ورق استخر کشاورزی

استخرهای ذخیره آب برای کشاورزی حرفه‌ای و پرورش ماهیان بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند. هزینه‌ی پایین، ماندگاری بسیار زیاد و ترمیم آسان از جمله دلایل است که موجب استقبال کشاورزان و دامپروران از استخرهای طبیعی کشاورزی شده است. از استخر ذخیره آب در کشاورزی برای ذخیره حقابه چاه، قنات، چشمه یا رودخانه، ذخیره آب بارندگی و برف در فصول پاییز و زمستان و مصرف آن در فصل آبیاری، ذخیره حقابه برای انجام آبیاری تحت فشار و یا بهره‌برداری دو منظوره برای پرورش ماهی و شیلات و نیز ذخیره آب استفاده می‌شود. امروزه ورق استخری یا ورق ژئوممبران به دلایل زیادی چون کاهش هزینه عایق‌بندی و نصب راحت و سریع نسبت به روش‌های دیگر، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. در ادامه با این ورق های استخری بیشتر آشنا خواهیم شد.

ورق استخر کشاورزی چیست؟

ورق استخر کشاورزی یا ژئوممبران نوعی پوشش پلیمری است که به سبب نفوذپذیری تقریبا صفر، بدون نیاز به زیرساخت می‌تواند به‌عنوان لایه محافظ در عایق‌بندی استخرهای خاکی و سیمانی و مخازن ذخیره آب و دیگر سیالات مورد استفاده قرار گیرد. ورق‌ استخر کشاورزی به نام‌های دیگری چون ورق پلیمری، عایق استخر کشاورزی، تیوپ استخر کشاورزی، عایق پلاستیکی استخر و پلاستیک استخر کشاورزی نیز شناخته می‌شوند. عایق سازی و عدم نفوذ آب و مایعات دیگر به خاک و بستر کف، اصلی‌ترین دلیل استفاده از ورق استخر کشاورزی است. این ورق‌ها از پلیمرهای مختلفی مانند پلی اتیلن یا پلی وینیل کلراید ساخته می‌شود و به همین دلیل به ورق پلیمری نیز معروفند.

 از این ورق های پلیمری در بسیاری از موارد مانند عایق‌‌بندی استخرها، مخازن آب و تونل‌ها استفاده می‌شود. ماندگاری و دوام ورق پلیمری بین 50 تا 100 سال است و به دلیل مقاومت بالا در برابر سرما و گرما، نور خورشید، خوردگی حلال‌ها، اسید‌ها، مواد و مایعات شیمیایی خاص، در اکثر صنایع مورداستفاده قرار می‌گیرند. هزینه ساخت استخر با عایق استخر کشاورزی بسیار کمتر از سنگ، بتن یا سیمان است.

موارد استفاده از عایق استخر کشاورزی

همانطور که اشاره شده استفاده از ورق یا عایق استخر کشاورزی به دلیل ماهیت ماندگار و نفوذناپذیر آن بسیار گسترده است و علاوه بر استخرسازی، طیف وسیعی از کاربردها مانند کاربردهای زیست محیطی، هیدرولیک، صنعت زباله، معدن، حمل‌و‌نقل، نفت و گاز، کشاورزی، ساخت‌وساز را پوشش می‌دهند. برخی از این کاربردها عبارت‌اند از:

1. به عنوان آستر برای کانال‌های مختلف انتقال زباله
2. به عنوان لایه ضد آب در داخل تونل‌ها و خطوط لوله
3. به عنوان ورق استخری برای ذخیره آب آشامیدنی یا ذخیره آب در صنعت کشاورزی
4. برای نگهداری و انتقال آب آشامیدنی و سایر مایعات در اقیانوس
5. به عنوان آستر استخر ماهی
6. برای جلوگیری از آلودگی ناشی از یخ زدایی نمک در بزرگراه‌ها
7. به عنوان آستر برای مناطق دفن زباله جامد
8. برای جلوگیری از نشت مایعات خطرناک مانند لجن فاضلاب، مایع زباله های رادیواکتیو یا خطرناک
9. برای نگهداری و حمل مایعات در کامیون‌ها
10. ساخت استخرهای ارتفاعی در آپارتمان‌های لوکس  

ضخامت و طول پلاستیک استخر کشاورزی

ضخامت ورق یا عایق استخر کشاورزی از ۰.۷۵ تا ۳ میلی‌متر متغیر است که پرمصرف‌ترین آن ورق‌های ۱.۵ میلی‌‌متری هستند. از ورقه‌های ۲ میلی‌متری و بالاتر برای مکان‌های خاص و منحصربه فرد مانند استخر‌هایی با عمق بیش از ۱۵ متر استفاده می‌کنند. همچنین ورق های پلیمری معمولا در عرض‌های مختلف (به طور معمول از 2.2 تا 9 متر) با طول رول‌های متنوع تولید می‌شوند. این ورق‌ها در مساحت‌های بزرگ با استفاده از جوش حرارتی یا روش‌های دیگر در کنار هم قرار می‌گیرند.

انواع ورق پلیمری یا ژئوممبران

ورق استخر کشاورزی یا ژئوممبران‌ها بسته به نوع رزین مورد‌استفاده به چند گروه تقسیم می‌شوند. متداول‌ترین ورق های پلیمری عبارت‌اند از:

1. ژئوممبران پی وی سی (PVC) یا پلی وینیل کلراید

 یک ماده عایق رطوبتی ترموپلاستیک است که از وینیل، نرم‌کننده و تثبیت‌کننده ساخته می‌شود. این نوع ژئوممبران در برابر پارگی، سایش و سوراخ شدگی مقاوم است و برای ساخت کانال‌ها، دفن زباله ، اصلاح خاک، لاینرهای تالاب فاضلاب و پوشش مخازن مناسب است. این ماده همچنین گزینه‌ی مناسبی برای نگهداری آب آشامیدنی و جلوگیری از ورود آلاینده‌ها به منابع آب می‌باشد.

2. ژئوممبران TRP

این ژئوممبران از پارچه پلی‌اتیلن ساخته و برای نگهداری طولانی مدت آب استفاده می‌شود. ورق پلیمری TRP به دلیل محدوده دمایی پایین، مقاومت شیمیایی و پایداری در برابر اشعه ماوراء‌بنفش، گزینه‌ای ایده‌آل برای اصلاح خاک، دفن زباله، کانال‌ها، پوشش حوضچه‌های نگهداری آب، کاربردهای کشاورزی و شهری هستند.

3. ژئوممبران HDPE

HDPE نوعی پلی اتیلن بسیار ضخیم با چگالی بالا است که مقاومت بالایی در برابر اشعه ماوراء‌بنفش و دما و مواد شیمیایی دارد. HDPE به‌سبب ضخامت و مقاومت بیشتر، رایج‌ترین ورق پلیمری مورد‌استفاده است. HDPE انتخاب ارجح برای پوشش حوض و کانال، دفن زباله، پوشش مخازن و ذخیره‌سازی آب آشامیدنی است.

4. ژئوممبران LLDPE

ژئوممبران LLDPE یا پلی اتیلن کم چگالی خطی از رزین‌های پلی‌اتیلن بکر ساخته می‌شود که موجب مقاومت و ماندگاری بیشتر آن در برابر اشعه ماوراء‌بنفش و دمای پایین می‌گردد. LLDPE در مقایسه با HDPE انعطاف‌پذیری بیشتری دارد. از این نوع ورق پلیمری در   محفظه زباله‌های حیوانی، زباله‌های محیطی و همچنین مخازن ذخیره‌سازی مایعات استفاده می‌شود.

5. ژئوممبران RPP

ژئوممبران RPP آسترهای تقویت شده با پلی استر هستند. این نوع ژئوممبران از یک کوپلیمر پلی پروپیلن تثبیت شده با اشعه ماوراء‌بنفش ساخته شده که به مواد پایداری، مقاومت شیمیایی و انعطاف‌‌پذیری بالا می‌بخشد. از ورق پلیمری RPP برای نگهداری طولانی‌مدت آب و زباله صنعتی استفاده می‌شود. RPP، گزینه‌ای مناسب برای پوشش حوضچه‌های تبخیر، پرورش ماهی و باغبانی و مواد باطله معدنی است.

 6. ژئوممبران EPDM

ژئوممبران EPDM یا اتیلن پروپیلن داین مونومر، دارای بافتی لاستیک مانند است که باعث استحکام و انعطاف‌پذیری بیشتر و مقاومت آن در برابر اشعه ماوراء‌بنفش می‌شود. از این نوع ورق پلیمری در شرایط آب و هوایی شدید استفاده می‌شود. EPDM نصب آسانی دارند و معمولاً به‌عنوان موانع سطحی برای سدها، پوشش استخر و سایر مکان‌هایی که با آب سروکار دارند، استفاده می‌شوند.

لازم به ذکر است که پرکاربرد‌ترین ورق استخر کشاورزی در تمامی صنایع، ژئوممبران‌های HDPE و PVC هستند. HDPE شامل رزین %97، کربن سیاه % و مواد افزودنی %1 و ژئوممبرانPVC  شامل رزین %60. کربن سیاه % و مواد افزودنی %1 هستند.

مزایای استفاده از عایق پلاستیکی استخر

1. کاهش هزینه‌ی ساخت استخر با ورق استخری یا ژئوممبران نسبت به استخرهای سنگی، آجری و یا سیمانی
2. کاهش زمان پوشش‌دهی استخر با ورق استخری در مقایسه با استخرهای سیمانی
3. نفوذ ناپذیری و عایق‌بندی بسیار بالای ورق ژئوممبران (تقریباً نفوذ ناپذیر)
4. مقاومت بسیار بالای ورق استخر کشاورزی در برابر عوامل محیطی (نور آفتاب، یخ زدگی و...) و عوامل بیولوژیکی (خزه و جلبک)
5. نصب بسیار سریع، به طوری‌که می‌توان هر روز تا 1000 متر مربع از این ورق‌ها را نصب کرد.
6. عدم نیاز به پوشش یا زیرسازی خاص مگر در موارد خاص که احتمال پاره شدن ورق وجود داشته باشد یا عمق استخر زیاد باشد
7. کمک به حفظ کیفیت آب
8. کاهش خطر بیماری
9. حذف بهتر پسماندها و زباله‌ها

ساخت استخر کشاورزی با عایق پلاستیکی استخر

در بالا اشاره کردیم که یکی از کاربردهای گسترده ورق های پلیمری‌، استفاده از آن در ساخت استخرهای پلاستیکی کشاورزی است. نصب ورق پلیمری در این استخرها مستلزم دقت بالا در طراحی و اجرا است. بخشی از مراحل ساخت استخر ژئوممبران همانند سایر استخرهای ذخیره آب است. به‌طور کلی مراحل ساخت استخر پلاستیکی کشاورزی عبارت‌اند از:

نقشه‌برداری و جمع‌آوری اطلاعات اولیه

در این حالت باید به عواملی چون منبع تأمین آب (چاه، قنات، چشمه) و میزان فاصله آن تا محل استخر، روش انتقال آب از منبع تا استخر (پمپاژ، کانال آبیاری)، روش انتقال آب از استخر تا محل کشت، دامداری یا مرغداری، کیفیت آب، دبی ورودی آب به استخر، مدت زمان آب ورودی به استخر، بافت و ساختمان خاک محل احداث استخر آب ژئوممبران توجه نمود.

طراحی استخر ژئوممبران بر اساس ابعاد اعلام شده

این مرحله شامل تعیین محل استخر، حجم استخر، شیب‌بندی، شکل و ابعاد استخر است.

پیاده کردن ابعاد استخر آب روی زمین (گچ ریزی)

پس از تعیین شکل و ابعاد استخر بر اساس حجم مورد نیاز و تهیه پلان آن، نوبت به تعیین محل احداث استخر بر روی زمین با گچ‌ریزی است.

عملیات خاکی (خاکبرداری و/یا خاکریزی)

این بخش معمولاً وقت گیرترین بخش احداث استخر ژئوممبران است و بسته به محل و فصل (دسترسی به ماشین آلات، فصل کار و...) هزینه و زمان مورد نیاز متفاوت است.

بسترسازی استخر

بسترسازی تاثیر مستقیمی در حفظ سلامت و ماندگاری عایق استخر کشاورزی دارد. معمولاً استخر خاکی برای نصب ورق ژئوممبران مناسب است اما ممکن است در نواحی دارای خاک سست یا شرایط دیگر، نیاز به زیرسازی استخر آب نیز وجود داشته باشد. برای مثال در بستر استخر دارای سنگ ریزه و ناهمواری و یا استخرهای عمیق از ورق استخر پلی استر ژئوتکستایل به‌عنوان لایه زیرین ورق‌های پلیمری استفاده می‌شود.

لوله گذاری (ورود، خروج و سرریز آب)

هر استخر ژئوممبران بایستی دارای سه سیستم لوله‌گذاری برای ورود،خروج و سرریز آب باشد. اطراف لوله‌های خروجی استخر آب و نیز لوله سرریز نیز با استفاده از ورق پلیمری عایق‌بندی می‌شود.

محاسبه مساحت عایق استخری لازم و خرید آن

میزان ورق استخری مورد نیاز با توجه به ابعاد و اندازه استخر آب سنجیده و خریداری می‌شود.

نصب ورق استخر کشاورزی و آب‌بندی کامل

در این مرحله ابتدا ورق‌ها در کف و دیواره استخر آب پهن می‌شوند و بعد از جانمایی توسط دستگاه مخصوص (جوشکاری با هوای داغ) به یکدیگر جوش داده می‌شوند. ورق استخری در کنار استخر درون ترانشه‌های مخصوصی که حفر شده‌اند قرار می‌گیرند و با ریختن خاک یا بتن سبک به طور کامل مهار می‌شوند.

تهیه و نصب فنس در اطراف استخر

محصور نمودن استخر ژئوممبران با فنس، مفتول یا سیم خاردار و نصب علائم هشدار دهنده و تابلوی شنا ممنوع در اطراف استخر جزء موارد ضروری ساخت استخر ژئوممبران کشاورزی است و هر گونه آسیب یا خسارت جانی و مالی بر عهده مالک است.

آبگیری استخر آب و کنترل نهایی

این مرحله بخش نهایی پروژه ساخت استخر ژئوممبران کشاورزی است که پس از انجام تست‌های لازم و اطمینان از جوشکاری صحیح ورق پلیمری صورت می‌گیرد.

قیمت ورق استخر کشاورزی

قیمت ورق استخر کشاورزی یا ورق ژئوممبران با توجه به مواد اولیه آن‌ مشخص و بر اساس متر مربع نرخ‌گذاری می‌شود. قیمت عایق استخر کشاورزی بر اساس نوع مواد، کشور سازنده و گارانتی آن متغیر است. همچنین قیمت ورق ژئوممبران به عرض و ضخامت آن نیز بستگی دارد. برای استعلام دقیق قیمت استخر پلاستیکی کشاورزی می‌توانید با همکاران ما تماس حاصل فرمایید.