جلوگیری از خسارت آفات در گلخانه

شرایط ایجاد شده در گلخانه بهتـرین وضعیت را برای استقرار انواع حشرات و کنه های آفت بوجود می آورد .

---

شرایط ایجاد شده در گلخانه بهتـرین وضعیت را برای استقرار انواع حشرات و کنه های آفت بوجود می آورد . افزایش سریع جمعیت آفات در گلخانه گاهی اوقات آنچنان غاقل گیر کننده است که تنها یک مدیریت کارآمد می تواند از خسارت آنها به محصول جلوگیری کند . برای کنترل آفات در گلخانه استفاده بی رویه از سموم دفع آفات راه حل مناسبی نیست و به هیچ وجه توصیه نمی شود . مدیریت صحیح آفات گلخانه بیشتر بر استفاده از روشهای پیشگیری استوار است . زیرا این روشها به مراتب آسانتر و کم هزینه تر از روشهای مبارزه با آفات پس از ظهور آنها در گلخانه است . پیشگیری از وقوع آفات عمدتاً بر رعایت اصول بهداشت زراعی متکی است که شامل نابودی یا حذف نه تنها مواد آلوده به آفت بلکه کلیه منابع بالقوه آلودگی می باشد . عملیات پاکسازی می بایست هم در داخل گلخانه و هم در اطراف آن انجام گیرد و در هر مرحله از تولید محصول می بایست انجام پذیر باشد. رعایت اصول بهداشتی در گلخانه فرآیندی مداوم و در تمام طول سال است.
حفاظت و پیشگیری از آفات را میتوان در سه مرحله اجرا کرد :
ج) مرحله پایان برداشت محصولدر صورتیکه بوته به حشرات و کنه های آفت آلوده شده با شد بلافاصله پس از آخرین برداشت محصول و قبل از حذف بوته ها اقدام به مبارزه با آفت نمایید تا جمعیت انتقالی آفت از یک دوره کشت به دوره دیگر نابوده شده یا به حداقل برسد. این کار فرصت باقی ماندن و پخش یا پنهان شدن آفت را در درزها و شکاف گلخانه و دیگر جاهای امن آن به حداقل میرساند. روشهای مبارزه با آفات در این مرحله می تواند شیمیایی و یا غیر شیمیایی باشد . استفاده از یک آفت کش مناسب قبل و پس از حذف بوته ها از داخل گلخانه معمولا\" منجر به از بین رفتن بخش عظیمی از جمعیت حشرات و کنه ها می شود. از توصیه های کارشناســان در این مورد استفاده کنید . پس از مصرف آفت کشها و قبل از ورود به داخل گلخانه از انجام تهویه مناسب و کافی در داخل گلخانه اطمینان حاصل کنید.درجه حرارتهای بالا بصورت یکنواخت و سراسری حداقل به میزان 40 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی کمتر از 50 درصد به مدت حداقل 3 تا4 روز بطور موثری حشرات و کنه ها را کنترل خواهد کرد . پس از حذف بوته ها این روش می تواند تکرار شود . این روش در ماههای گرم تابستان به آسانی و با هزینه کمتری قابل اجرا است.پس از اجرای روشهای فوق الذکر و حذف بوته ها می بایست با استفاده از تله های زرد چسبنده آفات بالدار احتمالی از قبیل تریپس ها ، مگس های سفید و شته ها ردیابی شوند . بطور منظم این تـله ها را بازدید کنید و اگر آفتی مشاهده کردید با استفاده از یک روش مناسب ضربه دیگری به آن وارد کنید
ضد عفونی بستر کشتضد عفونی بستر کاشت ، ذخیره آفات بویوه کنــه های تار عنکبوتی و تریپسها را کاهش خواهد داد . روشهای مختلف ضد عفونی بستر کشت عبارتند از :الف - ضد عفونی خاک با استفاده از بخاربرای گرفتن نتیجه بهتر از این روش یهتر است خاک تا عمق 15 تا 20 سانتی متر به خوبی زیرورو شده و رطوبت آن در حد مناسبی باشد. از دماسنجهای خاک برای اطمینان از گرم شدن خاک در حدود 80 درجه سانتیگراد و به مدت 30 دقیقه اطمینان حاصل کنید اگر درجه حرارت یا مدت زمان آن افزایش یابد ممکن است مشکلاتی از قبیل افزایش املاح یا از بین رفتن آمونیاک خاک پیش بیاید ب - ضد عفونی خاک با استفاده از گازهای شیمیایی گاز متیل بروماید به عنوان مرسوم ترین مــاده شیمیایی جهت ضد عفونی خاک بکـــار می رود . گاز دهی می بایست در خاکی که حداقل تا عمق 15 سانتیمتر به خوبی زیرورو شده است و حرارت آن حداقل 15 درجه سانتیگراد بوده و از رطوبت مناسبی برخوردار است انجام شود . پس از گازدهی خاک می بایست به خوبی به مدت 3 تا 7 روز هوادهی شود چرا که این گاز برای گیاهان و پستانداران بسیار سمی است .متیل بروماید نباید قبل از کشت محصولاتی که برگهای آن مورد استفاده قرار می گیرد( مانند کلم ) استفاده شود. زیرا بروماید بیشتر در برگها و ساقه های گیاه تجمع پیدا می کند. برای ضد عفونی خاک بخار دادن مزیت بیشتری نسبت به گاز دهی دارد زیرا علاوه بر نابودی اکثر آفــات با این روش هیچ گونه اثر سمی پس از مصرف از خود بجای نمی گذارد . علاوه بر این کشت محصول می تواند بلافاصله پس از سرد شدن خاک و آبیاری انجام شود. ج- ضد عفونی خاک با استفاده از انروی خورشیدی با استفاده از انروی خورشیدی بعنوان یک منبع انروی ارزان میتوان تا حد بسیار زیادی آفات و عوامل بیماریزای خاکزی و همچنین بذر علفهای هرز را نابود کرد.بهترین زمان برای اینکار ماههای گرم تابستان است . مانند دو روش قبل بهتر است زمین قبل از اجرای روش بخوبی زیرورو شده و رطوبت آن در حد مناسبی باشد سپس سطح خاک توسط یک لایه بدون درز و روزنه از جنس پلاستیک شفاف که از آن نور عبور کند پوشانده میشود. برای بررسی بهتر تغییرات درجه حرارت در عمق های مختلف می توان از دما سنج های خاک استفاده کرد.توصیه می شود قبل از کشیدن پلاستیک روی خاک مقداری کود دامی تازه با خاک مخلوط شود تا اثر آفت کشی این روش افزایش یابد.
ب - مرحله تولید محصولدر این مرحله عملیات توصیه شده در طی مرحله قبل می بایست ادامه یابد.
توصیه های بیشتر عبارتند از :
- حداقل یک محوطه به پهنای 10 متر فضای عاری از هر گونه گیاه یا چمن زنی شده در اطراف گلخانه ایجاد کنید ( در صورتیکه از علف کشها برای پاکسازی استفاده میکنید از عدم پاشش آنها در اطراف پنجره ها و هواکشهای گلخانه اطمینان حاصل کنید ). گیاهان زنیتی و سبزیجات خانگی محلهای استقرار خوبی برای حشرات و کنه ها هستند و به همین خاطر در نزدیک گلخانه این گیاهان به عنوان علف هرز در نظر گرفته می شود.
- هرگز گیاهان متفرقه مانند انواع گیاهان زینتی و درختچه هارا داخل گلخانه قرار ندهید چرا که اینها بعنوان پناهگاههای جایگزین برای حشرات، کنه ها و سایر آفات عمل می کنند.
- به منظور جلوگیری از گل آلوده شدن و مرطوب شدن سطح خاک که محل مناسبی برای تکثیر مگس های پوسیده خوار ایجاد می کند . خاک را بخوبی زهکشی کنید.
- کلیه بقایای گیاهی را از مسیر راهروها و مسیر آبیاری به سرعت جمع آوری کنید و هیچگونه توده زباله را داخل و یا نزدیک گلخانه به حال خود رها نکنید
- در جاهائیکه امکان پذیر است از توریهای محافط استفاده کنید تا از ورود حشرات جلوگیری شود استفاده از توری یک راه موثر و ساده برای جلوگیری از ورود آفات درشت مانند انواع پروانه های آفت، سوسکها ، زنبورها و سن ها به داخل گلخانه است.
¬¬الف - مرحله تولید نشاء و کاشت.در این مرحله می توانید از تله های زرد چسبنده به ابعاد 13×8 سانتیمتر ( یک تله برای هر50 تا100 متر مربع) برای ردیابی اولیه مگس های سفید ، تریپس ها و شته ها استفاده کنید این تله ها می بایست درطول راهروهای داخل گلخانه ، نزدیک در و پنجره ها و محلهای ورودی هوا نصب شود و حداقل هفته ای یکبار مورد بازدید قرا گیرد . علاوه بر بازدید تله ها بهتر است بوته های نشاء یا گیاهچه ها را نیز بصورت هفتگی از نظر وجود کنه یا شته بررسی کنید . وجود کنه های تارعنکبوتی را می توانید از طریق مشاهده مستقیم کنه بر روی گیاه یا مشاهده آثار خسارت آن مشخص نمایید. بر اثر تغذیه کنه های دو نقطه ای ( کنه های تار عنکبوتی ) نقاط زرد رنگی در سطح برگ بوجود می آید . از آنجائیکه تله های زرد تنها برای ردیابی حشرات بالدار قابل استفاده است ردیابی آفات بی بالی مانند کنه ها و یا شته های بی بال بصورت مشاهده مستقیم در نشاء ( یا گیاهچه) بسیار مهم است . شته ها بیشتر در زیر برگها یا اطراف جوانه های رویشی و زایشی گیاه مستقر می شوند و از طریق وجود پوسته های سفید رنگ آنها و یا ترشحات چسبنده براق آنها به نام عسلک بر روی اندامهای مختلف گیاه قابل ردیابی هستند. علفــــهای هرز می توانند منبع مهمـــی برای استقرار حشرات و کنه ها در طول سال باشند . بنـــابر این می بایست کلیه علفهای هرز داخل و اطراف گلخانه را نابود کنید . از قرار دادن هر گونه گیاه زینتی در اطراف نشاء ها یا گیاهچه های جوان خودداری کنید زیرا این نوع گیاهان نیز می توانند به صورت منبعی برای استقرار آفات عمل کنند.