روزهای سیاه طلای سبز پایان می یابد ؟‏


دسته بندی: اخبار کشاورزی
روزهای سیاه طلای سبز پایان می یابد ؟‏

هم اکنون حدود ۳۲ هزار هکتار از اراضی شمال کشور حدود ۹۰ درصد در استان گیلان و حدود ۱۰ درصد در ‏استان مازندران کشت چای رواج دارد.‏
در ماه های اخیر کمتر روزی پیش می آید که به خبری از صنعت چای در رسانه ها برنخوریم، صنعتی که طی ‏سالیان اخیر با مشکلات فراوانی مواجه شده است، مشکلاتی که علی رغم بحث ها، تلاش ها، تغییرات و ... هم ‏چنان رو به افزایش اند و تحت تاثیر آن ها نمودار تولید چای نیز سیری نزولی را می پیماید.‏
‏ هم اکنون حدود ۳۲ هزار هکتار از اراضی شمال کشور (حدود ۹۰ درصد در استان گیلان و حدود ۱۰ درصد در ‏استان مازندران) کشت چای رواج دارد.‏
در ایران مزارع چای در قالب خرده مالکی بوده و اغلب باغ ها دارای وسعتی کمتر از یک هکتار هستند. براساس ‏آخرین آمار موجود ۳/۷۱ درصد باغ های چای ایران زیر یک هکتار، ۴/۲۳ درصد باغ ها یک تا پنج هکتار و ‏‏۳/۵ درصد باغ ها بیش از ۵ هکتار هستند .‏
از کلیه باغات چای که در مناطق جلگه و کوهپایه قرار گرفته اند کمتر از ۱۰% مجهز به سیستم تحت فشار بارانی ‏هستند.‏
براساس آمارهای موجود، متوسط تولید برگ سبز باغات چای حدود ۷ تن در هکتار می باشد که این رقم با توجه ‏به شرایط آب و هوایی و سایر عوامل مرتبط در مناطق متغیر است و ایران کمتر از یک درصد در تولید چای ‏جهان سهم دارد.‏
همچنین آمار نشان می‌دهد که تولید چای کشور در سال‌های اخیر روند نزولی داشته است؛ به‌طوری که میزان تولید ‏آن از ۷۵ هزار تن در سال ۱۳۷۶ به حدود ۳۰ هزار تن در سال ۱۳۹۱ رسید (کاهش 30 درصدی) و در سال ‏جاری نیزبنا به اعلام مسوولان این صنعت، با کاهش 40 درصدی نسبت به سال گذشته مواجه بوده است که این ‏حاکی از دست به گریبان شدن این صنعت با مشکلات و چالش های فراوان است.‏
در همین رابطه مصطفی نصرالهی مدیر عامل اتحادیه ی چایکاران شمال کشور با تاکید بر این موضوع که ‏مشکلات صنعت چای باید توسط صنعت گران آن حل شود، گفت: وضعیت این صنعت مشخص نیست و ما در ‏بلاتکلیفی به سر می بریم.‏
نصرالهی با اشاره به این که نحوه پرداخت مطالبات چایکاران به گونه ای بوده که سبب نارضایتی و بی انگیزگی ‏آنان شده است، افزود: با توجه به این که بهره وری ما تنها در دو استان گیلان و مازندران است و به دلیل این که ‏از بخش تولید اولیه یعنی باغ هیچ حمایتی صورت نمی گیرد آمار تولید چای در کشور سال به سال کاهش می یابد.‏
وی رها سازی باغات توسط چایکاران را از عوامل مهم کاهش تولید این محصول عنوان کرد و ادامه داد: هر ‏ساله سطح مساحت باغ های چای کاهش می یابد و کشاورزان به دلیل نبود توجیه اقتصادی باغ ها را رها می کنند.‏
نصرالهی افزود: سود تسهیلات به زراعی که قرار بود به کشاورزان پرداخت شود افزایش زیادی داشته و از ‏چهار درصد به حدود 18 درصد رسیده است که همین عامل امکان استفاده از چنین تسهیلاتی را برای کشاورزان ‏غیر ممکن می سازد و در نتیجه مانع از انجام امور به زراعی می شود.‏
ایرج هوسمی، رییس اتحادیه ی چایکاران کشور نیز در این باره چنین گفت: وزارت جهاد کشاورزی و شورای ‏عالی اقتصاد به چای بهایی نمی دهند، قیمت هایی که تعیین می شود از نظر اقتصادی برای کشاورز صرف ندارد ‏و همین سبب رها سازی باغات توسط چایکاران می شود.‏
وی با بیان این که باغات بزرگ کشت چای به شکل مخروبه درآمده اند، افزود: صنعت چای به فراموشی سپرده ‏شده است، ما از طرف هیچ سازمانی مورد حمایت نیستیم و همین دلیل ضعیف شدنمان در تولید است.‏
در همین زمینه جلیلی کارشناس و تولید کننده چای گفت: عواملی مثل قطع سوبسید های دولت به کشاورزان و دیر ‏پرداخت شدن مطالبات آنان باعث شده تا تولید چای کاهش یابد.‏
با توجه به سخنان مسوولان صنعت چای به نظر می رسد که نبود بودجه کافی، به موقع پرداخت نشدن مطالبات ‏کشاورزان و انجام نگرفتن اقدامات به زراعی از جمله مهمترین عوامل رهاسازی باغات چای توسط کشاورزان ‏هستند.‏
براساس این گزارش؛ رها سازی باغات یکی از دلایل اصلی و مهم کاهش تولید چای و بی رونقی این محصول در ‏سالیان اخیر است و در سایه ی چنین عواملی است که مصرف کننده کنندگان داخلی به مصرف چای خارجی ‏گرایش می یابندو چای های وارداتی در کشور ما حضوری پر رنگ پیدا می کنند‏
براساس آمار ایران با جمعیتی حدود ۱% از جمعیت کل جهان، حدود ۴ تا ۵/۴ درصد از مصرف کل چای را به ‏خود اختصاص داده است و در گروه مصرف کنندگان عمده چای در جهان قرار دارد.‏
مرکز آمار کشور می گوید سالانه ۱۱۰ هزار تن چای در کشور مصرف می‌شود که حدود ۵۰ درصد از مصرف ‏داخلی یعنی حدود ۵۰ هزار تن چای به شکل قاچاق وارد کشور می‌شود و تنها ۴۰ هزار تن چای در سال قانونی ‏وارد کشور می شود.‏
جدیدترین آمار گمرک حاکی از آن است که سال گذشته(۹۱) حدود ۵۱ هزار تن انواع چای شامل چای سبز، چای ‏کیسه‌ای و چای سیاه به ارزش بیش از ۱۹۵.۴ میلیون دلار وارد کشور شد.‏
همچنین براساس گزارش های فائو با اشاره به افزایش 2 برابری واردات چای ایران طی 20 سال گذشته ایران را ‏پنجمین واردکننده بزرگ چای در جهان پس از روسیه، امارات، انگلیس، و آمریکا معرفی کرد. بر اساس آمارهای ‏سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی ایران پنجمین واردکننده بزرگ چای در جهان محسوب می شود.‏
در همین زمینه نعمت یاورزاده رییس سندیکای کارخانجات چای شمال کشور سیاست گذاری نادرست و بی ‏برنامگی دولت را از دلایل اصلی مشکلات صنعت چای دانست و گفت: تمام سیاست تولید چای در دست دولت ‏است و بخش خصوصی نقشی در آن ندارد، عاقبت این تصمیمات نادرست نابودی تولید داخل و رونق چای ‏خارجی است و دست های پشت پرده ای هستند که نمی خواهند این شرایط تغییرو بهبود یابد.‏
وی با اشاره به این که همه ی تصمیمات نادرست در زمینه ی چای به نفع وارد کننده هاست، افزود: نفوذ و تصمیم ‏گیری واردکننده ها در این تصمیمات تاثیرگذار است و تنها ما تولید کننده ها به سمت نابودی پیش می رویم.‏
براساس این گزارش؛ به نظر می رسد با افزایش واردات چای خارجی ذایقه ی مصرف کنندگان نیز رو به تغییر ‏است و مردم تمایل کمتری به مصرف چای داخلی دارند.‏
در همین رابطه نصرالهی با اشاره به عدم موفقیت چای داخلی در جذب مشتری در رقابت با چای‌ های وارداتی ‏گفت: عدم بازاریابی، تبلیغات صحیح و بسته بندی مناسب عامل شکست ما در این زمینه است.‏
چای تولیدی ما محصول طبیعی است که حداقل در 95 درصد آن هیچ گونه مواد افزودتی مثل سم، کود، دارو و ‏رنگ وجود ندارد. کشورهای توسعه یافته همگی به دنبال محصولات طبیعی هستند ولی ناتوانی ما در عرصه ‏بازاریابی و تبلیغات سبب گمنامی چای تولیدی مان شده است.‏
وی افزود: هم چنین تغییرات مداوم در سازمان چای از قبیل انحلال، احیا، تغییر مدیریت و.. رکود بازارها نقش ‏بسیاری داشته است.‏
نصرالهی با بیان این مطلب که اوج تولید چای در کشور ما 25 هزار تن است و این میزان تنها یک چهارم ‏مصرف داخلی را تامین می‌کند افزود: ما نمی‌توانیم منکر نیازمان به واردات چای شویم و نمی‌توانیم به مردم ‏بگوییم چاپ خارجی مصرف نکنند چون همیشه تولید ما زیر مصرف داخلی است و نیازمند واردات نیز هستیم .‏
با توجه به تمامی اظهارات فوق به نظر می رسد دولت باید با برنامه ریزی دقیق و مدون تولید چای را نجات دهد ‏و آن را از سراشیبی سقوط بالا بکشد. به نظر خیلی از مسوولان این صنعت تنها حمایت های دولتی در زیر سایه ‏ی برنامه ریزی های دقیق می تواند راهگشای آنان باشد و مسایلی چون تغییر و تحول در مدیریت سازمان چای، ‏طرح تحقیق و تفحص و.. نتیجه ای جز اتلاف زمان و تخریب بیشتر ندارد.‏
یاورزاده در این زمینه گفت : در سازمان چای هیچ چیز پنهانی وجود ندارد که نیاز به تحقیق و تفحص داشته باشد، ‏کسانی که چنین مسایلی را مطرح می کنند به دنبال انتقاد غیر اصولی از رییس سازمان هستند و نتیجه ی این ‏اقدامات فقط تخریب است.‏
وی با بیان این مطلب که هر از گاهی برخی نمایندگان اعلام می کنند برای حل مشکلات صنعت چای رییس این ‏سازمان باید تغییر یابد، افزود: اما زمانی که از آن ها سوال می شود برنامه ی شما در این زمینه چیست ، حرفی ‏برای گفتن ندارند.‏
حال که دولت دهم روزهای پایانی کارش را پشت سر می گذارد بعید به نظر می رسد که بتواند کاری برای صنعت ‏چای انجام دهد و قطعا چشم امید تمام مسوولان این صنعت نیز به دولت آینده است که با حمایت ، برنامه ریزی و ‏سرمایه گذاری بتواند بخشی از مشکلات تولید چای را از میان بردارد و افق های جدیدی را در این زمینه هم ‏برای تولید کنندگان و هم برای مصرف کنندگان به وجود بیاورد.‏
بتواند دوباره طلای سبز این سرزمین را در مسیر شکوفایی و رشد روز افزون قرار دهد و کاری کند تا ما آنچه را ‏که خود داریم از بیگانه ها طلب نکنیم. ‏

خبرگزاری ایانا – 92/5/6‏