مزایا و تأثیر آهک پاشی در پرورش ماهی

در تأثیر گذاری آهک عواملی چون نوع آهک ، درجه خنثی سازی آن و قطر ذرات آهکی مؤثر است . چنانچه سنگ آهک در استخر بکار رود میزان آن تقریباً نصف میزان آهک زنده است .

---

مزایا و تأثیر آهک پاشی در پرورش ماهی
جهت سودمندی آهک در استخرهای پرورش ماهی روی هم رفته سه نوع استخر در برابر آهک دهی واکنش خوبی نشان می دهند :
الف) استخرهای دیستروفیکDis tropic ( آب های آلوده به مواد آلی با رنگ قهوه ای ) که با آب آنها به شدت با مواد هومیفی و رس کدر گشته و دارای مقدار زیادی مواد آلی می باشند که به کندی تجزیه می شوند .
ب) استخرهای دارای آب اسیدی و PH پائین که قلیائیت آن کم بوده و حالت اسیدی آن به علت وجود گل بستر نسبتاً اسیدی و یا خاک های حوزه آبخیز نسبتاً اسیدی آنهاست .
ج) استخرهای دیستروفیک دارای آب با اسیدیته معدنی ناشی از خاک های اسیدی گوگردی حوزه آبخیز آن ، اما آهک دارای یکسری مزایا برای اکثر مزارع پرورش ماهی به شرح زیر می باشد :
۱) آهک دهی با اثر بر قلیائیت آب ، مقدار دی اکسید کربن برای فتوسنتز را افزایش می دهد ، زیرا که باعث زیاد شدن بی کربنات شده و با تجزیه آنها Co۲ افزایش می یابد .
۲) کاربرد آهک ، غلظت مواد کلوئیدی را کاهش می دهد و عمق نفوذ نور کافی برای فتو سنتز را افزایش می دهد و همچنین کدورت ناشی از مواد هومینی و ذرات کلوئیدی خاک را کاهش می دهد .
۳) طی آهک دهی ، فعالیت میکروبی و تجزیه ای زیادتر شده ، تجزیه باکتریایی و مواد آلی تسهیل می گردد و مصرف اکسیژن محلول برای این فعل و انفعالات هم کاهش می یابد .
۴) آهک پاشی انگل ها و سایر موجودات ناخواست را نابود می نماید ، خاصیت مهم آهک ضدعفونی استخر می باشد ، زیرا بسیاری از آفات ، بیماری ها و انگل ها را نابود می سازد .
۵) با افزایش PH توسط آهک ، حدود ۸ جامعه پلانکتونی احیاء می شود و دسترس یه مواد غذایی آسانتر و غلظت لحظه ای Co۲ افزایش می یابد . حجم و تعداد زی شناوران گیاهی در استخرهای آهک دهی شده بیشتر می شود ، ولی بر روی ترکیب جنسی آنها اثر ندارد .
۶) ثابت شده که آهک دهی تولید موجودات کفزی یا ۱۳ enthic را افزایش می دهد که خود غذای ماهیان .
۷) چنانچه میزان کوددهی به استخر پرورش ماهی ثابت باشد ، تولید ماهی از طریق آهک دهی تقریباً دو برابر می شود .
۸) با توجه به اینکه برای سنجش باروری استخر قلیائیت شاخص است ، با افزودن آهک این میزان افزایش یافته و حاصلخیزی آب فزونی می یابد و کلسیم مورد نیاز گیاهان آبزی بهتر در دسترس آنها قرار می گیرد .
۹) آب استخر در PH بین ۹ – ۷ قلیایی است و در آن بیکربنات ها غالب می شوند ، بهترین میزان PH و تغییرات آن برای پرورش ماهی ۸/۶ الی ۴/۷ و نیز حد مطلوب آن بین ۵/۸ – ۵/۶ است ، با افزودن آهک به استخر این منظور حاصل می شود .
۱۰) با افزودن آهک به استخر سبب افزایش کلسیم می گردد که برای رشد و نمو اسکلت ماهیان ضروری است۰ البته اغلب آنها به میزان لازم از کلسیم برخوردارند .
۱۱) در نتیجه فعالیت های بیولوژیک آبزیان ، ازت حاصل می شود که به صورت آمونیوم یا آمونیاک به محیط آب وارد می شود و برای آبزیان سمی و خطرناک است . جمعیت ترکیبات آمونیوم به ترکیبات قابل استفاده گیاهان مانند نیترات ها در واکنش نیتریفیکاسیون ، وجود آهک به مقدار مناسب الزامی و ضروری است .
۱۲) کاربرد آهک سبب کنترل رشد بیش از حد گیاهان آبزی و جلبک ها می شود می شود و از رشد نابجای جمعیت زی شناوران گیاهی و گیاهان غوطه ور و شناور جلوگیری می نماید .
۱۳) کاربرد آهک زنده موجب می شود تا جلبک ها و احتمالاً موجودات مزاحمی که در کانال های آبرسانی استخرها جای گرفته اند ، بر طرف شوند .
۱۴) آهک به عنوان ماده تعدیل کننده PH آب است و حالت بافری ایجاد می کند .
همچنین آهک علاوه بر مزایای بالا دارای تأثیرات مختلفی در محیط استخر می باشد .
الف) بالا بردن PH و قدرت خنثی سازی
ب) فراهم سازی کلسیم برای بی مهرگان
ج) تسریع تجزیه و معدنی شدن مواد آلی بویژه سلولز
د) رسوب مواد آلی معلق
ه) به عنوان یک گند زدا
عوامل مؤثر در تأثیر گذاری آهک
در تأثیر گذاری آهک عواملی چون نوع آهک ، درجه خنثی سازی آن و قطر ذرات آهکی مؤثر است . چنانچه سنگ آهک در استخر بکار رود میزان آن تقریباً نصف میزان آهک زنده است . همچنین درجه خنثی سازی مواد آهکی که در واقع توانایی آنها برای خنثی کردن اسیدیته محیط است و باید مورد توجه باشد . CaCo۲ خالص دارای میزان خنثی سازی ۱۰۰ درصد است .
قطر ذرات آهکی نیز مهم است ، ذرات ریز به تناسب وزن نسبت به ذرات درشت دارای مساحت بیشتری هستند . در واقع با کاربرد ذرات ریز سطح تماس آ نها با آب زیادتر شده ، سریعتر از ذرات درشت اثر می کنند . در میان آهک های متداول بیشترین قابلیت خنثی سازی را آهک زنده و کمترین را کربنات کلسیم دارد .
افزایش تولید توسط آهک پاشی
آهک پاشی در استخرهای پرورش ماهی از طریق افزایش قلیائیت آب و تأمین دی اکسید کربن مورد نیاز در فتوسنتز ، با افزایش تولیدات اولیه و ماهی همراه است . در آب های سبک و با قلیائیت ناچیز ، کوددهی اغلب باشکست مواجه می شود ، بنابراین توصیه می شود . آهک پاشی مثل کوددهی تنظیم شود . قلیائیت ناچیز در آب ، علی رغم کوددهی مناسب ، می تواند به عنوان یک عامل محدود کننده در تولید اولیه ظاهر گردد و در حقیقت با کمبود کربن رشد فیتوپلانکتون ها محدود شده که این کمبود با آهک پاشی در استخر برطرف می شود .
آهک دهی در آب های دیستروف که بر اثر مواد هومینی و رسی کدر گشته و حاوی ذخایر زیادی از مواد آلی بوده و یا استخرهای حاوی آب با PH و قلیائیت کم که به علت وجود گل بستر نسبتاً اسیدی هستند ، بهترین بازدهی را دارند.
از مهمترین تأثیرات آهک پاشی ، کاهش نوسان PH استخرها در بعد از ظهرها می باشد . یون های Ca و Mg موجود در آب ، رسوب مواد کلوئیدی را مساعدتر و عمق نفوذ نور را افزایش می دهند . آهک دهی در دریاچه ها باتلاقی عمق رؤیت صفحه سکشی را از ۲ متر به ۵ متر رسانده و توزیع اکسیژن آب را به همان میزان زیاد می کند . آهک دهی میزان Co۲ آزاد شده از گل بستر را در شرایط مناسب فعالیت باکتریایی بهبود می بخشد .
جذب فسفر توسط آهک بستر می تواند منبع خو بی برای تأمین فسفر مورد نیاز گباهان آبزی محسوب شود ، همانند کوددهی اگرچه آهک پاشی سبب افزایش تولید فیتوپلانکتون ها و زئوپلانکتون ها می شود ولی تأثیر بر روی ترکیب جنسی فیتوپلانکتون ها ندارد . قابلیت زمان تولید سخت پوستان در آبهای آهک دهی شده به نصف تقلیل می یابد .
رابطه آهک پاشی و لجن
آهک دهی در بستر استخر از طریق قلیایی کردن محیط سبب فعال شدن لجن بستر و سرعت در تجزیه مواد آلی می گردد . میزان آهک دهی جهت این منظور تابعی از عمق لجن است . استخرهای با عمق لجن کمتر از ۱۰ سانتیمتر ، حداقل به میزان ۷۵۰ کیلوگرم ، ۲۰ – ۱۰ سانتیمترحدود ۱۵۰۰ کیلوگرم و بیش از ۲۰ سانتیمتر معادل ۲۰۰۰ کیلوگرم آهک جهت بهبود فعالیت باکتریایی ، نابودی انگل های و موجودات ناخواسته نیاز دارند .