با انواع هیتر گلخانه و نحوه عملکرد و ساختار آن بیشتر آشنا شوید

عملکرد هیتر گلخانه به این صورت است که ابتدا سوخت به وسیله مشعل در داخل کوره احتراق می یابد، جریان هوا در اثر برخورد با لوله ها و ورقه های گرم شده ناشی از احتراق گرم می شود و سپس این هوای گرم شده توسط فن و از طریق کانال هایی به کل محیط گلخانه دمیده می شود.

---

از مهم ترین عوامل تولید محصولات کشاورزی، تولید محصول خارج از فصل می باشد. یکی از علل توسعه و رواج بیش از پیش گلخانه ها نیز توانایی کنترل شرایط اقلیمی در فصول مختلف سال است. گلخانه این امکان را به تولید کننده می دهد که دما، رطوبت، میزان تشعشعات نور خورشید و مقادیر اکسیژن را به نحو مطلوبی کنترل نماید به گونه ای که بتوان در زمان مناسب از نظر تقاضای محصول و قیمت آن در بازار مصرف، تولید را انجام داد. سیستم های گرمایشی مانند هیتر گلخانه یا بخاری گلخانه ای ، نقش عمده ای را در تحقق این امر ایفا می کنند .بنابراین جهت راه اندازی گلخانه انتخاب سیستم گرمایشی مناسب یکی از ضروریات است .زیرا سرمای بیش از حد هم ، چون گرمای بیش از اندازه می تواند موجب کاهش رشد گیاهان و حتی از بین رفتن محصولات گردد. پس به منظور تولید محصول کافی و با کیفیت، تأمین دمای مطلوب گلخانه در تمام فصول سال اهمیت بسزایی دارد.
هیتر یا بخاری گلخانه ای چیست ؟
بخاری یا گرماساز که در زبان انگلیسی به ان هیتر گفته می شود وسیله ای برای تولید گرماست که جهت افزایش دمای مکانهایی مانند گلخانه ، مرغداری ، دامداری ، سالن های تولید و پرورش قارچ ، سالن های ورزشی و سالن های باز مورد استفاده قرار می گیرد . قطعات اصلی این دستگاه عبارتند از: مشعل ، کوره ، فن ، سوخت ، تابلو برق ، سوپاپ اطمینان و ... در ادامه توضیحات کاملی در رابطه با این نوع سیستم گرمایش گلخانه ارائه خواهیم داد.
عملکرد هیتر گلخانه ای چگونه است ؟
عملکرد هیتر گلخانه به این صورت است که ابتدا سوخت به وسیله مشعل در داخل کوره احتراق می یابد، جریان هوا در اثر برخورد با لوله ها و ورقه های گرم شده ناشی از احتراق گرم می شود و سپس این هوای گرم شده توسط فن و از طریق کانال هایی به کل محیط گلخانه دمیده می شود. بنابراین فن برای هدایت گرمای تولید شده توسط هیتر گلخانه ای به تمام نقاط گلخانه مورد استفاده قرار می گیرد. گازهای حاصل از احتراق نیز از طریق هواکش به خارج از گلخانه هدایت می شود. روش کار این مدل از هیتر گلخانه یا بخاری گلخانه ای بدین گونه است که از طریق مشعل و کوره گرما را تولید نموده ، سپس گرما را از طریق دمنده یا فن به بخش های مختلف گلخانه هدایت می کند.
هیتر گلخانه ای دارای تابلو برق تمام اتوماتیک است که نیاز به کنترل دستی ندارد. تابلو برق دستگاه مجهز به فیوز، کنداکتور، ترموستات، چراغ خطر و ... می باشد و در برخی موارد دارای ترموستات دو مرحله ای است .
مزیت های هیتر گلخانه ای :
هیترهای گلخانه ای از ظرفیت بالای گرمایشی برخوردارند ، این مزیت باعث می شود برای گرم کردن گلخانه های بزرگ کارایی بسیار خوبی داشته باشند ازاین هیترها می توان برای گرمایش گلخانه هایی با متراژ چندین هزار متر مربع استفاده کرد چرا که این نوع سیستم گرمایش از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.
مزیت دیگر استفاده از بخاری یا هیتر گلخانه ای ، عدم اتلاف انرژی ناشی از انتقال آب گرم از پکیج یا موتورخانه به کویل های آب گرم و موتورخانه است هم چنین با استفاده از این دستگاه هزینه ساخت و نگهداری وهزینه های مربوط به عایق کاری لوله ها و مسیرهای انتقال حرارت وجود ندارد.
یکی دیگر از برتریهای این دستگاه امکان انتقال و جابه جایی به قسمت های مختلف گلخانه است ، هم چنین هزینه کمتر آن نسبت به سایر انواع سیستم های گرمایش گلخانه از دیگر مزایای ان است . همان طور که اشاره شد ، امکان کانال کشی و در نتیجه گرمایش یکنواخت در تمام قسمت های گلخانه نیز از سایر مزایای هیتر گلخانه ای محسوب می شود.
از دیگر مزایای هیتر گلخانه تنوع قیمت بر حسب توان گرمایشی ان است .
تفاوت هیترهای الکتریکی و گازی :
هیتر های گازی شامل دو نوع شعله درون و شعله باز هستند . در هیترهای شعله باز به علت عدم وجود دودکش برای هدایت گاز های سمی به خارج از محیط ، اتلاف انرژی به حداقل می رسد، اما گاز های سمی متصاعد شده برای گیاهان و محصولات بسیار زیان اور است و باعث می شود آسیب جدی به محصولات وارد گردد. به عنوان مثال می تواند موجب عدم تشکیل گل بر روی گیاهان یا حتی از بین رفتن آن ها شود.
درهیترهای گازی شعله درون بازده مصرف انرژی حدود 80 درصد است که به علت داشتن اگزوز برای خروج گازهای سمی متصاعد شده ، بخشی از گرما از طریق این گاز ها از محیط خارج می گردد و هدر می رود. اما در عوض هوای پاک و مناسب در اختیار گیاهان و تولیدات قرار می گیرد و باعث عملکرد مطلوب آن ها می شود. این هیتر ها به دلیل هزینه پایین مصرف انرژی و کارکرد مطلوب ، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.
درهیترهای الکتریکی بازده مصرف انرژی 100 درصد است زیرا گازی تولید نمی شود و دودکشی هم برای خروج آن احتیاج نیست و انرژی هدر نمی رود ، اما این هیتر ها مصرف برق بالایی دارند و هزینه سالانه ی مصرف برق آن ها برای گلخانه دار ها بسیار گزاف است و مقرون به صرفه نیست .
عملکرد هیترهای گازی چگونه است ؟
هیترهای گازی گلخانه ای از ایمنی بالایی برخوردارند . ویژگی های به کار رفته در سیستم این دستگاه باعث می شود که دستگاه از بازده و عملکرد بسیار خوبی برخوردار باشد و خطری متوجه مصرف کنندگان نشود و همچنین سلامت دستگاه نیز تامین گردد. در این مطلب به کارکرد قطعات ایمنی ان اشاره می کنیم .
1- فیوز
فیوز به کار رفته در هیتر گلخانه ای بسیار حساس به نوسانات جریان برق بوده و زمانیکه این نوسانات زیاد شوند، عمل کرده و جریان برق ورودی را قطع می کند و دستگاه خاموش می شود. به این ترتیب از بروز حادثه جلوگیری می شود.
2- ترمینال یا کانکتور
اتصالات سیم ها در تابلو برق به واسطه ترمینال صورت می گیرد و مزیت آن وجود ایمنی، استحکام و عایق بندی در اتصال سیم ها به یکدیگر است. ترمینال مانع از بروز جرقه و آتش سوزی در اثر بالا رفتن حرارت در اتصال سیم ها می گردد.
3- ترموستات کوره
چنانچه حرارت کوره بیش از اندازه بالا رود و تا حدود 300 درجه سانتی گراد برسد، ترموستات کوره عمل کرده و مشعل را خاموش می کند. این عمل خطر آتش سوزی و آسیب رسیدن به دستگاه را از بین می برد.
4- سوپاپ ایمنی مکانیکی
درصورتیکه که تجمع گاز درون کوره زیاد شود و فشار درون آن بالا رود، سوپاپ ایمنی باز شده و گاز های اضافی که ممکن است به علت عدم سوخت کامل و مناسب جمع شده باشند را به خارج از کوره هدایت می کند. این سیستم از انفجار کوره یا دیگ هیتر گلخانه جلو گیری می کند.
در دیگ یا کوره هیتر گلخانه به دلیل اینکه شعله مستقیم به انتهای دیگ برخورد می کند، به مرور زمان از ضخامت آن کاسته می شود و ممکن است در دراز مدت انتهای دیگ سوراخ شود. به منظور جلو گیری از این معضل ورق انتهای دیگ را با ضخامت دوبل می سازند. در این هیتر ها به منظور عدم چرخش هوای سرد داخل گلخانه، ابتدا مشعل روشن شده و سپس با رسیدن دمای کوره و رادیاتور به حد مطلوب، فن ها روشن شده و گردش هوا انجام می شود.

معرفی ویژگی ها و قطعات هیتر گلخانه ای :
از جمله ویژگی هایی که در هنگام خرید بخاری گلخانه ای حائز اهمیت است می توان به میزان کارکرد بخاری گلخانه ای ، خصوصیات کوره ، ویژگی های مشعل ، جنس بدنه ، ویژگی های سیستم هوادهی و فن ها، استاندارد بودن جوش ، سطح گرمایش و ... اشاره کرد. در ادامه هر یک از این ویژگی ها را به طور مختصر شرح خواهیم داد.
راندمان :
کارکرد یا راندمان هیترگلخانه ای یعنی این که چه میزان از انرژی مصرف شده برای احتراق سوخت، به داخل گلخانه راه می یابد و چه میزان از آن از طریق دودکش ها هدرمی رود.معمولا کارکرد 80 تا 85 درصد برای هیتر گلخانه ای مناسب است . بعنوان مثال : هیتر گلخانه ای با کارکرد 80 درصد ، از هر 50 هزار کیلوکالری انرژی ، حدود ده هزار کالری را هدر می دهد و از حدود چهل هزار کیلوکالری مابقی استفاده مفید به عمل می آورد.
یکی از نشانه هایی که در تست عملکرد هیتر گلخانه ای می توانید مورد توجه قرار دهید دمای بدنه هواکش است که از طریق دماسنج های دیجیتالی قابل اندازه گیری است. دمای بدنه هواکش در حالت ایده آل و مطلوب باید بین 100 تا 120 درجه سانتیگراد باشد. دمای بالاتر از این میزان به معنی آن است که بخش قابل توجهی از انرژی در حال تلف شدن است و بنابراین دستگاه راندمان پایینی دارد. از سوی دیگر دمای کمتر از 100 درجه سلسیوس نیز معایب خاص خود را دارد، چرا که به علت اتفاق افتادن عمل میعان بخار آب در دهانه هواکش، به اکسیداسیون و پوسیدگی منجر خواهد شد.
کوره :
جنس بدنه کوره هیتر ممکن است استیل ، آهنی و یا ترکیبی از هر دو باشد. جنس آلیاژی که کوره از آن ساخته می شود اهمیت زیادی دارد چرا که طول عمر دستگاه تا حد زیادی به ان بستگی دارد . احتمال سوراخ شدن هیترهایی که با آلیاژهای نامرغوب و بی کیفیت یا نازک تولید می شوند بسیار زیاد است، به علاوه استفاده از این دسته هیترها می تواند بسیار خطرناک باشد و خطر آتش سوزی را در پی داشته باشد. هم چنین هیتر هایی که جنس بدنه کوره ان فولادی است نیز به دلیل بالا بودن میزان پوسیدگی ناشی از اکسیداسیون بالای فولاد توصیه نمی گردد.
توصیه میکنیم هیتری را برگزینید که جنس بدنه کوره آن از استیل و ضخامت آن 1.5 میلی متر باشد. یکی از ویژگی های بارز استیل آن است که علاوه بر تحمل دماهای بالا (حتی تا 800 درجه سانتیگراد)، هرگز پوسیده نمی شود. از نکات دیگری که حائز اهمیت است این است که دقت کنید جنس استیل از( گرید L ) باشد. (گرید L ) نسبت به گریدهای معمولی کربن کمتری دارد و ویژگی مهم آن این است که در مقابل خوردگی که معمولاً در نواحی جوش اتفاق میفتد مقاوم است.
مشعل :
مشعل این بخاری ها ممکن است گازسوز، گازوییل سوز یا دوگانه سوز باشند. در هنگام خرید دقت کنید که مارک مشعل از برندهای معتبر باشد. چنانچه مشعل از کیفیت کافی برخوردار نباشد ممکن است در زمان کوتاهی دچار خرابی یا پوسیدگی شود. لازم به ذکر است که در بسیاری از اوقات نوع مشعل از نظر سوخت و برند آن توسط مشتری قابل سفارش است.
جنس بدنه :
جنس بدنه هیتر ، از آلیاژهای سبک و ضد زنگ مانند آلومینیوم یا ورق گالوانیزه است. البته استحکام و کیفیت خود این آلیاژها نیز مهم است. برای مثال ورق گالوانیزه با ضخامت 0.7 از استحکام بیشتری نسبت به ورقی با ضخامت 0.5 برخوردار است. هم چنین لازم است بدنه هیتر دوجداره باشد و با پشم شیشه عایق بندی شده باشد.
سیستم هوادهی :
فن بخاری گلخانه ای بر حسب نوع ممکن است سانترفیوژ (بلوئر، دمنده) یا آکسیال (axial ، محوری) باشد. فن سانترفیوژ قابلیت کانال کشی را نیز در گلخانه ایجاد می کند که مزیت آن ایجاد گرمایش بسیار یکنواخت در تمام قسمت های گلخانه است.
تعداد فن ها، ابعاد (برای مثال 74 در 74)، و قدرت و ظرفیت هوادهی آن ها معمولاً از مواردی است که در ردیف مشخصات بخاری گلخانه ای درج می شود. برای مثال دو عدد فن، از نوع محوری، با الکتروموتور سه فاز 1400 دور موتوژن، با قدرت دو اسب بخار و ظرفیت هوادهی 32000 متر مکعب. یا مثلاً سه عدد فن، از نوع محوری، با الکتروموتور سه فاز 1400 دور موتوژن، با قدرت سه اسب بخار و ظرفیت هوادهی 36000 متر مکعب.
سطح گرمایش :
از مهم ترین ویژگی های هیتر ، سطح گرمایش یا فضای قابل پوشش توسط هیتر است. این ویژگی به این معنی است که هیتر مورد نظر چه متراژی از محیط را می تواند از نظر گرما یش پوشش دهد.. برای مثال سیستمی که برای گرم کردن 500 متر مربع فضای گلخانه جوابگو است، 300 تا 350 متر مربع از فضای مرغداری و 500 تا 600 متر مربع از محیط های صنعتی و سالن های ورزش را می تواند پوشش دهد. ضمن آن که ویژگیهایی چون ارتفاع سازه و ویژگی های جغرافیایی نیز در تعیین عدد این پارامتر موثرند .
نوع جوش :
یکی دیگر از ویژگی هایی که به هنگام خرید هیتر گلخانه (بخاری گلخانه) باید به آن دقت کرد، استاندارد بودن جوش است. جوش میگ مگ به دلیل این که بر خلاف جوش های معمولی مانع از اکسیداسیون می شود توصیه می گردد.