مهمترین نکات نحوه نصب ورق ژئوممبران در استخر کشاورزی

آشنایی با ورق ژئوممبران و کاربردهای آن

ژئوممبران نوعی پوشش پلیمری است که به‌صورت ورقه ای عرضه میشود. این پوشش به افراد کمک می‌کند که از دردسرهای عایق‌بندی استخرهای سیمانی و خاکی راحت شوند و بتوانند با استفاده از آن‌ها استخرهای خود را به‌صورت اصولی عایق‌بندی کنند.  مصالح ژئوسنتتیک، اگرچه ساخته دست بشر هستند، اما به راحتی در دسترس و ارزان‌تر هستند. یکی از این مصالح ژئوسنتتیک که نقش مهمی به عنوان مانع ایفا می‌کند، ورق ژئوممبران است. این ورق‌های پلیمری نازک و پیوسته، یک راه حل قابل اعتماد و کارآمد برای حفاظت از محیط زیست و همچنین اغلب برای ذخیره آب آبیاری استفاده می‌شود، زیرا ماده‌ای عالی برای جلوگیری از نشت و ذخیره آب است.این یک ماده ژئوسنتتیک عالی برای ذخیره آب برای اهداف آبیاری است. این ورق‌ها به طور موثر از نشت و تراوش آب جلوگیری می‌کنند و راندمان کلی آبیاری را افزایش می‌دهند. 

 روش‌های مختلفی برای پیاده سازی این ورقها وجود دارد که رایج ترین آن‌ها جوش حرارتی است. ورق ژئوممبران از پلیمرهایی ازجمله پلی وینیل کلراید و پلی اتیلن تولید می‌شود که با توجه به نیاز افراد در ابعاد مختلف تولید می‌شود. همراه ما باشید تا در ادامه بیشتر با ورق ژئوممبران آشنا شوید.

مزایای استفاده از ژئوممبران

از گذشته‌های دور تا به امروز روش‌های مختلفی برای آب‌بندی استخرها استفاده می‌شود اما یکی از روش‌های اصولی و نوینی که این روزها طرفداران زیادی پیداکرده است استفاده از ورق ژئوممبران است. دلیل اصلی این میزان از محبوبیت را می‌توان مزیت‌های این ورق‌ها برشمرد. در زیر به این مزیت‌ها اشاره‌کرده‌ایم:

اولین و مهم‌ترین مزیت این ورق‌ها این است که دیگر نیاز به پرداخت هزینه‌های سنگین آب‌بندی استخر به روش‌های مختلف نیست و فرد می‌تواند با حداقل هزینه یک استخر با لایه محافظتی قوی داشته باشد.

اجرای استخر ژئوممبران به نسبت استخرهای بتنی بسیار راحت‌تر است و به همان اندازه زمان اجرای کمتری نیاز دارد.

اغلب روش‌های عایق‌بندی استخر بعد از مدتی دچار مشکل می‌شود و فرد باید هزینه‌های زیادی را برای تعمیرات متحمل شود این در حالی است که استفاده از ورق ژئوممبران به‌عنوان یک پوشش عایق‌بندی قوی در استخرهای مختلف برای مخازن آبی و شیمیایی معرفی می‌شود.

یکی از مشکلاتی که در استخرهای آب وجود دارد این است که بعد از مدتی کف استخر جلبک و خزه می‌چسبد این در حالی است که با استفاده از این ورق‌ها دیگر این مشکلات به وجود نمی‌آید. ازاین‌رو این روزها بهترین روش عایق‌بندی برای استخرهای آب شرب استفاده از این ورق‌ها است.

ورق‌های ژئوممبران در برابر عوامل محیطی مختلف مانند نور خورشید، یخ‌زدگی و همچنین عوامل بیولوژیکی بسیار مقاوم هستند.

کاربردهای ورق ژئوممبران

بیشتر افراد بر این باورند که تنها کاربرد ورق‌های ژئوممبران در  عایق‌بندی استخر است اما جالب است بدانید این ورق‌ها کاربردهای دیگری در حوزه کشاورزی، صنعت و دام‌پروری نیز دارند که در زیر به آن‌ها اشاره‌کرده‌ایم:

 صنعت کشاورزی: ورق‌های ژئوممبران به عنوان گزینه‌های مهار مقرون به صرفه، قابل اعتماد و کارآمد به طور گسترده در صنعت کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آسترهای HDPE همچنین برای سایر نیازها، مانند ضد آب کردن، ذخیره کودها و آفت‌کش‌ها یا ایجاد یک منطقه مهار خاک استفاده می‌شوند.

 صنعت آب: ورق‌های ژئوممبران HDPE اغلب به عنوان آسترهای محافظ در سدها، کانال‌ها و مخازن استفاده می‌شوند. نقش اصلی این ورق‌ها دور نگه داشتن آلودگی از آب تمیز و جلوگیری از نفوذ به سطوح آب‌های زیرزمینی است. هدف دیگر این ورق‌های پلیمری کشیده، مهار ثانویه برای حوضچه‌های خورشیدی، گودال‌های آب نمک و واحدهای ذخیره‌سازی زیرزمینی است.

مخازن پساب: کاربرد دیگر ورق ژئوممبران در مخازن پساب است که باعث می‌شود از ایجاد هرگونه آلودگی محیطی و آب‌های زیرزمینی جلوگیری کند.

ایزولاسیون سازه‌های بتنی: معمولاً در سازه‌های بتنی به‌ویژه سازه‌های بتنی زیرزمینی مشکل رطوبت و خوردگی وجود دارد که استفاده از ورق ژئوممبران این مشکل را نیز برطرف می‌کند.

فونداسیون ساختمان: معمولی در ساختمان‌های مرتفع احتمال نفوذ آب در فونداسیون وجود دارد که می‌توان با ورق ژئوممبران پی‌ریزی ساختمان را نیز قویی کرد.

تصفیه فاضلاب‌های شهری و پساب‌های صنعتی: مزیت‌های این ورق‌ها تا حدی زیاد بوده است که این روزها در تصفیه‌های فاضلاب شهری و پساب‌های صنعتی نیز برای پوشش دهی لاگون ها  از آن‌ها استفاده می‌شود. همچنین برای دفن انواع زباله‌ها نیز استفاده می‌شود.

عایق‌بندی: این روزها یکی از روش‌های عایق‌بندی در مکان‌های مختلف ازجمله دریاچه‌های مصنوعی، تالاب‌ها، حوضچه پرورش آبزیان و مخازن مواد شیمیایی، حوضچه‌های تبخیر، ورق‌های ژئوممبران است.

پوشش دهی زیرساخت‌ها: برای داشتن زیرساخت‌های قوی باید از پوشش دهی مناسب استفاده کرد ازاین‌رو بهترین انتخاب برای  پوشش دهی در  تونل‌های مترو و وسایل نقلیه، جاده‌ها و خطوط ریلی و همچنین کانال‌های انتقال آب و فاضلاب ورق ژئوممبران است.

 صنعت معدن: این ورق‌های پلیمری بلند، راه‌حلی محافظتی برای پدهای شستشوی توده‌ای و حوضچه‌های تبخیر ارائه می‌دهند. پدهای شستشوی توده‌ای برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر در محیط اطراف طراحی و ساخته می‌شوند. مهندسان از ورق‌های ژئوممبران به عنوان یک لایه محافظ برای این منظور استفاده می‌کنند. این ورق‌های ژئوسنتتیک همچنین نقش مهمی در طول بازسازی معدن ایفا می‌کنند. از آسترهای HDPE برای جلوگیری از نفوذ زباله‌های مضر به محیط اطراف استفاده می‌شود.

مهم‌ترین ویژگی‌های ورق ژئوممبران

·         مقاوم در برابر پارگی و سوراخ شدگی

·         درصد و میزان توزیع دوده

·         دارای ضخامت و دانسته

·         دارای خاصیت کششی

·         مقاوم در برابر تنش‌های محیطی و uv

 مشخصات کلی ژئوممبران

ورق‌های ژئوممبران به حالت رول عرضه می شوند و بر روی رول ها مشخصاتی کلی از نام سازنده، نوع ورق، شماره رول، تاریخ تولید و  ابعاد که شامل طول، عرض و ضخامت حک می‌شود. توجه داشته باشید در زمان انتقال و تحویل این رول ها نباید به هیچ عنوان آسیبی وارد شود. بهترین محل برای نگهداری رول ها محیطی صاف، بدون آلودگی، حرارت و رطوبت است. معمولاً تمامی برندهای ورق‌های ژئوممبران محصولات خود را تا ده سال ضمانت می کنند اما این ضمانت در صورتی است که حمل و نصب ورق‌ها به‌صورت اصولی انجام شود.  معمولاً رول های ژئوممبران به‌صورت کاملاً صاف و صیقلی است و هیچ‌گونه برآمدگی و یا تور رفتگی هر چند کوچک بر روی آن‌ها وجود ندارد.

معمولاً این ورق‌ها بر اساس ضخامت، طول، عرض و وزن دسته بندی می‌شود که در زیر به رایج ترین آن‌ها اشاره کرده ایم:

نحوه نصب ژئوممبران برای استخر

همان‌طور که گفتیم ورق ژئوممبران با توجه به کاربردی که دارند بسیار حساس هستند و باید در زمان حمل و نصب بااحتیاط کامل با آن‌ها رفتار کرد. به این صورت که بهترین روش حمل آن‌ها کامیون است و برای جابه‌جایی از تسمه و نگهدارنده ای استفاده شود که دارای استحکام کافی هستند. همچنین باید مطمئن باشید که هیچ جسم تیز در مجاورت این ورق‌ها قرار نگیرند. بعد از حمل ورق‌ها نوبت به نصب می‌رسد که برای نصب آن‌ها باید اقدامات زیر را به ترتیب انجام داد:

آماده‌سازی کف: قبل از هر کاری باید کف محیط مورد نظر آماده باشد. برای این کار با توجه به نوع کاربرد خاک باید کاملاً فشرده باشد و همان‌طور که گفتیم کف کاملاً صاف و صیقلی بدون رطوبت و هیچ‌گونه جسم خارجی و تیز باشد. در این مرحله بهتر است از یک نصاب حرفه‌ای بخواهید که کف را به‌صورت کامل بررسی کند و بعد از تائید نصاب اقدامات بعدی را انجام دهید.

ترانشه: ترانشه یک گودبرداری نسبت کوچکی است که قبل از بست اصلی قرار می‌گیرد، حال با توجه به نوع فعالیت گودبرداری‌ها به‌صورت متفاوت انجام می‌شود. دقت داشته باشید در این مرحله گوشه‌ها باید منحنی باشد به ‌صورتی که هیچ‌گونه فشاری به ژئوممبران وارد نشود. ترانشه معمولاً طبق طول شیب استخر مشخص می‌شود. در زیر به‌صورت کامل این موضوع را توضیح داده‌ایم:

لب تایی: قسمت بعدی که در زمان نصب باید به آن توجه شود لب تایی است. این قسمت باید با توجه به نوع پروژه مشخص شود به‌نحوی‌که هیچ‌گونه فشاری بر روی ورق ژئوممبران وارد نشود.

پهن کردن ژئوممبران: حال نوبت پهن کردن ورق‌ها است. این مرحله بسیار  حساس است و باید توسط افراد متبحر انجام شود تا هیچ‌گونه آسیبی به ورق‌ها وارد نشود. برای اینکه ورق‌ها کاملاً فیکس شود و براثر باد جابه‌جا شوند باید از کیسه‌های شنی استفاده شود.

برش ژئوممبران: بعد از پهن کردن نوبت به برش می‌رسد که این برش در هر استخر متفاوت است و کاملاً به طول، عرض، شیب و عمق استخر بستگی دارد. بیشتر نصابان باتجربه همیشه در زمان برش درصدی را برای همپوشانی و هدر رفت در نظر می‌گیرند به‌عنوان‌مثال برای استخر مربعی شکل با ورقی به عرض 7 متر، 2 درصد و برای ورق به عرض 2 متر 5 درصد همپوشانی در نظر گرفته می‌شود این در حالی است که اگر استخر دایره‌ای شکل باشد و ژئوممبران عرض 7 متر داشته باشد هم‌پوشانی باید 5 درصد در نظر گرفته شود.علاوه بر میزان همپوشانی باید برش‌ها توجه شود مثلاً در برخی از قسمت‌های استخر نیاز به برش از وسط و در برخی قسمت‌ها نیاز به برش‌های ذوزنقه‌ای و یا مثلثی است.

جوش ژئوممبران: در این مرحله قبل از هر چیزی نصاب باید تمامی شرایط را از جمله دمای سطح ژئوممبران، محیط، ماشین جوش، جوش واقعی، سرعت جوش را ثبت نماید و سپس در صورت بررسی و مناسب بودن شرایط ابتدا تست جوش را انجام دهد. یکی از موارد مهمی که باید در زمان جوش به آن توجه شود دستگاه جوش است که باید حتماً دارای گیج کنترل و اندازه‌گیری دما باشد و همچنین ژنراتور برق دارای یک ولتاژ ثابتی باشد.

 مهم‌ترین نکات در زمان نصب ورق ژئوممبران

در زمان نصب بهتر است که تا حد امکان بر روی ورق ژئوممبران راه نرفت و در صورت اجبار باید بسیار محتاطانه  عمل کرد.

به هیچ عنوان در زمان نصب افرادی که در محیط هستد نباید سیگار بکشند.

تمیز بودن ورق‌های ژئوممبران یکی از اصول اولیه در زمان نصب است اما دقت داشته باشید در صورت بروز هرگونه کثیفی و آلودگی به هیچ عنوان از حلال و یا چسب استفاده نکنید.

بهترین پیشنهاد برای بالا بردن استحکام استفاده از لایه محافظ است.

در زمان نصب باید ورق‌ها را در جهت باد و از بالای زمین پروژه پهن کرد و توجه داشته باشید که ورق‌ها کاملاً صاف و بدون هیچ‌گونه موج و چروک سطح را بپوشانند.

حداقل میزانی که برای همپوشانی‌ باید در نظر بگیرید 10 سانتی‌متر است و در زمان رعایت همپوشانی‌ها باید به صاف بودن ورق‌ها نیز توجه نمایید.

در زمان نصب به شرایط آب‌وهوایی دقت داشته باشید زیرا در زمان نصب انبساط و انقباض دمایی یکی از نکات مهمی است که در زمان نصب باید به آن توجه شود.

جوش‌ها باید در محل‌های مناسب و در راستای شیب استخر باشد.

تمامی ورق‌های ژئوممبران دارای کد شناسایی است که  بر روی هر رول حک شده است.

شرایط آب‌وهوایی یکی از نکات بسیار مهمی است که باید در زمان نصب به آن توجه شود بهترین بازه دمایی بین 10 تا 40 درجه سانتی گرد است و به هیچ عنوان غیر از این بازه نباید عملیات انجام شود. همچنین در شرایط آب‌وهوای بارانی، برفی،طوفان شدید، شبنم و رطوبت زیاد نباید عملیات نصب انجام شود.