تکنیکهای اصول معاینه دامها

گرفتن نبض گاو از طریق سیاهرگ دمی و گردن و خود ضربان قلب صورت میگیرد.

---

تکنیکهای اصول معاینه دامها
1. اخذ درجه حرارت بدن:
دماسنج باید به مدت 2 دقیقه داخل رکتوم قرار گیرد و دمای نهایی قرائت شود.
دمای طبیعی در:
گاو ماده:38/6 گاو نر:38/6 گوسفند و بز:39/1 اسب ماده:37/8 اسب نر:37/6
2.بازرسی پوست:
باید قائده گوشها و شاخ ها و جدوگاه و گردن و شانه و بیضه ها و بین پاها و پشت دستها و مقعد و و واژن به دقت بازرسی شود. از لحاظ رنگ و شفافیت و کنه ها و شپش ها و ضایعات جلدی . . .
3.معاینه دستگاه تنفسی:
محل مناسب برای معاینه دستگاه تنفس: اگر یک خط فرضی عمود از شانه رسم کنیم و یک خط موازی ستون مهره ها تا تهیگاه. . . و اگر این دو خط را به هم وصل کنیم محل مناسبی برای معاینه ریه ها و گوش دادن به حرکات ریه است. میتوانیم گوشی را روی خود نای قرار دهیم و صدا را گوش دهیم.
تعداد حرکات تنفسی:
در گاو: 26 تا 50 بار در دقیقه در اسب: 10 تا 14 بار در دقیقه در گوسفند و بز: 16 تا 36 بار در دقیقه
Tacky Pnea: اگر تعداد حرکات تنفسی بیش از حد معمول باشد.
Brady Pnea: اگر تعداد حرکات تنفسی کمتر از حد معمول باشد.
A Pnea: اگر تعداد حرکات تنفسی اصلا نداشته باشیم.
4. معاینه قلب:
محل معاینه: در سمت چپ دام و درست پشت آرنج دست.از دنده 3 تا 6 در پایین قفسه صدری.
تعداد ضربان قلب:
در گاو: 48 تا 84 بار در دقیقه در اسب: 70 تا 80 بار در دقیقه در گوسفند وبز:28 تا 40 بار در دقیقه
Tacky Cardia: اگر افزایش ضربان قلب داشته باشیم.
Brady Cardia: اگر کاهش ضربان قلب داشته باشیم.
Muffle: اگر صدای قلب گنگ باشد و به سختی شنیده شود.
A Rtemy: اگر ریتم قلب منظم نباشد.
در گاو تعداد ضربان 60 بار در حالت نرمال است. در این صورت 50 به پایین را برادی کاردی و 80 به بالا را تاکی کاردی می نامیم. در گوساله 100 به بالا را تاکی کاردی می نلمیم.
گرفتن نبض از طریق سیاهرگ دمی و گردن و خود ضربان قلب صورت میگیرد.
5. معاینه دستگاه گوارش:
الف) معاینه شکمبه:
محل معاینه شکمبه در تهیگاه چپ است.
اولین کاری که در مورد معاینه شکمبه صورت میگیرد ملامسه است که با دست بر روی تهیگاه چپ فشار وارد کرده و با این کار قوام شکمبه لمس می شود که در حالت طبیعی شکمبه دارای قوام خمیری است و بازگشت محل فرورفته به حالت اول نیز بررسی می شود.
کار بعدی که در معاینه شکمبه صورت میگیرد سمع شکمبه است که گوش دادن به حرکات شکمبه در ناحیه تهیگاه چپ تا دنده 13 ام صورت میگیرد. تعداد حرکات شکمبه در حالت نرمال در مدت 2 تا 3 دقیقه 2 الی 3 بار می باشد.
کار دیگر دقه کردن شکمبه است. در دقه صدای Tympany به گوش میرسد اما اگر صدای زیر به گوش رسید دلیل بر تجمع گاز و نفخ شکمبه است.
کار بعدی در معاینه شکمبه بزل شکمبه یا Puncsion است که از سوزنی به طول 10 سانتی متر استفاده میکنیم. سوزن را به طور کامل وارد تهیگاه چپ میکنیم که با این کار از محتویات شکمبه نمونه برداری میکنیم و بعد محتویات را اندازه گیری می کنیم که PH در شکمبه حدود 6/5 الی 7 است.
آخرین کار در مورد معاینه شکمبه استفاده از لوله معدی یا Stamuck tube میباشد. از شلنگی به قطر 2/5 الی 3 سانتی متر استفاده میکنیم. این کار از طریق دهان صورت میگیرد.
نکته:
Atony: اگر شکمبه فاقد حرکت باشد.
Hypomoltility: اگر تعداد حرکات شکمبه کاهش یافته باشد.
Hypermoltility: اگر تعداد حرکات شکمبه افزایش یافته باشد.
ب) معاینه نگاری:
محل نگاری: از دنده 6 الی 8 در مثلث پایینی دنده ها و در سمت چپ بدن و یک کف دست پشت آرنج قرار گرفته است.
در رابطه با نگاری معاینه دقیق و یا سمع وجود ندارد. تنها یکسری تست های درد برای معاینه نگاری وجود دارد.
تست های درد:
تست اول درد: دقه دردناک, که در این نوع تست با مشت یا زانو محکم و به یکباره به محل ذکر شده ضربه وارد می کنیم و باید واکنش دام را مشاهده کنیم وبررسی کنیم.
تست دوم درد: بک گریپ Back grip کردن است که باید پوست ناحیه جدوگاه را به یکباره به سمت بالا بکشیم و واکنش دام را در اثر این کار بررسی نماییم.
تست سوم درد: تیت میله یا Pole Test که یک میله 2 متری را از زیر دست رد کرده و به یکباره میله را به سمت بالا می کشیم. باز باید واکنش دام را بررسی نماییم.
تست چهارم درد: Zone Test تست کشیدن ناگهانی پوست شانه یا کتف دام, به علت اینکه عصب دهی مشترک با ناحیه مد نظر دارد.
ج) معاینه هزارلا:
محل هزارلا: در سمت راست دام از دنده 7 ام الی 9 ام در حفره پایینی بطنی قرار درد. در این عضو نیز معاینه خاصی صورت نمی گیرد.
تنها کاری که در ارتباط با معاینه هزارلا صورت می گیرد استفاده از تست سوزن یا بزل Puncsion است. در این کار ما از سوزنی به اندازه 15 تا 20 سانتی متر استفاده می کنیم و سوزن را در فاصله بین دنده های 8 الی 9 ام و در راستای مفصل شانه در سمت راست وارد می کنیم. در اینجا نمونه گیری نمی کنیم بلکه تنها به حرکات سوزن دقت می کنیم. اگر هزارلا سالم باشد و درست کار نماید سوزن در محل خود دارای حرکات دورانی می باشد در غیر اینصورت هزارلا دچار انباشتگی است.
د) معاینه شیردان:
محل: در گوساله از ناحیه جناغ تا انتهای لگن و در زیر شکم در و متمایل به راست قرار دارد و در گاو بالغ از ناحیه جناغ تا خط زیر شکم و در حدود دنده 10 و 11 به سمت بالا حرکت می کند.
برای معاینه شیردان یک خط فرضی از شانه به برجستگی Punch که همان دنده 13 ام است میکشیم. مهمترین کاری که در ارتباط با معاینه شیردان صورت می گیرد دقه + سمع شیردان است.
این کار را در روی خط فرضی انجام می دهیم به صورتی که دقه بر روی دنده ها و گوشی را مابین دنده ها قرار می دهیم.
صدای سمع شده در اثر دقه کردن یک صدایی مانند صدای حاصله از ضربه زدن به ته شیشه می باشد که به اصطلاح Ping Sound می گویند.
کار بعدی در ارتباط با معاینه شیردان بزل شیردان است که با استفاده از یک سوزن 10 سانتی این کار انجام می گیرد. سوزن را در حد فاصل دنده 9 و 10 وارد نموده و از محتویات آن نمونه می گیریم.
PH محتویات در حدود 5/5 است, در غیر این صورت نمونه اخذ شده مربوط به شیردان نمی باشد .
6. معاینه کبد:
محل: از دنده 6 الی 13 ام در سمت راست بدن.
باید توجه داشت که بازرسی کبد زمانی صورت می گیرد که 2/3 آن از کار افتاده باشد.
کار اصلی در بازرسی کبد Puncsion است که این کار در فواصل بین دنده ای 11 الی 12 صورت میگیرد.
نکته: معاینه پلک سوم در چشم, رنگ, پرخونی, کم خونی و گود افتادگی باید بازرسی شود.