در حال
جستجو...
کود اوره چیست؟ بررسی خواص، ترکیبات، کاربرد و نحوه مصرف
چکیده: کود اوره (CH₄N₂O) با حدود 46٪ نیتروژن، یکی از غنیترین و پراستفادهترین کودهای نیتروژنه در کشاورزی است. این کود به صورت گرانول یا پودری عرضه میشود، جذب سریع دارد و برای تقویت رشد رویشی، افزایش تولید کلروفیل و بهبود عملکرد محصولات زراعی، باغی و گلخانهای مناسب است. مصرف صحیح و زمانبندی مناسب به همراه آنالیز خاک، برای جلوگیری از هدررفت نیتروژن و آسیب به گیاه و خاک ضروری است.
- کود اوره چیست؟
- ترکیبات و خواص شیمیایی
- خواص و مزایا
- کاربردهای کود اوره
- معایب و عوارض
- مدت زمان و زمان مناسب مصرف
- میزان مصرف (نمونهها)
- روشهای مصرف و نکات عملی
- ترکیب با سایر کودها
- روش نگهداری
- جمعبندی و توصیهها
کود اوره چیست؟
کود اوره یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی CH₄N₂O است که بهصورت کریستالهای سفید و بیبو عرضه میشود. با توجه به داشتن تقریباً 46٪ نیتروژن وزنی، اوره یکی از پرمصرفترین منابع نیتروژن در کشاورزی صنعتی و سنتی است. این کود از آمونیاک تولید میشود و به دو شکل پودری و گرانول در بازار موجود است؛ گرانولها بهخاطر مقاومت بیشتر در برابر رطوبت و سهولت استفاده، معمولاً کاربرد گستردهتری دارند.
توصیه عملی: همیشه قبل از اعمال کود، آنالیز خاک انجام دهید تا دوز و زمان مناسب با توجه به نیاز واقعی گیاه مشخص شود.
ترکیبات و خواص شیمیایی
اوره شامل عناصر کربن (C)، هیدروژن (H)، نیتروژن (N) و اکسیژن (O) است. pH اوره در حالت خنثی است و وقتی در خاک حل میشود، در اثر هیدرولیز به یونهای آمونیوم (NH4+) تبدیل میگردد که منبع قابل جذب نیتروژن برای گیاهان است.
خواص و مزایا
از مزایای اصلی کود اوره میتوان به افزایش تولید کلروفیل، رشد سریعتر برگها، حلالیت بالا و جذب سریع توسط گیاه اشاره کرد. اوره برای طیف وسیعی از محصولات زراعی و باغی مناسب است و از نظر اقتصادی نیز مقرونبهصرفه محسوب میشود.
نکته کشاورزی: اوره برای تامین سریع نیتروژن رشد رویشی مناسب است، اما برای بهبود کیفیت میوه و دانه معمولاً همراه با فسفر و پتاسیم (NPK) در برنامه کودی استفاده میشود.
کاربردهای کود اوره در کشاورزی
اوره برای بسیاری از کاربردها مناسب است، از جمله:
- محصولات زراعی: گندم، برنج، ذرت، جو، کلزا
- درختان میوه: مرکبات، سیب، انار، پسته (برای بهبود رشد رویشی و کیفیت محصول)
- محصولات گلخانهای و صیفیجات: خیار، گوجهفرنگی، فلفل، سبزیجات
- فضای سبز و چمن: تقویت سبزینگی و سرعت بازیابی پس از برش
معایب و عوارض
مصرف نادرست یا بیش از حد اوره میتواند موجب اسیدی شدن خاک، هدررفت نیتروژن (تبخیر یا شستشو) و حتی مسمومیت گیاه شود. تماس مستقیم با بذر یا ریشه ممکن است به دلیل تولید موضعی آمونیاک موجب آسیب گردد، بنابراین از پاشش مستقیم روی بذر یا نهال خودداری کنید.
نکته فنی: در خاکهای گرم و خشک، احتمال تبخیر آمونیاک بیشتر است؛ برای کاهش هدررفت، اوره را بعد از پاشش سریعاً با آب آبیاری کنید یا از انواع پوششدار/نوترکیب استفاده نمایید.
مدت زمان جذب و زمان مناسب مصرف
زمان جذب اوره بسته به نوع گیاه، دما، رطوبت و روش مصرف میتواند از چند ساعت تا چند روز متغیر باشد. معمولاً مدت ماندگاری نیتروژن قابل استفاده در خاک بین 3 تا 7 روز گزارش میشود. بهترین زمانهای کاربرد شامل پیش از کاشت برای غنیسازی خاک، اوایل رشد برای تقویت رشد رویشی و برخی مواقع پیش از گلدهی برای برخی محصولات است.
میزان مصرف (مقادیر تقریبی)
| نوع گیاه | مرحله مصرف | مقدار مصرف تقریبی |
|---|---|---|
| گندم و جو | پیش از کاشت یا اوایل رشد | 50–70 کیلوگرم در هکتار |
| برنج | نشاکاری و پنجهزنی | 40–60 کیلوگرم در هکتار |
| ذرت | 4–6 برگی | 80–100 کیلوگرم در هکتار |
| صیفیجات (گلدانی/مزارع) | قبل از گلدهی و در طول رشد | 30–50 کیلوگرم در هکتار (یا 5–10 گرم برای هر بوته) |
| درختان میوه (هر درخت بالغ) | قبل از گلدهی و پس از برداشت | 0.4–1.5 کیلوگرم بسته به گونه و سن |
| گیاهان آپارتمانی | هر 4–6 هفته | 1 گرم در 1 لیتر آب (محلولپاشی یا آبیاری) |
توجه: مقادیر بالا کلی هستند و برای برنامه دقیق باید بر اساس آنالیز خاک و نیاز گیاه تنظیم شوند.
روشهای مصرف و نکات عملی
اوره را میتوان به سه روش اصلی استفاده کرد: آبیاری (حل در آب و انتقال با سیستم آبیاری)، محلولپاشی روی برگ و پخش روی خاک به همراه آبیاری برای نفوذ به عمق. هنگام محلولپاشی، غلظتها و فواصل زمانی را رعایت کنید تا از سوختگی برگ جلوگیری شود.
ترکیب با سایر کودها
اوره معمولاً با کودهای فسفاته مانند MAP و DAP قابل ترکیب است، اما ترکیب با برخی سوپر فسفاتها یا ترکیبات حساس به رطوبت نیازمند احتیاط است. ترکیبهای همزمان باید پیش از اجرا بهصورت آزمایشی بررسی شوند تا واکنش ناخواسته ایجاد نگردد.
روش نگهداری
کود اوره باید در بستهبندی مهر و مومشده، در محیطی خشک، خنک و دور از منابع گرما و رطوبت نگهداری شود. از قرار دادن آن کنار مواد اکسیدکننده قوی یا املاح آمونیوم نیترات خودداری کنید.
جمعبندی و توصیهها
کود اوره با داشتن 46٪ نیتروژن یک منبع اقتصادی و مؤثر برای تأمین نیاز نیتروژنی گیاهان است. برای دستیابی به بهترین نتایج: همواره آنالیز خاک انجام دهید، زمان و دوز مناسب را رعایت کنید، از تماس مستقیم کود با بذور و ریشهها جلوگیری نمایید و برای کاهش هدررفت نیتروژن از آبیاری سریع پس از پخش یا استفاده از انواع کند آزادسازی در شرایط مناسب بهره ببرید.
سوالات متداول (خلاصه)
- اوره گرانول چیست؟ نوعی اوره با ذرات درشتتر و مقاومت بیشتر در برابر رطوبت که کاربرد میدانی آسانتری دارد.
- مقدار مصرف برای گلدان: معمولاً 1 گرم در 1 لیتر آب هر 4–6 هفته توصیه میشود؛ با این حال برای گیاهان آپارتمانی اغلب کودهای متعادل NPK پیشنهاد میشود.
- چه وقت برای درختان؟ اواخر زمستان تا اوایل بهار، پیش از گلدهی و پس از برداشت بسته به نوع درخت مناسب است.
- لیست قیمت کود اوره
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
