کنترل کیفی بچه میگو

مرکز تکثیر میگو وظیفه تولید بچه میگوی مناسب ( با کیفیت ) را برای پرورش دهندگان به عهده دارد زیرا موفقیت و سود آوری پرورش دهنده است که دوام و بقاء مراکز تکثیر را تضمین می نماید لذا با این نگرش مروری کوتاه به روشهای تعیین کیفیت بچه میگو , نحوه بسته بندی , حمل و نقل و ذخیره سازی آنها در استخرهای پرورش میگو خواهیم داشت .

---

کنترل کیفی بچه میگو
در پرورش میگو سه عامل اساسی نقش تعیین کننده دارند که شامل موارد ذیل است :
1-کیفیت بچه میگو
2-کیفیت غذا
3 -مدیریت تولید
مرکز تکثیر میگو وظیفه تولید بچه میگوی مناسب ( با کیفیت ) را برای پرورش دهندگان ماهی به عهده دارد زیرا موفقیت و سود آوری پرورش دهنده است که دوام و بقاء مراکز تکثیر را تضمین می نماید لذا با این نگرش مروری کوتاه به روشهای تعیین کیفیت بچه میگو , نحوه بسته بندی , حمل و نقل و ذخیره سازی آنها در استخرهای پرورش میگو خواهیم داشت .
تعیین کیفیت پست لارو ( بچه میگو )
1- بررسی میکروسکپی بچه میگو و تعیین سن آنها
2- بررسی چشمی یا ماکروسکپی
3- انجام آزمایشهای استرس زا
در بررسی میکروسکپی بچه میگو علاوه بر کنترل چگونگی شکل اندام بدن و رنگ آن می توان از قسمتهای مختلف نمونه برداری کرد و آنها را از نظر وجوئد عوامل پاتوژن مورد بررسی قرار داد که این مهم به عهده کارشناسان زبده و دامپزشکان مجرب است . البته یکی از روشهای تشخیص سریع بیماریهای ویروسی تکنیک PCR است که در این روش کمترین تعداد ویروس را در بدن میگو از طریق تجزیه رشته های DNA و بزرگ نمایی عامل ویروس از طریق همانند سازی رشته های DNA مشخص می نماید ضمنا\" در بررسی میکروسکپی عوامل زیر قابل بررسی و نتیجه گیری است .
1- سن بچه میگو : بهترین سن بچه میگو برای ذخیره سازی پست لارو 14 روزه الی 20 روزه است زیرا در این سن الف ) سیستمهای دفاعی بچه میگوها توسعه یافته اند ب ) سیستم رشته های آب ششی بچه میگو کامل شده است ج) رفتار تغذیه ای میگو از کف در این سن تقویت شده است د) سیستم مقابله با شکارچیان بهبود یافته است . با توجه به تجارب مورجود در کشور پست لارو 12 برای انتقال به مکانهایی با مسافت بیش از 6 ساعت طی مسیر مناسب تر است .
2- سایز بچه میگو : طول بدن میگو معرف سایز بچه میگو است که با توجه به گونه , ژنتیک , تغذیه و محیط زیست ( تانکهای پروار بندی ) در نوسان است . به هر حال بچه میگو باید دارای حداقل اختلاف سایز و بهتر آنکه کلیه بچه میگوها که در یک استخر ذخیره سازی می شوند از مولدین یک صید گاه باشند .
طول بند ششم بدن میگو باید کوچکتر از طول کاراپاس باشد که این شاخص یکی از نشانه های کیفیت رشد بچه میگو است .
3- وزن بچه میگو : در سن های مختلف متفاوت است و مانند سایز به عوامل مختلفی از قبیل گونه , تغذیه و ژنتیک بچه میگو بستگی کامل دارد .
4- تمیز بودن کاراپاس , برانشها , پاها و اندام دیگر مانند دم پاره ها , آنتنها و زوائد دهانی و غیره
5- رنگ اندام های مختلف : بچه میگو باید دارای رنگ روشن و شفاف و بدون هیچ گونه زائده و تغییرات رنگدانه ای باشد .
6- عضله : نسبت روده به عضله در بند پنجم یک به چهار مناسب است و عضله در بند ششم باند کاملا\" یکنواخت و صاف و بدون عارضه که باید تمام پوسته را پر نماید و فضای خالی نداشته باشد .
7- دم پاره ها : باید کاملا\" باز و بدون عارضه و زائده باشد .
8- تعداد خارهای روسترومی بچه میگو به فرمول 5-8 است یعنی روی2-3 روستروم 5 الی 8 خار و زیر روستروم 2 الی 3 خار قابل تشخیص است .
در بررسی ماکروسکپی می توان از شکل ظاهری و تحرک بچه میگو و رفتار آن به سلامت و کیفیت آن پی برد که شامل :
1- شنای فعال و منظم
2- پوست اندازی کمتر از 15%
3- رفتار کف زی داشته باشد
4- دم پاره ها به حداکثر ممکن باز باشد
5- اگر بچه میگو درون تشت قرار گرفت در صورت ایجاد جریان دورانی در مرکز تشت تجمع نیابند و در جهت مخالف جریان آب شنا کنند ( البته بهتر است این عمل بعد از انتقال بچه میگوها به مزرعه و قبل از ذخیره سازی انجام شود . )
آزمایشات مختلف استرس :
یکی از روشهای مهم تعیین کیفیت بچه میگو است که با این روش شوکهای مختلف دما , شوری و فرمالین به بچه میگوها داده می شود و نتایج به شرح ذیل بررسی می شود . (جدول 1)
البته اگر در تستهای استرسی در صد بقا کمتر از 60% باشد پیشنهاد می شود که 3 الی 4 روز با تغذیه مناسب تر میگو مجددا\" میگوها تست شوند و در صورت مناسب بودن کیفیت انتقال به مزارع انجام شود .
بسته بندی و حمل و نقل بچه میگو :
1- بعد مسافت و زمان انتقال
2- سن بچه میگو , ظرفیت و کیفیت بسته بندی
3- وسیله حمل و نقل
مدت زمان انتقال :
بهتر است برای انتقال از وسیله نقلیه عایق بندی شده و حتی الامکان سردخانه دار که دمای محیط داخلی آن را بتوان ثابت نگه داشت استفاده شود .
ذخیره سازی بچه میگوها :
بعد از بررسی ماکروسکپی و تخمین مقدار بچه میگو لازم است تا قبل از ذخیره سازی استخرها بچه میگوها با محیط جدید سازش پیدا نمایند این کار را در اصطلاح تطابق سازی نامیده می شود برای این کار لازم است ابتدا بچه میگوها به همراه آب داخل کیسه د رون ظروف بزرگی قرار گیرند و به وسیله هوادهی توسط کپسول اکسیژن واکسیژن دهی شده بعد از اندازه گیری شوری , دما و PHآب حمل و تعیین اختلاف این فاکتورها با آب استخر نسبت به تطابق سازی اقدام نمایند اگر شوری آب استخر کمتر از شوری آب بسته بندی باشد به ازای هر یک درجه سانتی گراد دما نیم درجه PH و سه قسمت در هزار شوری 15 دقیقه زمان برای تطابق سازی لازم است البته برای شوری های کمتر از 10 قسمت در هزار این زمان به نیم ساعت افزایش می یابد . اما اگر شوری آب بسته بندی کمتر از استخرها باشد به ازای هر یک درجه دما نیم درجه و سه قسمت در هزار شوری نیم ساعت زمان برای تطابق سازی باید در نظر گر فته شود بهترین زمان ذخیره سازی بین ساعت 5 الی 8 صبح قبل از بالا آمدن کامل خورشید است و در بعد از ظهر ساعت 8 الی 11 شب بهترین زمان است تا حد ممکن باید با مرکز تکثیر میگو هماهنگی لازم برای تنظیم شوری و PH آب محموله ها با آب استخرها انجام شود و قبل از ذخیره سازی شکوفایی جلبکی آب استخرها در وضعیت مناسب یعنی عمق دید سشی دیسک 30 الی 35 سانتی متر باشد و بهتر است یک هفته قبل از ذخیره سازی محیط زیست استخر توسط دستگاه هواده به شرایط ایده آل نزدیک شود .
محمد شادمان