تاثیر انتخاب پدر در پیشرفت ژنتیکی گاو

انتخاب مادران تلیسه‌های جایگزین در هر گله که فقط سه درصد پیشرفت ژنتیکی در جمعیت را سبب می‌شود .

---

تاثیر انتخاب پدر در پیشرفت ژنتیکی گاو
طبق اظهارنظر متخصصان پیشرفت ژنتیکی در تولید و صفات ظاهری (تیپ) در کانادا معنی دار بوده و طبق آخرین اطلاعات قابل دسترس میانگین افزایش ژنتیکی در پنج سال گذشته در گاوهای هلشتاین  4.5 کیلوگرم در شیر و 0.7 امتیاز در شکل کلی بدن در سال می‌باشد.
پیشرفت ژنتیکی به چهار عامل بستگی دارد.
افزایش تنوع ژنتیکی (تلقیج گاوهای گله با اسپرم‌های گله‌های دیگر از همان نژاد).
کاهش فاصله نسل به وسیله انتخاب دام‌های جوان‌تر به عنوان والدین نسل بعدافزایش دقت انتخاب شدت انتخاب به معنی میزان انتخاب بهترین حیوانات به عنوان والدین است یعنی چند درصد از گله انتخاب شود که در این مورد چهار روش انتخاب وجود دارد:
1-انتخاب مادران تلیسه‌های جایگزین در هر گله که فقط سه درصد پیشرفت ژنتیکی در جمعیت را سبب می‌شود یعنی انتخاب گاوهای ماده‌ای که از فرزندان آنها به عنوان تلیسه‌های جایگزین در گله استفاده می‌شود. اساسا گاوها در گله های زیاد پرورش یافته و گوساله‌های به دنیا آمده پس از تلقیح و آبستنی وارد گله شیری می‌شوند.
2-انتخاب گوساله‌های نر از مادران ممتاز برای برنامه تلقیح مصنوعی که بیست و هفت درصد پیشرفت ژنتیکی را سبب می‌شود به طوری که پسران این گاوها در پایان، حدود هزار یا هزاران دختر در گله خواهند داشت.
3-انتخاب تلیسه‌های جایگزین از پدران ممتاز که بیست ونه درصد پیشرفت ژنتیکی را به همراه خواهد داشت.
4-انتخاب گوساله‌های نر از پدران ممتاز به عنوان پدران آینده که مهمترین روش انتخاب با چهل و یک درصد پیشرفت ژنتیکی می‌باشد.
این درصدها صراحتا اهمیت انتخاب پدران و مادران ممتاز برای برنامه‌های اصلاحی را نشان می‌دهد. بنابراین در یک نگاه اجمالی به ارزیابی ژنتیکی پروتئین شیر گاو نر معروف استاربوک ، تأثیر دقیق انتخاب پدران گاوهای نر آینده مشخص می‌گردد. تمام فرزندان این گاو نر جزء بهترین‌ها می‌باشند. استارت مور رودولف و همه فرزندان رودولف در کانادا سالانه تست می شوند. استاربوک بیست سال پیش متولد شده و EBV  (ارزش ارثی: مقدار ارزش ژنتیکی که یک گاو به فرزندان خود انتقال می‌دهد) پروتئین شیر +10کیلو گرم به طور مستمر داشته البته این عدد بر اساس ارزش ژنتیکی امروز محاسبه شده است در صورتی که این گاو نر در سال 1984 مقام اول را به خود اختصاص داده بود به عنوان پدر گاوهای نر کانادا مورد استفاده قرار گرفت و فرزنان حاصل از تلقیح مصنوعی بین سال‌های  هشتاد و پنج تا نود متولد شدند از تعداد دویست فرزند موجود آن همگی ثابت کردند که میانگین -4 کیلوگرم برای پروتئین و -29 برای تولید عمر دارند این مسئله ممکن است عجیب به نظر برسد که گاو نری مانند استاربوک دارای فرزندانی است که میانگین زیر صفر(منفی) دارند این پدیده می‌تواند دو علت داشته باشد:
1-پتانسیل ژنتیکی فرزندان استاربوک و مادران
2- کل افزایش ژنتیکی پروتئین شیر در نیمه سال 1980 نزدیک به 40 کیلوگرم بوده مهم اسن است که از نظر اصلاحی پیشرفت صورت گرفته به طوریکه پسران برتر استاربوک خصوصا آیراستار +57 کیلوگرم  EBV پروتئین داشته که از پدر خود47 کیلوگرم بیشتر است. برحسب تصادف آیراستار برترین فرزند استاربوک است و دومین فرزند استاربوک، هانوفرهیل لئوتنات با +54 کیلوگرم EBV پروتئین است که در سال 1989 متولد شده است.
بقیه فرزندان استاربوک EBV پروتئین +31 و پایینتر داشتند که آخرین بار در سال 1999 تست شدند. در سال1999  برای اولین بار ثابت شد که از آیراستار بیش از حد به عنوان پدر گاورهای نر دنیا استفاده شده است. فقط در کانادا160 فرزند داشته که بین سال‌های نود تا نود و چهار متولد شده‌اند واین فرزندان دارای میانگین سی کیلوگرم افزایش پروتئین و ششصد و هشتاد و پنج پوند برای سوددهی طول عمر داشتند. دامنه تغییرات پروتئین از -7 تا +27 که مخصوص رودولف است متغیر می‌باشد. بر اساس ارزیابی اخیر رودلف 15 کیلوگرم افزایش پروتئین و579 پوند سوددهی طول عمر دارد. حتی بیشتر از آیراستارمعروف که پدر گاوهای نر دنیا است. تولید آیراستار از استاربوک اهمیت استفاده از بهترین پدران ممتاز برای تولید نسل آینده گاوهای نر را نشان می دهد این مسئله در خصوص آیراستار و پسرش رودولف نیز صادق است.
 رودولف نزدیک به 200 پسر را که بین سال‌های نود و شش تا نود و هشت متولد شدند را تحت آزمایش دارد اگر چه اکثر آن‌ها هنوز ثبت نشده‌اند اما والدین آنها بین  سی و سه تا نود و دو کیلوگرم و به طور میانگین شصت و سه کیلوگرم بازدهی پروتئین داشتند. مهمترین شاخصه این گاورهای نر جوان، داشتن مادران ممتاز در کانادا و آمریکا می‌باشد.
بر اساس تجربیات قبلی می‌توان پیش‌بینی کرد که این گاوها از سال دو هزار ویک به بعد ثبت میشوند فرزندان انتخاب شده آنها حداقل پانزده تا بیست کیلوگرم پروتئین و ششصد
پوند سوددهی طول عمر بالاتر از رودولف خواهند داشت.
ارزش ژنتیکی برای بیان معیار و شاخص های گاو نر هر سال افزایش می‌یابد به طوری که بالاترین معیار برای گاوهای نر هلشتاین ممتار نزدیک به  یکصد برای پروتئین و دو هزار و سیصد برای سوددهی طول عمر می باشد اگر انتخاب صحیح و هوشمندانه باشد با برنامه‌تلقیح مصنوعی در سطح مزرعه به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش ژنتیکی در صفات اقتصادی مهم به وسیله افزایش واریاس ژنتیکی خواهید داشت اگر چه پیشرفت ژنتیکی تحت تأثیر افزایش تنوع ژنتیکی، کاهش فاصله نسل و دقت بالای انتخاب است. شدت انتخاب بالا مهمترین عامل آن به شمار می‌آید. متولیان برنامه تلقیح مصنوعی باید برای استفاده از حداکثر پتانسیل ژنتیکی پدرها، تلاش خود را انجام دهند و همزمان پرورش دهندگان نیز از پدران جوان ممناز در گله‌های خود برای پی بردن به هدف‌های پرورش استفاده کنند.