سندرم آسیت و کنترل آن در جوجه های گوشتی

آسیت بیشتر در اثر ناراحتی مزمن یا احتقانی قلب است، جایی که نیمه راست قلب یا عمل تلمبه ای،خون را به ششها منتقل می کند.

---

سندرم آسیت و کنترل آن در جوجه های گوشتی
آسیت بیشتر در اثر ناراحتی مزمن یا احتقانی قلب است، جایی که نیمه راست قلب یا عمل تلمبه ای،خون را به ششها منتقل می کند. عواقب این ضایعه احتقانی قلب،جمع شدن مایع شفاف و بیرنگ در محوطه شکمی است و نتیجهٔ آن، ایجاد ناراحتی در حین حرکت است. در شرایط حاد، مایع شفاف به سایر نواحی نفوذ کرده ومنجر به تلفات در جوجه ها می گردد. در شرایط مختلف تلفات تا سن ۶ هفتگی، بین ۲ تا ۱۰ درصد متغیر است.
پیشرفت آسیت :
در واقع پیشرفت آسیت یا تجمع مایع یک ضایعه مکانیکی در دستگاه قلبی عروقی است، قلب یک عضو تلمبه کننده اصلی خون می باشد که باعث گردش خون در تمام اعضای بدن می گردد. گردش خون سبب رساندن اکسیژن و مواد غذایی و حذف و انتقال دی اکسید کربن و سایر مواد مضر از اعضای بدن می شود. در حالت طبیعی عضلات اسکلتی متناسب با اندازه ششها بزرگ می شوند و ظرفیت تلمبه ای قلب نیز تحت شرایط طبیعی و میزان احتیاجات فیزیولـوژیکی اعضای بدن میباشد. درانتخاب ژنتیکی گله های گوشتی به این نکته اهمی داده می شود که بافت عضلانی بدون بدون تناسب با دیگر اعضای بدن رشد رشد بیشتری داشته باشند. بنابر این جوجه هایی با توده عضلانی بیشتر تولید می گردند. در حالی که ۲۵ درصد ( نسبت به حالت طبیعی ) کمبود ظرفیت ششی در این جوجه ها مشاهده خواهد شد. با وجود توده های عضلانی بیشتر، به میزان خون بیشتری نیاز می باشد تا اکسیژن و مواد غذایی ضروری را تأمین و دی اکسید کربن و سموم متابولیسمی را منتقل کند. در پاسخ به این نیاز،سمت راست قلب خون بیشتری را از میان شش ها تلمبه نموده ولی اندازه ششها متناسب با توده عضلانی رشد نیافته است. بنابراین به مازاد خون در گردش،اجازه عبور نخواهد داد. با این حال حجم خون اضلفی از ششها عبور می کند و یک افزایش فشار خون سرخرگی از قلب به ششها خواهیم داشت. افزایش فشار خون باعث گشاد شدن بطن راست شده در نهایت باعث گشاد شدن دریچه های قلب می گردد. دریچه ها قادر نخواهند بود که خوب بسته شوند و بالاخره خون تلمبه شده عقب میزند.بنابراین مقداری از این خون عقب زده شده، از سرخرگها به درون سیاهرگهای اصلی پس زده و فشار آنها نیز بالا می رود. افزایش فشار خون در کبد (مهمترین اندام تصفیه کنندهٔ خون سیاهرگهای قلب) باعث آسیب شدید و تورم سلولهای کبدی می شود.این افزایش فشار خون، سبب ایجاد فشار جدی به پلاسمای خون شده و باعث عبور پلاسما از درون رگهای خونی و بافت های سست شدهٔ جدار رگها گردیده و پلاسما در داخل محوطه شکمی تجمع می یابد. نفوذ پلاسما در محوطه شکمی ادامه یافته و در نهایت غلظت خون بالا رفته و برای عبور خون غلیظ از مویرگها نیاز به فشار خون بیشتری است. این امر سبب تشدید ضایعه گردیده و بازخور مثبت ایجاد می کنند.
علت آسیت
علت اساسی آسیت ژنتیکی است و در جوجه های با سرعت رشد بالا ، دیده می شود. شرایط غیر عفونی فقط به خصوصیات فردی جوجه ها بستگی دارد و این شرایط ژنتیکی باعث یک سری ضایعات متابولیکی و فیزیولوژیکی می شود که تحت تأثیر عوامل تغذیه ای قرار می گیرد. معمولا\" آسیت در جنس نر( از سن سه هفتگی به بعد) بیشتر دیده می شود.
کنترل آسیت
کنترل آسیت فقط از طریق انتخاب ژنتیکی به انجام می رسد که یک روند آهسته است و امکانپذیر نیست مگر اینکه شاخص مهمی مثل افزایش رشد را از دست بدهیم تا کنون کنترل از طریق ژنتیکی تنها توسط کنترل عوامل ایجادکننده آسیت در گله های تجارتی امکانپذیر بوده است. آزمایشهای تجربی در شرایط جغرافیایی مختلف، باعث کشف یکسری عوامل تشدید کننده آسیت شده است. همچنین ثابت شده عوامل کشاورزی و مدیریتی، همه نژادها به طور یکسان نتیجه آزمایش را از نظر درجه تلفات نشان نمی دهند. در هر حال تلفات ناشی از آسیت در همه نژادها قابل مشاهده می باشد. بنابر این انتخاب نژادهای گوشتی با درصد استعداد پایین ژنتیکی به آسیت، ممکن است مطلوب باشد، بخصوص در مناطقی که شرایط جغرافیایی به گونه ای باشد که نتوانیم به طور کامل بیماری را کنترل یا حذف کنیم. قابلیت ابتلاء به بیماری در جوجه های نر بیشتر از ماده ها است و تنها علت آن استعداد سرعت بیشتر در نرها می باشد.در مورد تأثیر هورمونها بخصوص هورمون رشد با منشأ تیروئیدی در روند ایجاد بیماری، تحقیقات همچنان ادامه دارد. بدنبال این نقطه تجربی به صلاح است که جوجه های گوشتی نر تحت شرایط مدیریتی و محیطی مطلوب تحت نظر و توجه بیشتری باشند. ارتباط آسیت با برونشیت عفونی عفونت برونشیت ویروسی در همه گله های جوجه گوشتی به صورت تک گیر است و سیمای اصلی این عفونت چنین است: ۱- ویروس دارای حدت واگیری نسبتا\" زیادی است.۲- دوره کمون بیماری کوتاه است. ۳- بیماری به سرعت در گله منتشر می شود. ۴- طول دوره بیماری ۱۵-۱۰ روز است. ۵- اندامهای اصلی مورد حمله ویروسی نایژه ها، ششها و کلیه ها هستند. ۶- جوجه های گوشتی نر بیشتر حساس هستند. ۷- درصد تلفات در جوجه های نر بیشتر است. ۸- حساسیت به بیماری با افزایش درصد پروتئین جیره طیور، بیشتر می شود. ۹- هوای سرد و یا کوران حساسیت به عفونت را بیشتر می کند. ۱۰- پادتن های مادری پرنده را علیه عفونت طبیعی محافظت می کنند. ار آنجایی که عفونت برونشیت تک گیر است بنابر این تمام گله های تجارتی بوسیله واکسن تخفیف حدت یافته برونشیت عفونی یک یا دو بار واکسینه می شوند و ویروس موجود در واکسن همان اندامهای هدف را تحت تأثیر قرار می دهد. تجربه نشان داده در گله هایی که واکنش به واکسن شدید وطولانی است، تلفات ناشی از آسیت بیشتر است( بخصوص در نرها). عکس العمل نسبت به واکسن،در شرایط سرد خیلی شدید است. بخصوص مواقعی که درجه حرارت محیط کمتر از حد مجاز است، بروز آسیت نیز بیشتر دیده می شود. در آزمایش نشان داده شده در مواردی که عارضه آسیب شناختی برونشیت شدیدتر است تلفات ناشی از آسیت نیز بیشتر گردیده است. اثر واکسن ممکن است در ارتباط با گونه های بخصوص از ویروس واکسن باشد که در واقع در ارتباط با بیماریزایی و آسیبهای شدید به بافت ریه است. بنابر این واکسن مرحله دوم ممکن است برای جلوگیری از بروز آسیت مؤثرتر باشد زیرا واکسن ویروسی ممکن است محافظت کافی علیه سویه های مزرعه فراهم نکرده و در جلوگیری از عفونت طبیعی باقی بگذارد بخصوص اگر واکسیناسیون عقب بیفتد.
محیط
آزمایشات تجربی نشان می دهد که قرارگرفتن طیور حتی در شرایط سرد محیطی برای مدت کوتاهی باعث بروز آسیت می شود. در شرایط سرد هنگام جوجه درآوری یا مواقع حمل ونقل جوجه ها و یا حتی دمای ناکافی دستگاه جوجه کشی نیز باعث ایجاد آسیت می شود.
نور
در شرایطی که نور بصورت متناوب تا ۲۳ ساعت در شبانه روز است، تلفات افزایش یافته و برای جلوگیری از تلفات می توان ساعت تاریکی را افزایش داد. نور مداوم به طیور اجازه می دهد که مقدار غذای بیشتری خورده و بالطبع میزان رشد بالا رفته و بروز آسیت در پی خواهد داشت. در حالیکه میتوان با دادن میزان تاریکی کنترل شده از بروز آن جلوگیری کرد.
سدیم کافی جیره
سدیم بعنوان عنصر معدنی کم نیاز (میکروالمنت) در جیره ضروری است و عموما\" به صورت کلرید سدیم یا بیکربنات سدیم در غذای طیور گوشتی اضافه می شود. اثر افزایش سدیم به جیره بخصوص در مرحله رشد، باعث افزایش احتمال آسیت در طیور است که ایجاد آن در اثر افزایش حجم خون و بنابراین افزایش فشار خون است. کاربرد تجربی الکترولیت ها در جیره بخصوص در مواقع ابتلا به نفروز ناشی از عفونت ویروسی یا برونشیت عفونی حتی در مواقع افزایش استرس، باعث افزایش تلفات می شود. بنابراین تنظیم الکترولیت ها یا در اصل بالا بردن سطح سدیم در جیره بایستی با دقت تمام انجام شود بخصوص در نژادهایی که احتمال بروز أسیت در آنها نیز بالا است.
سن گله تولیدکننده تخم مرغ جوجه کشی
گزارشی از یک مشاهده تجربی نشان می دهدکه احتمال آسیت در طیور گوشتی که از تخم مرغ های مادر ۲۸ هفته ایجاد شده اند، زیاد است.آسیب در گروهی از طیور گوشتی که جثه نسبتا\" کوچک دارند و بالطبع اعضاء داخلی بدن آنها (شش ها) نیز در روز اول کوچک است ولی سرعت رشد در آنها بالا بوده، بیشتر دیده می شود که علت آن به میزان احتیاجات فیزیولوژیکی زیاد و همچنین نیاز به کسب اکسیژن بالا و مواد غذایی است.
آسیت بیشتر در اثر ناراحتی مزمن یا احتقانی قلب است، جایی که نیمه راست قلب یا عمل تلمبه ای،خون را به ششها منتقل می کند. عواقب این ضایعه احتقانی قلب،جمع شدن مایع شفاف و بیرنگ در محوطه شکمی است و نتیجهٔ آن، ایجاد ناراحتی در حین حرکت است. در شرایط حاد، مایع شفاف به سایر نواحی نفوذ کرده ومنجر به تلفات در جوجه ها می گردد. در شرایط مختلف تلفات تا سن ۶ هفتگی، بین ۲ تا ۱۰ درصد متغیر است.
پیشرفت آسیت :
در واقع پیشرفت آسیت یا تجمع مایع یک ضایعه مکانیکی در دستگاه قلبی عروقی است، قلب یک عضو تلمبه کننده اصلی خون می باشد که باعث گردش خون در تمام اعضای بدن می گردد. گردش خون سبب رساندن اکسیژن و مواد غذایی و حذف و انتقال دی اکسید کربن و سایر مواد مضر از اعضای بدن می شود. در حالت طبیعی عضلات اسکلتی متناسب با اندازه ششها بزرگ می شوند و ظرفیت تلمبه ای قلب نیز تحت شرایط طبیعی و میزان احتیاجات فیزیولـوژیکی اعضای بدن میباشد. درانتخاب ژنتیکی گله های گوشتی به این نکته اهمی داده می شود که بافت عضلانی بدون بدون تناسب با دیگر اعضای بدن رشد رشد بیشتری داشته باشند. بنابر این جوجه هایی با توده عضلانی بیشتر تولید می گردند. در حالی که ۲۵ درصد ( نسبت به حالت طبیعی ) کمبود ظرفیت ششی در این جوجه ها مشاهده خواهد شد. با وجود توده های عضلانی بیشتر، به میزان خون بیشتری نیاز می باشد تا اکسیژن و مواد غذایی ضروری را تأمین و دی اکسید کربن و سموم متابولیسمی را منتقل کند. در پاسخ به این نیاز،سمت راست قلب خون بیشتری را از میان شش ها تلمبه نموده ولی اندازه ششها متناسب با توده عضلانی رشد نیافته است. بنابراین به مازاد خون در گردش،اجازه عبور نخواهد داد. با این حال حجم خون اضلفی از ششها عبور می کند و یک افزایش فشار خون سرخرگی از قلب به ششها خواهیم داشت. افزایش فشار خون باعث گشاد شدن بطن راست شده در نهایت باعث گشاد شدن دریچه های قلب می گردد. دریچه ها قادر نخواهند بود که خوب بسته شوند و بالاخره خون تلمبه شده عقب میزند.بنابراین مقداری از این خون عقب زده شده، از سرخرگها به درون سیاهرگهای اصلی پس زده و فشار آنها نیز بالا می رود. افزایش فشار خون در کبد (مهمترین اندام تصفیه کنندهٔ خون سیاهرگهای قلب) باعث آسیب شدید و تورم سلولهای کبدی می شود.این افزایش فشار خون، سبب ایجاد فشار جدی به پلاسمای خون شده و باعث عبور پلاسما از درون رگهای خونی و بافت های سست شدهٔ جدار رگها گردیده و پلاسما در داخل محوطه شکمی تجمع می یابد. نفوذ پلاسما در محوطه شکمی ادامه یافته و در نهایت غلظت خون بالا رفته و برای عبور خون غلیظ از مویرگها نیاز به فشار خون بیشتری است. این امر سبب تشدید ضایعه گردیده و بازخور مثبت ایجاد می کنند.
علت آسیت
علت اساسی آسیت ژنتیکی است و در جوجه های با سرعت رشد بالا ، دیده می شود. شرایط غیر عفونی فقط به خصوصیات فردی جوجه ها بستگی دارد و این شرایط ژنتیکی باعث یک سری ضایعات متابولیکی و فیزیولوژیکی می شود که تحت تأثیر عوامل تغذیه ای قرار می گیرد. معمولا\" آسیت در جنس نر( از سن سه هفتگی به بعد) بیشتر دیده می شود.
کنترل آسیت
کنترل آسیت فقط از طریق انتخاب ژنتیکی به انجام می رسد که یک روند آهسته است و امکانپذیر نیست مگر اینکه شاخص مهمی مثل افزایش رشد را از دست بدهیم تا کنون کنترل از طریق ژنتیکی تنها توسط کنترل عوامل ایجادکننده آسیت در گله های تجارتی امکانپذیر بوده است. آزمایشهای تجربی در شرایط جغرافیایی مختلف، باعث کشف یکسری عوامل تشدید کننده آسیت شده است. همچنین ثابت شده عوامل کشاورزی و مدیریتی، همه نژادها به طور یکسان نتیجه آزمایش را از نظر درجه تلفات نشان نمی دهند. در هر حال تلفات ناشی از آسیت در همه نژادها قابل مشاهده می باشد. بنابر این انتخاب نژادهای گوشتی با درصد استعداد پایین ژنتیکی به آسیت، ممکن است مطلوب باشد، بخصوص در مناطقی که شرایط جغرافیایی به گونه ای باشد که نتوانیم به طور کامل بیماری را کنترل یا حذف کنیم. قابلیت ابتلاء به بیماری در جوجه های نر بیشتر از ماده ها است و تنها علت آن استعداد سرعت بیشتر در نرها می باشد.در مورد تأثیر هورمونها بخصوص هورمون رشد با منشأ تیروئیدی در روند ایجاد بیماری، تحقیقات همچنان ادامه دارد. بدنبال این نقطه تجربی به صلاح است که جوجه های گوشتی نر تحت شرایط مدیریتی و محیطی مطلوب تحت نظر و توجه بیشتری باشند. ارتباط آسیت با برونشیت عفونی عفونت برونشیت ویروسی در همه گله های جوجه گوشتی به صورت تک گیر است و سیمای اصلی این عفونت چنین است: ۱- ویروس دارای حدت واگیری نسبتا\" زیادی است.۲- دوره کمون بیماری کوتاه است. ۳- بیماری به سرعت در گله منتشر می شود. ۴- طول دوره بیماری ۱۵-۱۰ روز است. ۵- اندامهای اصلی مورد حمله ویروسی نایژه ها، ششها و کلیه ها هستند. ۶- جوجه های گوشتی نر بیشتر حساس هستند. ۷- درصد تلفات در جوجه های نر بیشتر است. ۸- حساسیت به بیماری با افزایش درصد پروتئین جیره طیور، بیشتر می شود. ۹- هوای سرد و یا کوران حساسیت به عفونت را بیشتر می کند. ۱۰- پادتن های مادری پرنده را علیه عفونت طبیعی محافظت می کنند. ار آنجایی که عفونت برونشیت تک گیر است بنابر این تمام گله های تجارتی بوسیله واکسن تخفیف حدت یافته برونشیت عفونی یک یا دو بار واکسینه می شوند و ویروس موجود در واکسن همان اندامهای هدف را تحت تأثیر قرار می دهد. تجربه نشان داده در گله هایی که واکنش به واکسن شدید وطولانی است، تلفات ناشی از آسیت بیشتر است( بخصوص در نرها). عکس العمل نسبت به واکسن،در شرایط سرد خیلی شدید است. بخصوص مواقعی که درجه حرارت محیط کمتر از حد مجاز است، بروز آسیت نیز بیشتر دیده می شود. در آزمایش نشان داده شده در مواردی که عارضه آسیب شناختی برونشیت شدیدتر است تلفات ناشی از آسیت نیز بیشتر گردیده است. اثر واکسن ممکن است در ارتباط با گونه های بخصوص از ویروس واکسن باشد که در واقع در ارتباط با بیماریزایی و آسیبهای شدید به بافت ریه است. بنابر این واکسن مرحله دوم ممکن است برای جلوگیری از بروز آسیت مؤثرتر باشد زیرا واکسن ویروسی ممکن است محافظت کافی علیه سویه های مزرعه فراهم نکرده و در جلوگیری از عفونت طبیعی باقی بگذارد بخصوص اگر واکسیناسیون عقب بیفتد.
محیط
آزمایشات تجربی نشان می دهد که قرارگرفتن طیور حتی در شرایط سرد محیطی برای مدت کوتاهی باعث بروز آسیت می شود. در شرایط سرد هنگام جوجه درآوری یا مواقع حمل ونقل جوجه ها و یا حتی دمای ناکافی دستگاه جوجه کشی نیز باعث ایجاد آسیت می شود.
نور
در شرایطی که نور بصورت متناوب تا ۲۳ ساعت در شبانه روز است، تلفات افزایش یافته و برای جلوگیری از تلفات می توان ساعت تاریکی را افزایش داد. نور مداوم به طیور اجازه می دهد که مقدار غذای بیشتری خورده و بالطبع میزان رشد بالا رفته و بروز آسیت در پی خواهد داشت. در حالیکه میتوان با دادن میزان تاریکی کنترل شده از بروز آن جلوگیری کرد.
سدیم کافی جیره
سدیم بعنوان عنصر معدنی کم نیاز (میکروالمنت) در جیره ضروری است و عموما\" به صورت کلرید سدیم یا بیکربنات سدیم در غذای طیور گوشتی اضافه می شود. اثر افزایش سدیم به جیره بخصوص در مرحله رشد، باعث افزایش احتمال آسیت در طیور است که ایجاد آن در اثر افزایش حجم خون و بنابراین افزایش فشار خون است. کاربرد تجربی الکترولیت ها در جیره بخصوص در مواقع ابتلا به نفروز ناشی از عفونت ویروسی یا برونشیت عفونی حتی در مواقع افزایش استرس، باعث افزایش تلفات می شود. بنابراین تنظیم الکترولیت ها یا در اصل بالا بردن سطح سدیم در جیره بایستی با دقت تمام انجام شود بخصوص در نژادهایی که احتمال بروز أسیت در آنها نیز بالا است.
سن گله تولیدکننده تخم مرغ جوجه کشی
گزارشی از یک مشاهده تجربی نشان می دهدکه احتمال آسیت در طیور گوشتی که از تخم مرغ های مادر ۲۸ هفته ایجاد شده اند، زیاد است.آسیب در گروهی از طیور گوشتی که جثه نسبتا\" کوچک دارند و بالطبع اعضاء داخلی بدن آنها (شش ها) نیز در روز اول کوچک است ولی سرعت رشد در آنها بالا بوده، بیشتر دیده می شود که علت آن به میزان احتیاجات فیزیولوژیکی زیاد و همچنین نیاز به کسب اکسیژن بالا و مواد غذایی است.