حفظ کیفیت خاک با استفاده علمی از کودهای آلی

در راستای تامین و تضمین امنیت غذایی جامعه، حفظ کیفیت و حاصلخیزی خاک با استفاده علمی و صحیح از کودهای آلی و زیستی ضرورتی انکار ناپذیر است.

---

حفظ کیفیت خاک با استفاده علمی از کودهای آلی
رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج وزارت جهاد کشاورزی گفت: در راستای تامین و تضمین امنیت غذایی جامعه، حفظ کیفیت و حاصلخیزی خاک با استفاده علمی و صحیح از کودهای آلی و زیستی ضرورتی انکار ناپذیر است.
به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، \\\'جهانگیر پرهمت\\\' افزود: به حداقل رساندن تجمع کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی، منابع آب، خاک و سایر موجودات زنده، راهکاری جز توسعه استفاده علمی و صحیح از کودهای آلی و زیستی ندارد و این امر در خط مشی و سیاست های وزارت جهاد کشاورزی بروز پیدا کرده است.
وی اظهارداشت: علاوه بر توسعه تحقیقات کاربردی در این زمینه، ساختارهای قانونی،اعتباری و اجرایی لازم به منظور تحقق کامل آن نیز پیش بینی شده است.
پرهمت دامه داد: اتخاذ سیاست های حمایتی از تولیدکنندگان کودهای آلی و زیستی، بازگرداندن مواد آلی به خاک از طریق توسعه تولید کودهای کمپوست و ورمی کمپوست از پسماندهای فساد پذیر خانگی و کشاورزی و ایجاد نظام نظارت بر تولید و توزیع و فرآوری محصولات کشاورزی گواهی شده (سالم و ارگانیک که مستلزم به کارگیری گسترده از کودهای آلی و زیستی) از راهکارهای وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: کشاورزی با آغاز بهره گیری از فن آوری های نوین در دنیای پیشرفته امروز، به استفاده مداوم از کودها و آفت کش های مصنوعی وابسته شده است.
پرهمت افزود: همچنین نیاز روزافزون به غذا که به طور عمده ناشی از افزایش جمعیت و تغییر الگوی مصرف است، نیاز به افزایش تولید غذا را ضروری کرده است.
وی اضافه کرد: با توجه به محدودیت‌های افزایش سطح زیر کشت در سال های اخیر، مهمترین تلاش ها به افزایش عملکرد در واحد سطح محدود می‌شود.
رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اظهارداشت: برآوردها نشان می دهد که حداقل 33 درصد افزایش تولید مواد غذایی در سه دهه گذشته در جهان، مرهون مصرف کودهای شیمیائی بوده است، اما متاسفانه با شیوه فعلی کشاورزی متمرکز و استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی، خاک ها دیگر حاصلخیزی اولیه را ندارند.
وی با بیان اینکه مصرف انواع کودهای شیمیایی در ایران از سال 1325 آغاز شد، گفت: در ابتدای امر بین مصرف انواع کودهای آلی و معدنی، تعادل مناسبی وجود داشت، اما هم اکنون به دلیل سهولت تهیه و کاربرد، قیمت مناسب و تاثیر سریع و قابل ملاحظه این مواد بر رشد گیاهان، مصرف کودهای شیمیایی به حدی افزایش یافته که مصرف سایر انواع کودها، به حداقل رسیده است.
پرهمت تصریح کرد: کود، یکی از رایج ترین و مهمترین نهاده کشاورزی در دنیا به شمار می رود و همین امر باعث افزایش تولید این محصول در واحد سطح شده است ، بنابراین ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست.
وی ادامه داد: وجود اثرات مثبت کود بر عملکرد و افزایش کمی تولید محصول، این مواد خود دارای یک سری عوارض منفی نیز هستند.
وی اضافه کرد: استفاده بی رویه کودهای‌ شیمیایی‌ علاوه‌ بر اتلاف‌ سرمایه‌ و خسارات‌ مالی‌، موجب‌ آلودگی‌منابع‌ آب و خاک‌، بر هم‌ خوردن‌ تعادل‌ عناصر غذایی‌ در خاک‌، کاهش‌ بازده‌ محصولات‌ کشاورزی‌ در اثر کمبود یا سمی‌ بودن‌ بعضی‌ عناصر، تجمع‌ مواد آلاینده‌ (نظیر نیترات‌) در اندام‌های‌ مصرفی‌ محصولات‌زراعی‌ و به‌ طور کلی‌ به‌ خطر افتادن‌ حیات‌ و سلامتی‌ انسان‌ها و سایر موجودات‌ زنده‌ می شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی افزود: بروز مشکلات‌ اقتصادی‌ و زیست‌ محیطی‌ ناشی‌ از ‌ کودهای‌ شیمیایی‌ ازته‌ (در نتیجه‌ فرایندهایی‌ چون ‌تصاعد آمونیاک‌، دنیتریفیکاسیون‌ و آبشویی‌ نیترات‌)، موجب شده که‌ در سال‌های‌ اخیر سیستم‌های‌ بیولوژیک‌ تثبیت‌ کننده‌ ازت‌ همراه با استفاده از کودهای سبز یا بقایای مواد آلی در خاک، به‌ عنوان‌ بخشی‌ از برنامه‌های‌ کشاورزی‌ پایدار جایگزین‌ کودهای‌ شیمیایی شوند.
وی اظهارداشت: اثرات زیست محیطی و بهداشتی کودهای شیمیایی، متخصصان را بر آن داشت که هر چه بیشتر از موجودات زنده در خاک برای تأمین نیازهای غذایی گیاه کمک بگیرند و به این ترتیب تولید کودهای زیستی آغاز شد.
پرهمت تصریح کرد: نخستین کود زیستی در اواخر قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفت و از آن زمان به بعد سایر کودهای بیولوژیک ساخته شد.
وی اظهارداشت: ارگانیزم‌هایی که در تولید کودهای بیولوژیک مورد استفاده قرار می‌گیرند به طور عمده از محیط زیست جداسازی شده و سپس در شرایط آزمایشگاه در محیط ‌های کشت مخصوص مورد تکثیر و پرورش قرار می گیرند و در نهایت آماده مصرف می‌شوند.
پرهمت گفت: کودهای زیستی به مواد حاصلخیز‌کننده‌ای اطلاق می‌شوند که حاوی تعداد کافی از یک یا چند گونه از ارگانیسم های مفید خاکزی هستند که روی مواد نگهدارنده مناسبی عرضه می شوند.
وی اظهارداشت: کودهای زیستی به صورت مایه تلقیح میکروبی و به عنوان یک ترکیب حامل سوش‌های میکروبی موثر و با راندمان بالا برای تامین یک یا چند عنصر غذایی مورد نیاز گیاه تعریف می‌شوند و این مواد قادرند عناصر غذایی را از شکل بدون استفاده به شکل قابل استفاده تبدیل کنند و این تبدیل در یک پروسه بیولوژیکی انجام می شود.
وی ادامه داد: بنابراین فرایند مذکور باعث کاهش هزینه تولید کودهای بیولوژیک و به طور عمده کاهش آلودگی در اکوسیستم می شود.
وی با اشاره به اینکه امروزه خاک های مناطق خشک و نیمه خشک کشور با مشکل جدی کمبود مواد آلی مواجه هستند گفت: مقدار مواد آلی موجود در خاک های کشور به جز مناطق محدودی در شمال کمتر از 5/0 درصد است و در شرایط فقدان مواد آلی در خاک، جذب کودهای شیمیایی نیز دچار اختلال گشته و کارایی لازم برای رشد گیاهان را نخواهد داشت.
رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تصریح کرد: در حقیقت مواد آلی (کاه و کلش و بقایای گیاهی، کود حیوانی، کمپوسیت و کود سبزو ...) فرآورده های طبیعی و بی خطری هستند که یکی از پایه های اساسی کشاورزی پایدار را تشکیل می دهند ، به طوری که محققان از مدیریت مطلوب ماده آلی در خاک، به عنوان قلب کشاورزی پایدار نام می‌برند و آنچه مسلم است، بدون افزایش کودهای شیمیائی نیز می توان حاصلخیزی خاک را افزایش داد.
پرهمت افزود: خاک گوهر گران بها و از برکات حیات بخش الهی است که بهره برداری بهینه و اصولی ازآن به عنوان یک وظیفه ملی قلمداد شده و نیاز به عزم ملی دارد.
وی گفت: خاک به عنوان محیطی که در آن موجودات زنده زیادی فعالیت دارند، نیازمند حفاظت و بهره‌برداری بهینه بوده و مستلزم افزایش شناخت و آگاهی همه افراد جامعه در زمینه شیوه صحیح بهره برداری و تغذیه صحیح محصولات کشاورزی است.

خبرگزاری ایرنا – 3/11/90