نقش تجارت الکترونیک در بازاریابی محصولات کشاورزی


دسته بندی: متفرقه
نقش تجارت الکترونیک در بازاریابی محصولات کشاورزی

یکی از مشکلات چرخه ی تولید محصولات کشاورزی ؛ موضوع بازاریابی ودسترسی به خریدارمی باشد که این ‏امر نیز به دلیل پراکندگی مناطق روستایی ودوری آن از مراکز فروش می باشد.
یکی از مشکلات چرخه ی تولید محصولات کشاورزی ؛ موضوع بازاریابی ودسترسی به خریدارمی باشد که این ‏امر نیز به دلیل پراکندگی مناطق روستایی ودوری آن از مراکز فروش می باشد. از دیر باز عرضه ی محصولات ‏روستایی چه محصولات کشاورزی ودامداری وچه صنایع دستی روستایی از طریق واسطه هایی صورت می ‏گرفت. گردش جریان محصولات به این صورت باعث می شد که سودمندی روستاییان از تولید محصولات ‏روستایی به حداقل برسد وواسطه ها بیشترین سود را کسب نمایند.از دیگر معضلات تولید محصولات روستایی ، ‏عدم اطلاع کافی از تقاضای بازار است . در نتیجه گاهی شاهد کمیابی برخی از محصولات در بعضی از سال ها ‏هستیم وگروهی دیگر از محصولات ، مازاد تقاضای بازار عرضه می گردند. در سالیان اخیر ، فناوری اطلاعات ‏وارتباطات در عرصه ی تجارت ، بسیاری از این چالش ها را از پیش رو برداشته است .از تجارت الکترونیک ‏می توان در توسعه ی بخش کشاورزی وبرای بازاریابی محصولات کشاورزی استفاده نمود، قابلیت استفاده از ‏اینترنت در عرضه ی محصولات کشاورزی به بازار از مزایای قابل توجه این فن آوری جدید می باشد. استفاده از ‏مبادله ی الکترونیک اطلاعات به جای روش های سنتی مبتنی بر کاغذ باعث می شود بین 21 تا 70 در صد در ‏هزینه ی فعالیت های مختلف تجاری صرفه جویی می شود. به این ترتیب با الکترونیک کردن مبادلات می توان ‏حدوداً میان 5/1 تا5درصد در ارزش مبادلات صرفه جویی کرد . در کشور ما نیز بنا به ضرورت چند سالی است ‏که بحث استقرار وبه کارگیری تجارت الکترونیک در دستور کار دولت قرار گرفته وامید است تا با مطالعه ی ‏جنبه های متفاوت آن بتوان ، گامی مؤثر وبا اهمیت در عرصه ی تجاری کشور برداشت واز این مزیت رقابتی در ‏جهت شکوفایی اقتصاد کشور، هرچه بیشتر استفاده نمود.نوشتار حاضر این بحث مهم را در حوزه ی جغرافیایی ‏روستا مورد بررسی قرار می دهد‏‎.‎
تجارت یکی از ضروریات زندگی بشری در طول تاریخ بوده وبا شروع زندگی اجتماعی ، با آن پیوند خورده ‏است. در ابتدایی ترین شیوه ی تجارت که به صورت مراجعه ی مستقیم ورودرروی طرفین معامله انجام می ‏گرفت ، خریدار وفروشنده در مکانی مشخص با همدیگر مذاکره می کردند، ابتدا این مبادله در قالب مبادله ی ‏پایاپای بوده، به این صورت که فروشنده ی محصول بایستی فردی را پیدا می کرد تا خریدار محصول وی بوده ‏ودر عوض محصول مورد تقاضای فرد مورد نظر را نیز داشته باشد تا مبادله صورت پذیرد. با ورود سیستم پولی ‏وبانکی به عرصه ی، تجارت این شیوه ی تجارت نیز متحول شد وپول به عنوان وسیله ی مبادله تعیین گردید. بدین ‏صورت که فروشنده در قبال فروش محصول خود پول دریافت می کرد ومی توانست آن ها را درهمان زمان یا در ‏زمان های آتی جهت محصول مورد نیاز خود صرف نموده ویا آن را پس انداز نماید. با ورود کاغذ به عرصه ی ‏تجارت، شیوه ی تجارت نیز عوض شد وتجارت از طریق کاغذ ومکاتبه پای گرفت، این شیوه توانست تا حدودی ‏مشکل شیوه ی قبلی را، که ضرورت حضور فیزیکی جهت ردوبدل کردن اسناد تجاری بود، حل نماید واین کار را ‏به وسیله ی مکاتبه واز طریق اسناد کاغذی انجام دهد، اما مشکل هزینه ی زیاد مبادله وصرف زمانی طولانی ‏جهت انجام مبادله هنوز به قوت خودباقی بود ‏
در سومین شیوه ی تجارت که با اختراع تلفن وورود آن به عرصه ی تجارت متداول شد، سرعت انجام معاملات تا ‏حدودی افزایش پیدا کرد وهمچنین به دلیل کم شدن حجم مکاتبات اولیه به دلیل ارتباط تلفنی مقداری از هزینه ها ‏کاهش یافت، هر چند هنوز مکاتبات اصلی وردوبدل شدن اسناد از طریق کاغذ بود وحجم زیادی از عملیات را ‏شامل می شد، چرا که تلفن هنوز نتوانسته بود تا اسناد واوراق پذیرفته شده را ردوبدل کند وبه دلیل قابل رویت ‏نبودن محصول از طریق تلفن هنوز مشکل حضور فیزیکی وهزینه ها وزمان صرف شده در آن کاملاً حل نشده ‏بود ، اما اختراع تلفن وورودآن به عرصه ی تجارت،تحولی عمیق به وجود آورد واین تغییر وتحول با پدید آمدن ‏اینترنت ورشد وگسترش آن کامل شد وتجارت را وارد عرصه ی تکنولوژی ارتباطات واطلاعات نمود وشیوه ای ‏نو از تجارت را بنیان نهاد ، که بعداً تجارت الکترونیک نامیده شد.اگر چه این شیوه ی جدید تا حدودی مشکلات ‏شیوه های قبلی تجارت را حل نمود ، به دلیل جدید بودن هنوز در مراحل ابتدایی است وبه صورت همه گیر و ‏گسترده در نیامده است، هرچند سرعت رشد وگسترش آن چشمگیر بوده وانتظارمی رود در آینده ی نزدیک ‏بیشترین حجم تجارت را به خود اختصاص دهد، با این همه، کشورهای پیشرفته نیز هنوز نتوانسته اند تمامی ‏مبادلات خود را از طریق تجارت الکترونیک انجام دهند ودر پی بسط وگسترش آن می باشند‏
‏2‏‎- ‎بازار یابی محصولات کشاورزی
کشاورزان، مصرف کنندگان وواسطه ها از یک نظام بازاریابی منتفع می شوند .برای کشاورزان، بازاریابی راهی ‏است که محصولات تولید شده را با روش های بهتری به بازار مصرف می رساند. اطلاعات در باره ی تقاضای ‏بازار برای محصولات کشاورزی در اختیار آن ها قرار داده وزمینه ی در آمدهای بیشتر را پایدار می نماید. برای ‏مصرف کننده بازاریابی وسیله ای است تا محصولات مورد نیاز خود را با سرعت بیشتر، کیفیت بالاتر وقیمت ‏ارزان تهیه نماید. برای واسطه ها ، که در واقع عواملی مؤثر در انتقال اطلاعات از مصرف کنندگان به ‏کشاورزان وبالعکس می باشند، اشتغال ودرآمد قابل توجهی به وجود می آورد .علایق مختلف این سه گروه موجب ‏می شود تا از یک سو کشاورز در جست وجوی بازاری با قیمت های بالاتر برای محصولاتش باشد، واز دیگر سو ‏مصرف کنندگان ضمن در یافت محصولات مورد نظر خود، از سرعت، کیفیت، وقیمت های پایین بهره مند شوند، ‏ودراین میان واسطه ها نیز با خدماتی که به تولید کننده ومصرف کننده ارایه می کنند وسیله ی کسب معاش ‏خودرابه نحواحسن تأمین نمایند
‏3‏‎- ‎تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک به مفهوم کلی به کارگیری تکنولوژی های جدید برای برقراری ارتباطات زنجیره ای بین ‏سازندگان ، فروشندگان، عرضه کنندگان، به طور کلی ارایه دهندگان کالا وخدمات از یک سوی وخریدار ، ‏مصرف کننده یا بطور کلی مشتری از سوی دیگر ، به منظور اتخاذتصمیم های بهتر ، بهینه سازی کالا وخدمات، ‏کاهش هزینه ها وگشودن کانال های جدید می باشد ‏
‏4‏‎- ‎تأثیر اینترنت بربازاریابی
 ‎افزایش فوق العاده قدرت خرید
امروزه خریداران فقط بایک کلیک از قیمت وویژگی های محصولات رقبا مطلع خواهند شد . آن ها به سرعت ‏پاسخ نیازهای خود را دریافت خواهند داشت ودیگر نیازی به طی مسافت طولانی تا فروشگاه، جست و جو وچانه ‏زنی با فروشندگان نخواهند داشت‏‎ .‎
 ‎حجم انبوه کالا ها وخدمات در دسترس
در حال حاضر یک شخص می تواند تقریباً هر چیزی را از طریق اینترنت خریدوفروش کند‏‎.‎
 ‎حجم انبوه اطلاعات تقریباً در مورد همه چیز
مردم می توانند هر روزنامه ای را که بخواهند به هر زبانی واز هر کجای دنیا در اینترنت مشاهده کنند‏‎.‎
 ‎سهولت بسیار برای معامله وسفارش دهی
هم اکنون خریداران می توانند اجناس مورد نظر خود راازمنزل، محل کار ویا هر جای دیگری در 24 ساعت ‏شبانه روز وهفت روز هفته سفارش دهند‎.‎
 ‎توانایی مذاکره در مورد خدمات وکالا ها‏
مشتریان می توانند تنها از طریق ورود به یک‎ chatroom ‎با تعداد بسیارزیادی از افراد درمورد کالاها وخدمات ‏مورد نظر خود صحبت کرده واز آن ها اطلاعات لازم برای معامله را دریافت دارند ‏
‏5‏‎- ‎اینترنت وبازار محصولات کشاورزی
با استفاده از اینترنت می توان زیر بنای اقتصادی پویا ودر عین حال پایدار را تصویر کرده وامکان تبادل بهتر ‏اطلاعات مورد نیاز روستا وبازار محصولات کشاورزی را فراهم آورده وازدلالی وانگلی کاسته وبر تولید ‏ومصرف بهینه ی کالاهاوخدمات افزود. در غیر این صورت رهاورد اینترنت چیزی جز مصرفی شدن ، مصرف ‏کردن واز میان بردن منافع حاصل از دیگر فعالیت های اقتصادی نخواهد بود‏
‏6‏‎- ‎محدودیت های توسعه ی اینترنت در روستاها‏
مهم ترین محدودیت های توسعه ی اینترنت در روستاها را می توان درموارد زیر خلاصه کرد‏‎:‎
الف ـ نبود زیر ساخت های مناسب مخابراتی
در حال حاضر زیر ساخت های مخابراتی برای توسعه ی فناوری اطلاعات وارتباطات دردروستاها فراهم نیست ‏‏.روستاها فاقد مراکز سرویس دهنده ی اینترنت بوده وروستاییان علاقمند ناچارند از طریق سرویس دهندگان ‏شهری به شبکه ی اینترنت متصل گردند. اتصال از این طریق دارای دو محدودیت عمده می باشد . از یک سو به ‏علت بعد مسافت بین روستاوشهر این ارتباطات پر هزینه بوده واز سوی دیگر به علت آنالوگ بودن خطوط ‏مخابراتی در روستاها ووجود اختلالات در مخابره ، ارسال ودر یافت اطلاعات بسیار کند می باشد‏‎.‎
ب ـ عدم وجود کامپیوترهای شخصی در تمام منازل‏‎ :‎
علی رغم واردات روبه افزایش کامپیوتر وگسترش مراکز فروش کامپیوتر ، هنوز هم بخش اندکی از خانوارهای ‏روستایی صاحب کامپیوترهای شخصی در منازل نیستند. از این رو خطر سمت وسو گیری فناوری اطلاعات ‏وارتباطات به نفع ثروتمندان روستایی وجود دارد‏‎.‎
ج ـ عدم آشنایی تمام روستاییان با کاربری کامپیوتر‎:‎
یکی از مهم ترین مشکلات جامعه ی روستایی کشور، پاین بودن سطح سواد آنان دانسته می شود. حال اگر توانایی ‏استفاده از کامپیوتر ـ که از آن با عبارت سواد کامپیوتری یاد می شود ـ را به عنوان اساسی ترین مهارت لازم در ‏بهره گیری از فناوری اطلاعات وارتباطات بدانیم، باید بپذیریم که استفاده از این فناوری کم وبیش به نسل جوان ‏محدود خواهد گردید
‏7‏‎- ‎راه کارهای دستیابی به اینترنت ارزان در روستاها‏
هزینه های فراهم کردن‏‎ ict ‎درروستاها به دلیل محدود بودن جمعیت آن ها خیلی بیشتر از هزینه های مورد نیاز ‏در شهر ها می باشد. علاوه بر آن به خاطر درآمد کم روستاییان ،پرداخت این هزینه ها از جانب روستاییان مقدور ‏نمی باشد. با توجه به اینکه اقتصاد روستایی نسبت به اقتصاد شهری از پیچیدگی کمتری برخوردار است ، ‏اطلاعات مورد نیاز روستا نشینان نیز به مراتب کمتر بوده و می توان فناوری اطلاعات را مطابق نیازآن ها ایجاد ‏نموده وهزینه های کمتری متحمل شد‏
‏8‏‎- ‎نتیجه گیری
با توجه به مطالب گفته شده می توان نتیجه گرفت که امروزه به کمک فناوری اطلاعات وارتباطات از جمله ‏اینترنت وبا رواج تجارت الکترونیک به راحتی می توان از آخرین قیمت بازار ،خریداران،مراکز عمده ‏خریدو....اطلاع حاصل نمودوبا تکمیل اطلاعات،اقدام به اخذ تصمیم نمود. ارزانی،سرعت عمل وسهولت وشفافیت ‏اطلاعات در زمینه ی خرید وفروش اجناس از جمله مهم ترین قابلیت های تجارت به کمک‏‎ ict ‎جدید می باشد که ‏حتی یک فرد روستایی دور افتاده نیزمی تواند از خدمات آن استفاده نماید ‏
با گسترش فناوری اطلاعات وارتباطات وفراهم کردن امکان وتجهیزات تجارت الکترونیک درروستاها می توان ‏با ایجاد سامانه های اطلاع رسانی در مورد تقاضای بازار وقیمت محصولات علاوه بر بهبود شرایط رقابتی بازار ‏محصولات روستایی، زمینه ی سودمندی بیشتر روستاییان را فراهم نمود که این امر به رونق روستاها ومشاغل ‏روستایی منجر می شود‏
از فواید ومزایای تجارت الکترونیک برای روستاییان نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد‏‎:‎
‏1ـ گسترش بازارهای موجود در سطح جهانی؛
‏2ـ خدمات بهتر برای مشتریان؛
‏3ـ افزایش درآمد وفروش روستاییان؛
‏4ـ عدم وجود واسطه ها ‏
بنابراین دولت نقش کلیدی مهمی دارد ، دولت باید با حذف هزینه هایی در راه اندازی تأسیسات مورد ‏نیاز،روستاییان رایاری رساند وبرای فراگیری روستاییان در این زمینه، آموزش های لازم درسطح روستاها را ‏فراهم نماید‎.‎
مریم ساکی، دکترعبدالحمید پاپ زن‏