قانون تجمیع اراضی بعد از ۷ سال به خوبی اجرا نشد‏


دسته بندی: اخبار کشاورزی
قانون تجمیع اراضی بعد از ۷ سال به خوبی اجرا نشد‏

یکی از قوانین مهم که در افزایش بهره‌وری کشاورزی موثر بود، طرح تجمیع اراضی خرد و پراکنده است که بعد ‏از ۷ سال این قانون به خوبی اجرا نشده است‏‎.‎
یکی از قوانین مهم که در افزایش بهره‌وری کشاورزی موثر بود، طرح تجمیع اراضی خرد و پراکنده است که بعد ‏از ۷ سال این قانون به خوبی اجرا نشده است‏‎.‎
فشارهای تحریم که امروزه از سوی برخی‌ کشورها اعمال می‌شود بر محور غذا می‌چرخد و فائق آمدن بر این ‏مشکلات نه با توسعه سطح زیر کشت، بلکه با افزایش عملکرد در واحد سطح میسر خواهد بود و این مهم با ‏کشاورزی سنتی مقدور نیست‎.‎
در سالهای اخیر شاهد خرد شدن زمین‌های کشاورزی هستیم که به واسطه مشکلاتی که ایجاد می‌کند، هزینه‌ تمام ‏شده این بخش روز به روز بیشتر و تولید غیر اقتصادی می‌شود‎.‎
طی 40 سال گذشته 1.5 میلیون بهره‌بردار زیر 10 هکتار در کشور زمین داشتند، اما اکنون تعداد بهره‌برداران ‏زمین‌ کشاورزی زیر 10 هکتار به سه میلیون واحد رسیده است، متوسط زمین‌های کشاورزی از 3 هکتار در 40 ‏سال گذشته به کمتر از 2 هکتار کاهش یافته است و در بسیاری از استان‌های کشور به ویژه در استان‌های شمالی ‏قطعات زیر کشت زمین‌های آبی بسیار پایین‌تر و حتی در برخی موارد نیم هکتار و حتی کمتر است‏‎.‎
کشاورزی در زمین‌های خرد، تولید پایین‌تر و قیمت تمام شده بالا را به همراه دارد، ماشین آلات کشاورزی وارد ‏زمین‌های خرد نمی‌شود و اصولا اگر فعالیتی هم بکند، صرفه اقتصادی ندارد، در زمین‌های خرد، کشاورزی باید ‏کاملا سنتی باشد، بیل مجهزترین دستگاهی است که در این زمین‌ها استفاده می‌شود، آنچه در کشاورزی پیشرفته و ‏مدرن استفاده می‌شود، انواع دستگاه‌ها و ابزار برای افزایش عملکرد محصول است که در کشاورزی خرد معنایی ‏ندارد‎.‎
چالش مواد غذایی در زمین‌های خرد کشاورزی بیشتر مطرح است زیرا تولید پایین‌تری دارد و آنچه سالانه به ‏جیب کشاورز می‌رود، مبلغ اندکی است که شاید گذران زندگی را هم کفاف نکند، در کشاورزی خرد دست دلالان ‏همیشه دراز است، کشاورز خرده پا محصول خود را مجبور است به بهای اندک بفروشد، زیرا باید هزینه‌ بالای ‏تولید را به هر نحوی تأمین کند و حتی در بسیاری موارد از دلالان و حجره‌داران میادین میوه و تره‌بار هم ‏پیش‌خوری (قرض گرفتن و مساعده) می‌کند‎.‎
استفاده از دستگاه‌های آبیاری که در کشاورزی امروزی و شرایط ویژه کشور ضروری است امکان‌پذیر نیست‎.‎
از 10 سال گذشته سیستم آبیاری تحت فشار از نوع شات‌گان(روش پرتاب آب تا حدود ۴۰ متری در مزرعه) در ‏کشور ترویج شد، اما کشاورزانی که از این دستگاه‌ها در زمین‌های خرد و کوچک‌شان استفاده کردند، به جای ‏آبیاری محصولشان، محصول همسایه را آب دادند، اینها همه معضلات کشاورزی در زمین‌های خرد است‏‎.‎
قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی اجرا نشد‏‎ ‎
اما به رغم تصویب قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی در سال 85 تاکنون هیچ کاری برای جلوگیری از خرد ‏شدن زمین‌ها و تجمیع اراضی نشده است، آن زمان وزارت جهاد کشاورزی موظف شد برای ارتقای بهره‌وری ‏عوامل تولید، تخصیص بهینه منابع و جلوگیری از تفکیک و خرد شدن اراضی حداکثر ظرف مدت 6 ماه حد ‏نصاب فنی، اقتصادی اراضی کشاورزی را براساس شرایط اقلیمی، الگوی کشت، ضوابط سیستم مکانیزاسیون و ‏کمیت و کیفیت منابع آب و خاک تعیین کند‏‎.‎
بلافاصله بعد از آن مسئولان این وزارتخانه اعلام کردند که ضوابطی برای تجمیع اراضی در نظر گرفته شده و ‏امتیازاتی هم به تجمیع کنندگان داده می‌شود‎.‎
گفته شد 80 درصد هزینه‌های تجمیع اراضی را دولت پرداخت می‌کند و برای کسانی که اقدام به این کار می‌کنند، ‏امتیازاتی در نظر گرفته و حتی هزینه تنظیم سند نیز دریافت نمی‌شود، در آن زمان وزارت جهاد کشاورزی اعلام ‏کرد که مساحت قطعات اقتصادی به نحوی تعیین شده که بتواند نیاز سالانه یک خانوار را تأمین و 20 درصد ‏سرمایه‌گذاری هم برای سال‌های بعد ایجاد کند، اما بعد از گذشت 7 سال از این تاریخ چه شد؟ نه تنها هیچ زمین ‏کشاورزی تجمیع نشد، بلکه اراضی هم سال به سال خرد‌تر شد‌ند هر روز شاهد خرد شدن اراضی توسط وراث ‏هستیم و هیچ قانونی هم برای جلوگیری از این وضع نمی‌شود‎.‎
اگر چه در احکام دین به تقسیم ماترک بین وراث تاکید شده و حتی در قرآن هم به سهم هر ورثه از ماترک اشاره ‏شده است، اما هیچ وقت گفته نشده که زمین‌ها‌ی کشاورزی و یا سایر اموال قطعه قطعه شده و بعد تقسیم شوند‏‎.‎
زمین‌های کشاورزی می‌تواند به صورت مشاع و یا سهام تقسیم یا تجمیع شوند و این قانونی است که طی سالها در ‏کشور بدون اجرا باقیمانده است‏‎.‎
به هر حال برای اینکه کشاورزی کشور بیش از این از بهره‌وری دور نباشد، کشاورزان درآمد مناسبی داشته و ‏روانه شهرها نشوند، مهمترین کار تجمیع اراضی کشاورزی و جلوگیری از خرد شدن اراضی است که در غیر ‏این صورت کشاورزی به هیچ عنوان مکانیزه نخواهد شد و همواره در نقطه ثابت درجا خواهد زد‏‎.‎
امروزه روند رو به رشد جمعیت نه تنها نگرانی‌های امنیت غذایی دارد، بلکه نگرانی‌ سیاسی هم به آن گره خورده ‏است، فشارهای تحریم که امروزه از سوی برخی‌ کشورها اعمال می‌شود، بیشتر بر محور غذا می‌چرخد و برای ‏فائق آمدن بر این مشکلات نه توسعه سطح زیر کشت، بلکه با افزایش عملکرد در واحد سطح میسر خواهد بود و ‏آن به هیچ عنوان با کشاورزی سنتی مقدور نیست‎.‎

خبرگزاری فارس – 92/2/16‏