بیمه ماهیان سردآبی

با عنایت به افزایش تولید ماهیان سردآبی در دهه اخیر در کشور ورسیدن به تناژ 75 هزارتن در کلیه بخشهای مزارع منفرد ، خرد ، مجتمع و مداربسته ،استخرهای خاکی ، قفس و کانال ، افزایش سطح تحت پوشش بیمه ضرورتی انکار ناپذیر است .

---

بیمه ماهیان سردآبی
با عنایت به افزایش تولید ماهیان سردآبی در دهه اخیر در کشور ورسیدن به تناژ 75 هزارتن در کلیه بخشهای مزارع منفرد ، خرد ، مجتمع و مداربسته ،استخرهای خاکی پرورش ماهی ، قفس و کانال ، افزایش سطح تحت پوشش بیمه ضرورتی انکار ناپذیر است .به ویژه آنکه در صد زیادی ازاین افزایش تولید بواسطه بکار گیری ادوات وتجهیزات هوادهی وبالا بردن میزان تولید در واحد سطح بوده واین عملیات توام با افزایش ریسک تلفات خواهد بود .بدین منظور جهت روشن شدن وضعیت بیمه ماهیان سردآبی در کشور وتبیین چالشها و فرصت ها در این بخش مطالب ذیل برحسب وسع اطلاعات نگارنده ارایه میگردد باشد تا صاحبنظران در این عرصه با بررسی جامع این موضوع واقداماتی موثر باعث رونق این صنعت در این بخش تولید شوند.
آشنایی با بیمه ماهیان سردآبی :
بیمه ماهیان سردآبی در دو بخش مزارع سنتی ماهیان سردابی و استخرهای خرد تعریف و اجرا می گردد که خلاصه شرایط آن در سال زراعی 88-89 توسط صندوق بیمه کشاورزی به شرح ذیل می باشد :
1- خطرات تحت پوشش بیمه : سیل ، طوفان ، زلزله ، تغییرات ناگهانی دمای اب ( در اثر کاهش دبی آب ) ناشی از تغییرات جوی و خشکسالی ، تغییرات کدورت ( گل آلودگی ) آب ناشی از بارانهای سیل آسا ، رگبار، تکرگ، صاعقه ، ذوب برف ، سقوط بهمن ویخبندان ، خشکسالی و کاهش دبی آب ناشی از عوامل قهری طبیعی و بیماریها میباشد که در خصوص پرورش ماهیان سردآبی در استخرهای خرد علاوه بر موارد فوق نامناسب بودن رژیم گازی چاه آب ( گازهای محلول ) و قطع برق شبکه سراسری بیش از ده ساعت با تایید اداره برق منطقه ای در صورت داشتن ژنراتور اضافه میگردد.
استثنائات شامل: سرقت ، اختلافات محلی ، توقیف و مصادره ، شورش وبلوا ، جنگ ، آلودگیهای شیمیایی ، صنعتی ، مواد آلی وفاضلابها و سوء مدیریت می باشد که در خصوص پرورش ماهیان سردابی در استخرهای خرد قطع برق وخرابی موتور پمپ اضافه می گردد.
2- مدت قرارداد بیمه : یکسال شمسی بوده و شروع بیمه و تعهدات صندوق 24 ساعت پس از امضائ قرارداد بیمه میباشد .
3- حق بیمه وغرامت : مبلغ کل حق بیمه وغرامت به ازا ئ هر متر مربع و تراکم مشخص میگردد. که بطور خلاصه در سه نوع تراکم معمولی ، 1.5 برابر ، 2 برابر در خصوص مزارع سردآبی سنتی تعریف شده که سهم بیمه گذار از حد اقل 8500 ریال به ازای هر متر مربع تا حداکثر 50300 ریال میباشد و محدوده غرامت از حد اقل 216300 ریال تا حد اکثر 1210000 ریال به ازای هر متر مربع است . و در خصوص استخرهای خرد در 4 نوع تراکم تعریف شده که سهم بیمه گذار از حد اقل 1000 ریال تا حد اکثر 7500 ریال به ازائ هر متر مربع می باشد و محدوده غرامت پرداختی توسط صندوق بیمه از حد اقل 32000 ریال تا حد اکثر 357000 ریال به ازائ هر متر مربع می باشد .
ضمنا در صورتی که واحد پرورشی از مدیریت خوبی برخوردار بوده و در طول یک دو.ره بیمه قبل غرامتی در یافت نکرده باشد ، در صورت تمدید بیمه نامه به میزان 10 در صد مبلغ حق بیمه سهم بیمه گذار مشمول تخفیف میگردد.
چالشهای موجود در بیمه پرورش ماهیان سردابی :
1-عدم استقبال پرور ش دهندگان از بیمه کردن مزارع : بطوریکه برطبق اطلاعات سال 87 حدود 10 در صد مزارع سنتی و کمتر از 2 در صد استخرهای خرد بیمه شده اند .
2-عدم اطلاع پرورش دهندگان از ضوابط جدید بیمه از جمله شمول بیماریها در خطرات تحت پوشش بیمه ، حق بیمه و غرامت پرداختی
3- عدم آموزش چهره به چهره در خصوص مزایا و مراحل یبمه توسط کار گزاران بیمه
4- نسبت نا مناسب میزان غرامت پرداختی به خسارت وارده به تولیدکننده : بطوریکه نسبت غرامت پر داختی به قیمت تمام شده ماهی حدود 63 در صد واین میزان نسبت به قیمت فروش ماهی حدود 40 در صد است .
5- عدم گنجاندن بیمه افت تولید در خطرات تحت پوشش بیمه : همانطوریکه همه پرورش دهندگان مطلعند در صورتیکه دمای آب در اثر گرما یا سرمای شدید دچار نوسان شود میزان تولید سالیانه کاهش می یاد یا بعبارتی طول دوره طولانی شده ودر یک دوره معین افت تولید خواهیم داشت .
6- عدم پرداخت بموقع غرامت به پرورش دهنده گان و طولانی شدن سیر اداری آن
7- دولتی بودن بیمه و نبود انگیزه های کافی برای کارکنان در بهبود خدمت رسانی و مشتری مداری و نیز وجود دستگاههای نظارتی متعدد که عملکرد کارکنان صنعت بیمه رافارغ از الزامات حرفه بیمه گری و چار چوب قوانین و مقررات دولتی تحت نظر دارند .
8-بالا بودن حق بیمه در مورد استخرهای خردی که مساحت بالایی دارند، در حالی که تراکم ماهی در واحد سطح آنها بسیار کم است.( استخر های خاکی پرورش قزل آلا )
فرصت ها و راهکارها جهت تعمیم ، گسترش و اثر گذاری بیمه ماهیان سردآبی :
1- بالا بردن فرهنگ بیمه در بین پرورش دهندگان از سوی دولت از طریق تبلیغات و غیره
2- آموزش چهره به چهره بهره برداران توسط کارگزاران بیمه در خصوص نحوه بیمه کردن . حق پرداختی و سایر موارد
3- برقراری بیمه حمایتی جهت بهره برداران از سوی دولت به استناد ماده 9 قانون نظام جامع دامپروری
4- رقابتی و غیر دولتی نمودن صنعت بیمه و تقویت شرکتهای کارگذار بیمه در بخش آبزیان
5- سرمایه گذاری در آموزش نیروی انسانی متخصص برای صنعت بیمه از سوی دولت
6- بالا بردن نسبت غرامت پرداختی به میزان خسارت وارده
7- کاهش قیمت بیمه استخرهای خرد و خدمات رسانی وسیع وبا کیفیت در این زمینه
8- تخصیص بخشی از اعتبارات خشکسالی جهت بیمه نمودن مزارع و استخرهای خرد ماهیان سردآبی
9- تسریع در بازدید از موارد خسارت دیده و پرداخت بموقع غرامت به خسارت دیدگان
10- در نظر گرفتن حق بیمه پرداختی مزارع در هزینه های جاری و پرداخت تسهیلات کم بهره توسط دولت به پرورش دهندگان
محسن پناهنده
کارشناس مسئول تکثیرو پرورش آبزیان
مدیریت امور شیلات وآبزیان استان تهران