منتقدان عملکرد بخش کشاورزی خود کارنامه قابل قبولی ندارند

زمانی که بخش کشاورزی در راستای توسعه قرار می‌گیرد برخی آقایان که سالها خودشان در مسند مدیریت کشاورزی بودند اظهاراتی می‌کنند که از نظر کارشناسی محل تأمل اس

---

منتقدان عملکرد بخش کشاورزی خود کارنامه قابل قبولی ندارند
یک کارشناس کشاورزی در بررسی اظهارات اخیر عیسی کلانتری وزیر اسبق کشاورزی در انتقاد از بخش کشاورزی گفت: زمانی که بخش کشاورزی در راستای توسعه قرار می‌گیرد برخی آقایان که سالها خودشان در مسند مدیریت کشاورزی بودند اظهاراتی می‌کنند که از نظر کارشناسی محل تأمل است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی فارس اخیرا عیسی کلانتری دبیر فعلی خانه کشاورز که 12 سال وزیر جهاد کشاورزی در دولت‌های خاتمی و هاشمی بوده است، از سرمایه‌گذاری اندک بخش کشاورزی انتقاد کرده و بالا نبودن مکانیزاسیون کشاورزی را دلیلی بر توسعه نیافتگی کشاورزی دانسته است، کلانتری در کنار آن نیاز به نیروی کارگری فراوان در بخش کشاورزی و بالا بودن هزینه و نهاده‌ها را عاملی برای کم بودن ارزش افزوده بخش کشاورزی عنوان کرده است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در چهارمین جشنواره شهاب در حوزه صنعت غذا با اشاره به عدم فعالیت صنایع غذایی با تمام ظرفیت، از بالا بودن قیمت تمام شده گوشت در کشور نسبت به کشورهای دیگر سخن گفته بود.
در همین رابطه با یک کارشناس کشاورزی که مشاور سابق بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی فعلی است، صحبت کردیم تا موضوع بیشتر بررسی شود.
محمدرضا شافعی نیا در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس در پاسخ به این اظهارات گفت: زمانی که بخش کشاورزی در راستای توسعه قرار می‌گیرد برخی آقایان که سالها خودشان در مسند مدیریت کشاورزی بودند،اظهاراتی می‌کنند که از نظر کارشناسی جای تأمل دارد. این کارشناس کشاورزی افزود: اگر قیمت تمام شده بخش کشاورزی مطرح است تحقق این مسئله نیاز به زیرساخت دارد و مسئله‌ای نیست که در یک یا دو سال برطرف شود.
شافعی‌نیا گفت: سالهای زیادی آقایان مدیر عالی بخش کشاورزی بودند. مقاطع دوران طلایی بخش کشاورزی بود زیرا برنامه‌های اول، دوم و سوم توسعه با محوریت کشاورزی بسته شده بود، فرصت مناسبی بود که زیرساخت‌های بخش کشاورزی اصلاح شود و مشکلات کنونی را شاهد نباشیم.
اهداف مکانیزاسیون کشاورزی در چهار برنامه توسعه محقق نشد
شافعی‌نیا افزود: زیرساخت‌های اصلی کشاورزی آب، خاک و مکانیزاسیون است که در طول برنامه‌های 1 و 2 و 3 هیچکدام از برنامه‌های مکانیزاسیون محقق نشد و در برنامه چهارم هم همین اتفاق افتاد.
شافعی‌نیا ادامه داد: در مورد بهره‌وری آب نیز هیچ سرمایه‌گذاری در این بخش انجام نشده است و این انتقاد را باید از آقایان کرد که چرا در طول مدیریت 12 ساله‌شان در زمینه اصلاح زیرساخت‌ها کاری انجام نداده‌‌اند.
به جای مسائل حاشیه‌ای باید از کشاورزی حمایت کرد
این کارشناس کشاورزی افزود: در حال حاضر که اینگونه اصلاحات زیرساختی در کشور اتفاق می‌افتد به جای حمایت، مسائل حاشیه‌ای را دامن زده و قیمت تمام شده محصولات کشاورزی را مطرح می‌کنند که از نظر کارشناسی درست نیست.
تولید بالا نشانه پایین بودن قیمت تمام شده
شافعی‌نیا گفت: اگر گفته این آقایان صحت داشته باشد نباید بعد از هدفمندی یارانه‌ها شاهد وفور تولید محصولات کشاورزی باشیم در حالی که با همت تولید‌کنندگان کشاورزی، بازار مملو از محصولات تولید شده است،بنابراین اگر قیمتها مناسب نبود تولید‌کنندگان ما نمی‌توانستند به چنین سقفی از تولید برسند.
مشکلات کنونی بخش کشاورزی مربوط به گذشته است
وی افزود: منکر این نیستیم که تولید‌کنندگان بخش کشاورزی با مشکلاتی مواجه هستند،اما این مشکلات ریشه‌دار مربوط به سالهای گذشته است که مسئولان در آن زمان برای اصلاح زیرساخت‌ بخش کشاورزی کاری انجام نداده‌اند.
بهره‌وری‌ بالا و مکانیزاسیون دو دلیل کاهش قیمت تمام شده
وی در پاسخ به اینکه بالا بودن تولید دلیل بر پایین بودن قیمت تمام شده نیست،زیرا یک کشاورز محکوم به تولید تحت شرایطی است، گفت: بهره‌وری آب و خاک و مکانیزاسیون کشاورزی از دلایل اصلی کاهش هزینه‌های تمام شده است، اقدامات خوبی در این زمینه آغاز شده که نتایج آن چون دیربازده است در آینده روشن می‌شود.
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: اما مشکلات کنونی در مورد بالا بودن قیمت تمام شده مربوط به دوران گذشته است که در زمینه زیرساخت‌ها به ویژه آب و خاک و مکانیزاسیون اقدام مناسبی انجام نشده است.
تعویض 200 هزار دستگاه ماشین‌آلات فرسوده و توسعه نیافتگی مکانیزاسیون در دولت‌های گذشته
وی افزود: در قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی، قانون برنامه پنجم توسعه و ضوابطی که اخیرا دولت منظور کرده قرار است 200 هزار دستگاه ماشین‌آلات با عمر بالاتر از 13 سال جایگزین می‌شود که دلیلی است بر اینکه ماشین‌آلات ما در گذشته سنتی و فرسوده بوده و کارایی لازم را نداشته است.
وی افزود: اینها عواملی است که در حال حاضر بعضا کشاورزی ما را مشکل‌ساز می‌کند که اگر این کارها انجام می‌شد، بهره‌وری از آب و خاک و کشاورزی بالا می‌رفت و توسعه تکنولوژی در بخش اتفاق می‌افتاد و کشاورزی ما اینطور نمی‌شد.
اصلاحات بنیادین در کشاورزی انجام می‌شود
شافعی‌نیا گفت: برنامه‌هایی شروع شده و اعتبارات کلانی در زمینه آبیاری تحت فشار و مکانیزاسیون کشاورزی تخصیص یافته و قوانین که در این زمینه‌ها وضع شده به سمتی می‌رود که کشاورزی کشور ما اقتصادی باشد.
مقایسه قیمت داخل با خارج درست نیست
وی افزود: ضمن اینکه آقایان قیمت تمام شده را با خارج از کشور و اقلام وارداتی مقایسه می‌کنند که قیاس درستی نیست زیرا تولید‌کننده برنامه چهارم با تورم سالانه 17.5 - 17 درصد تولید‌ کرده در حالی که واردکننده با نرخ تورم ارز 2.5 - 3 درصد محصول وارد کشور کرده است بنابراین شرایط مساوی نیست تولید ما با شرایط خاص کشور تولید می‌شود.
این کارشناس کشاورزی افزود: تورم در دنیا مانند کشور ما نیست و ارزی که ما واردات انجام می‌دهیم، ارزی است که تورم جهانی روی آن لحاظ نشده است،اما تولیدکننده ما با تورم بیشتر محصولات خود را تولید کرده است با این اوضاع هنوز صادرات ما افزایش پیدا کرده و نشان می‌دهد که قیمت تمام شده تولیدات ما بالاتر از جهانی نیست.
افزایش صادرات دلیل بر توسعه‌یافتگی کشاورزی است
شافعی‌نیا گفت: بالا بودن صادرات دلیل بر اقتصادی بودنش بوده که نسبت به این کار اقدام کرده است والا یک تولید کننده محکوم به صادرات نیست که آمار سالهای گذشته نشان از افزایش این سیر بوده است.از سال 84 و 1383 میزان صادرات از یک میلیون و 200 هزار دلار به بیش از 4 میلیارد دلار رسیده و صادرات محصولات صنایع غذایی از 250 میلیون دلار به یک میلیارد و 100 میلیون دلار رسیده که همه اینها حاکی از توسعه‌یافتگی بخش کشاورزی است.
3 شاخصه توسعه یافتگی کشاورزی کشور
وی افزود: سه مؤلفه به عنوان شاخص برای توسعه یافتگی در بخش کشاورزی یعنی میزان عرضه، صادرات و کاهش واردات مطرح است.
این کارشناس بخش کشاورزی افزود: در عرضه محصولات کشاورزی برای همه روشن است که طی سالهای اخیر میزان تولیدات افزایش چشمگیری داشته است.
شافعی‌نیا ادامه داد: در زمینه صادرات نیز طی سالهای 89 و 88 حدود 30 الی 35 درصد صادرات محصولات کشاورزی از نظر وزنی و ارزش افزایش یافته است.
وی ادامه داد: در زمینه واردات نیز در سال 89 نسبت به سال 88 حدود 5 میلیون تن کاهش واردات داشتیم که از 17 میلیون تن به 11 میلیون تن رسیده است.
شافعی نیا افزود: همه اینها نشان می‌دهد که کشاورزی ما در حال توسعه است یعنی توانسته با افزایش تولید صادرات را افزایش و واردات را کاهش دهد.
این کارشناس کشاورزی تاکید کرد: بر همه به ویژه دلسوختگان بخش کشاورزی وظیفه است که در جهت ادامه این کار حرکت کنند و در صورت دست‌اندازی درکار نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد.
صادرات 5 میلیارد دلاری دلیل بر پایین بودن قیمت تمام شده
وی با رد موضوع قیمت تمام شده محصولات کشاورزی در کشور گفت: اگر اینطور بود صادرات 5 میلیارد دلار محصولات کشاورزی و مواد غذایی را نداشتیم.
شافعی نیا افزود: اگر چه بهره‌وری در کشاورزی هنوز مطلوب و در حد استانداردهای قابل قبول نیست اما در صورتی که زیرساخت‌هایی که برای اصلاح آنها برنامه‌ریزی شد، تکمیل شود قیمت تمام شده محصولات در کشور ما نیز کاهش می‌یابد.
قیمت تمام شده گوشت در دنیا هم بالاست
این کارشناس کشاورزی در خصوص اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی در مورد گوشت که عنوان شده بود قیمت گوشت در خارج از کشور 4 دلار و در داخل کشور 10 دلار تمام می‌شود، گفت: گوشت را نمی‌توان به عنوان مصداق عینی قبول کرد چون گوشت گرم یا منجمد و گوسفندی و گوساله متفاوت است، ضمن اینکه 4 دلار هم قیمت جهانی نیست و در حال حاضر واردکنندگان گوشت 10 درصدی که برای تامین نیاز کشور داریم با نزدیک 6 دلار وارد می‌کنند در حالی که گوشت گرم گوساله هم دست مصرف‌کننده 10 دلار می‌رسد.
وی افزود: این منتقدان در این آمار قیمت تمام شده را با قیمت مصرف‌کننده مقایسه کرده‌اند.
شافعی‌نیا افزود: از سویی در کشورهای اروپایی به دلیل بارشهای فراوان قیمت علوفه جزئی است اما قیمت آن و هزینه حمل آن در کشور ما بالا است ضمن اینکه قیمت گوشت گوسفندی نیز با قیمت گوشت گوساله متفاوت است.

خبرگزاری ایانا – 16/5/90