در حال
جستجو...
چکیده: این مقاله یک بررسی جامع از انواع شویندههای صنعتی، ترکیبات شیمیایی آنها، طبقهبندی بر اساس pH و بار الکتریکی، و کاربردهای گسترده در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، نفت و گاز، کشاورزی، دام و طیور، هتلها و مصارف خانگی ارائه میدهد. همچنین نکاتی درباره انتخاب صحیح شوینده، تأثیرات زیستمحیطی و رعایت ایمنی هنگام استفاده بیان شده است.
- بررسی جامع انواع شویندههای صنعتی
- مواد شوینده چیست؟
- انواع پاککنندههای شیمیایی
- کاربرد انواع شویندههای صنعتی
- ترکیبات شیمی شویندهها
- طبقهبندی انواع شوینده صنعتی
- کلام آخر
بررسی جامع انواع شویندههای صنعتی
شویندههای صنعتی برای تمیزکردن و چربیزدایی تجهیزات، ماشینآلات و سطوح در صنایع مختلف ضروری هستند. این ترکیبات در بخشهای فرآوری مواد غذایی، خودروسازی و تولید برای حذف آلایندهها و انواع پاتوژنها و اطمینان از ایمنی و کارایی استفاده میشوند. مواد شوینده صنعتی بهطور خاص فرموله میشوند تا در برابر طیف وسیعی از آلایندهها مؤثر و در عین حال برای انسان و محیط زیست ایمن باشند.
انتخاب شوینده باید بر اساس نوع آلودگی (آلی یا معدنی)، جنس سطح (فلز، سرامیک، پلاستیک و...) و الزامات بهداشتی صورت گیرد. ترکیب یک برنامه شستشو شامل پیششستشو، شستشو با شوینده مناسب و در صورت نیاز ضدعفونیسازی است.
مواد شوینده چیست؟
مواد شوینده ماده یا مخلوطی است که حاوی صابون یا سورفکتانت است و برای فرآیندهای شستشو و تمیزکردن در نظر گرفته میشود. انواع متداول شامل پودرها، مایعات غلیظ، قرصهای تکدوز، کپسولها و خمیرها هستند که برای مصارف خانگی، سازمانی یا صنعتی تولید میشوند.
ویژگیهای مهم: مواد شوینده هنگام رقیقشدن در آب خاصیت پاککنندگی پیدا میکنند؛ بسیاری از شویندههای تجاری بر پایه آلکیل بنزن سولفونات هستند؛ و سورفکتانتها نقش کلیدی در حذف لکهها و چربیها ایفا میکنند.
انواع پاککنندههای شیمیایی
محصولات پاککننده شیمیایی باید هم بسیار مؤثر باشند و هم کمترین اثرات زیستمحیطی را داشته باشند. تمیزکنندههایی که وارد فاضلاب میشوند باید تا حد امکان تجزیهپذیر باشند. بهطور کلی دستهبندی شامل مواردی مانند شویندههای لباسشویی خانگی، شویندههای خشکشویی، پاککننده سطوح سخت، شویندههای صنعتی و تجاری، محصولات مراقبت و صابونها است.
برای کاهش اثرات زیستمحیطی، اولویت با شویندههای زیستتخریبپذیر و با حداقل مواد مضر است. استفاده از دوز صحیح و مدیریت پساب از الزامات پایدارسازی فرایندهای شستشو است.
کاربرد انواع شویندههای صنعتی
شویندههای صنعتی در صنایع مختلف کاربردهای متنوعی دارند؛ در ادامه به کاربردها در شاخههای مهم پرداخته شده است.
1) کاربرد در کارخانجات و صنایع تولیدی
بزرگترین کاربرد در صنایع تولیدی مرتبط با نظافت فنی است. محصولات متنوعی برای تمیزکردن فضای داخلی کارخانه، خطوط تولید، تجهیزات و دستگاهها، راهروها و سالنهای تولید وجود دارد. همچنین شویندههای ویژه برای کارگاههای خودرو، انبارها و سطوح فلزی با فرمولهای چربیزدا یا صیقلدهنده تولید میشوند.
2) کاربرد در بخش نفت، گاز و پتروشیمی
در این صنعت از شویندهها برای پاکسازی مواد نفتی و روغنی از تانکرها، مخازن و تجهیزات استفاده میشود. شویندهها در حذف روغنها، گریس، لجن، ذرات معلق و امولسیونها مؤثرند. تجهیزات تمیز با کیفیت، در ارتباط مستقیم با کارایی و کیفیت محصولات خروجی است.
3) کاربرد در هتلها و اماکن توریستی
هتلها و مراکز تفریحی از شویندههای ویژه برای شستشوی مکانیکی ظروف، تمیزکردن تجهیزات پختوپز و ضدعفونی استفاده میکنند. شویندههای قوی چربیزدایی برای حذف لکههای چربی در آشپزخانههای صنعتی کاربرد گسترده دارند.
4) کاربرد در مصارف خانگی
در مصارف خانگی نیز انواع شویندهها برای آشپزخانه، حمام و سرویسهای بهداشتی، پذیرایی، اتاقها و فضای خارجی مانند حیاط و پارکینگ بهکار میروند. فرمولاسیونها شامل شویندههای اسیدی برای حذف رسوب، شویندههای قلیایی برای چربیزدایی و شویندههای خنثی برای کاربردهای عمومی هستند.
5) کاربرد در صنایع غذایی و لبنی
صنایع غذایی معمولاً از ترکیبی از پاککنندهها و ضدعفونیکنندهها استفاده میکنند تا خطر مقاومت میکروبی را کاهش دهند. شویندهها در سیستمهای CIP (شستشوی درجا) برای خطوط انتقال، تجهیزات بستهبندی، سردخانهها و زهکشی کف کاربرد دارند.
6) کاربرد در کشاورزی
شویندههای کشاورزی برای حذف بقایای کودها، رسوبات، روغن و گازوئیل از ادوات و ماشینآلات استفاده میشوند. برخی فرمولها بقایای آفتکشها و علفکشها را خنثی یا تجزیه میکنند و از خوردگی فلزات جلوگیری میکنند.
7) کاربرد در صنعت دام و طیور
در دامداری و مرغداریها شویندهها برای شستشوی کف و دیوارهها، ظروف آبخوری و دانخوری، دستگاههای جوجهکشی و تجهیزات شیردوشی مورد استفاده قرار میگیرند. برنامههای ترکیبی از شویندههای قلیایی و اسیدی برای چربیزدایی و رسوبزدایی متداول است.
در کاربردهای حساس بهداشتی، پیروی از دستورالعملهای سازنده شوینده و زمان تماس لازم برای تأثیرگذاری حیاتی است. پساز شستشو، شستوشوی مناسب با آب برای حذف بقایای شیمیایی توصیه میشود.
ترکیبات شیمی شویندهها
مولکولهای شوینده دارای یک بخش آبدوست و یک بخش آبگریز هستند. این ساختار باعث میشود که هنگام برخورد با لکهها و چربیها، سورفکتانتها ذرات چربی را محاصره کرده و به حلشدن آنها در آب کمک کنند. بخش عمدهای از شویندههای مدرن شامل آلکیل بنزن سولفوناتهای خطی و ترکیبات پلیاتوکسیله است.
سورفکتانتها از نظر ساختار و عملکرد متفاوتند: برخی آنیونی، برخی کاتیونی، برخی غیر یونی و برخی زویتریونیک هستند که هرکدام کاربردها و خواص مخصوص به خود را دارند.
طبقهبندی انواع شوینده صنعتی
شویندههای صنعتی را میتوان بر اساس بار الکتریکی، pH و خاصیت کفکنندگی طبقهبندی کرد. در یک تقسیمبندی کلی دو گروه اصلی شامل شویندههای قلیایی و شویندههای اسیدی هستند که هرکدام با یا بدون کف تولید میشوند.
طبقهبندی بر اساس بار الکتریکی
1) آنیونی: بار منفی؛ معمولاً برای حذف روغن و خاکهای آلی مؤثرند.
2) کاتیونی: بار مثبت؛ اغلب شامل آمونیوم چهارتایی بوده و خواص ضدعفونیکننده دارند.
3) غیر یونی: بدون بار؛ مناسب برای کاربردهای حساس و پایداری فوم.
4) زویتریونیک: دارای بار خالص صفر اما متعادل، مناسب برای کاربردهای خاص.
طبقهبندی بر اساس pH
شویندههای اسیدی (pH<7): مناسب برای حذف رسوبات معدنی و اکسیدها. شویندههای قلیایی (pH>7): بسیار مؤثر در حذف چربی، پروتئین و بقایای آلی. شویندههای خنثی (pH≈7): مناسب برای کاربردهای عمومی و سطوح حساس.
کلام آخر
عمده کاربردهای شویندههای صنعتی در صنایع تولیدی، غذایی و لبنی، نفت و گاز، مراقبتهای بهداشتی، دام و طیور، کشاورزی و مصارف خانگی است. قیمت و انتخاب محصول بر اساس نوع ماده اولیه، غلظت و الزامات کاربرد تعیین میشود. در انتخاب شوینده توجه به ملاحظات ایمنی، محافظت از کارکنان و مدیریت پساب بسیار حائز اهمیت است. استفاده از شویندههای شرکتهای بازار بزرگ کشاورزی ایران مناسب و رعایت دستورالعملها ضمن افزایش طول عمر تجهیزات، بهبود کیفیت محصول و کاهش خطرات زیستمحیطی را فراهم میکند.
بهروزرسانی: مهر 1403
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
