در حال
جستجو...
نحوه ی کاشت درخت پسته در آب و هوای ایران
- مقدمه
- گیاه‌شناسی پسته
- ارقام پسته
- شرایط کاشت
- آبیاری
- خاک
- نیاز سرمایی
- روش‌های کاشت
- ازدیاد درختان پسته
- فاصله کاشت
- پیوند
- هرس
- برداشت
- تغذیه
- آفات و بیماری‌ها
- علف‌های هرز
مقدمه
پسته، یکی از محصولات کشاورزی ارزشمند ایران، در مناطق گرم و خشک کشور به خوبی رشد می‌کند. این میوه مغذی و پرخاصیت، علاوه بر مصرف داخلی، جایگاه ویژه‌ای در صادرات کشور دارد. کاشت و پرورش پسته نیازمند رعایت اصول و تکنیک‌های خاصی است که در این مقاله به تفصیل بررسی خواهیم کرد.
گیاه‌شناسی پسته
درخت پسته (Pistacia vera) متعلق به تیره سماق (Anacardiaceae) است. این درخت دوپایه بوده و گل‌های نر و ماده جداگانه روی درختان مختلف قرار دارند. ریشه درخت پسته محوری و عمیق است و به همین دلیل می‌تواند در مناطق خشک و کم آب به حیات خود ادامه دهد.
ارقام پسته
ایران دارای تنوع زیادی در ارقام پسته است. از جمله ارقام مهم می‌توان به اکبری، کله‌قوچی، احمدآقایی، اوحدی و بادامی زرند اشاره کرد. هر کدام از این ارقام از نظر اندازه، شکل، زمان رسیدن و مقاومت به آفات و بیماری‌ها متفاوت هستند.
| نام رقم | شکل میوه | زمان رسیدن | ویژگی‌ها |
|---|---|---|---|
| اکبری | بادامی، درشت | دیررس | ارزش اقتصادی بالا |
| کله‌قوچی | فندقی، درشت | میان‌رس | عملکرد خوب در شرایط کم‌آبی |
| احمدآقایی | بادامی | دیررس | پوست استخوانی سفید |
| اوحدی | بیضی | زودرس | سازگار با اکثر مناطق |
| بادامی زرند | بادامی، ریز | خیلی دیررس | رنگ کدر |
شرایط کاشت
درخت پسته به دمای بالای 40 درجه سانتیگراد و دمای زیر 20- درجه سانتیگراد مقاوم است. بهترین ارتفاع برای کاشت پسته بین 900 تا 2000 متر از سطح دریا است. رطوبت نسبی مناسب در تابستان حدود 35٪ است.
دما
درخت پسته می‌تواند دمای بالا و پایین را تحمل کند، اما سرماهای دیررس بهاره می‌توانند به درختان جوان آسیب بزنند.
ارتفاع
ارتفاع مناسب برای کاشت پسته بین 900 تا 2000 متر از سطح دریا است.
رطوبت
رطوبت نسبی پایین در تابستان برای پسته مناسب است و رطوبت بالا در زمان گرده‌افشانی می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
باد و باران
بادهای شدید و باران‌های زیاد می‌توانند به درختان پسته آسیب برسانند.
آبیاری
درختان پسته به خشکی مقاوم هستند، اما آبیاری منظم و کافی، به خصوص در سال‌های اولیه کاشت و در فصل رشد، ضروری است. روش‌های مختلف آبیاری مانند غرقابی، قطره‌ای و بارانی قابل استفاده است. انتخاب روش آبیاری به نوع خاک، شیب زمین و منابع آب بستگی دارد.
مدیریت آب
درختان پسته به خشکی مقاوم هستند اما آبیاری مناسب به رشد و باردهی آنها کمک می کند.
آبیاری نهال‌ها
نهال‌های پسته به آبیاری منظم‌تری نسبت به درختان بالغ نیاز دارند.
آبیاری درختان بارور
درختان بارور پسته به آبیاری کمتری نیاز دارند اما در زمان گلدهی و پر شدن میوه باید به آبیاری توجه بیشتری شود.
خاک
خاک مناسب برای کاشت پسته، خاک‌های شنی لومی یا شنی رسی با زهکشی خوب است. درخت پسته به شوری تا حدودی مقاوم است، اما شوری بیش از حد می‌تواند به آن آسیب برساند.
نیاز سرمایی
درخت پسته برای گلدهی و باردهی مناسب نیاز به دوره سرمایی دارد. این دوره سرمایی با دمای کمتر از 7 درجه سانتیگراد باید حداقل 600 تا 1200 ساعت باشد.
روش‌های کاشت
کاشت پسته می‌تواند از طریق بذر، نهال یا پیوند انجام شود. کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی توصیه نمی‌شود. بهتر است ابتدا بذرها در خزانه کاشته شوند و سپس نهال‌ها به زمین اصلی منتقل شوند.
کاشت بذر
بذرها را می‌توان در خزانه یا گلدان کاشت.
کاشت نهال
نهال‌های پسته را می‌توان در فصل پاییز یا بهار کاشت.
ازدیاد درختان پسته
تکثیر پسته به دو روش جنسی (بذر) و غیرجنسی (پیوند، خوابانیدن، قلمه زدن و ریزازدیادی) انجام می‌شود.
فاصله کاشت
فاصله کاشت درختان پسته معمولاً 6-7 متر بین ردیف‌ها و 3-4 متر بین درختان در هر ردیف است. این فاصله به رقم پسته و شرایط محیطی بستگی دارد.
پیوند
پیوند زدن یکی از روش‌های متداول تکثیر پسته است. پیوند لوله‌ای و شکمی از رایج‌ترین انواع پیوند در درختان پسته هستند. بهترین زمان برای پیوند زدن، اواخر اردیبهشت تا اواخر خرداد است.
هرس
هرس درختان پسته شامل هرس فرم، هرس باردهی و حذف پاجوش‌ها است. هرس فرم برای شکل‌دهی درخت و هرس باردهی برای افزایش محصول انجام می‌شود.
برداشت
زمان برداشت پسته زمانی است که پوست رویی میوه به راحتی از پوست استخوانی جدا شود. پسته برداشت شده باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پایانه‌های فرآوری منتقل شود.
تغذیه
درخت پسته برای رشد و باردهی به عناصر غذایی مختلفی نیاز دارد. ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و گوگرد از جمله عناصر پر مصرف هستند. علاوه بر این، عناصر کم مصرف مانند آهن، روی، منگنز، مس و بر نیز برای درخت پسته ضروری هستند.
آفات و بیماری‌ها
درخت پسته می‌تواند مورد حمله آفات و بیماری‌های مختلفی قرار گیرد. پسیل پسته، زنجره پسته و پروانه چوبخوار از جمله آفات مهم پسته هستند. گموز، سرخشکیدگی شاخه و پژمردگی ورتیسیلیومی نیز از جمله بیماری‌های مهم پسته به شمار می‌روند.
علف‌های هرز
کنترل علف‌های هرز در باغات پسته برای جلوگیری از رقابت با درخت بر سر آب و مواد غذایی ضروری است.
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
