کشاورزی نیازمند دایره‌المعارف اقلیمی


دسته بندی: اخبار کشاورزی
کشاورزی نیازمند دایره‌المعارف اقلیمی

برای این‌که بتوانیم به الگوی کشت برسیم نیاز به تمرکز کلیه اطلاعات به دست ‏آمده داریم که به شناخت اقلیم، خاک، گیاهان بومی، حیوانات و دیگر مولفه‌های کشاورزی بپردازد‏‎.‎
یک کارشناس کشاورزی گفت: برای این‌که بتوانیم به الگوی کشت برسیم نیاز به تمرکز کلیه اطلاعات به دست ‏آمده داریم که به شناخت اقلیم، خاک، گیاهان بومی، حیوانات و دیگر مولفه‌های کشاورزی بپردازد‏‎.‎
اسماعیل شهبازی - استاد دانشگاه شهید بهشتی - در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گسترش کشاورزی را مستلزم ‏آگاهی از اقلیم، خاک و آمایش سرزمین دانست و گفت: در آمایش سرزمین قبل از هر چیز باید اقلیم‌های گوناگون ‏کشور را بشناسیم و بدانیم هر قطعه از خاک برای چه محصول یا فعالیت کشاورزی مناسب‌تر است‎.‎
وی درباره طرح الگوی کشت با ابراز این عقیده که نام این طرح بهتر است «الگوی فعالیت‌های کشاورزی» باشد، ‏تشریح کرد: کشاورزی تنها کشت و زرع نیست بلکه دامداری، پرورش آبزیان، طیور، قارچ و ... را نیز شامل ‏می‌شود بنابراین منظور از طرح الگوی کشت این است که فعالیت‌های کشاورزی را کجا، چگونه و در چه ‏مواردی انجام دهیم‎.‎
شهبازی افزود: پس از آن باید مشخص کنیم آیا فعالیت‌های کشاورزی، همگانی صورت می‌گیرد که شامل زارعت، ‏باغبانی، دامداری، طیور و ... می‌شود یا این‌که به شکل تخصصی دنبال خواهد شد‏‎.‎
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: پس از این‌که آمایش سرزمین با تمام ویژگی‌هایش انجام شد باید به فکر ‏خاک‌شناسی تفصیلی باشیم و بدانیم که خاک کشورمان از نظر فیزیکی و شیمیایی چه وضعیتی دارد و برای ‏حاصلخیزی خاک به چه موادی نیاز است که البته این موارد با توجه به حوزه‌های آبخیز و آبریز کشور باید ‏تقسیم‌بندی شود‏‎.‎
وی با اشاره به این‌که موسسه خاک‌شناسی ایران از سال 1336 کارش را شروع کرده است، خاطر نشان کرد: این ‏موسسه به بررسی و خاک‌شناسی بسیاری از نقاط کشور پرداخته است اما در بخش‌های مختلف پراکنده است و باید ‏یافته‌های به دست آمده در ارتباط با دیگر مولفه توسط کارشناسان این موسسه با هم تلفیق شوند‏‎.‎
شهبازی با بیان این‌که گام بعدی در طرح الگوی کشت، شناخت گیاهان بومی ایران است، افزود: در بعضی از ‏مناطق ایران گیاهانی داریم که تولیدش بسیار صرفه اقتصادی دارد؛ مثلا کشت انواع لوبیا و گشنیز که مصرف ‏طبی دارد در شهرستان نهاوند بسیار حاصلخیز است اما کمترین توجه به آن صورت گرفته است‏‎.‎
این استاد دانشگاه با طرح این سوال که در برنامه‌های کشت و آمایش سرزمین‌مان چقدر به شناسایی خصوصیات ‏محصولات کشاورزی پرداخته‌ایم؟ گفت: واقعیت این است که مطالعات لازم در این خصوص انجام نشده یا اگر ‏انجام شده به صورت تخصصی برای حرفه‌های خاص بوده است‏‎.‎
وی ادامه داد: باید گیاهان سازگار با شرایط اقلیمی خود را بشناسیم. ممکن است یک گیاهی در یک منطقه کشت ‏نشود اما برای آن‌جا مستعد باشد‎.‎
این کارشناس کشاورزی به کشت گلخانه‌ای و محصولاتی که نیاز به مراقبت‌های بسیار دارند، اشاره و اظهار کرد: ‏وقتی این گونه باشد صرفه اقتصادی از بین می‌رود لذا باید هزینه‌های تولید را حتی‌المقدور کم کنیم و بیشترین سود ‏را به کشاورز برسانیم‎.‎
وی خاطر نشان کرد: الگوی کشت در ایران موضوع تازه‌ای نیست و از سال 1354 گروهی روی این موضوع ‏کار کردند و گزارش‌های مفصلی در این زمینه ارائه شد اما هرگز عملی نشد‏‎.‎
این استاد دانشگاه با بیان این‌که باید به بازار امروز دنیا توجه کنیم، تاکید کرد: با توجه به نیازهای روز دنیا باید ‏بدانیم چه تولیدی دارای مزیت قطعی و چه تولیدی دارای مزیت نسبی اقتصادی است‏‎.‎
شهبازی با اشاره به این‌که نباید سعی کنیم به کشت محصولات جدید به هر قیمت در یک منطقه خاص بپردازیم، ‏توضیح داد: اراضی کشاورزی شمال کشور با مساحت محدودش می‌تواند بسیاری از نیازهای کشور به برنج را ‏برطرف کند. بنابراین لزومی ندارد این اراضی را به باغات درختان میوه تبدیل کنیم زیرا مجبور می‌شویم برای ‏تولید برنج به دیگر استان‌ها برویم که در این صورت آب بسیار زیادی را مصرف خواهیم کرد‏‎.‎
این استاد دانشگاه با طرح این پیشنهاد که می‌توان دستگاهی را به نوآوری‌های تولید اختصاص داد، گفت: این ‏دستگاه تشکیلاتی، می‌تواند به بررسی یک کشت نو بپردازد تا قبل از ورود یک کشت جدید به منطقه‌ای خاص، ‏بررسی‌های لازم را درخصوص سازگاری با شرایط آن منطقه صورت دهد‏‎.‎
وی با بیان این‌که نباید اراضی کشاورزی را به فعالیت‌های دیگر اختصاص دهیم، اظهار کرد: در الگوی کشت باید ‏به شناخت دانش بومی در تیپ کارشناسان پرداخت که در این زمینه می‌توان به سازمان نظام مهندسی کشاورزی و ‏منابع طبیعی امیدوار بود‏‎.‎
شهبازی ادامه داد: برای این‌که بتوانیم به الگوی کشت برسیم نیاز به تمرکز کلیه اطلاعات به دست آمده مثلا در ‏دایره‌المعارفی داریم که به شناخت اقلیم، خاک، گیاهان بومی و دیگر مولفه‌های کشاورزی بپردازد. باید آمایش ‏سرزمین را به صورت مقدماتی انجام دهیم و بدانیم در هر جا چه نوع فعالیت‌هایی داشته باشیم‎.‎
این کارشناس کشاورزی با طرح این پیشنهاد که باید یک اتاق فکر کشاورزی ایجاد شود، گفت: هم‌اکنون اتاق فکر ‏وجود دارد که بیشتر در سطح کارشناسان دستگاه‌های مربوطه است اما اتاق فکری که کشاورز و روستایی در آن ‏نباشد برای همان کارشناسان و متخصصان خوب است. اتاق فکر باید با مشارکت فعالانه‌ی کشاورزان و روستاییان ‏خبره و نخبه از کلیه مناطق کشور باشد تا برنامه‌ریزی‌های آن بر مبنای شرایط صورت گیرد‎.‎

خبرگزاری ایسنا – 92/1/21‏