کاربرد زردچوبه در رژیم غذائی جوجه ی گوشتی

اکثر بیماری های رایج در صنعت مرغداری داخل کشورکه بطور همه گیر ، جوجه های گوشتی را مبتلا می نمایند، عملکرد کبد را مختل می نمایند

---

زردچوبه ، ریزوم پودر شده ی گیاه Curcuma longa ، از دیرباز جایگاه ویژه ای را در طب سنتی به خود اختصاص داده است و عملکرد آن به عنوان عامل ضد درد، ضد التهاب ، ضد اکسیدانت،ضد باکتری ، ضد سرطان و تومور، ضد قارچ و ضد آمیب ،ضد زهر،محافظت کننده ی عصبی،محافظت کننده ی کبدی،محافظت کننده ی بینائی،محافظت کننده ی موکوس معده وروده ، محافظت کننده ی ششی و غیره، توسط بسیاری از محققین به اثبات رسیده است .
از آن جائی که اکثر بیماری های رایج در صنعت مرغداری داخل کشورکه بطور همه گیر ، جوجه های گوشتی را مبتلا می نمایند، عملکرد کبد را مختل می نمایند،کبد به عنوان اندام تشخیصی بسیار مهمی در جوجه های گوشتی مطرح است.از طرفی به دلیل تشدید متابولیسم در جوجه های گوشتی به منظور افزایش تولید و راندمان ، کبد به عنوان مرکز مهم درگیر در متابولیسم و واسطه ی مهم دستگاه گوارش و خون از اهمیت فیزیوپاتولوژیکی خاصی برخوردار است. با توجه به این که هر گونه آسیب یا اختلال در جوجه ها ی گوشتی در نخستین گام روی تغذیه و در نتیجه راندمان تولید جوجه ها تاثیر خواهد داشت ، در تحقیق حاضر سعی بر آن شد تا بتوان فواید و مضرات فیزیولوژیک احتمالی افزودن زردچوبه در رژیم غذائی جوجه های گوشتی به عنوان ماده ی محافظت کننده ی طبیعی ، بررسی گردد تا شاید بتوان آن را به عنوان الگوی کاربردی در محافظت از آسیب های رایج کبدی و دستگاه گوارش جوجه ها (بیماری یا تاثیر سوء آنتی بیوتیک ها برکبد ) به کاربرد تا با افزایش میزان مقاومت جوجه ها ؛ بهبود وضعیت سلامت و روند رشد و در نتیجه تولید بیشتری به دست آورد .کاربرد بالای زرد چوبه در طب سنتی؛ در دسترس و ارزان بودن این ماده و حداقل اثرات جانبی که در مورد کاربرد این ماده گزارش شده است ،باعث انتخاب زرد چوبه گردید .
مواد و روش ها:
در تحقیق حاضر از جوجه های گوشتی نر نژاد آرین استفاده گردید.جوجه ها طی دوره ی آزمایش رژیم روزانه ی مرغداری اولیه را در یافت می نمودند.۳۶ جوجه ی سالم و بامحدوده ی وزنی مشابه از سن ۲۵روزگی به محل آزمایش منتقل شدند و پس از انطباق کامل با محیط به صورت تصادفی به سه گروه(۶ تکرار) تقسیم شدند و در شرایط نور ۲۴ ساعته با دسترسی کافی به آب و دان ،نگهداری شدند.
جوجه هادر سن ۳۶ روزگی طول دوره ی آزمایش ۱۴ روز
گروه کنترل۱: تیمار با کپسول های حاوی دان و دوقطر روغن مایع آفتابگردان
گروه آزمایش ۱:تیمار با کپسول های حاوی زردچوبه و دو قطره روغن مایع آفتابگردان با دز ۵۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن.
گروه آزمایش ۲:تیمار با کپسول های حاوی زردچوبه و دو قطره روغن مایع آفتابگردان با دز ۱۰۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن.
در سری دوم آزمایش دز ۱۰۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دوره ی ۴۴ روز مورد بررسی مشابه با روش قبل قرار گرفت.
جوجه ها روزانه از لحاظ وضعیت تغذیه و رفتاری بررسی شده ، وزن روزانه ی آنها در جداولی ثبت می گردید . در پایان دوره پس از تعیین هماتوکریت ، عملیات کالبد گشایی و تعیین نسبت وزن قلب ، کبد و طحال به وزن بدن انجام گردید.همچنین به منظور بررسی احتمالی تاثیر زردچوبه بر سطح آنزیم های کبدی میزان سرمی آنزیم های ALP وGOT اندازه گیری شد.آنالیز آماری داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss و آزمون من ویتنی صورت گرفت.
به منظور بررسی تغییرات بافتی یا هر گونه آسیب دیگر ،در دستگاه گوارش ؛ از بافت کبد ، پیش معده و روده نمونه برداری صورت گرفت . نمونه ها با فیکساتور فرمالین و بوئن تثبیت شده پس از انجام مراحل پاساژ بافت و برش ؛ با تکنیک هماتوکسیلن ائوزین و پاس و پیک ایندیکو کارمن رنگ آمیزی گردیدند .
نتایج:
تاثیر زردچوبه در دز های ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن بر فاکتور های خونی و وزن اندام های کبد،طحال،قلب و میزان اضافه وزن روزانه و نیز سطح سرمی ALP,GOP در جدول شماره ی ۱ نشان داده شده است .همان گونه که مشاهده می شود در مقایسه ی فاکتور های اندازه گیری شده در گروه های آزمایش و کنترل هیچگونه اختلاف معنی دار آماری مشاهده نمی شود.همچنین در گروه های آزمایش؛ هیچ گونه تغییر رفتاری ،نظیر بی اشتهائی، بی تحرکی وغیره در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نگردید.در مطالعات بافت شناسی کبد و دستگاه گوارش نیز هیچگونه مورد غیر عادی مشاهده نشد.نتایج به دست آمده در آزمایشات سری دوم نیز مشابه با مورد قبل بود.در مقایسه فاکتورهای اندازه گیری شده با گروه کنترل هیچگونه تفاوت معنی داری در گروههای مورد آزمایش مشاهده نشد .
بحث:
کمبود مواد غذائی به ویژه مواد پروتئینی آنگونه که در اوایل دهه ی ۱۹۷۰ پیش بینی شده بود به وقوع نپیوسته است چرا که امروزه توانسته ایم با افزایش منابع غذائی و بهبود راندمان تولید،بر این مشکل غلبه نمائیم.امروزه به دلیل افزایش صنعت مرغ گوشتی قابلیت افزایش تولید راندمان به نحو مطلوبی فراهم شده است. با توجه به اثرات نامطلوب جانبی که کاربرد داروهای شیمیائی در پی خواهد داشت؛به نظر می رسد ارائه ی روش ها و درمان های کل نگر با تکیه بر استفاده از دارو های گیاهی که حداقل اثرات نامطلوب را به همراه خواهند داشت با بهبود کیفیت تولید و ارتقای سلامت عمومی جامعه توام خواهد بود از طرفی با تکیه بر اصول طب کل نگر افزایش قوای بدنی می توان به نقش استفاده از داروهای گیاهی به عنوان عامل محافظت کننده در مقابل بسیاری توکسین ها در صنعت مرغداری امیدوار بود.
همانگونه که در بخش نتایج این پژوهش نیز مشاهده می شود کاربرد زردچوبه در دز های تا ۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به طور روزانه با هیچگونه علائم نامطلوب فیزیولوژیک و بالینی توام نمی باشد. نتیجه ی تحقیق مشابه به عمل آمده در پیش تیماری با زردچوبه طی القای مدل تجربی مسمومیت با استامینوفن نیز نشان دهنده ی روند مطلوب رشد و متوسط اضافه وزن روزانه طی دوره ی آزمایش در گروه تیمار شده با زردچوبه می باشد؛ همچنین مقایسه ی تغییرات آنزیم های کبدی در سرم نیز نشان دهنده ی اثر محافظت کنندگی کبدی زردچوبه ( در دز ۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ) در مدل تجربی مسمومیت با استامینوفن می باشد . شواهد هیستولوژی و هیستوشیمی نیز تائید کننده ی شواهد سرولوژیک مبنی بر تاثیر محافظت کنندگی کبدی زردچوبه می باشند. همچنین نتایج پژوهش مشابه در مطالعه ی مقاطع تهیه شده از بافت روده طی مسمومیت با استامینوفن و تاثیر پیش تیماری با زردچوبه نیز تائید کننده ی عمل محافظت کنندگی گوارشی زردچوبه در مدل تجربی مسمومیت با استامینوفن است. باید گفت بخش عمده خصوصیات زردچوبه، به ماده ی موثره ی آن کورکومین مربوط است. در زردچوبه کورکومینوئیدهایی وجود دارد که دارای عملکرد سنیرژستیک با هم می باشند گروه فنلی کورکومین جهت فعالیت حذف کنندگی رادیکال های آزاد الزامی است و حضور گروه متوکسی، فعالیت این مواد را جهت پاکسازی و حذف رادیکال های آزاد افزایش می دهد. کورکومین حلقوی (تورمرین) موجود در زردچوبه نیز با دارا بودن ۳ باقیمانده ی متیونین، نقش عمده ای در محافظت از عوامل آسیب رسان اکسیداتیو داشته و هیچ گونه مسمومیتی در سلول ایجاد نمی نماید.از طرفی تیمار با زردچوبه به سبب افزایش فعالیت سوپر اکسید دیس موتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پر اکسید از کبد می شود به عبارتی تیمار با زرد چوبه، در نتیجه تشدید فعالیت آنزیم های ضد اکسیدانتی، سبب کاهش میزان پراکسیداسیون لیپید خواهد شد و به این ترتیب، پراکسیداسیون لیپیدی غشاهای داخل سلولی که عارضه ای معمول در مسمومیت سلولی است مهار شود.در این بین پروتئین TAP زردچوبه نیز سبب پراکسیداکسیون لیپید می شود .بخش عمده ی اثرات محافظت کنندگی کورکومین زرد چوبه در مقابل پراکسیداسیون لیپیدکه در نهایت از مرگ سلولی حاصل از استامینوفن و تتراکلریدکربن ممانعت به عمل می آورد، مرتبط با ظرفیت بالای ضد اکسید کنندگی کورکومین و توانایی کنژوگه شدن آن با گلوتاتیون می باشد. همچنین کورکومینوئیدها در بافت باید مشتقات اسید سینامیک تبدیل می شوند و به این ترتیب قادرند در مقابل مسمومیت کبدی، محافظت به عمل آورند. کورکومین احتمالا طی روند افزایش ترشح صفرا و تسریع دفع صفرا همراه بافراورده های دفعی از جمله متابولیت های سمی و رادیکال آزاد n استیل ایمیدوکینون شده، از طرف دیگر ، کورکومین دارای عملکرد ضداکسیدکنندگی و حذف رادیکال های آزاد می باشد که می تواند ، اثر محافظت کنندگی زردچوبه را توجیه نماید . با توجه به تمایل جامعه ی بشری به مصرف گوشت های سالم و فاقد باقیمانده ی داروئی و با استناد به شواهد به دست آمده از این پژوهش و نتیجه ی تحقیقات مشابه به عمل آمده می توان گفت افزودن زردچوبه به رژیم غذائی جوجه های گوشتی با هیچگونه اثر نامطلوب بالینی همراه نیست و می تواند با اثرات قابل توجهی در جهت محافظت در مقابل توکسین های موثر بر دستگاه گوارش و کبد عمل کند.

موسسه مرغداری ایران