دام و طیور؛ صنعتی وابسته به خوارک وارداتی


دسته بندی: اخبار کشاورزی
دام و طیور؛ صنعتی وابسته به خوارک وارداتی

به موازات گسترش تولید صنعت دام و طیور کشور، فکر توسعه صنعت تولید خوراک صنعتی دام و طیور را هم ‏می ‌بایست کرد
به موازات گسترش تولید صنعت دام و طیور کشور، فکر توسعه صنعت تولید خوراک صنعتی دام و طیور را هم ‏می ‌بایست کرد، گرچه کارهایی انجام شده با این حال هنوز حدود 70 درصد از نیاز خوراک دام و طیور کشور از ‏طریق واردات تامین می‌شود.‏
‏ به گزارش فارس از تبریز، مشکلات گرانی مرغ در سال 91 را همه مردم ایران به خاطر دارند که افزایش ‏قیمت‌ آن در سال‌های اخیر به معضلی برای همه مردم از تولیدکننده تا مصرف‌کننده شد که بخش عمده‌ای از این ‏مشکل ناشی از پیشامدهایی بود که در حوزه خوراک دام و طیور و موضوع واردات و توزیع این اقلام بود.‏
در زمانی‌که جمعیت ایران کمتر از 30 میلیون نفر بود، برای تهیه پروتئین غذای مردم، شامل گوشت قرمز، ‏گوشت مرغ، تخم مرغ و لبنیات (کره، پنیر و شیرخشک) سالانه حدود نیم میلیارد دلار ارز از کشور خارج می ‏شد. با تلاش دامداران و مرغداران کشور و صنعتی شدن تولید، کشور ایران در حال حاضر با وجود جمعیت حدود ‏‏70 میلیون نفر، از واردات مرغ، تخم مرغ، لبنیات و حتی گوشت قرمز بی‌نیاز شده است. کارشناسان معتقدند، ‏دولت باید به موازات گسترش تولید صنعت دام و طیور کشور، فکر توسعه صنعت تولید خوراک صنعتی دام و ‏طیور را هم می‌کرد، گرچه کارهای انجام شده، طرح تولید ذرت در کشور تهیه و در حال اجرا است، با این حال ‏هنوز حدود 70 درصد از نیاز خوراک دام و طیور کشور از طریق واردات تامین می‌شود.‏
اما اکنون در آذربایجان‌شرقی خبرهای خوشی در عرصه تولیدی این محصول و کسب رتبه‌های کشوری در این ‏مورد به گوش می‌رسد.‏
وضعیت موجود صنعت‏
صنعت خوراک دام و طیور با سابقه‌ای 58 ساله و 774 واحد تولیدی و فرآوری در زمینه تولید انواع خوراک دام، ‏طیور، مکمل کنستانتره‌های دام و طیور و آبزیان در سطح کشور علاوه بر جذب و اشتغال بخش قابل توجهی از ‏نیروی کار در بخش‌های کشاورزی، دامپروری، صنعتی، بازرگانی، و خدماتی مشغول فعالیت بوده و از جنبه ‏تولید بعنوان یکی از کالاهای استراتژیک، جایگاه خاصی را در مباحث اقتصادی، اجتماعی دارد.‏
ظرفیت اسمی و میزان تولید عملی کارخانجات تولیدی، نیاز کشور، اشتغالزایی
ظرفیت اسمی 774 واحد تولیدی 17میلیون و 575 هزار و 285 تن در سال بوده و توان تولید در حال حاضر 5 ‏میلیون تن است. میزان نیاز کشور نیز در حال حاضر 5 میلیون تن برآورد شده در این بخش از صنعت حدود 7 ‏هزار و 740 نفر مشغول فعالیت هستند.‏
میزان واردات و صادرات محصولات خوراک دام و طیور
در سال 1389 میزان واردات خوراک دام و طیور و انواع مکمل‌های خوراک دام و طیور و آبزیان و انواع ‏کنستانتره‌های غذائی دامی 42 هزار و 140 تن و به ارزش 45 میلیون و 803 هزار و 485 دلار و میزان ‏صادرات محصولات یاد شده نیز به میزان 10 هزار و 34 تن و به ارزش 4 میلیون و 827 هزار و 728 دلار و ‏همچنین در سال 1388 میزان واردات 25 هزار و 316 تن و به ارزش 28 میلیون و 789 هزار و 897 دلار و ‏میزان صادرات نیز 13 هزار و 411 تن و به ارزش 6 میلیون و 224 هزار و 724 دلار به مقاصد کشور‌های ‏آذربایجان، ترکمنستان، عمان، ارمنستان و امارات بوده است.‏
آخرین آماری هم که در این زمینه بدست آوردیم مربوط به 4 ماهه سال 1390 است و در آن میزان واردات ‏فرآورده‌های غذایی برای میگو و سایر آبزیان پرورشی و سایر فرآورده‌های تغذیه دامی جمعا 7 هزار و 450 تن ‏و به ارزش 9 میلیون و167 هزار و 574 دلار و همچنین میزان صادرات آن در چهار ماهه همان سال 3 هزار و ‏‏306 تن و به ارزش 157 هزار و 563 دلار بوده است.‏
محصولات تولیدی مرتبط با صنعت خوراک دام و طیور عبارتند از تولید خوراک آماده دام، طیور، آبزیان و ‏همچنین مکمل‌های آماده دام و طیور و آبزیان پرورشی و میگو، انواع کنستانتره‌های خوراک دام و طیور و آبزیان ‏و دی کلسیم فسفات.‏
مهم‌ترین گام درتولید خوراک دام و طیور تأمین مواد اولیه آن یعنی غلات ( ذرت، گندم، جو) کنجاله‌ها و ضایعات ‏صنایع تبدیلی کشاورزی و دامی است از این جهت صنعت خوراک دام و طیور وابستگی شدیدی به بخش ‏کشاورزی داشته و تغییرات عوامل موثر در کشاورزی به این صنعت و سایر بخش‌های وابسته مثل گاوداری و ‏مرغداری‌ها منعکس شده و آنها را متأثر می‌سازد.‏
سه واحد از این مجموعه واحد تولیدی آذربایجان‌شرقی در این عرصه طی امسال موفق به اخذ رتبه برتر به عنوان ‏تولید کننده موفق در اجرای مناسب و صحیح دستورالعمل‌های سازمان دامپزشکی کشور و ارتقاء کیفیت و بهداشتی ‏خوراک تولیدیشان انتخاب شدند.‏
مدیرعامل خوراک دام رضوان که یکی از این واحدها است، می‌گوید: تولید در این عرصه بسیار حساس و مرتبط ‏با سلامت کل جامعه است چرا که 70 تن تولید خوراک دام و طیور در روز؛ تامین نیاز غذایی 7 هزار گاو شیرده ‏برای تولید بالای 140 تن شیر روزانه است شیری که در بین آحاد مردم از طرق مستقیم و غیرمستقیم توزیع ‏می‌شود.‏
رحمان باغبان‌رضوان حساسیت حوزه کاری‌اش را یادآور می‌شود و می‌گوید: نزدیک به 40 هزار خانواده در این ‏چرخه و برای تنها این مجموعه به واسطه استفاده بیش از 3 کیلو مصرف روزانه محصولات لبنی از جمله پنیر، ‏ماست، کره، دوغ مردم استان آذربایجان‌شرقی در روز به عنوان محصول نهایی حضور دارند که باید سایر ‏واحدهای تولید و کل جامعه را نیز به این چرخه اضافه کرد.‏
وی اشتغالزایی واحد تولیدی خود را 25 نفر اعلام و می‌افزاید: در حال تلاش برای توسعه این واحد برای افزایش ‏تولید و به تبع آن افزایش اشتغالزایی هستیم.‏
رضوان در مورد مبادی مصرفی تولیدات مجموعه‌اش می‌گوید: تولید این مجموعه علاوه بر استفاده در داخل ‏استان به استان‌های همجوار از جمله اردبیل، ارومیه و استان‌های اصفهان و قم ارسال می‌شود.‏
این فعال عرصه تولیدات کشاورزی از درخواست‌های موجود در بخش بین‌الملل نیز برای تولیداتش خبر می‌دهد و ‏می‌افزاید: تقاضاهایی برای صادرات تولیداتمان به کشورهای ترکیه، عراق، ارمنستان، آذربایجان وجود دارد.‏
ظرفیت‌های تولید خوراک دام در آذربایجان‌شرقی
مدیرصنایع کشاورزی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان‌شرقی در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در ‏تبریز گفت: در حال حاضر 500 هزار تن خوراک دام و طیور در 47 واحد تولیدی در استان تولید می‌شود.‏
ایاز برنو ظرفیت اسمی تولید در آذربایجان‌شرقی را یک میلیون تن اعلام کرد و گفت: تلاش می‌شود تا پایان سال ‏از تمام ظرفیت‌های تولیدی استان استفاده شده و به مرحله تولید برسد.‏
وی همچنین از بهره‌برداری از 5 واحد جدید در این عرصه خبر داد و گفت: توسعه واحد موجود در استان نیز در ‏دستور کار جهاد کشاورزی قرار دارد.‏
عمده مشکلی که در واحدی‌های تولید در عرصه خوراک دام و طیور قابل لمس است بحث وارداتی بودن مواد ‏اولیه این مجموعه‌های تولیدی و در نتیجه بروز مواردی همچون افزایش قیمت تمام شده است بطوری‌که متاسفانه ‏در حال حاضر بخش عمده‌ای از این مواد اولیه بنا به اظهاراتی بالای 70 درصد، از خارج از کشور وارد ‏می‌شود.‏
اتحادیه واقعی و حلقه‌های تولید به گفته کارشناسان اقتصادی، در صورتی‌که اتحادیه‌ها و تعاونی‌های تولید مرغ، ‏تخم مرغ، گوشت و شیر به شکل واقعی شکل گیرند، برنامه‌های منسجم برای حلقه‌های مختلف تولید از تهیه ‏خوراک گرفته تا عرضه محصول نهایی، بازاریابی و صادرات را برنامه‌ریزی می‌کنند و مرغدار یا دامدار ‏هیچ‌گاه در برابر چند دلال وارد کننده خوراک دام و طیور خلع سلاح نمی‌شود، بلکه می‌داند که عضو اتحادیه‌ای ‏است که از او حمایت صنفی می‌شود و خوراک دام یا پرنده‌اش را تأمین می‌کند، اگر هم تولید کرد، می‌داند بازار ‏فروش داخلی یا بازار صادراتی برای محصول وجود دارد.‏
بالا بودن ضریب تبدیل علاوه بر کیفیت تولید، بالا بودن ضریب تبدیل خوراک مرغ به محصول گوشت و تخم ‏مرغ در ایران بالاتر از استاندارد است، به این معنی که به علت فرسوده بودن صنعت مرغدار ایرانی برای تولید ‏یک کیلوگرم گوشت باید 2.7 تا 3.5 کیلوگرم دان مصرف کند، ولی مرغدار خارجی فقط 1.2 تا 1.5 کیلوگرم ‏دارو مصرف می‌کند. این امر در افزایش هزینه تولید مرغ و تخم‌مرغ موثر است. ‏
‏80 درصد دامپروری سنتی است بنابر اظهار مسئولان امور دام 80 درصد دامپروری ایران به صورت خرد، ‏پراکنده و معیشتی است و هزاران خانوار ایرانی از محل فروش شیر یکی دو راس گاو خود‌گذران زندگی می‌کنند. ‏بنابراین دولت با حمایت از دامداران خرد، امکان اشتغال و درآمد را برای خانوار روستایی فراهم کند، در حالی‌که ‏بر عکس با حذف یارانه سبوس گندم، زندگی را بر دامدار سنتی روستایی تنگ کرده است.‏

خبرگزاری فارس – 92/4/9‏