آشنایی با ساخت انواع استخر ذخیره آب کشاورزی

در این مقاله به آشنایی با ساخت انواع استخر ذخیره آب کشاورزی خواهیم پرداخت.
بطور کلی خاکبرداری استخرهای ذخیره آب به سه شکل انجام میگیرد:
استخر عمقی:
در مناطقی که باد منطقه شدید و بادخیزند و لایههای خاک مناسب خاکبرداری است بهتر است خاکبرداری با توجه به حجم مورد نیاز ذخیره آب در عمق انجام شود. در این استخرها لبههای استخر کمی بالاتر از سطح قرار میگیرد و خروج آب حتماً باید بوسیله سیستمهای پمپاژ و کفکشها انجام گیرد که این روش متداولترین نوع استخر است.
استخر نیمه برجسته:
درمواردی که لایههای سطحی خاک نرم و مناسب خاکبرداری است ولی لایههای زیرین سخت و یا سنگی میباشد یا مشکل بالا بودن سطح آب زیر سطحی وجود دارد بهتر است از این روش استفاده نمود. در این روش خاکبرداری تا عمق معینی انجام میشود و با خاک برداشته شده لبههای استخر ذخیره آب را خاکریزی میکنند.
استخرهای همکف:
در مناطقی که محدودیتهای بالا وجود ندارد و البته فضا کافی است میتوان استخر احداثی به شکل کامل روی سطح زمین احداث شود. در این روش خاکریزی روی سطح انجام شده اما قابل انجام برای حجمهای بالا نیست.
با توجه به مصالح استفاده شده در ساخت استخر ذخیره آب کشاورزی نیز میتوان دستهبندی زیر انجام شود:
- استخر خاکی با عایق ژئوممبران
- استخرهای بتنی مسلح و غیر مسلح
- استخرهای آجری با روکش سیمان
- استخرهای سنگ و سیمان با لایهای ایزوگام
درمورد انواع مصالح کاری فوق میتوان از لایههای ژئوممبران و استخرهای سنگ و سیمان به عنوان مرسومترین روشها نام برد که البته در سالهای اخیر ژئوممبرانها جایگزین تمامی روشهای نام برده شده است.
استخرهای ژئوممبران
ژئوممبرانها اساساً ورقههای نازک و نفوذناپذیری هستند که از مواد لاستیکی یا پلاستیکی ساخته میشوند. مهمترین نقش آنها به عنوان مادهای محافظ در برابر عبور آب میباشد.
مزایای احداث استخرهای کشاورزی با ورق ژئوممبران
- نصب سریع و آسان
- کاهش چشمگیر هزینهها در مقایسه با بتن و سنگ و سیمان
- ضمانت نامه 10 ساله از کارخانه تولید کننده ورق
- عمر مفید 20-40 سال ژئوممبرانها با توجه به شرایط محیطی و پروژه
- مقاومت حرارتی بالا
- استقامت بالای ورقهای ژئوممبران دربرابر فشار آب
مرحله احداث استخر کشاورزی
در مراحل اجرای پروژههای استخر کشاورزی باید دقت داشت که هرکدام از مراحل اجرایی بسیار مهم بوده و اشتباه در هر قسمت اجرا میتواند عواقب پرهزینهای را به همراه داشته باشد.
نقشهبرداری و طراحی محل احداث پروژه
پس از نقشهبرداری اراضی در طراحی استخر باید اول محل پروژه مشخص شود.
خاکبرداری:
شکل و نحوه خاکبرداری در انواع استخرها متفاوت است. در استخرهای ژئوممبرانی بهترین روش، خاکبرداری شیبدار است.
آمادهسازی بعد از خاکبرداری:
تسطیح و مشخص کردن محل لولهگذاری خروجی و ورودی
نصب ژئوممبران
مهمترین بخش در مورد لایه ژئوممبرین مربوط به درزگیریها و جوش دادن صفحات ژئوممبرین در محل میباشد.
فنسکشی و تأمین امنیت
یکی از بخشهای بسیار مهم احداث استخر ژئوممبران فنسکشی و علائم امنیتی مورد نیاز حول استخر است.
آبگیری اولیه استخر و نهایتاً تکمیل ظرفیت
پس از انجام مراحل بالا نهایتاً آبگیری انجام میشود. در استخرهای ذخیره آب کشاورزی بهتر است آبگیری بصورت چند مرحلهای صورت بگیرد.
