در حال
جستجو...
سموم دفع آفات در اروپا
- مقدمه
- اطلاعات کلی در مورد سموم دفع آفات/محصولات حفاظت از گیاهان
- عرضه سموم دفع آفات به بازار
- مواجهه شغلی با سموم دفع آفات
- پیشگیری در محل کار
مقدمه
سموم دفع آفات مواد شیمیایی هستند که برای از بین بردن یا کنترل حشرات، علف‌های هرز، قارچ‌ها، جوندگان و میکروب‌ها طراحی شده‌اند. بسیاری از سموم دفع آفات مضر برای سلامت انسان و حیوان یا محیط زیست شناخته شده‌اند. از آنجایی که سموم دفع آفات در بسیاری از بخش‌های مختلف (مانند کشاورزی، جنگلداری، صنایع غذایی و غیره) استفاده می‌شوند، ممکن است کارگران در مشاغل مختلف در معرض خطر مسمومیت حاد یا بیماری‌های شغلی قرار بگیرند. این مقاله مقدمه‌ای کوتاه در مورد طبقه‌بندی، برچسب‌گذاری و سیستم اطلاعات سموم دفع آفات ارائه می‌دهد، اطلاعاتی در مورد مشکلات مرتبط با سلامت، شرح نحوه مواجهه و الزامات استفاده ایمن از سموم دفع آفات با تأکید بر تولیدات کشاورزی ارائه می‌دهد.
اطلاعات کلی در مورد سموم دفع آفات/محصولات حفاظت از گیاهان
تعریف سموم دفع آفات
کشاورزی، جنگلداری، آبزی پروری، صنایع غذایی، فرآوری، حمل و نقل و ذخیره‌سازی چوب و سایر محصولات زیستی، بخش‌هایی هستند که در آن‌ها آفات مختلف (مانند علف‌های هرز، حشرات، پرندگان، جوندگان، قارچ‌ها، کپک‌ها و غیره) می‌توانند به طور قابل توجهی بر کمیت و کیفیت محصولات تأثیر بگذارند. برخی از گونه‌های آفات همچنین می‌توانند به ساختمان‌ها، تاسیسات، مبلمان، پارچه‌ها و غیره آسیب برسانند، بیماری‌های عفونی را گسترش دهند یا سایر بیماری‌ها را ایجاد کنند. بنابراین، کنترل آفات فعالیت مهمی است که برای کاهش یا از بین بردن کاهش عملکرد، حفظ کیفیت بالای محصولات و جلوگیری از سایر اثرات نامطلوب ناشی از آفات در نظر گرفته شده است.
کنترل آفات با روش‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی انجام می‌شود و انتخاب روش خاص به شرایط مختلف (نوع صنعت، گونه، مقدار و توزیع آفات، شرایط محیطی و غیره) بستگی دارد. مؤثرترین روش‌های کنترل آفات مبتنی بر استفاده از مواد شیمیایی به نام «سموم دفع آفات» است. بزرگترین مصرف‌کنندگان سموم دفع آفات کشاورزی و جنگلداری هستند. سموم دفع آفات همچنین به طور گسترده در صنایع مختلف، تجارت، ذخیره‌سازی و سایر بخش‌های فعالیت اقتصادی و خانگی استفاده می‌شوند. کاربرد مناسب سموم دفع آفات نتایج خوبی را در زمینه حفاظت از محصولات و بهبود کیفیت، صرفه‌جویی در هزینه‌های نیروی کار و دستیابی به مزایای اقتصادی قابل توجه به همراه دارد.
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) تعریف زیر را از سموم دفع آفات ارائه می‌دهد:
«سموم دفع آفات به معنای هر ماده یا مخلوطی از مواد با ترکیبات شیمیایی یا بیولوژیکی است که برای دفع، از بین بردن یا کنترل هر آفت یا تنظیم رشد گیاه در نظر گرفته شده است»
سموم دفع آفات اصطلاحی عمومی‌تر از محصولات حفاظت از گیاهان (PPP) است. محصولات حفاظت از گیاهان «سموم دفع آفات» هستند که از محصولات زراعی یا گیاهان مطلوب یا مفید محافظت می‌کنند. آن‌ها حداقل یک ماده فعال دارند و یکی از عملکردهای زیر را دارند:
- محافظت از گیاهان یا محصولات گیاهی در برابر آفات/بیماری‌ها، قبل یا بعد از برداشت;
- تأثیر بر فرآیندهای حیاتی گیاهان (مانند موادی که بر رشد آن‌ها تأثیر می‌گذارند، به جز مواد مغذی)؛
- نگهداری محصولات گیاهی؛
- از بین بردن یا جلوگیری از رشد گیاهان یا قسمت‌های ناخواسته گیاهان.
اصطلاح «سموم دفع آفات» اغلب به جای «محصولات حفاظت از گیاهان» استفاده می‌شود، با این حال، سموم دفع آفات اصطلاحی گسترده‌تر است که همچنین استفاده‌های غیرگیاهی/محصولات زراعی را نیز شامل می‌شود، به عنوان مثال بیوسیدها. در مقررات اتحادیه اروپا، قوانین جداگانه‌ای برای PPP و بیوسیدها (در زیر ببینید) وجود دارد.
طبقه‌بندی سموم دفع آفات
به طور کلی، گروه‌های سموم دفع آفات با توجه به نوع آفتی که کنترل می‌کنند، طبقه‌بندی و نام‌گذاری می‌شوند (جدول 1).
جدول 1: طبقه‌بندی سموم دفع آفات بر اساس هدف آن‌ها
| نام سم | کاربرد |
|---|---|
| آلژیسیدها | از بین بردن جلبک‌ها در دریاچه‌ها، کانال‌ها، استخرهای شنا، مخازن آب و سایر مکان‌ها. |
| ضد چسب‌ها | از بین بردن یا دفع ارگانیسم‌هایی که به سطوح زیر آب می‌چسبند، مانند صدف‌هایی که به کف قایق‌ها می‌چسبند. |
| ضد میکروبی‌ها | از بین بردن میکروارگانیسم‌ها مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها. |
| جذب‌کننده‌ها | آفات را به سمت تله یا طعمه می‌کشانند، به عنوان مثال، حشره یا جوندگان را به سمت تله می‌کشانند. (با این حال، غذا زمانی که به عنوان جذب‌کننده استفاده می‌شود، سموم دفع آفات محسوب نمی‌شود.) |
| بیوپستیسیدها | از مواد طبیعی مانند حیوانات، گیاهان، باکتری‌ها و برخی مواد معدنی گرفته شده‌اند. |
| بیوسیدها | میکروارگانیسم‌ها را از بین می‌برند. |
| برگ‌ریزها | باعث ریزش برگ‌ها یا شاخ و برگ از گیاه می‌شوند، معمولاً برای تسهیل برداشت. |
| خشک‌کننده‌ها | باعث خشک شدن بافت‌های زنده، مانند قسمت‌های ناخواسته بالای گیاه می‌شوند. |
| ضدعفونی‌کننده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌های بهداشتی | میکروارگانیسم‌های تولیدکننده بیماری را روی اشیاء بی‌جان از بین می‌برند یا غیرفعال می‌کنند. |
| قارچ‌کش‌ها | قارچ‌ها (از جمله بیماری‌های گیاهی، کپک‌ها و زنگ‌ها) را از بین می‌برند. |
| دودکننده‌ها | گاز یا بخار تولید می‌کنند که برای از بین بردن آفات، به عنوان مثال در ساختمان‌ها یا خاک در نظر گرفته شده است. |
| علف‌کش‌ها | علف‌های هرز و سایر گیاهانی که در جایی که نمی‌خواهند رشد می‌کنند را از بین می‌برند. |
| تنظیم‌کننده‌های رشد حشرات | فرآیندهای حیاتی حشرات مانند پوست‌اندازی، بلوغ از مرحله شفیرگی تا بزرگسالی را مختل می‌کنند. |
| حشره‌کش‌ها | حشرات و سایر بندپایان را از بین می‌برند. |
| کنه کش‌ها (که کنه کش‌ها نیز نامیده می‌شوند) | کنه‌هایی که از گیاهان و حیوانات تغذیه می‌کنند را از بین می‌برند. |
| سموم دفع آفات میکروبی | میکروارگانیسم‌هایی هستند که آفات از جمله حشرات یا سایر آفات میکروارگانیسم را از بین می‌برند، مهار می‌کنند یا با آن‌ها رقابت می‌کنند. |
| نرم‌تن‌کش‌ها | حلزون‌ها و راب‌ها را از بین می‌برند. |
| نماتدکش‌ها | نماتدها (ارگانیسم‌های میکروسکوپی کرم مانند که از ریشه گیاهان تغذیه می‌کنند) را از بین می‌برند. |
| تخم‌کش‌ها | تخم‌های حشرات و کنه‌ها را از بین می‌برند. |
| فرومون‌ها | رفتار جفت‌گیری حشرات را مختل می‌کنند. |
| تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهان | رشد، گلدهی یا میزان تولید مثل گیاهان را تغییر می‌دهند (کودها را شامل نمی‌شود). |
| محافظ‌های گیاهان ادغام شده | موادی هستند که گیاهان از مواد ژنتیکی که به گیاه اضافه شده است تولید می‌کنند. |
| مواد دفع‌کننده | آفات از جمله حشرات (مانند پشه‌ها) و پرندگان را دفع می‌کنند. |
| جوندگان‌کش‌ها | موش‌ها و سایر جوندگان را کنترل می‌کنند. |
اکثر سموم دفع آفات ذکر شده در جدول 1 در کشاورزی برای یکی از اهداف زیر استفاده می‌شوند:
- محافظت از گیاهان یا محصولات گیاهی در برابر تمام ارگانیسم‌های مضر (به عنوان مثال قارچ‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها، نرم‌تن‌کش‌ها، نماتدکش‌ها، جوندگان‌کش‌ها).
- تأثیر بر فرآیندهای حیاتی گیاهان (به عنوان مثال تنظیم‌کننده‌های رشد گیاه).
- نگهداری محصولات گیاهی (به عنوان مثال دودکننده‌ها).
- از بین بردن گیاهان یا قسمت‌های ناخواسته گیاهان (به عنوان مثال برگ‌ریزها).
- کنترل یا جلوگیری از رشد ناخواسته گیاهان (به عنوان مثال علف‌کش‌ها).
این اهداف را می‌توان به طور خلاصه به عنوان حفاظت از گیاهان تعریف کرد و سموم دفع آفات که برای این اهداف در نظر گرفته شده‌اند، گروه بزرگی را تشکیل می‌دهند که محصولات حفاظت از گیاهان (PPP) نامیده می‌شوند.
سموم دفع آفات همچنین با توجه به نحوه یا زمان عملکردشان طبقه‌بندی می‌شوند:
- سموم دفع آفات تماسی به طور کلی در اثر تماس مستقیم، آفتی را کنترل می‌کنند. حشرات هنگام سم‌پاشی مستقیم یا زمانی که روی سطوحی که با حشره‌کش تماسی باقیمانده درمان شده‌اند، خزیده می‌شوند، کشته می‌شوند. شاخ و برگ علف‌های هرز هنگامی که مساحت کافی از سطح با علف‌کش تماسی پوشانده شود، از بین می‌رود.
- سموم دفع آفات سیستمیک سموم دفع آفاتی هستند که توسط گیاهان یا حیوانات جذب می‌شوند و به بافت‌های درمان نشده منتقل می‌شوند.
- سموم دفع آفات برگی به برگ‌ها، ساقه‌ها و شاخه‌های گیاهان اعمال می‌شوند.
- سموم دفع آفات خاک‌پاشی به خاک اعمال می‌شوند. برخی از آن‌ها توسط ریشه‌ها جذب و به داخل گیاه منتقل می‌شوند. سایر علف‌کش‌های خاک‌پاشی با تأثیر بر نهال جوانه زده، علف‌های هرز را از بین می‌برند. بیشتر سموم دفع آفات خاک‌پاشی برای انتقال آن‌ها به داخل خاک نیاز به شخم یا آب دارند.
- دودکننده‌ها مواد شیمیایی هستند که به صورت گاز سمی یا به صورت جامد یا مایع که گاز سمی تشکیل می‌دهد، اعمال می‌شوند. گاز به شکاف‌ها و شکاف‌های سازه‌ها یا خاک نفوذ می‌کند.
- علف‌کش‌های قبل از کاشت قبل از کاشت یا پیوند به خاک اعمال می‌شوند.
- علف‌کش‌های قبل از جوانه‌زنی پس از کاشت اما قبل از ظهور محصول یا علف هرز به خاک اعمال می‌شوند.
- علف‌کش‌های پس از جوانه‌زنی پس از ظهور محصول یا علف هرز اعمال می‌شوند.
- قارچ‌کش‌های ریشه‌کن‌کننده قارچ‌هایی را که قبلاً گیاهان را آلوده کرده‌اند، کنترل می‌کنند.
- قارچ‌کش‌های محافظ از عفونت‌های قارچی جلوگیری می‌کنند. آن‌ها رشد قارچ را کند می‌کنند یا از ورود ارگانیسم‌ها به گیاهان درمان شده جلوگیری می‌کنند.
- سموم دفع آفات انتخابی فقط آفات خاصی را کنترل می‌کنند.
- سموم دفع آفات غیر انتخابی (یا پهن‌طیف) طیف وسیعی از آفات را کنترل می‌کنند.
- حشره‌کش‌های خفه کننده سیستم تنفسی حشرات را مسدود می‌کنند و ممکن است بر تخم‌ها تأثیر بگذارند.
- سموم دفع آفات باقیمانده به سرعت تجزیه نمی‌شوند و ممکن است برای مدت طولانی آفات را کنترل کنند.
- سموم دفع آفات غیر باقیمانده پس از کاربرد به سرعت غیرفعال می‌شوند و بر محصولات یا آفات آینده تأثیر نمی‌گذارند.
سموم دفع آفات را می‌توان به خانواده‌های شیمیایی تقسیم کرد. سموم دفع آفات با ساختارهای شیمیایی مشابه، دارای ویژگی‌های مشابه و معمولاً نحوه عملکرد مشابهی هستند.
حشره‌کش‌ها شامل خانواده‌های شیمیایی اصلی زیر هستند: ارگانوکلرین‌ها (به دلیل سمیت بالای آن‌ها از بازار خارج شده‌اند)، ارگانوفسفات‌ها، کاربامات‌ها، پیروتروئیدها. خانواده‌های شیمیایی معمولی علف‌کش‌ها عبارتند از: علف‌کش‌های فنوکسی، علف‌کش‌های اسید بنزوئیک، تریازین‌ها، اوره‌ها. جایگزینی ترکیبات شیمیایی با استفاده از بیوپستیسیدها امکان‌پذیر است.
سه کلاس اصلی از بیوپستیسیدها وجود دارد: سموم دفع آفات میکروبی، محافظ‌های گیاهان ادغام شده (PIPs)، سموم دفع آفات بیوشیمیایی. مواد مؤثر سموم دفع آفات با ترکیبات دیگر برای بهبود اثربخشی، ایمنی، جابجایی و ذخیره‌سازی آن‌ها، مانند حلال‌ها، رس‌های معدنی، چسب‌ها، مواد مرطوب‌کننده یا سایر مواد کمکی مخلوط می‌شوند. این مخلوط «فرمولاسیون سموم دفع آفات» نامیده می‌شود. فرمولاسیون‌های سموم دفع آفات را می‌توان به سه نوع اصلی تقسیم کرد: جامد، مایع یا گاز.
استفاده از محصولات حفاظت از گیاهان در اتحادیه اروپا
داده‌های آماری مربوط به استفاده کلی از سموم دفع آفات توسط یورواستات و انجمن حفاظت از محصولات زراعی اروپا (ECPA) جمع‌آوری می‌شود. در سال 2007، یورواستات گزارشی در مورد استفاده از PPP در اتحادیه اروپا در همکاری با ECPA در سال 2007 تهیه کرد. این گزارش شامل داده‌های مفصلی در مورد EU-15 از سال 1992 تا 2003 بود. داده‌های جداگانه‌ای از استفاده از PPP در هر کشور عضو اتحادیه اروپا نیز ارائه شد. میزان PPP مورد استفاده توسط ECPA به عنوان تن مواد فعال برای دسته‌های اصلی PPP (قارچ‌کش‌ها، علف‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها و تنظیم‌کننده‌های رشد گیاه) گزارش شد.
از آنجایی که یکی از 28 شاخص کشاورزی-محیط زیستی است که برای نظارت بر ادغام نگرانی‌های زیست‌محیطی در سیاست کشاورزی مشترک (CAP) اتحادیه اروپا راه‌اندازی شده است، آمار کلیدی به‌روز شده در مورد مصرف سموم دفع آفات از وب‌سایت یورواستات در دسترس است. داده‌ها نشان می‌دهند که در دوره 2011-2017، فروش سموم دفع آفات در اتحادیه اروپا (EU-28) تقریباً در حدود 380000 تن در سال ثابت مانده است. علاوه بر این، در وب‌سایت ECPA، ابزاری تعاملی برای مشاوره آمار صنعت در مورد ارزش و حجم تولید حفاظت از گیاهان در دسترس است.
عرضه سموم دفع آفات به بازار
قوانین اتحادیه اروپا در مورد عرضه سموم دفع آفات به بازار
مقررات (EC) شماره 1272/2008 در مورد طبقه‌بندی، برچسب‌گذاری و بسته‌بندی مواد و مخلوط‌ها (CLP) دستورالعمل‌های 67/548/EEC و 1999/45/EC را به طور قابل توجهی اصلاح کرد و از 1 ژوئن 2015 آن‌ها را جایگزین کرد. این مقررات معیارهای سیستم هماهنگ‌شده جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی (GHS) سازمان ملل را در همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا اتخاذ می‌کند و قصد دارد «سطح بالایی از حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست و همچنین تردد آزاد مواد شیمیایی، مخلوط‌ها و برخی اقلام خاص» را تضمین کند. سموم دفع آفات (از جمله PPPها) تحت پوشش CLP قرار می‌گیرند و بنابراین باید با توجه به خطرات آن‌ها طبقه‌بندی، به طور مناسب بسته‌بندی و برچسب‌گذاری شوند، قبل از عرضه به بازار. برای اطمینان از اینکه مواد شیمیایی عرضه شده به بازار به سلامت انسان یا محیط زیست آسیب نمی‌رسانند، تولیدکنندگان، واردکنندگان و کاربران پایین‌دستی نیز باید از مقررات مقررات (EC) شماره 1907/2006 در مورد ثبت، ارزیابی، مجوز و محدودیت مواد شیمیایی (REACH) پیروی کنند. REACH تعهد به ثبت هر ماده شیمیایی عرضه شده به بازار را اعمال می‌کند و تولیدکنندگان باید خطرات مرتبط با این مواد شیمیایی را شناسایی و مدیریت کنند. آن‌ها باید نشان دهند که چگونه می‌توان از این ماده به طور ایمن استفاده کرد و باید اقدامات مدیریت ریسک را به کاربران اطلاع دهند. سموم دفع آفتی که قبلاً ثبت شده‌اند، نیازی به ثبت بر اساس REACH ندارند. این امر در مورد موادی که در سموم دفع آفات استفاده می‌شوند، به ویژه موارد زیر صدق می‌کند:
- مواد فعال در محصولات بیوسیدی که مطابق با مقررات 528/2012/EU تأیید شده‌اند. فهرست مواد فعال تأیید شده مورد استفاده در محصولات بیوسیدی در وب‌سایت آژانس مواد شیمیایی اروپا (ECHA) موجود است;
- مواد فعال در محصولات حفاظت از گیاهان که مطابق با مقررات 1107/2009/EC تأیید شده‌اند. فهرست مواد فعال در محصولات حفاظت از گیاهان در وب‌سایت کمیسیون اتحادیه اروپا موجود است.
لازم به ذکر است که فقط مواد فعال را می‌توان به عنوان ثبت شده در نظر گرفت و سایر مواد مورد استفاده برای تولید محصولات بیوسیدی یا حفاظت از گیاهان مشمول ثبت هستند. علاوه بر این، سایر مقررات REACH مانند ارائه اطلاعات به کاربران (به عنوان مثال، برگه‌های اطلاعات ایمنی (SDS)) اعمال می‌شود.
تأیید مواد فعال در PPPها توسط کمیسیون اتحادیه اروپا بر اساس ارزیابی علمی دقیق و طولانی (بیش از 3 سال) برای اطمینان از ایمن بودن استفاده از این ماده انجام می‌شود. این ارزیابی به طور مشترک توسط مقامات ملی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) انجام می‌شود. در مرحله اول این فرآیند، ماده فعال ارزیابی و احتمالاً در سطح اتحادیه اروپا تأیید می‌شود و پس از آن ارزیابی و مجوز محصولات نهایی توسط کشورهای عضو انجام می‌شود. داده‌های مربوط به مواد تأیید شده و محصولات مجاز به طور دوره‌ای برای منعکس کردن پیشرفت‌های علمی یا هر زمان که لازم باشد، بررسی می‌شوند. یک ماده فعال جدید معمولاً حداکثر برای 10 سال تأیید می‌شود، در حالی که تمدید مجوز را می‌توان تا 15 سال اعطا کرد.
در کنار مقررات مربوط به عرضه PPPها به بازار (1107/2009/EC)، دستورالعملی به نام دستورالعمل 128/2009/EC در مورد استفاده پایدار از سموم دفع آفات به تصویب رسیده است که هدف آن کاهش خطرات زیست‌محیطی و بهداشتی با حفظ بهره‌وری محصولات زراعی و بهبود کنترل بر استفاده و توزیع سموم دفع آفات است. این دستورالعمل مستلزم آن است که کشورهای عضو برنامه‌های ملی را با اهداف کمی، اهداف، اقدامات و جدول زمانی برای کاهش خطرات و تأثیر استفاده از سموم دفع آفات بر سلامت انسان و محیط زیست اجرا کنند. برای نظارت بر دستاوردهای این برنامه‌های ملی، مقررات 1185/2009 در مورد آمار مربوط به سموم دفع آفات، قوانینی را برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد مقادیر سالانه سموم دفع آفات عرضه شده به بازار و مورد استفاده در هر کشور عضو تعیین می‌کند. یکی از عناصر کلیدی در دستورالعمل استفاده پایدار از سموم دفع آفات (128/2009/EC) ترویج مدیریت یکپارچه آفات است. مدیریت یکپارچه آفات هدف دارد تا استفاده از سموم دفع آفات را به سطوحی که از نظر اقتصادی و زیست‌محیطی توجیه‌پذیر است و خطرات را برای سلامت انسان و محیط زیست کاهش یا به حداقل می‌رساند، حفظ کند.
مبانی طبقه‌بندی سموم دفع آفات بر اساس خطر
طبقه‌بندی با توجه به CLP بر اساس ویژگی‌های خطرناک اساسی خاص یک ماده است که با آزمایش‌های استاندارد یا سایر روش‌هایی که برای شناسایی خطرات طراحی شده‌اند، تعیین می‌شود. ویژگی اصلی سموم دفع آفات به عنوان مواد خطرناک، سمیت آن‌ها است. این به خواص شیمیایی و فیزیکی سموم دفع آفات بستگی دارد و این مواد را به عنوان سمی یا مضر برای حیوانات یا گیاهان تعریف می‌کند. سمیت سموم دفع آفات برای انسان در طیف بسیار وسیعی متفاوت است و می‌تواند حاد، نیمه‌مزمن یا مزمن باشد.
سمیت حاد یک سموم دفع آفات توانایی آن در ایجاد اختلالات مضر سلامت است که به سرعت (در چند ثانیه، دقیقه، ساعت یا یک روز) پس از جذب یک دوز واحد یا قرار گرفتن در معرض مکرر در مدت زمان کوتاه (به عنوان مثال یک روز) ایجاد می‌شود. چنین حادثه‌ای ممکن است به عنوان مثال در حین مخلوط کردن یا استفاده از سموم دفع آفات رخ دهد و قرار گرفتن در معرض آن ممکن است به عنوان مسمومیت حاد پوستی، خوراکی یا استنشاقی و همچنین تحریک چشم یا پوست، حساسیت پوستی و نوروتوکسیسیته نامیده شود. برآورد سمیت حاد سموم دفع آفات به طور کلی بر اساس نتایج آزمایش‌های استاندارد روی موش‌ها و سایر حیوانات است.
سموم دفع آفات با استفاده از دوز کشنده برآورد شده LD50 خوراکی و پوستی (دوز سموم دفع آفات مورد نیاز برای کشتن نیمی از حیوانات آزمایش شده هنگام ورود به بدن از طریق خوراکی یا مسیر پوستی) طبقه‌بندی می‌شوند. در حال حاضر، طبقه‌بندی توصیه‌شده سازمان جهانی بهداشت (WHO) از سموم دفع آفات بر اساس خطر، که به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، پیشنهاد می‌کند سموم دفع آفات را به کلاس‌های خطر خاص WHO اختصاص دهد. پس از تجدید نظر در سال 2009، این کلاس‌ها با دسته‌های خطر سمیت حاد GHS هماهنگ شدند (جدول 2 را ببینید).
WHO جدولی از سموم دفع آفات را با توجه به سمیت خوراکی یا پوستی ارائه می‌دهد.
توانایی یک سموم دفع آفات برای ایجاد اثرات نامطلوب بر سلامت پس از قرار گرفتن در معرض طولانی مدت یا مکرر در معرض یک سموم دفع آفات (به عنوان مثال، زمانی که اپراتور در طول استفاده از آن مکرراً با اسپری سموم دفع آفات خیس می‌شود) سمیت نیمه‌مزمن (مدت چند هفته تا چند ماه) یا سمیت مزمن (مدت چند ماه تا چند سال) است. سموم دفع آفتی که تمایل به تجمع یا تجزیه آهسته در بدن انسان دارند، معمولاً خطرناک‌ترین سموم دفع آفات در مواجهه مزمن هستند. برآورد سمیت نیمه‌مزمن و مزمن یک سموم دفع آفات بر اساس تعدادی از آزمایش‌های بلندمدت مختلف (دوره‌هایی از 30 تا 90 روز برای نیمه‌مزمن و حدود 90 روز تا چند سال برای سمیت مزمن) انجام می‌شود که روی حیوانات انجام می‌شود تا اثرات بلندمدت را پیش‌بینی کند که ممکن است توسط یک سموم دفع آفات ایجاد شود. این اثرات عبارتند از:
- سرطان‌زایی – تولید سرطان یا کمک به مواد شیمیایی سرطان‌زا.
- سرطان‌زایی – القای رشد تومور (لزوماً سرطان نیست).
- جهش‌زایی – توانایی ایجاد تغییرات ژنتیکی.
- ترراتوژنیسیتی – توانایی ایجاد نقص مادرزادی.
- اختلالات تولیدمثلی – به عنوان مثال، کاهش تعداد اسپرم، ناباروری و سقط جنین.
- اختلال هورمون‌ها – توانایی مختل کردن سیستم غدد درون‌ریز.
- نوروتوکسیسیتی – ایجاد مشکلات عصبی.
- حساسیت‌آوری آلرژیک – ایجاد آلرژی به مواد فعال سموم دفع آفات.
- آسیب به سایر ارگان‌ها یا سیستم‌های خاص – آسیب به ریه‌ها، کبد، سیستم ایمنی و غیره.
هنگامی که شواهد کافی از سرطان‌زایی در انسان وجود دارد، سموم دفع آفات علاوه بر این توسط آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) طبقه‌بندی می‌شوند. اثرات خطرناک سموم دفع آفات که از تجربیات انسانی تعیین شده است، برای طبقه‌بندی خطرات بهداشتی نیز مناسب هستند. هنگامی که داده‌هایی از انسان و حیوان در دسترس باشد، کیفیت و قابلیت اطمینان آن‌ها باید ارزیابی شود.
برای ارائه اطلاعات سم‌شناسی اساسی و سایر اطلاعات مرتبط در مورد سموم دفع آفات فردی که برای استفاده ایمن از آن‌ها ضروری است، برگه‌های اطلاعات سموم دفع آفات (PDSs) صادر می‌شوند. PDSها توسط WHO در همکاری با FAO تهیه شده‌اند و در وب‌سایت برنامه بین‌المللی ایمنی مواد شیمیایی (IPCS) با نام INCHEM ارائه می‌شوند.
وظایف تأمین‌کنندگان برای اطمینان از اطلاعات
تولیدکننده، واردکننده یا کاربر پایین‌دستی (شخص حقیقی یا حقوقی که تولیدکننده یا واردکننده نیست و از یک ماده به تنهایی یا در یک مخلوط در طول فعالیت‌های صنعتی یا حرفه‌ای خود استفاده می‌کند) سموم دفع آفات موظف است آن‌ها را مطابق با CLP قبل از عرضه به بازار طبقه‌بندی، برچسب‌گذاری و بسته‌بندی کند. توزیع‌کننده سموم دفع آفات موظف است قبل از عرضه به بازار، برچسب‌گذاری و بسته‌بندی آن‌ها را مطابق با CLP تضمین کند.
طبقه‌بندی بر اساس خطرات
مقررات CLP شامل دسته‌ها و طبقه‌های خطر بهداشتی زیر است:
- سمیت حاد (دسته 1، 2، 3 و 4).
- خوردگی/تحریک پوست (دسته 1A، 1B، 1C و 2).
- آسیب جدی به چشم/تحریک چشم (دسته 1 و 2).
- حساسیت‌زایی تنفسی یا پوست (دسته 1).
- جهش‌زایی سلول زایا (دسته 1A، 1B و 2).
- سرطان‌زایی (دسته 1A، 1B و 2).
- سمیت تولیدمثلی (دسته 1A، 1B و 2) به علاوه دسته اضافی برای تأثیرات بر یا از طریق شیردهی.
- سمیت ارگان هدف خاص (STOT) – قرار گرفتن در معرض واحد ((دسته 1، 2) و دسته 3 فقط برای اثرات مخدر و تحریک دستگاه تنفسی).
- سمیت ارگان هدف خاص (STOT) – قرار گرفتن در معرض مکرر (دسته 1 و 2).
- خطر آسپیراسیون (دسته 1).
در صورت لزوم، سموم دفع آفات نیز باید با توجه به خطرات فیزیکی و زیست‌محیطی طبقه‌بندی شوند. اکثر دسته‌های خطر CLP از GHS اقتباس شده‌اند، با این حال برخی از دسته‌ها گنجانده نشده‌اند. بنابراین، این امر باید هنگام صادرات سموم دفع آفات به سایر مناطق خارج از اتحادیه اروپا در نظر گرفته شود.
ارتباط خطر
برچسب یک سموم دفع آفات مهم‌ترین منبع اطلاعات در مورد یک سموم دفع آفات برای همه شرکت‌کنندگان در زنجیره تأمین است. بنابراین، با توجه به CLP، سموم دفع آفات موجود در بسته‌بندی باید به طور اجباری به برچسبی مجهز باشند که شامل اطلاعات زیر باشد:
- نام، آدرس و شماره تلفن تأمین‌کننده(های) سموم دفع آفات.
- مقدار اسمی ماده یا مخلوط در بسته‌هایی که در دسترس عموم قرار می‌گیرد، مگر اینکه این مقدار در جای دیگری روی بسته مشخص شده باشد.
- شناسه‌های محصول.
- پیکتوگرام‌های خطر.
- کلمات هشداردهنده.
- بیانیه‌های خطر.
- بیانیه‌های احتیاطی مناسب.
- اطلاعات تکمیلی، به عنوان مثال، شناسه فرمول منحصر به فرد.
علاوه بر مقررات CLP، سموم دفع آفات (بیوسیدها و PPPها) باید مطابق با مقررات خاص خود (مقررات بیوسیدها 528/2012/EU، مقررات محصولات حفاظت از گیاهان 1107/2009/EC و مقررات خاص مربوط به بسته‌بندی PPP (مقررات 547/2011/EU)) برچسب‌گذاری شوند. به عنوان مثال، مقررات 547/2011 عبارات استاندارد خاصی را برای برچسب‌های PPP با اطلاعات مربوط به خطرات برای سلامت انسان یا حیوان یا محیط زیست و اقدامات احتیاطی ایمنی تعیین می‌کند.
مقررات دقیق‌تر برای برچسب‌گذاری سموم دفع آفات توسط FAO در دستورالعمل‌های مربوط به شیوه‌های خوب برچسب‌گذاری برای سموم دفع آفات (منتشر شده در سال 1985 و تجدید نظر شده در سال 1995) تدوین و منتشر شد. مقررات مربوط به اطلاعات تکمیلی پیشنهادی برچسب و توصیه‌های مربوط به نوشتن و شکل‌دهی یک برچسب بسیار عملی هستند. اقدامات احتیاطی پیشنهادی باید موارد زیر را پوشش دهد:
- بیانیه‌ها یا هشدارهای احتیاطی عمومی. حداقل بیانیه‌های زیر باید روی همه برچسب‌ها ظاهر شود: قفل شده و دور از دسترس کودکان نگهداری شود، پس از استفاده بشویید، هنگام استفاده از محصول غذا نخورید، ننوشید و سیگار نکشید.
توئیتر
فیس بوک
لینکدین
