چرا قاچاق گندم از مرزهای غربی ایران مقرون به صرفه است؟‏


دسته بندی: اخبار کشاورزی
چرا قاچاق گندم از مرزهای غربی ایران مقرون به صرفه است؟‏

نگاهی به آنالیز قیمت جهانی گندم نشان ‏می‌دهد چرا قاچاق گندم برای همسایگان غربی ما جذاب و مقرون به صرفه است‏‎.‎
در حالی که انتظار می‌رفت بازنگری در نرخ خرید تضمینی گندم نگرانی‌ها از قاچاق این محصول استراتژیک را ‏کاهش دهد، باز هم قاچاقچیان قیمت‌های جذابتری را پیشنهاد می‌دهند،نگاهی به آنالیز قیمت جهانی گندم نشان ‏می‌دهد چرا قاچاق گندم برای همسایگان غربی ما جذاب و مقرون به صرفه است‏‎.‎
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، نوسانات نرخ ارز در یک سال گذشته و همچنین افزایش قیمت ‏دلار که در نتیجه کاهش ارزش پول ملی صورت گرفته است در بسیاری از صنایع و صنوف تاثیر مستقیم خود را ‏گذاشته است به نحوی که در یک سال گذشته بسیاری از کالاها افزایش قیمت تا 100 درصد داشته‌اند و هنوز هم ‏تقاضاهای افزایش قیمت کالاها و خدمات در صف تصمیم‌گیری سازمان حمایت قرار دارد.در شرایط پیش‌رو، تولید ‏کنندگان به دنبال این هستند تا با افزایش قیمت مصرف کننده بخشی از افزایش هزینه‌هایی را که به دلیل افزایش ‏نرخ ارز صورت گرفته است را جبران کنند‎.‎
در این میان کشاورزان هم انتظاراتی دارند که با توجه به نقش‌ آنها در اقتصاد ملی و همچنین نقش بخش کشاورزی ‏در تولید ناخالص داخلی به نظر می‌رسد باید مسئولان پاسخ منطقی برای صدای کشاورزان داشته باشند‏‎.‎
سال گذشته قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان بین 420 تا 450 تومان بود و شاید همین دلیل باعث شد تا ‏میزان خرید تضمینی گندم توسط دولت به 2 میلیون تن برسد، در حالیکه میزان تولید گندم بنابر آمار وزارت جهاد ‏در حدود 14 میلیون تن بوده است‏‎.‎
بسیاری از کارشناسان دلیل عمده کاهش خرید تضمینی گندم را قیمت پایین آن و همچنین رونق گرفتن بازار آزاد ‏گندم اعلام کردند، بر همین اساس هم دولت برای تامین گندم مصرفی مورد نیاز نانوایی‌ها در سال گذشته بالغ بر 6 ‏میلیون تن گندم وارد کشور کرد‏‎.‎
اما از اوایل سال جاری که تولید گندم در مناطق گرمسیر کشور آغاز شده است، زمزمه‌های افزایش قیمت آن به ‏انحاء مختلف مطرح شد و حتی مسائلی نظیر جایزه ویژه رئیس جمهور برای کشاورزان نیز در محافل رسانه‌ای ‏مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا اینکه در نهایت شورای اقتصاد قیمت خرید تضمینی گندم را 720 تومان برای ‏گندم معمولی و 750 تومان برای گندم دروم تعیین کرد و این در حالی بود که قیمت پیشنهادی کشاورزان برای هر ‏کیلو گرم گندم 800 تومان بود. در نهایت این تصمیم بسیار به پیشنهاد کشاورزان نزدیک بود و انتظار می‌رفت که ‏این غائله ختم به خیر شود اما حضور دلالان عراقی و سایر کشورهای همسایه عربی در مرزهای غربی کشور ‏برای خرید گندم به قیمت 1000 تا 1200 تومان، بار دیگر مسئولان وزارت جهاد را با این معضل روبرو کرده ‏است که اگر قیمت گندم مجدداً افزایش پیدا نکند، ممکن است گندم تولیدی کشور به کشورهای همسایه غربی ‏فروخته شود، در حالیکه نیاز داخلی کشور بی پاسخ می‌ماند‎.‎
براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته میزان گندم تولیدی کشور در سال جاری بین 15 تا 16 میلیون تن خواهد بود ‏و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که نسبت به سال گذشته بین 1 تا 1.5 میلیون تن افزایش خواهد داشت، همچنین اگر ‏نظر کشاورزان درخصوص قیمت خرید تضمینی گندم تامین شود دیگر نیازی به واردات گندم نخواهد بود‏‎.‎
البته از منظر دیگری هم اگر به افزایش قیمت خرید تضمینی گندم نگاه کنیم ممکن است به نتایج بهتری هم برسیم ‏چراکه وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی معتقدند که دولت همچنان به گندم ارز مرجع 1226 ‏تومانی تخصیص می‌دهد و اگر این موضوع را با قیمت جهانی گندم مقایسه کنیم به نتایج قابل توجهی می‌رسیم‎.‎
در حال حاضر قیمت جهانی هرتن گندم 330 دلار است و اگر مشکلاتی نظیر نقل و انتقال پول و یا فشارهایی که ‏نظام سلطه با تشدید تحریم‌ها به کشور وارد می‌کند را محاسبه کنیم هر تن گندم تقریباً به 350 دلار می‌رسد که با ‏ارز مرجع هرکیلو گندم 400 تومان ، با ارز مبادله‌ای 800 تومان و با ارز آزاد 1150 تومان خواهد بود یعنی ‏اگر ادعاهای بانک مرکزی درخصوص تخصیص ارز مرجع درست باشد هرکیلو گرم گندم وارداتی باید به قیمت ‏‏400 تومان به کارخانجات آرد تحویل داده شود و حتی اگر ارز مبادله‌ای هم به گندم تخصیص داده شود نباید قیمت ‏هرکیلو گرم گندم بیش از 800 تومان باشد‏‎.‎
پس به این نتیجه می‌رسیم در شرایطی که بانک مرکزی ارز مرجع را تخصیص دهد مشکلی در تامین گندم ‏وارداتی وجود نخواهد داشت اما سوالی که در این میان پیش‌می‌آید این است که آیا قیمت جهانی گندم افزایش قابل ‏توجهی داشته است؟ پاسخ در اینجاست که در حال حاضر قیمت جهانی گندم در حد متوسط و حتی در شرایط ‏ارزان قرار دارد چرا که در سال‌های گذشته قیمت هر تن گندم در بازار‌های جهانی به فراتر از 450 دلار هم ‏رسیده است، درحالیکه امروز تنها 330 دلار است‏‎.‎
از سوی دیگر سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که برای کشورهای همسایه چرا خرید گندم ایران مقرون ‏به صرفه‌تر از قیمت گندم جهانی است؟ پاسخ به این پرسش را باید در کاهش ارزش پول ملی جست‌وجو کنیم چرا ‏که کشورهای همسایه و غربی ما با مشکلاتی نظیر افزایش قیمت ارزهای خارجی مواجه نبوده‌اند، لذا آنچه در ‏مقابل پول کشورهای همسایه تضعیف شده است ریال است،یعنی اگر پول ملی یک کشور عربی همسایه را پیش از ‏نوسانات نرخ ارز‎ X ‎تومان می‌خریدیم امروز باید بالغ بر 2‏X ‎تومان بخریم و این به معنای آن است که ارزش پول ‏ما در مقابل ارزش پول همسایگان غربی ما 100درصد کاهش پیدا کرده است یا به بیان بهتر ارزش پول کشور ‏همسایه در مقابل ارزش پول ما 100 درصد افزایش پیدا کرده است لذا به همین دلیل است که خرید گندم از بازار ‏ایران برای آنها مقرون به‌صرفه‌تر از خرید بازارهای جهانی است‏‎.‎
در شرایط پیش‌رو البته کشورهای همسایه شرقی نیز پیشنهاداتی را درخصوص تهاتر نفت با گندم یا حتی تهاتر ‏نفت با برنج را مطرح کردند که امید می‌رود مسئولان در این خصوص بهترین تصمیم ممکن را گرفته و ضمن ‏حمایت از منافع کشاورزان، بازار داخلی را نیز به نحو ممکن تنظیم کنند‎.‎
هرچند که این روزها و با افزایش قیمت برنج وارداتی، برنج‌کاران نیز انتظار افزایش قیمت خرید تضمینی برنج ‏را دارند و در خصوص قیمتهایی که اعلام می‌شود انتظار افزایش قیمتها برای آنها به یک حق طبیعی تبدیل شده ‏است‎.‎
اما همه ماجرا این نیست؛ چراکه افزایش قیمت گندم تاثیر مستقیمی بر افزایش قیمت نان و همچنین سایر ‏فرآورده‌های آردی نظیر شیرینی ، بیسکویت و ماکارانی خواهد داشت، هرچند که عباس قبادی در گفت‌وگو با ‏فارس اعلام کرده است تا پایان خردادماه هیچ‌گونه افزایش قیمتی در گندم تحویلی به کارخانه‌های آرد وجود نخواهد ‏داشت، به نظر می رسد اگر قیمت گندم به 1000 تومان برسد قیمت انواع نان بدون یارانه دولت حداقل باید دو ‏برابر شود، اگر چه دولت‌ها در این زمینه جانب احتیاط را فرو نگذاشته و یارانه نان برقرار خواهد بود، اما این ‏هشداری است که به نظر می‌رسد باید از سوی مسئولان جدی گرفته شود. شاید روزهای سختی برای رئیس ‏جمهور یازدهم در حوزه گندم و نان در پیش باشد، شاید‎.‎

خبرگزاری فارس – 92/2/30‏



محصولات مرتبط

جدیدترین نوشته ها