کاربرد و مصارف زئولیت در کشاورزی و باغات

دسته بندی: باغبانی

بیش از 40 نوع زئولیت گزارش گردیده که رایج ترین آن در کشاورزی کلینوپتیلولیت می باشد

بیش از 40 نوع زئولیت گزارش گردیده که رایج ترین آن در کشاورزی کلینوپتیلولیت می باشد، و این به خاطر درصد بالای جذب، تبادل یونی بالا، کاتالیزگر بودن و ظرفیت پسابش آن بوده است. بنابر این از آن به عنوان ترویج دهنده ی رشد گیاه و بهبود دهنده ی خاصیت کود های شیمیایی استفاده می شود. زئولیت نیتروژن با ارزش آنه را در خود جذب نموده و کیفیت آنها را بهبود می بخشد، همچنین از آنها می توان به عنوان الک مولکولی یا وسیله ی فیلتراسیون استفاده نمود.
از آنجا که زئولیت ها در اموری مانند تبادل یون، فیلتراسیون، گند زدایی یا بو زدایی، الک شیمیایی، تصفیه ی آب و جذب گاز فعالند بنابر این در کشاورزی کاربرد زیادی دارند. مانند سله شکنی، تثبیت فسفات، پایا سازی خاک، تشکیل مواد، خوشرنگ کردن محصولات با خاصیت ضد فساد، فلور زدایی زباله های صنعتی، خنثی سازی زباله های اسیدی، پاکسازی فاضلاب ها و ... .
زئولیت برخلاف سایر اصلاح کننده های خاک (نظیر آهک) سریعا در خاک تجزیه نمی شود. بلکه در خاک مانده (بصورت تجزی نشده) و مواد مغذی آن را بهبود می بخشد بنابراین در اثر ذخیره ی آن مواد در بخش ریشه نیاز خاک به آب و سایر کود ها را بطور قابل ملاحظه ای کاهش می دهد.
مزیت های مصرف
زئولیت در کشاورزی باعث اصلاح تاثیر کود های شیمیایی می شود و بهتر است با سایر کودهای شیمیایی ترکیب گردد. در این صورت باعث رشد بهتر گیاه و در نتیجه باعث افزایش بازده محصول می کردد.
زئولیت بطور موفقیت آمیز در سطح گسترده ای از مزارع غلات، سبزیجات، باغات انگور و سایر میوه جات استفاده شده است. مصرف زئولیت باعث جذب مواد ارزشمندی از قبیل نیتروژن(N)، پتاسیم (K)، کلسیم، منیزیم و سایر عناصر در بخش ریشه می شود و در مواقع نیاز آن را در اختیار گیاه قرار می دهد.
مقدار بیشتری از کود های شیمیایی معمولا در اثر تبخیر یا تراوش، در اختیار ریشه قرار نمی گیرد و این در خاک های ماسه ای بسیار مشهود است. بنابراین یکی از مزیت های زئولیت در آنگونه خاک ها جلوگیری از هدر رفتن مواد مغذی آنها و در نتیجه باعث افزایش رشد گیاه است.
- کوتاه شدن زمان تخمیر کودهای دامی به میزان 4 تا 5 برابر.
- افزایش تولید و مرغوبیت محصولات کشاورزی
- جلوگیری از شستشوی ازت خاک در اثر آبیاری و باران.
- پاستوریزاسیون کودهای آلی، کمپوست ودامی و نیز از بین بردن عناصر سمی و قارچی موجود در آنها.
- افزایش نسبت خاکدانه های مقاوم در آب.
- جلوگیری از سوختگی ریشه گیاهان و بهبود رشد ریشه و گیاه.
- جلوگیری از شستشوی کودهای شیمیایی و دامی در اثر آبیاری وباران و افزایش بهره و بازده آنها.
- کاهش و صرفه جویی بسیار زیاد در مصرف آب.
- جلوگیری ازفرسودگی وهدر رفتن خاک به سبب قابلیت بالای جذب آب و رطوبت.
- بهبود تهویه مطلوب خاک و تامین اکسیژن مصرفی
- جذب رطوبت های موجود در هوا و خاک و آزاد سازی تدریجی آن به خاک.
- بهبود کیفیت فیزیکی و شیمیایی خاک.
- از بین بردن عناصر سمی موجود در خاک و آب از جمله سدیم، سرب و کادمیوم.
- بهبود شرایط سیستم اکولوژیک.
- تنظیم ph خاک و متعادل کردن آن در حد مطلوب به دلیل خاصیت پونی.
- تقویت یسیار مطلوب خاکهای کشاورزی تحت کاشت گیاهان غده ای مانند سیب زمینی، پیاز و چغندر.
- جلوگیری از فقیر شدن خاک از مواد اولیه به دلیل خاصیت تبادل یونی بالا.
- عامل رشد و تقویت گیاه.

- استفاده گیاه از تمام عناصر موجود خاک به سبب بالا بودن خاصیت تبادل یونی زئولیت.
- افزایش مقدار، جذب و انتقال ویتامین C در میوه و گیاه.
- بهبود کیفیت پوسته محصولات در نتیجه، افزایش توان انبارداری آنها.
- افزایش ارتفاع، شاخ و برگ، تعداد پنجه ها و انشعابات گیاهان و درختان.
- افزایش فعالیت های بیولوژیکی و میکروارگانیسمی.
- تصفیه و پاکسازی کودهای حیوانی از آلودگی های میکروبی، قارچی و... به خصوص آفلاتوکسین.
- افزایش وزن و تعداد محصولات گیاهی.
- تنظیم پتاسیم خاک و در نتیجه بهبود کیفیت گیاه و مرغوبیت میوه و مزه آن.
- افزایش مقاومت گیاه در مقابل فساد وبیماریها.
- افزایش شادابی، نشاط و حجم محصولات کشاورزی.
- افزایش موجودی مواد معدنی مفید و مورد نیاز بدن در محصولات گیاهی.
- کاهش تعداد نارس ها و ریزش شکوفه ها.
- تاثیر مثبت و بسیار محسوس در رنگ و طعم محصولات گیاهی.
- کاهش شوری خاک و آب.
- افزایش ماندگاری محصولات در انبار به صورت کاملا بهداشتی و سالم.
- جلوگیری از خرابی و فساد محصولات در انبار به مدت طولانی بعد از فصل برداشت.
- افزایش ضریب جذب گیاه .
- افزایش توان نگهداری محصولات در انبار به مدت طولانی.
- تصفیه کامل و سالم سازی پسآبهای آلوده شهری و استفاده در آبیاری مزارع و باغات.