درباره هرس درختان و بهترین زمان انجام آن چه می دانید؟

- معرفی و اهمیت زمان هرس
- هرس چیست؟
- مزایای هرس
- روشهای هرس
- زمان مناسب هرس
- جدول زمان هرس برای برخی درختان میوه
- سخن پایانی
معرفی و اهمیت انتخاب زمان هرس
یکی از مهمترین عوامل در سلامت، رشد و باردهی درختان، انتخاب زمان مناسب برای هرس است. انتخاب زمان درست هرس علاوه بر جلوگیری از آسیب به درخت، میتواند باعث تحریک رشد هدفمند، فرمدهی مناسب و افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماریها شود. معمولاً بهترین زمان برای هرس بیشتر درختان در فصل خواب (زمستان) است؛ بهخصوص در اواخر زمستان که سرمای شدید تا حدودی فروکش کرده ولی جوانهها هنوز فعال نشدهاند.
هرس چیست؟
هرس به معنای حذف انتخابی بخشهایی از گیاه مانند شاخهها، جوانهها یا گلهای پژمرده است تا رشد سالمتر و فرم دلخواه شکل گیرد. هرس صحیح هم موجب بهبود تولید میوه و هم افزایش زیبایی و دوام درخت میشود.
مزایای هرس کردن گیاهان
هرس کردن مزایای فراوانی دارد که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- حفظ سلامت گیاه: حذف شاخههای مرده، بیمار یا آسیبدیده.
- افزایش نفوذ نور و گردش هوا: کاهش بیماریهای قارچی و باکتریایی.
- کنترل اندازه و فرم دهی: دسترسی آسانتر به محصول و زیبایی بیشتر.
- بهبود کیفیت میوه: میوههای بزرگتر و آبدار در درختان با تاج بازتر.
روشهای هرس کردن درختان
درختان مثمر بسته به هدف هرس به چند صورت هرس میشوند؛ از جمله هرس فرمدهی، هرس باردهی و هرس بعد از گلدهی. انتخاب روش مناسب بستگی به سن درخت، گونه و هدف کشاورز دارد.
هرس فرمدهی
هرس فرمدهی برای شکلدهی به درختان جوان انجام میشود و هدف آن افزایش نفوذ نور و بهبود گردش هوا در تاج است. بسیاری از کشاورزان اواخر تابستان را برای فرمدهی درختان میوه انتخاب میکنند تا رشد ناخواسته شاخهها کنترل شود.
هرس باردهی
هرس باردهی معمولاً در اواخر تابستان (و گاهی تابستان) برای افزایش کیفیت و کمیت میوه انجام میگیرد. این نوع هرس به حذف شاخههای نابارور و میوههای ضعیف کمک میکند.
هرس بعد از گلدهی
برای درختانی که گلدهی آنها بر روی شاخههای فصل قبل رخ میدهد (مثلاً برخی درختان زینتی یا یاس)، هرس بلافاصله پس از پایان گلدهی توصیه میشود تا شاخههای گلدهنده جدید فرصت کافی برای شکلگیری داشته باشند.
زمان هرس کردن درختان
زمان مناسب برای هرس به نوع درخت، هدف هرس و شرایط اقلیمی بستگی دارد. به طور کلی، زمستان و تابستان دو فصل معمول هرس هستند، اما دلایل و نتایج هرس در هر فصل متفاوت است:
- هرس زمستانه: در زمان خواب گیاه انجام میشود و به دلیل نبودن برگ، تسلط بر شاخهها و تصمیمگیری برای حذف بخشهای اضافی آسانتر است.
- هرس تابستانه (سبز): از اواسط بهار تا اواخر تابستان برای حذف شاخهها یا برگهایی که مانع رسیدن نور به میوهها هستند مناسب است و به کیفیت میوه کمک میکند.
- هرس بهارانه: مزیت آن شناسایی شاخههای آسیبدیده در زمستان است؛ برای برخی گونهها مانند هلو یا زردآلو مفید است.
جدول زمان هرس برای برخی از درختان میوه
بهترین زمان هرس | نوع درخت |
---|---|
اوایل بهار و اواخر تابستان | هلو |
اواخر زمستان و بعد از پایان سرما | شلیل |
اواخر تابستان یا اوایل پاییز | سیب |
اواسط بهار | انجیر |
یک ماه پس از چینش کامل میوه | آلو |
اواخر تابستان و اوایل بهار | گیلاس |
اوایل فصل پاییز | توت |
اوایل اردیبهشت | خرمالو |
سخن پایانی
هرس یک عمل کلیدی در باغبانی و کشاورزی است که اگر در زمان و با روش مناسب انجام شود، منجر به درختان سالمتر و محصولات پربارتر خواهد شد. برای تشویق رشد هدفمند در نهالهای تازه کاشته شده، هرس اواخر زمستان میتواند مفید باشد زیرا انرژی درخت را به شاخههای مطلوب هدایت میکند. همچنین همیشه به یاد داشته باشید استفاده از ابزار تیز و ضدعفونیشده و حذف شاخههای بیمار، ریسک انتقال بیماری را کاهش میدهد.