انواع خاک گلدان

انواع خاک گلدان

یکی از اصلی‌ترین نیازها برای نگهداری گیاهان آپارتمانی انتخاب خاک مناسب برای کاشت و پرورش می باشد که باید هم متناسب با نوع گیاه و هم دارای مواد مغذی مناسب برای رشد گیاهان آپارتمانی باشد. گیاهان آپارتمانی معمولا در بستری مغذی پرورش داده می‌شوند که به آن بستر رشد می‌گویند. این بستر می‌تواند کمپوست یا خاک باشد. یکی از عوامل تعیین‌کننده جذب آب و سایر مواد مغذی توسط خاک اندازه ذرات خاک است که در کشاورزی و باغبانی از اهمیت بسیاری برخوردار است. خاک گلدان از نظر فنی اصلا خاک نیست، بلکه ترکیبی از مواد مختلف مانند خزه اسفاگنوم، پرلیت، پوست درخت، کمپوست، ورمیکولیت یا کوکوپیت است. بهتر است این ترکیب بدون خاک باشد زیرا خاک می‌تواند انواع مختلفی از قارچ‌ها و دیگر عوامل بیماری‌زا را جذب کند که برای گیاه مضر هستند.  

خاک گلدان بر حسب مقدار ماسه، لای یا خاک رُس موجود در آن نیز تعریف می‌شود. میزان هر یک از اینهاست که بافت خاک را می‌سازد و بافت خاک هم روی توان زهکشی و مواد مغذی موجود در خاک اثر می‌گذارد.

خاک ماسه‌ای

ماسه بخش اعظم خاک است و حاوی مواد مغذی نیست. استفاده از خاک ماسه‌ای ساده‌تر از خاک رس است. زهکشی در این خاک سریع انجام می‌شود و توانایی‌اش در حفظ مواد مغذی چندان زیاد نیست.  

خاک لای یا سیلت

خاک لای یا سیلت حالتی پودری دارد و حاصل‌خیز است. البته اگر بخش بزرگی از خاک یک زمین از این نوع باشد، امکان اشباع‌شدن آن با آب زیاد خواهد بود.

 خاک رُس

ویژگی خاک رس این است که اجزا آن به یکدیگر می‌چسبند و توده‌های بزرگ‌تری ایجاد می‌کنند. این خاک خیلی حاصل‌خیز است، اما خاک گلدانی که بخش زیادی از آن رُس باشد سنگین می‌شود و زهکشی خوبی ندارد. هرچند برخی از گیاهان در چنین خاکی به‌خوبی رشد می‌کنند.

مقایسه‌ی خاک گلدانی با خاک باغبانی

تفاوت‌های قابل‌توجهی بین محتوای خاک باغبانی و مخلوط گلدان وجود دارد. استفاده از خاک باغبانی در گلدان‌ها مانع رشد مطلوب گیاه می‌شود. گیاهان، در خاک باغبانی مواد مغذی لازم، زهکشی آب و سایر شرایط مناسب برای رشد را دریافت نمی‌کنند. مخلوط گلدان تا لبه با تمام مواد مغذی مورد نیاز گیاه پر می‌شود. خاک مخصوص گلدان به زهکشی و توزیع یکنواخت آب برای جذب گیاه کمک می‌کند. از طرف دیگرخاک باغبانی حاوی حشرات و قارچ‌های مختلفی است که می‌توانند برای برخی از گیاهان آپارتمانی کشنده باشند.  

    .

بهترین خاک برای گلدان چیست؟

به‌عنوان یک قانون کلی گیاهان آپارتمانی به خاک گلدانی احتیاج دارند که به اندازه کافی نفوذپذیر و سبک باشد و خلل و فرج کافی داشته باشد و ریشه بتواند به راحتی درون آن رشد. کند. البته سبکی خاک گلدان نباید به قدری باشد که نتواند گیاه را محکم و صاف درون خود نگه دارد. خاک‌های سبک (ماسه‌ای) آب را سریعا از خود عبور می‌دهند و باعث می‌شوند که مواد مغذی آن‌ها شسته شود. خاک‌های سنگین(رسی) نیز آب را در خود نگه می‌دارند. در این حالت گیاه دچار غرقابی شدن شده و تهویه هوا در اطراف ریشه دچار مشکل می‌شود.

خاک گلدان باید طوری باشد که بتواند مقداری آب در خود نگه دارد و اجازه عبور هوا به درون خود را نیز بدهد، همچنین میکروارگانیسم‌ها   و مواد غذایی و عناصر مغذی که برای رشد و سلامت گیاهان آپارتمانی ضروری است، را نیز حفظ کند. بنابراین بهترین خاک برای گلدان ترکیبی است از رس، ماسه و خاک لای. به این ترکیب لوم گفته می‌شود. لوم تمام انواع اصلی خاک گلدان را در خود دارد. خاک لومی مخلوط شن و ماسه به نسبت 50 درصد، سیلت به نسبت 40 درصد و خاک رس به نسبت 10 درصد است. از خاک لومی به دلیل تخلخل بالا و مقاومت در برابر فرسایش، در باغبانی و کشاورزی استفاده می‌شود. همچنین اضافه کردن ورمی کمپوست به خاک لومی به غنی شدن آن کمک زیادی می‌کند. همچنین تلفیق خاک لوم و شنی زهکشی عالی دارند و مانع از پوسیده‌شدن بذر گل می‌شوند. در چنین خاکی ریشه گیاه به‌آسانی رشد می‌کند.

همچنین بسیاری از افراد برای خاک گلدان گیاهان خانگی خود از خاک پیت یا کمپوست خانگی استفاده می‌کنند. این ترکیبات برای گیاهان خانگی بسیار مناسب هستند و اگر مواد دیگری به آن اضافه شوند به تقویت و رشد بهتر گیاهان کمک می‌کنند.

معرفی انواع خاک گلدان

خاک پیت

خاک پیت یا همان تورب نوعی خاک محبوب در بسیاری از نقاط جهان است. پیت ماس ​​ماده پوسیده باقی مانده از خزه اسفاگنوم است که در باتلاق‌ها مرده و هزاران سال باقی مانده است و از تورب‌زارها برداشت می‌شود. این خاک برای کاشت کاکتوس و اکثریت گیاهان آپارتمانی که ریشه های ضخیم دارند و نیاز نوری شان بالا است، مناسب است. پیت ماست می‌تواند به حفظ میزان رطوبت و مواد مغذی کمک کند. همچنین سبک وزن و ارزان است.

ورمی کمپوست

ورمی کمپوست به تنهایی خاک گلدان نیست، بلکه یک کود آلی قهوه‌ای رنگ، بسیار نرم با جرم کم و بدون بو است که برای تقویت گیاهان و بالا بردن حاصلخیزی گیاهان استفاده می‌شود. ورمی کمپوست خاک بسایر سبکی بوده و قابلیت بسیار بالای در نگهداری آب در خود دارد، همچنین با دارا بودن ریز مغذی‌هایی مانند روی،مس، منگنز، آهن، یک کود بسیار عالی و ارگانیک بشمار می‌رود.

کمپوست فری پیت

کمپوست فری پیت ترکیب موادی مانند الیاف نارگیل، کمپوست سبز، پوسته های خرد شده درخت و مواد غیر ارگانیکی همچون شن و ماسه و پشم سنگ است. این مواد می‌توانند آب را درون خود نگه دارند و مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز گیاهان آپارتمانی را در اختیارش قرار دهند.

کوکوپیت

اگر حس کردید مواد درون بسته خاک گلدان فری پیت حجیم و سنگین است، برای سبک‌تر شدن آن می‌توانید فری پیت را با دیگر بسترها مخلوط کنید. کوکوپیت محصول جانبی صنعت تولید نارگیل است و به همان هدف پیت ماس ​​عمل می‌کند، با این تفاوت که گران‌تر و سازگار با محیط زیست است.

خاک پرلیت

خاک پرلیت دانه‌های ریز و درشت سفید رنگی است که از هم شبیه سنگریزه است و هم شبیه به ذرات یونولیت. پرلیت را می‌توانید برای ایجاد ظاهری زیباتر نیز به خاک گلدان خود اضافه کنید. فرم طبیعی خاک پرلیت متراکم است  و تحت تاثیر گرما منبسط می‌شود. ممکن است این خاک با نگاه اول سنگین به نظر برسد، ولی با به دست گرفتن متوجه سبک بودن آن می‌شوید. پرلیت آب را درون خود حفظ می کند و باعث سبک شدن بستر می گردد. به طور کلی پرلیت تنها در میزان کم و نسبت مشخصی در ترکیب با خاک استفاده می شود و اگر حجم آن از آنچه باید بیشتر شود، حجم آب زهکشی شده افزایش یافته و مواد غذایی کم می شوند. اغلب خاک پرلیت برای نشا و قلمه هایی که نیاز به رطوبت زیاد دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 ورمیکولیت

ورمیکولیت نیز یک ماده آتشفشانی است و کمابیش کاربرد پرلیت را دارد، یعنی ایجاد فضای بیشتر هوا در ماسه و بهبود جریان آب. ورمیکولیت به حفظ کمی رطوبت و همچنین کود کمک می‌کند و تضمین می‌کند که کود و سایر مواد مغذی به سادگی شسته نشوند و برای مدتی در مجاورت ریشه‌ها باقی بمانند.

خاک برگ

یکی از رایج‌ترین خاکی که در تمام گلفروشی‌ها یافت می‌شود، خاک برگ است. این خاک از فاسد شدن برگ گیاهان و درختان در خاک به دست می‌آید. بر خلاف تصور عموم ارزش غذایی خاک برگ بسیار پایین است و اغلب برای سبک کردن خاک مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای استفاده از خاک برگ در گلدان  بایستی حتما ترکیبی از خاک باغچه و ورمی کمپوست نیز به آن اضافه نمایید.  

سخن پایانی

برای بهبود وضعیت گلدان‌ها و گیاهان آپارتمانی خود می‌توانید به خاک‌شان کمی کمپوست اضافه کنید. میزان ماسه و پیت‌ماسی که به خاک هر گلدان اضافه می‌شود به تراکم و فشردگی خاک بستگی دارد. یادتان باشد که بهترین خاک برای گلدان بنا به نوع و شرایط رشدش متفاوت خواهد بود. گاهی هم ممکن است گیاه نیاز به کود خانگی یا صنعتی داشته باشد.