افزایش تولیدات کشاورزی ایران با گرم ‌شدن زمین


دسته بندی: اخبار کشاورزی
افزایش تولیدات کشاورزی ایران با گرم ‌شدن زمین

در حالی نگرانی‌ از گرم شدن کره زمین و تاثیر آن بر کاهش تولید کشاورزی وجود دارد که فائو پیش‌بینی می‌کند ‏پتانسیل تولید در نواحی معتدل و عرض شمالی افزایش، اما در نواحی استوایی و نیمه‌استوایی کاهش می‌یابد‎.‎
در حالی نگرانی‌ از گرم شدن کره زمین و تاثیر آن بر کاهش تولید کشاورزی وجود دارد که فائو پیش‌بینی می‌کند ‏پتانسیل تولید در نواحی معتدل و عرض شمالی افزایش، اما در نواحی استوایی و نیمه‌استوایی کاهش می‌یابد‎.‎
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، روند رو به رشد جمعیت از یک سو و تغییر اقلیم، گرم شدن کره ‏زمین،‌کاهش منابع تولید و آب همه باعث شده که نگرانی‌هایی از آینده تولید و امنیت غذایی در دنیا وجود داشته ‏باشد، گزارش حاضر آینده تولید محصولات کشاورزی و دامی را از نگاه سازمان خواروبار جهانی بررسی ‏می‌کند‎.‎
با افزایش درآمد، رژیم غذایی جمعیت کشورهای در حال توسعه دستخوش تغییر شده است. سهم محصولات اساسی ‏مانند غله و محصولات ریشه‌ای و غده‌ای در حال کاهش و سهم گوشت، فرآورده‌های دامی و نباتات روغنی در ‏حال افزایش است‏‎.‎
در فاصله سال‌های بین 66- 1964 و سالهای 99- 1997 مصرف سرانه گوشت در کشورهای در حال توسعه ‏‏150 درصد و مصرف سرانه فرآورده‌های لبنی 60 درصد افزایش پیدا کرد و تا سال 2030 مصرف سرانه ‏فرآورده‌های دامی 44 درصد دیگر افزایش خواهد یافت و همچون گذشته، رشد مصرف گوشت طیور سریع‌تر ‏خواهد بود‎.‎
بنابراین در این شرایط افزایش سرانه مصرف وظیفه سنگینی بر عهده بخش تولید خواهد بود، بهبود بهره‌وری یکی ‏از منابع عمده افزایش رشد است که در این صورت میزان شیردهی بالاتر خواهد رفت و در اثر اصلاح‌نژاد و ‏مدیریت صحیح وزن متوسط لاشه و نرخ کشتار افزایش پیدا می‌کند. این امر باعث خواهد شد که افزایش تولید ‏برای دام اضافی کمتری نیاز باشد بدین ترتیب از میزان خسارت وارده به محیط زیست از طریق چرای بی‌رویه و ‏ضایعات ، کم‌تر شود‎.‎
‎*‎کسری 509 میلیون تنی نیاز گوشت دنیا در 18 سال آینده
بر اساس گزارش فائو سازمان خواروبار جهانی در کشورهای در حال توسعه میزان تقاضا سریع‌تر از تولید رشد ‏خواهد کرد و منجر به کمبود تجاری روزافزونی خواهد شد. در مورد تولید گوشت این مسئله شدیدتر خواهد بود. ‏کمبود تولید از 1.2 میلیون تن در سال 99- 1997 به 509 میلیون تن در سال 2030 خواهد رسید ( به رغم ‏افزایش صادرات گوشت از کشورهای آمریکای لاتین‎).‎
‎*‎کسری 39 میلیون تنی نیاز فراورده‌های لبنی دنیا در 18 سال آینده
در مورد شیر و مواد لبنی میزان کمبود نه به آن شدت، ولی به هر حال قابل توجه خواهد بود و از 20 میلیون تن ‏به 39 میلیون تن در سال خواهد رسید‎.‎
‎*‎رشد 6 برابری دامداری‌های صنعتی نسبت به عشایری در آینده
واحدهای صنعتی دامداری بیش‌ترین سهم در افزایش تولید دامی خواهند داشت. در سال‌های اخیر دامداری صنعتی ‏دو برابر بیش‌تر از دامداری‌های سنتی و شش برابر بیش‌تر از عشایری رشد پیدا کرده است‏‎.‎
‎*‎کاهش 10 میلیون تنی جنگل دنیا در 20 سال گذشته‏
بر اساس گزارش فائو طی دهه 1990 در حدود 9.4 میلیون هکتار در سال (یعنی سالانه به وسعت کشور ‏بلژیک) از سطح جنگل‌های دنیا کاسته شده است‏‎.‎
با این حال نرخ جنگل‌زدایی در دهه 1990 از دهه 1980 کندتر بوده است. در حال حاضر در کشورهای صنعتی ‏و کشورهای در حال صنعتی شدن و بسیاری از کشورهای در حال توسعه مانند بنگلادش، چین، هند ترکیه و ویتنام ‏میزان جنگل‌کاری از میزان برداشت بیش‌تر است‏‎.‎
‎*‎افزایش 120 میلیون هکتاری مزارع در 18 سال آینده
بر اساس برآوردهای انجام شده وسعت اراضی زراعی تا سال 2030 در حدود 120 میلیون هکتار افزایش خواهد ‏یافت، حال آن که اراضی شهری نیز با نرخ قابل ملاحظه‌ای گسترش خواهد یافت. قسمت اعظم این اراضی باید از ‏طریق قطع جنگل‌ها تأمین ‌شود. علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 مصرف سالانه الوار صنعتی در ‏سطح دنیا 60 درصد افزایش یابد و به 2400 میلیون مترمکعب برسد‏‎.‎
‎*‎جهان آینده کمبود چوب نخواهد داشت‏
سازمان خوارو‌بار جهانی پیش بینی می‌کند جهان در آینده با کمبود چوب مواجه نخواهد شد، با وجود این که آهنگ ‏تخریب جنگل‌ها کندتر می‌شود، بهره‌وری صنعت چوب روز به روز بیش‌تر می‌شود. درختکاری با هدف تولید ‏چوب نیز به سرعت افزایش می‌یابد. انتظار می‌رود تولیدات الوار صنعتی از این گونه اراضی سال 2030 دو ‏برابر شود و از 400 میلیون مترمکعب فعلی به حدود 800 میلیون مترمکعب برسد‏‎.‎
همچنین عرضه چوب و سایر فرآورده‌های جنگلی از طرق کاشت درختان در حاشیه جاده‌ها، شهرها، کنار منازل ‏و مزارع افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد‏‎.‎
‎*‎چالش آینده جنگل‏
چالش‌های عمده زیر بخش جنگل شامل پیدا کردن روش‌های مدیریت جنگل‌های طبیعی و دست کاشت است، به ‏طوری که بتواند تولید را افزایش داده، امنیت غذایی و تأمین انرژی را برای اقشار فقیر بهبود بخشد، و فواید ‏زیست محیطی تنوع زیستی حاصل از جنگل‌ها را حفظ‌ نماید‎.‎
‎*‎تولید آبزیان دو برابر شده/سرانه مصرف به 20 کیلوگرم می‌رسد
شیلات: در دهه‌های گذشته تولید آبزیان از رشد جمعیت پیشی گرفته است. کل تولید آبزیان تقریبا دو برابر شده و ‏از 65 میلیون تن در سال 1970 به 125 میلیون تن در سال 1999 رسیده است، در حالی که سرانه مصرف ‏ماهی، سخت پوستان و نرمتنان به 16.3 کیلوگرم برای هر نفر رسیده است. احتمالا تا سال 2030 مصرف سالانه ‏ماهی به 150 تا 160 میلیون تن افزایش خواهد یافت که معادل 19 تا 20 کیلوگرم به ازای هر نفر خواهد بود‎.‎
‎*‎سه‌چهارم ذخایر ماهی اقیانوس‌ها برداشت شده است‏
فائو گزارش می‌دهد این مقدار سرانه مصرف یعنی 20 کیلوگرم به طور مشخص از تقاضای بالقوه پایین‌تر است، ‏زیرا انتظار می‌رود عوامل زیست محیطی عرضه را محدود‌تر سازند، تا پایان قرن، سه چهارم از ذخایر ماهیان ‏اقیانوس‌ها مورد برداشت بی‌رویه قرار گرفت و تهی شد‏‎.‎
طی دهه 1990 برداشت از ماهیان دریایی به 80 تا 85 میلیون تن در سال رسید که تا حداکثر میزان برداشت ‏پایدار فاصله چندانی نداشت‏‎.‎
‎ ‎آبزی‌پروری مسئله کاهش استحصال ماهیان دریایی را جبران کرد و سهم آن در تولید جهانی ماهی در سال‌های ‏‏1990 دو برابر شد. این قسمت از تولید ماهیان تا سال 2015 به رشد سریع خود که معادل 5 تا 7 درصد در سال ‏است ادامه خواهد داد. در تمام بخش‌های شیلات، تبعیت از روش‌های مدیریتی که به استحصال پایدار، به ویژه از ‏ذخایر تحت مالکیت مشترک یا بدون مالکیت بیانجامد، الزامی خواهد بود‏‎.‎
‎*‎تنوع زیستی گونه‌ها از بین می‌رود
سازمان خواروبار جهانی پیش‌بینی می‌کند، در 30 سال آینده، بسیاری از مسائل زیست محیطی کشاورزی به طور ‏جدی مطرح خواهد بود. از بین رفتن تنوع زیستی به دلیل توسعه و یا تشدید فعالیت‌های تولیدی حتی در کشورهای ‏توسعه یافته که به طبیعت بهای بیش‌تر می‌دهند، ادامه خواهد یافت‎.‎
‎*‎کاهش مصرف ازت در آینده
کودهای ازته منبع اصلی آلودگی آب و هوا هستند، طبق پیش‌بینی‌ها رشد استفاده از این کودها کم‌تر از سابق خواهد ‏بود، ولی مصرف این کودها هنوز می‌تواند، بر آلودگی‌ها مؤثر باشد. همچنین پیش‌بینی می‌شود، آمونیاک و متان ‏دفع شده در بخش دام 16 درصد افزایش یابد. کنترل و کاهش آلودگی آب و هوا توسط این منابع نیاز به اقدام‌های ‏جامعی دارد‏‎.‎
‎*‎گرم شدن کره زمین غذای دنیا را کم نمی‌کند
فائو پیش‌بینی می‌کند، در آینده گرم شدن کره زمین، موجودی جهانی غذا را به مخاطره نمی‌اندازد، ولی اثرات ‏معنی‌دار آن در سطوح منطقه‌ای و محلی محتمل است. برآوردها نشان می‌دهد که پتانسیل تولید محصولات در ‏نواحی معتدل و عرض‌های شمالی افزایش، ولی در نواحی استوایی و نیمه استوایی کاهش یابد. این امر موجب ‏تشدید اتکای کشورهای در حال توسعه به واردات مواد غذایی می‌شود، با این وجود، افزایش توان صادرات ‏کشورهای نواحی معتدل ممکن است، این شکاف را ترمیم نماید. بالا آمدن سطح آب دریاها تولید محصولات ‏کشاورزی و زندگی را در کشورهایی مانند بنگلادش و مصر که دارای اراضی پست وسیعی می‌باشند، تهدید ‏می‌کند ناامنی غذایی برای اقشار آسیب‌پذیر در کشورهای در حال توسعه ممکن است وخیم‌تر شود‏‎.‎
‎*‎اصلاح نباتات روش مطمئن امنیت غذایی آینده
پیش‌بینی می‌شود، تغییرات اقلیمی تا سال 2030 در کشورهای آفریقایی 2 تا 3 درصد بر کاهش تولید غلات اثر ‏گذارد. استفاده از بذور اصلاح شده و افزایش مصرف کودهای شیمیایی ممکن است بیش از میزان لازم برای ‏جبران این کاهش باشد، ولی این موضوع تمامی تلاش‌ها برای پیشرفت را تحت تأثیر قرار می‌دهد‎.‎

خبرگزاری فارس – 91/12/20‏