در حال
جستجو...
- چرا پلاک زنی ضروری است
- مزایا و کاربردهای پلاکزنی
- چگونگی پلاک زنی گوسفندان (راهنمای عملی)
- روشهای سنتی: خالکوبی، داغگذاری و رنگآمیزی
- ردیابی و شناسایی الکترونیکی (RFID)
- تهیه شناسنامه و ثبت رکورد گله
- نحوه جدا کردن پلاک و مراقبت پس از آن
- سخن پایانی
دلایل و ضرورت پلاکزنی گوسفندان
پلاکزنی یا برچسبگذاری گوش یکی از روشهای ساده و شناختهشده برای شناسایی و ردیابی هر راس دام در گله است. این روش به شما امکان میدهد تا مدیریت تولید، سلامت، تولیدمثل و فروش را دقیقتر انجام دهید. در واحدهای صنعتی و نیز در گلههای کوچک، پلاکگذاری مزایای عملی و اقتصادی زیادی دارد و به عنوان پایهای برای ثبت دقیق اطلاعات هر دام عمل میکند.
مزایا و کاربردهای پلاکزنی
اجرای منظم پلاکزنی چندین مزیت دارد: تشخیص سریع جنسیت، تعیین سن، دنبال کردن تاریخچه درمان و واکسیناسیون، شناسایی میشهای چندقلوزا و تسهیل فروش و مبادلات دام. پلاکها میتوانند شماره، رنگ یا بارکد داشته باشند و در سیستمهای مدرن با تراشههای RFID ترکیب شوند تا مدیریت دقیقتری فراهم شود.
چگونگی پلاکزنی گوسفندان — راهنمای مرحلهای
پلاکزنی اگر اصولی و بهداشتی انجام شود، استرس و درد آن اندک است. در ادامه مراحل کاری پیشنهادی آورده شده است:
1) انتخاب زمان و مکان مناسب
زمانهایی که هوا گرمتر است پلاستیک پلاک انعطافپذیرتر بوده و نصب راحتتر است. برای برهها بهتر است در سنین پایینتر پلاکگذاری صورت گیرد تا التیام سریعتر باشد. فاصله پلاک تا لبه گوش را حدود 3–5 سانتیمتر نگه دارید و از قرار دادن پلاک روی رگهای اصلی خودداری کنید.
2) ابزار و ضدعفونی
از پنس پلاکگذاری متناسب با نوع پلاک (پلاستیکی یا فلزی) استفاده کنید. پیش از هر بار استفاده پنس و پلاکها را ضدعفونی نمایید. در صورتی که از پلاکهای الکترونیکی استفاده میکنید، اطمینان حاصل کنید که دستگاه و تگها با هم سازگارند.
3) نگهداری دام و جایگذاری پلاک
برای سهولت بهتر است دو نفره عمل کنید: یک نفر دام را ثابت نگه دارد و نفر دوم پلاک را در پنس قرار داده و محل درست را هدفگیری کند. پلاک باید بهدرستی درون پنس قرار گیرد و به آرامی فشرده شود تا سوراخ ایجاد شده و قطعات پلاک جا بیفتند. در حالت طبیعی نباید خونریزی قابلتوجهی مشاهده شود.
4) مراقبت پس از نصب
در صورت مشاهده خونریزی، ناحیه را با محلول ضدعفونی و ماده انعقاد موضعی تمیز کنید. دامهایی که خونریزی یا التهاب دارند را چند روز تحت نظر بگیرید تا از عفونت جلوگیری شود. بهویژه در برهها التیام سریعتر است اما معمولاً نیاز به درمان گسترده نیست.
روشهای سنتی علامتگذاری
روشهای دیگری نیز برای شمارهگذاری دام وجود دارد که تاریخچه طولانی دارند:
خالکوبی (تاتو)
با استفاده از انبرهای مخصوص و سوزنهای شمارهدار، درون پوست داخلی گوش سوراخ شده و جوهر مخصوص به کار میرود. پس از التیام، شمارهها بهصورت نقاط رنگی تثبیت میشوند. این روش برای پوششهای تیره کمتر خواناست و بهتر است در بازه 3–6 ماهگی انجام شود.
داغگذاری
بهطور مرسوم در برخی مناطق با علامتی داغ روی گوش یا بینی دام، نشان گله را مشخص میکنند. این روش دردناکتر است و باید با احتیاط و تجربه انجام شود تا به پوست و بافت حیوان آسیب نزند.
رنگآمیزی
پس از پشمچینی، رنگ زدن ناحیهای از بدن (کمر یا سیر) روش سادهای برای تشخیص موقت است. این روش ارزان و سریع است اما دوام کم و دقت پایینی دارد و برای ثبت دائم مناسب نیست.
ردیابی و شناسایی الکترونیکی (RFID)
روشهای الکترونیکی با استفاده از تگهای RFID و نرمافزار مدیریت، امکان شناسایی خودکار، ثبت خودکار وزن و تولید و همچنین تحلیل دادههای گله را فراهم میآورند. این سیستمها برای گلههای متوسط و بزرگ که نیاز به تصمیمگیری مبتنی بر داده دارند بسیار مناسباند.
تهیه شناسنامه و ثبت رکورد گله
تهیه یک شناسنامه دقیق برای هر دام شامل ثبت مشخصات ظاهری، تاریخ تولد، وزن تولد، سوابق بیماری و درمان، مشخصات پدری و مادری و رکورد تولید (شیر، برهزایی و...) به مدیریت هوشمند گله کمک میکند. امروزه استفاده از نرمافزارهای مدیریت گله باعث افزایش سودآوری و سهولت تصمیمگیری شده است.
نحوه جدا کردن پلاک و مراقبتهای پس از آن
در صورت بروز عفونت یا آسیب لازم است پلاک بهآرامی توسط قلاب یا پنس مخصوص برداشته شود. یک نفر دام را ثابت نگه دارد و نفر دیگر لبههای پلاک را با حرکت چرخشی یا بالا-پایین جدا کند. از کشیدن شدید اجتناب کنید تا گوش پاره نشود. پس از جدا کردن، ناحیه را ضدعفونی نموده و در صورت لزوم درمان موضعی انجام دهید.
سخن پایانی
پلاکزنی یکی از روشهای اقتصادی و کاربردی برای مدیریت گله است که در کنار ثبت دقیق رکورد و بهکارگیری روشهای الکترونیکی، امکان افزایش بهرهوری و کاهش ریسکهای بهداشتی را فراهم میسازد. انتخاب نوع پلاک یا روش علامتگذاری باید براساس اندازه گله، بودجه و اهداف مدیریتی انجام شود. رعایت اصول بهداشتی، آموزش نیروی اجرای کار و ثبت منظم اطلاعات، کلید موفقیت در مدیریت گلههای مدرن است.
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
