعث به حداقل رساندن ریزش آب بر روی بستر و حفظ کیفیت بستر می شود.
3. ارتفاع مناسب آب در آبخوری    cm9/1 میباشد.
 






دانخوری جوجه یکروزه:

دانخوری گرد با ارتفاع حدود 4سانتیمتر وقطر 40سانتیمتر می باشد که برای هر 100قطعه جوجه یک دانخوری استفاده می شود. ودر صورت کمبود نباید از کارتن های حمل جوجه استفاده کرد.
 توجه : از هفته دوم به بعد بتدریج بایستی با قرار دادن دانخوریهای اصلی ،دانخوری جوجه یکروزه را جمع آوری نمود.
●        در روزهای ابتدایی پرورش  از رول کفی باید استفاده کرد به ای صورت که 25% فضای کف سالن را باید  با رول بپوشانید اینکار دارای مزایایی است مثل:
1-امکان دسترسی همزمان جوجه‌ها به دان
2-تحریک بیشتر جوجه‌ها به مصرف دان در اثر صدای نوک زدن جوجه‌ها به کارتن
3-کمتر شدن احتمال آسیب رسیدن به پای جوجه در اثر بستر زبرو...
فضای دانخوری مورد نیاز:
 در مورد مصرف خوراک توسط جوجه ها در روزهای اول دوره پرورش توجه به نکات زیر ضروری است:
1. بررسی میزان پر بودن چینه دان پرنده ها در ابتدای دوره پرورش معیار مناسبی برای میزان فعالیت پرندگان در مصرف خوراک می باشد.
2. تقریبا 24ساعت پس از جوجه ریزی در حدود 80% جوجه ها باید دارای چینه دان پر باشند48ساعت پس از جوجه ریزی حدود 95% و 72  ساعت بعد حدود 100%جوجه ها باید دارای چینه دان پر باشند. در غیر اینصورت بایستی بررسی  شود که چه عاملی باعث عدم مصرف کافی دان توسط جوجه ها شده است.

  

 برخی از اقدامات بهداشتی:
انتخاب محل مرغداری:
درپرورش گله های مادر به منظوردستیابی به نتایج موردنظر وبازدهی مطلوب یکی ازمواردمهم ،انتخاب محل مزرعه وطراحی آن میباشد.
به هنگام احداث یک واحد مرغ مادر،محل مزرعه باید به نحوی انتخاب شودکه دراطراف مزرعه تراکم واحدهای مرغداری کم باشد.این مطلب نه فقط درموردمزارع مرغداری بلکه درموردمراکز جوجه کشی ،کارخانه های ساخت دان ،کشتارگاههاودیگر اماکنی که به نحوی درارتباط با این فعالیت میباشد نیز صادق است. به درستی نمی توان پیشنهاد فاصله ای مناسب ومطمئن جهت احداث واحد های مختلف مرغداری راارائه نمود.چون بعضی از بیماریها مثل نیوکاسل وبرونشیت از مسافتهای بسیار دور و ازطریق هوا به راحتی از یک واحد به واحدی دیگرمنتقل میشوند. بعضی ازعوامل بیماریزا نیز از طریق تماس مستقیم وتوسط انسان ویا مواد مختلف منتقل میشوند.
 معذالک حداقل فاصله پیشنهادی دو کیلومتر میباشد.اقداماتی ازقبیل نصب توری (حصار کشی)،درختکاری ودیوارکشی میتواند از عبورومروربی رویه وبی اجازه افرادویا حیوانات جلوگیری نماید.
●درمورداحداث مرغداری جهت رعایت فواصل، سازمان دامپزشکی کشور ضوابط خاصی را دارا میباشدکه درزمان احداث مزارع بایستی رعایت شود .
●رعایت مسائل بهداشتی ذیل در مزرعه بعنوان اولین قدم درراه پیشگیری از امراض ونگهداری گله های سالم با بازده اقتصادی مناسب پیشنهاد میگردد.
● پرورش طیور هم سن دریک مزرعه .
● تهیه لباس کار مناسب برای کلیه کارکنان مزرعه ورعایت نظافت وبهداشت آنها .
●استفاده از چکمه لاستیکی وضد عفونی کردن آنها قبل ازورود به داخل آشیانه.
●جلوگیری ومراقبت از ورود موش وپرندگان وحشی به داخل آشیانه .
●جمع آوری تلفات بطور مرتب ازآشیانه وسوزاندن ویادفن کردن آنها درمکانی دورازمزرعه یاآشیانه‌ها
● جلوگیری ازورودافراد متفرقه به مزرعه.
 
● تاحدامکان از تانکر حمل دان استفاده شده ودرآشیانه نیزسیلوهای ذخیره مورداستفاده قرارگیرد.
● ساختمانهای اداری ومسکونی درمدخل فارم احداث شوند.
 ●برای پوشش بستر ازتراشه (پوشال)چوبهای غیر اشباع ،تمیز،خشک وعاری از آلودگیهای قارچی استفاده شود.
●درمعابر داخل مزرعه بتون یا آسفالت ویا به ارتفاع مناسبی سنگ وشن بادامی ریخته شود تا ضد عفونی آن میسر باشد.
●دیوارهای آشیانه ها ودیگر محلهای موجود در مزرعه ،کف کلیه فضاهای سرپوشیده وحتی ملزومات اداری قابلیت شستشو وضد عفونی را داشته باشند.
●محل ساخت دان (کارخانه دان)مجهزو بهداشتی بوده تا ضمن امکان ساخت دان استاندارد وهماهنگ برای گله مرغ مادر ورود پرندگان وحشی وجوندگان  بداخل آن ممکن نباشد (کلیه منافذ کارخانه مسدود شود).
●آشیانه مجهز به وسائل گرمازا ونیز تجهیزات پروشی برای فصول سرد وگرم باشد .ورودی هوای آشیانه ها و موقعیت هواکش ها به نحو صحیح طراحی ونصب شوند .سیستم تهویه طراحی شده باید امکانات پرورشی،تهویه ،حرارت و کلاً شرایط زیستی مناسبی را برای گله مادر در تمامی فصول سال فراهم آورد. اطاق کالبد گشایی و کوره تلفات سوز متناسب با ظرفیت مزرعه در مکان مناسب در مزرعه احداث شود. مزرعه کاملاً محصور بوده ومتناسب با نیاز ،ساختمان اداری ومحل غذاخوری واستراحت کارگران ایجاد شود.
●محل نگهداری کود از مزرعه جدا بوده ودر مکان مناسبی خارج از مزرعه انبار شود.
●عدم سکونت در مزرعه ونیز عدم استفاده از کارگران مهاجر غیر ایرانی مورد توجه و دقت قرار گیرد .در صورت نیاز به ساخت محل اسکان کارگران حتماً در مکانی کاملاً دور از مزرعه وغیر قابل دسترسی   فوری طراحی و ایجاد می شود.
●در واحدهای مختلف مرغداری برقراری  قرنطینه باتوجه به موقعیت محل،سابقه بیماری، انتشار بیماری درمنطقه ،تعدد رفت وآمدهای ودیگر عوامل، بطرق مختلف اعمال میگردد.
●بطور کلی بهترین روش قرنطینه،استحمام همراه باتعویض لباس وکفش دربدو ورود به مزرعه می‌باشد. احداث اتاق سرویس درمحل  ورودی آشیانه ها نیز توصیه می‌شود. دراتاق قرنطینه حتماً بایددونوع فضا یا محل که اصطلاحاًآنها را آلوده (قبل از استحمام وتعویض لباس وکفش)و غیر آلوده (بعدازاستحمام وتعویض لباس وکفش) می‌نامیم ،وجود داشته باشد که باید کاملاً وبنحو مشخصی ازهم جدا باشند .
●افرادی که لازم است وارد آشیانه ها شوند بایستی لباسهای خود را در محل آلوده گذارده ،پس از استحمام نسبت به تعویض لباس و پوشیدن چکمه مخصوص مرغداری اقدام نمایند.
● قراردادن حوضچه ویا تشت ضد عفونی درمحل درب ورودی که حاوی آب کاملاً تمیز وضد عفونی کننده تازه باشد.
●.بهتر است که حوضچه یاتشت رادرنقطه ای قرارداد که افراد به راحتی به آن دسترسی داشته باشند و قبل از ورود اتاق قرنطینه ملزم به عبور از آن باشند..
● نصب دستشویی و شیر آب به همراه صابون ضد عفونی کننده بنحوی که افراد قبل از ورود به اتاق قرنطینه یا اتاق سرویس دستهای خود را بشویند.
● قرار دادن کفش یا چکمه مخصوص داخل آشیانه مرغداری که قبلاً شسته وضد عفونی شده باشد. به منظور جلوگیری از هرگونه اشتباه میتوان  کفش یاچکمه مخصوص آشیانه را بارنگی متفاوت ویا علامتی واضح مشخص نمود.
 اقدامات لازم قبل از ورود جوجه ها:
قبل از ورود جوجه به آشیانه کلیه لوازم و احتیاجات جوجه بایستی بدقت بررسی شود که از آن جمله میتوان از موارد ذیل نام برد.
●تراکم جوجه در واحد سطح
●تعداد آبخوری و دانخوری مورد نیاز
●دما و رطوبت
●حداکثر میزان روشنایی
●در صورت استفاده از مادر مصنوعی ،ارتفاع 5/1متر از سطح بستر توصیه می‌شود مادرها بنحوی نصب شود که یکنواختی حرارتی مطلوبی برای تمام جوجه های زیر آن را فراهم نماید.نصب دماسنج  در ارتفاع  30 سانتیمتری از زیر مادر مصنوعی توصیه می‌شود.
●حداقل 12ساعت قبل از ورود جوجه بایستی سالن را گرم نمایید. بخاطر حفظ انرژی در سالنهایی که با مادر مصنوعی گرم می‌شود ممکن است در بخشی از سالن پرورش جوجه هاراجداگانه پرورش داد.
●سیستم تهویه سالن باید ظرفیت تهیه میزان کافی هوای تازه را داشته باشد بطوریکه باعث بقای سلامتی گله و جابجایی میزان اضافی آمونیاک و دی اکسید کربن ،رطوبت ،گرد وخاک و گرما بشود و سیستم باید با توجه به نیازهای طیور انعطاف پذیری لازم را در جهت تغیرات دارا باشد.در هوای سرد توزیع هوا باید طوری باشد که باعث سرما خوردگی طیور نشود.
در هوای گرم سیستم باید دارای ظرفیت کافی باشد بطوریکه بتواند از افزایش درجه حرارت سالن به بیش از حد مورد نیاز جلوگیری نماید .
●حداقل میزان تهویه برای هر10000 جوجه یکروزه باید 5/0 متر مکعب در ثانیه باشد.درهوای گرم ،جابجایی سریع هوا در سطح پرنده از طریق کاهش درجه حرارت موثر از بروز تنشهای حرارتی به طیور جلوگیری مینماید.(ایجاد سرما بوسیله جریان هوا)سیستم تهویه تونلی باید طوری طراحی شود که در طول دوران پرورش بتواند حداقل هوا را بمیزان 5/1متر در ثانیه در سطح پرنده جابجا نماید.
●با دامپزشک خود درمورد برنامه های واکسیناسیون و کنترل بهداشت مشورت نمائید ومطمئن شوید که تمامی پرسنل روش صحیح کار را دقیقا میدانند.
 توجه به نکات ذیل در ابتدا ی دوره پرورش لازم و ضروری می باشد:
1. جوجه ها در ابتدا بینایی بسیار ضعیفی دارند ،بنابراین نور آشیانه بایستی حداکثر مقدار خود را دارا باشد.
2. در چند ساعت اول جهت حصول اطمیتان از دسترسی جوجه ها به آب و غذا نظارت بر فعالیت جوجه ها لازم و ضروری است.
3. در روزهای اول افزایش دفعات ریختن دان تازه ،به جلب توجه جوجه ها به دان وتغذیه مطمئن تر آنها کمک می نماید.
4. در مناطقی که تامین رطوبت آشیانه مشکل باشد استفاده از ذرت خرد شده  در وعده های ابتدایی می‌تواند از مشکلات چسبندگی مقعد تا حدی جلوگیری نماید.
5. برای جلوگیری از کاهش قدرت سیستم ایمنی و توسعه مطلوب آن مؤکداً باید به هوای پاک آشیانه ،خوراک عاری از آلودگی های مختلف و برنامه واکسیناسیون مؤثر توجه نمود.
مهندس وحید صالحی